장음표시 사용
271쪽
- doctum , oe lucolenpissimum, sudio S. CAROLI. rehiepiscopi Mediolavens , m S. R. E. Carrinalis , forensem Illum Roman ria , elaboratum opusculum De Choreis, & Spectaculis in Festis diebus non exhibendis, quod , secundWm exemplar eχ cod. MI. Biabliotheeae Eminent s. Cardinalis Francisci Barberini ab
IlluskUs. Episcopo Monti pessiilani Francisco Bosqueto V CL descriptum , Tolosin editum es An. sal. CII DCLXII. sub auspiciis Armandi Asirbonii, Principis plusquam alazis Regibus, rebusque domi forisqu e gesti , gulari pietate in nil db
, adeo rarum factum si, ut Romα ΠηHm vis repererim ejus exem
plum in Bibliotheea Eminentissmi C ardinalis P sionei, scilicet se lauti semam spectes editorum librorum supellectilem , ditiores inter Bibliotbeeas no n bis solum , Orbis recensenda facile es, su aVtem rariorum copiam , nulli es fortasses secunda; es quod ii lini recensendi ad Mem laudisti
J IS. codicis in Bibliotheca Barberina adversati nom. 237. nec non illius ite rum vulgandi consitum cepi , eo magis qWV bHisi tempori , quo jam De ctaculorum voluptati non modo excusatio non dees , ne patrocinium qui
dem , maxime opportunum esse videatur.
Praefixa es in cod. Barberino , in editione Tolosana ad caldem libρὶ apponitur . . Antonii Episcopi Anagnini Epiuola ad Paulum V. Pontificem Ma ximum Anagniae data XV. Kal. Iun. Ais Cli DCXIV. pro defensone Synodalis Decreti, quo ipse etiam , ut erat, profana spectacula diebus Fe seis edeme nterdixerat. Hanc cum nonnis vulgaria quaedam de spectaculis , dis Episcoporum jure ad Fessos dies ab eorlim vanitate tuendos , contineat , ntegram non reseram , sed minime praetermittensim 6se arbitror , quod habet illa de hoe nosero S. CAROLI opusculo tesimonium. Quoniam ego sep bit Anagninus Episcopus ) non solum Vit ae meae custos , & salutis alienae provisor a Sanctitate Vestra constitutus sum, Synodali decreto huic malos edendi nimirum profana spectacula Fesis diebus ) consulere volens decre. vi, dominicos, & festos dies , religiose, pie , & se iacte celebandos esse , nec deinceps tripudiis , comessationibus , luctationibus , & aliis theatralibuς spectaculis profanandos, proposita censura, non tamen eo ipso incurrenda ..Id autem facile pro voto assecutus esse in , nisi Obstaret , exemplum cujusdam concessionis alteri pio decreto adversantis , Alatro civitati finitimae permissae, Sanctitate Vestra, ut creditur, inscia; cujus Vigore populus ille festum S. Sixti Pontificis, & Martyris , sui Patroni , choreis, aliisque
de in ore spectaculis celebrare posse confidit. Qui licet culpa non careat , cum id , quod Superiores permittunt , nolentes concedant, quia malas hominum voluntates ad plenum , ait Chrysostomus, prohibere non possunt eo tamen exemplo populus hic meus suffultus , confugere protestatus est ad Sanctitatem vestram, cui haec pauca scribere ausus sum, nec non OPU
272쪽
fCULUM studio S. CAROLI eo de genere elaboratum mittere visum
est, quo Gregorius XIII. praedecesser Sanctitatis Vestrae hanc Dei caussam eum populo Mediolanensi egit , suisque litteris Apostolicis finem controversiae imposuit: atque, ut etiam legitur in vita S. CAROLI, tunc lar vas & spectacula festis diebus, & seria sexta Romae fieri interdicit . Cuia jus rei observantia ita nune Viget, ut populus iste absque alio constituto Romanae Urbis exemplum sequi multo ante debuisset. Itaque habes hic, Lilior, opusculum non solum Auctoris nomine, nee s
lum exqui ta doctrina , qMa propositMm 1n eo argumentum luculenter pertractatur, commendatum , sed etiam Gregorii XIII. laudatissimae memoriae Ponti is adprobatisne venerandum , cui adprobationi, licet sebi ipsa salis si, nουummodo, o plane maximum ex gravissimo BENEDICTI XIV. judicis pondus ae-υθ3 . Sediset de salsa novitatis nota, quae Synodalibus Constitutionibus quandoque inuritur verba faciens BENEDICTUS XIV. in doctismo illo, uisit smoque opere, quod inscripsit De Synodo Dice celana , postquam lib. 7. cap. 34. de Constitutionibus a S. CAROLO pro Mediolanens Ecelsa edistis , praecipueque de Consitutione, qua spestacula o ludos quoscumque profanos publice edi fesis diebus vir Sanctus interdixerat, copiose egerit , earum. que Cousitutionum aequitatem felectis rationum momentis sabilierit, atque d-ιUraυerit, celeberrimae etiam hi friam texit Iegationis Mediolanensium e vium ad Greg. XIII. missae s cuius libellum supplicem querelarum plenum videre ess ἱn MS. Vatic. cod. 62IO. c. 3O2. tandem ita subdit: Pontifex, auditis Legatis , negotium examinandum commisit nonnullorum Cardinalium Congregationi , a quibus aliquot Theologi , & Canonistae fuere in consilium acciti. Istorum suffragia nos prae manibus habuimus , atque eX iis pleraque S. CAROLI decretis, hanc unicam ob caussam obstitisse , deprehendimus, quod inveteratis Dioecesis Mediolanensis moribus contrai, rent . At meliori sane consilio Gregorius Caroli edicta, non cum hodiernis corruptelis, sed cum priscis Ecclesiae institutis, sacrisque Canonibus , in quibus erat apprime versatus, contulit, eaque his ad amussim congruere videns, spretis contrariis Theologorum suffragiis, suis Apostolicis litteris confirmavit, di Μediolanenses Legati , qui a Romanis per jocum
appellabantur ORATORES BACCHANALIUM, eo quod praecipue illuc accessassent, ut Bacchanalium jura tuerentur, & ampliarent , re infecta in patriam remearunt.
Neque vero S. CAROLI etelum , O Gregorii XIII. βιmmam prudentiam cum summo imperio conjunctam laudibus solum o votis prosecutus es BENEDICTUS AIT, sed aemulatus es quoque factis . Decretoria 'sola Rai. Jan. data . no CID DCXLVIII. legem tulit, ut lare per totum . poseolicae Sedis Imperium saeculare nec seria sexta, nec fessis diebus spectacuia ulla profana ederentur , quod jam non tino in loco , praesertim vero Romae a Gregorio XIII. temporibus serυabatur , licet jamdiu multo religiosus ,s quo plane mirum es ) feria sexta serυetur quam sessis natit a sanditiare
religiosis diebus; etenim horum quoque vespertinis horis υenotia scenicorum ludorum spectacula dari solent, quod feria sexta nefas ducitur tomera , ut stentio praeter eam , quod plurimum temporis ex diurnis etiam horis necessa-
273쪽
daudis tum spectanda, mμltis operosa, σ omuibMs certe profana praeparatio , indubium plane est, praecep/um servandi fessos dies extendi apud nos ad omne shoras, quae a media nodie ad alteram mediam noctem sequentem ditabuntur . Sia bou sensim forta igis irrepsit procesu temporis, atque , ut isa dicam , sne sensu , non secus ac sensim , ac veluti fur Tbeatralia ipsa υθnalia specta cula , quae modo cisica esse videntur , multo pol Gregorii XIII. aetatem in Urbem , cujus sanctitatem diu reformidarunt, irrepsere , unde illa ad Clem. u. Pont. Max. oe sacrum R. E. Cardinalium Collegium De Antonii olivae , Societatis Jesu summi olim moderatoris , m apud inposeoticam Sedem a sacriscone onibus oratore Quando io sui trasserito in Roma, e pure non vi giun- si nei tempi o di Celestino primo, o di Agatone . . . neppure si clava passaporto anche per un sol giorno a' commedianti mercenarj. Verumentaυero optime quirim ac sapienti me Ecclesiassicarum d*eiplinarum scienti mus Pontifex, Romanam qui nunc imPlet Calbedram , atque utinam impleat in annos plurimos feliciters BENEDICTUS XIV. disertis Derbis in eadem Diuola professus es, multa esse, quae ejμs animum commoυent atque perturbant, dum, quae susinenda sunt, con erat , m praeterea , Ecelesam profanas quascumque v*Iuptates, oe quocumque tempore fiant m quocumque jure , invitam semper tolerasse e ut scilicet blandiatur sbi nemo, quod baberi facile possit pro licito quicquid es publicum . Pulaberrima sunt , quae ille
ad propositum , Stapletonio indicante adbibet S. Augussini υerba ex libris, eontra Fausum: Aliud est qnod docemus: aliud quod susti nemus: aliud quod emendare praecipimur , & , donec emendemus , tolerare compellimur .
274쪽
Choreas per se non esse malas. I. CONCLUSIO.
corporis motu , quaedam laetitiae signa edunt nihil prohibet , quin secundum
Doctorum omnium sententiam ponamus: Choreas per se non esse malas ; quia etiam bonae esse possunt . Clarum vero id eit, quia & musica, & motus corporis ad numerum temperatus , potest honeste, pieque adhiberi, ut exemplo David apparet, de quo dicitur 2. R . cap. 6. Daυid ludebat coram Domino in omnia
ris , N auis ... Et Daυid fali 1bat totis viribus ante Deum e di Mariae item Aaron sororis, quae cum ceteris mulieribus canens, & tympanum pulsans, gaudebat, & gratias agebat Domino ob li1bmersum Pharaonem Exod. I 3. Idem dici potest de filia Iephte , cum advenientipatri victori obviam processit cum choro, di tympano, ut habetur Judic. II. Sed certe ejusmodi exempla minime accommodata ad rem nostram videntur . Illis enim musica saltatio adhibita eit ad honorem Dei , gratiasque pie agendas :at Choreae nostrae ad corpoream quandam voluptatem capiendam , aut Vita eXercenda habentur : neque marium , & fcemi' narum con Ventum , ut apud nos , habitum fuisse, legimus . Itaque ad ejusmodi profana , si non turpia , excusanda , sacra ejusmodi exempla producenda non sunt : ne, ut ait S. Cyprianus in Iib. de Spe taculis r υitia nostra de factis Litteras , quod indigni simum est, vindicare υi
Chorerrum alterum genus bonum , alte m malum .
V Erum ad haec melius distinguenda,
noti abs re fuerit considerare, quod duo Chorearum genera videntur in Scrupturis significari ; alterum , cujuS eXempla modo protulimus , bonum scilicet ,& ad divinum cultum pertinens P alte
rum , de quo significatum est Ecclesias. cap. 9. ubi saltatrix caveri praecipitur . Tob. 3. in verbis' Sarae Filiae Raguelis iJob. ΣΙ. & Isai. 3. quibus locis , id ludi genus malum, & cum pravi Dei offensione conjunctum, indicatur. I. tque eius. modi morem Iudaeis fuisse , argumento sunt S. Basilii verba in cap. 3. Isai. ea scilicet : Quin tu hodieruum diem ULdere licet Judaeas fuis quasque pedibus lx- dentes . Et item illa S. Augustini in lib. de decem Chordis : Melius foemiue Judaeorum die Sabbathi lanam facerent, quam t/ta die in Neomeniis fuis impudice fata
tarent . Eodem spectare videntur verbaL 3. C. Theod. de Spes ac. Si qui etiamnunc Gel Judaeae impietatis ammtia , vel solidae Pagauitati; errore , atque iussu a detinentur, aliud esse supplicationi m tempus u erint, aliud voluptatum . Qua in lege cultus Festorum dierum praecipitur . Haec genera Chorearum Gentiles viden. tur imitati : nam & eas falsa Religione ad Deorum tuorum cultum adhibuisse traduntur , & ad voluptatem etiam c piendam exercuisse e qua de re Coelius Rhodi ginus lib. 3. cap. q. & alli. Solet enim diabolus ad homines fallendos , vexum Dei cultum adulterando imitari . Primo autem genere fideles uti tunc solum dici potest , cum voce, & musicis instrumentis, in lacris aedibus , praecipue diebus Festis , canitur, Clericis , LaicisDque convenientibus. Quare Chorus etiam
dicta est ea pars Ecclesiae , ubi Clericinaῖnem caneates . Partim vero etiam u
275쪽
22 Ituntur, cum processiones obeunt, in qui- prohibitum . Rectius citatur e. Presisteribus est corporis motus , major tamen , d. 34. c. I 6. quo Clericis prohibeturisque ad numerum , in certis Ecclesiae conviviis nuptiarum interesse, & iis coe partibus . tibus misceri ubi ametis io cantatur Ahero autem genere, quod malum est, turpia, aut obscaeni motus corporum Cho iam nimis frequenter, & vitiose utuntur, reis fallationibus esseruntur, ne auditus ut dicturi sumus . Quod quidem non tan- obtutus , sacris Minisseriis deputati , tum a Judasis accepisse videntur , sed par- turpium Deflaculorum atque Uerborum cou-tim etiam a Paganis , ut S. Augustinus tagione polluanιur. Haec sunt verba Ca- significat in fer. 213. , & etiam Lex 3. nonis . Adde cap. Non oportet de Coctis modo citata. Atque hoc profanum Cho- crat. d. 3. O cap. Cum de3orem De υit. rearum genus , quod a corruptis Hebrae- hous. Clerio. 4nare istis personis haecorum moribus, & a vanis Gentilium ri- facere, aiunt Silveiter & Angelus , OLtibus ad incautos Christianos, ut leviter detur mortiferum peccatum, ratione proli-
dicam, manavit : licet si usus speinetur, bitionis scandali ; nisi forte qualitas a Iurisconsulto pure seu absolute malum modicitas operis excusaret, υeluti ses
dici possit ; etenim in hac disciplina , creto fiant, o parum , quod quas nihiι
quod plerumque evenit, id spectatur l. 3. putatur. Haec ille. . U. ke Leg. tamen, quia negari non Verurn ne quem fallat ea conditio rei potest, quin aliqua animi recreatio mu- secretae ; sive enim secreto, sive publice sicis numeris motibusque sine Vitio com- fiat, temper prohibsitum est, ti locus est parari possit , qua de re Philosophi quo- rationi in d. Presbteri expressis . Praeterque tractarunt, ut apud Platonem habe- quam quod res non satis secreta esse possetur 3. de Leg. ideo, inquam , prima con- videtur in Chorea e & si quis ea utereclusio manebit Doctorum sententiae con- tur, jam alio quoque nomine peccaret .sentanea e Choreas per se non esse ma- Quod si quis dicat de turpibus tantumias . . in Canone caveri ; & ideo saltatione; se ludos, qui turpes non sunt , non prohi-
CAPUT III. brri etiam Clericis ; Respondetur : Ca-nonem esse intelligendum, non de turpi- Choreas Eccle sicis viris prohibitas esse . tudine, quae peccatum mortale continet, sed de ea , quae committitur in quibus-ΙI. CONCLUSIO. dam liberioribus actibus, qui modestiae&sanctitati filiorum Dei non con Ueniunt . V Idendum vero quibus ex conditio- Neque dubito Choreas nostri temporis ,
nibus malae reddantur. Igitur Con- quae minime turpes putantur, ex lenten- clusio erit de conditione personarum : tia Canonis e te turpes. Secundo respon-
Choreas a Clericis, & allis Ecclesiasticis detur, quod recte dicitur turpe alicui ho- personis duci non posse, & quod ad eos minum gene. , quod simpliciter turpe attinet , esse prohibitas . S. Thom. in appellari non potest ; & quod omnia cap. 3. IC S. Bonaventura iv 4. se itent. ejusmodi l pe es acula omnino & indillincte
d. I 6. S. Anton.'par. a. tiri 6. cap. 6. Canon Voluerit Clericis prohibere, appa-nngelus, Si tu oster , & auctor Rosset. & ret eae d. cap. mu o ortet a ) ubi alii Summis te in verbo , Chorea, ex Ale- simpliciter Altaris ministris prohibentur.
an d. in o. qu. Ι1. Citatur vero ab his
Au uori bus cap. Clericum ae 46. & cap. CAPUT IV.
Nullu Pres terorum , de Consecr. d. 3. In primo autem prohibetur scurrilitas , Choreas in locis factis esse prohibitas .& 3ocus turpium verborum . In iecua doebrietas, risus immoderatus , fabulae haa- Iu. CONCLUSIO.nes, ludi, qui urio , vel tornatricibus , aut vero larvis fiunt : quia, ut in textu: Horete in Ecclesia , aut alio loco
Diabolicum es , is a sacris Cauonibus saero haberi non possunt sine pecca-
a Non oportet Ministros Altaris, vol quoslibet Clori cog spectaculis aliqzibuaqὶe aut tu nuytiis, aut in frenis exhibeatas, interesse. De consecr. diu. 5.
276쪽
to mortali S. Antoninus & Silvester ia1n iisdem locis citatur in argum.. cap. Decet De Immunitate Ecclesiae iv 6. , &recte potest addi c. Cum de rem De υita ω hones. Clerie. ubi eiusmodi turpitudo.& corruptela ludorum procul ab Ecclesita. esse jubetur .
Peccare qui mala mente ad eas accedunt.. IV. C O N CLUSIO.
AD Choream , qui caussa libidinis .
vel alia, quae sit cum peccato mo tali, accedit, peccat mortaliter. Si enim quod spectatur, seu intenditur , est peccatum mortale , etiam ipsum opus erit Cap. Militare 23. qu. M S. Thom. S. Bonavent. , Alberi. Μay. , Alexand. S. Anton. . Angel. , auctor Rosset. , Silvest., Zabati, & alii locis citatis .
Qui timet , aut timere debet animae suae periculum peceat, se non abstinet.
V. CONCLUSI o Chore1 peeeaturam conceditur teneri eum Choream omittere: quia tenemur , nedum talia , sed omnia ea quae ad s Iutem necessaria nota sunt omittere , ne proximus peccet, quando icilicet quis ex malitia non est peccaturus , & ex prava voluntate, secundum ea , quae tradit SoTh.. a. a. quis'. 43. artic. 7- Distinctius
i. a Vers Dixi exto . Qua de re idem sit dicendum , si quis probabiliter inae
aliquos ex Chorea peccaturos, generatim, quia plerumque sit evenit . non autemiciat certam aliquam personam . Et mihi quidem vera doctrina videtur , quam& affert Angel. , & item Silvest. ex Ra mundo & alii tu verbo Ars n. 3. . 3. quod si quis rem faciat . quae per se mala non sit.imo etiam omnibus usui esse possit , & tamen ob conditionem
temporum & corruptos moreS advertat , vel advertere debeat, eam plerumque eL se caussam mali, tenetur abstinere. Tmnetur igitur a qualibet Chorea celebranda abstinere, quando ita in usu est , ut plerumque in ea mortifera peccata committantur , licet personae certa igno
QUI sibi ex Chorea periculum pec
cati mortalis timet , si accedit 'peccat mortaliter ; quia qui amat perieulum , peribit in illo , Ecclesias. 3. Angelus & Silvester loco citato . Idem die, si rationabiliter timere debeat paria enim sunt, neque Venia datur temeritati , aut caecitati , qua quis adit saluotis periculum.
Qui timent , vel timere debant , ne alii incidant . VI. C O N
QUI timet, vel rationabiliter timere
debet , ne alli incidant in peee rium mortale propter Choream , quam haberi curat , tenetur abstinere , alioqui mortiferae culpae reus erit . Hanc conclusionem in hac materia Silvestis sicrit. commemorat . Et quidem si quis
probabiliter credat certam Personam ea
Male permitti Choreas arbitrio prisat rum, ex quacumque occasoue. VII. CONCLUSI GCHoreas ex quacumque occassione haberi , & arbitrio privatorum. a re cta ratione Reipublicae alienum est , tum ex sententia nostrorum, qui eas faciendas pcrmittunt, certis tantum de caussis, puta ob victoriam, nuptias & similia . S. Thomo in L cap. 3. Isai. S. Anton. in a. parti ut supra, auctor Rosset. Silv. &Zab. & alii eisdem locis, qui quidem e tra tales caussas eas iudicant malas ; &merito I nisi enim voluptati eapiendae modus & regula praescribatur, ea mores eorrumpit, & facile, ut Cicero ait, boni naturam fallaciter imitando adulterat, ut vel harum Chorearum eventus docet. Immo male faciunt, quibus populorum cura commissa est, qui Choreas ita permittunt .
277쪽
Male adhiberi immoderatos motus mChoreis. VIII. CONCLUSIO.TRipudiantes immoderatis corporis
motibus a recta ratione recedunt S. Thoria. a. a. quaese. 168. art. I. &Plat. idem, qui in Choreis moderatum modum requirit, nisii forte sit potius exeralitatio ad militaria exercitia accommod ta . Quod si motus adhiberetur, turpit dinem continens, & in quo libido quaereretur, esset peccatum mortale. S. Th. a. a. quaes. I 68. art. 3. S. Bonavent. .nq. D. I 6. Ang. - verbo Chorea vesci tertium , s quartum. Ros. eodem loco , Silv. pariter loco aute numerum 3. &ante hos omnes, Alex. de Ales par. q.
Frequentiam Chorearum esse vitiosam. I X. C o N C et V SIO.FRequenter Choreas celebrare vitiosum est. Licet enim recreatio aliqua fatigatis animo concedatur, si tamen modus non teneatur, iam non honesta recreatio, sed mollities erit. Immo secundum Rosset. & Angel. peccant mortaliter, qui ex consuetudine Choreas ducunt , licet id Silvestro non probetur , quod frequentia sola essicere non possit , ut quod alias mortale non est, mortalefiat. Retinet tamen sententiam Rosset. ex ea ratione , quod qui tali frequentia utuntur , Choreilque adeo delectantur , fere semper in aliquod ex iis incidunt , quae mortale peccatum in Choream inferunt, quae si abessent , sola consuetudo hoc non essiceret. Et notandum esst , hanc sententiam de consuetudine fluxisse ex Alex. de Ales, qui in loco superius citato, eos in peccato mortali constituit, qui Choreas frequenter exercent. Loquitur autem ille de iis Choreis, quae sunt ad libidinem provocandam accommoda tae, ad quas qui aliquando, forte etiam quodammodo invitus accedit, eum se non eXcusare a peccato mortali, dicit, licet
Quod .si eiusmodi immoderatus usui
Chorearum non contineat simpliciter pe
bit, quatenus per musmodi frequentem
voluptatem disponitur quis ad omissi'nem praeceptorum Dei, vel Eeelta .& ad faciendum cum luxuria , quod primum cum quadam voluptate 'tantum faciebat, sicut dicitur de peccato veniali .
quod ad mortale disponat S. Thom. e
choreas prohibitas esse, m malas ratione temporis facri. X. CONCLUSI
. III Choreis utuntur tempore ab Ec- silesia pomitentiae, sive pietati praecipue exercendae dato , peccant mortaliter. Ita Rosset. & item Silvest. ex Alex. Exemplum reserunt de tempore, quod Intercedit abAdventu ad Epiphaniam , & a Septuagesima usque ad Falcha & de Dominicis diebus. Hoc vellet intestigere Silvester qui quidem disciplinae relaxandae in hoc genere videtur fuisse studiosus nisi fiant ob insolitam aliquam honestam initiam , putavictoriae caussa. & nisi fiant occulte.
Verum hae exceptiones, de tempore nota prohibito accipiuntur, ut supra tetigimuς in Conclusione septima . Praeterea . si occulte fierent , fortasse quidem satisfieret rationi scandali, sed non rationi poenitentiae , aut spiritualis exercitationis . quam Ecclesia a nobis postulat. Excipit etiam consuetudinem loci in aliquo festo praecipuo; sed neque hanc
exceptionem accipiet, opinor, qui Eccletiae Sanctae ritus in solemnitatibus noverit : neque laetitia: indicta , quae Festidies postulant, aliquid commune habent cum profanis istis Choreis. Sunt Chori Eccesiastici, Hymni, Processiones. Haec Ecclesia admisit : illa turpia judicavit ut ex Canonibus supra citatis. Ouod si Choreae nolis, fac Ρ, & spirituali lietitiae con Venirent, nihil attinebat eas vel ex personarum qualitate, vel ex loco , vel ex Irequentia improbare.
Illa exceptio de insigni aliqua caussa ,
puta Victoriae, pariter accipi non debet ;non .enim deiunt alia laetitiae sign a nu
278쪽
nime prohibita , 3t usitata . quae factis ejusmodi temporibus edi possunt, si restanti videretur, ut differenda non esset. Et vero minime hac ratione filii Dei gratias agere ob victorias consue Verunt . Jam enim ostendimus, illas veterum Choreas puta Mariae sbroris Aaron , ob submersum exercitum Pharaonis ) quod ad honorem Dei, divinasque laudes celebrandas institutae essent , nostris esse .valde dissimiles. Quod dictum est de tempore poenitentiae , confirmatur per c. I. de paenit. D. 3. cum Turrecrem. ibi , & per Magi-1trum l. q. feni. D. Ι6. ubi dicitur e por- nitentem a ludis spe tactilis ab Zinere debere. In tali autem tempore & Lita niarum dies censendi erunt, & item quatuor, immo omnia jejunii ex eadem ratione tempora, quae idem jus postulat. Illud autem de tempore praecipue de
votionis , & de Dominicis debet, & de omnibus diebus Feltis etiam intelligi ,
qui ab Ecclesia observari praecipiuntur reodem enim jure cum Dominis a DD.
Sed quod attinet ad dies Festos, fuere
aliqui Summarum scriptores , qui limitationes quasdam attulerunt, quibus Choreae , & spectacula non omnino a Fesiis diebus arcentur . Modo enim tempore Divinorum officiorum non fiant, neque major diei pars in eis consumatur , eaSpermittere nitus est Angelus, atque hoc ipsum postea Silvester ad Miliae Om-cium , quod solum sit de praecepto, restringere voluit , & ita paulatim usus Chorearum amplificatus est. Multo reditus facturi illi, si veterum Dostrinam
potius tueri, & eodem tempore morum licentiam refraenare studuissent. De poenitentiae tempore maneat sententia Doctorum , Choreas esse illicitas, quia adversantur Ecclesiae constitutioni, quae id tempori S poenitentiar, non Voluptati tribuit , & mainica in luditu quas importuna narratio, Ecclesin. 22.
De Dominicis, ta Fesis diebus.
DE Dominicis, ceterisque Festis die
bus videndum est. l rimo autem de caussa Festorum, & de occupatione illis accommodata aliqua ponemus . Ut appareat, an Chorearum exercitatio F storum cultui conVeniat; omnia tamen eis remittenteS, penes quos Legum potestas est . Festorum igitur caussa fuit, ut memoria illa renovaretur, cum Dominus post sex dierum opus quievisse scribitur, ut Exod. 2O. expressum est. Quare iis diebus Deo rebusque divinis est vacandum ; & hoc est diem sanctificare ,
quod eodem cap. 2O. dicitur. Ita cautum est Const. Apost. l. 7. c. 3I. P . l. 8. c. 32. secundum editionem domissimi Turriani. Quibus etiam exprum itur, dies Festos ad cultum Dei pertinere, ut scilicet illius recordemur propter nOS nati, mortui, & suscitati; ad cujus etiam cultum pertinent Sanctorum Festi dies , quorum scilicet ipse caput est, & quos ipse fecit sanctos. Verum& Festis Sanctorum ad eorum vitam imitandam excitamur, dicente S. Paulo
ad Hebr. 13. Mementote Praepositorum Uesrorum , qui vobis locuti sunt verbum
Dei, quorum intuentes exitum conversati
nis, imitamini Fidem. Quo loco Theodoretus de mortuis, inquit, loquitur, ut Jacobo fratre Domini, & Jacobo fratre Joannis, qui jam erant interfecti. Qua de re ita etiam S. Basilius in se . de Gordio Mart. Igitur nostri tantum caussa profecitus, sat fuerit illorum celebrare is moriam : non enim noseris indigem laudibus ornari , sed nos ipsorum vitae hisoria , c, c mmemoratione, imitationis gratia , indigemus . Hae sunt Festorum dierum occupationes. Sed addamus alia. Nicolaus I. Pont. in Res p. ad Bulgar. c. II. Sane, inquit, sciendum esse , idcirco in diebus Fesis ab Ucre mundano cessandum esse , ut liberius ad Ecclesias ire, Psalmis O limnis Canticis spirita a-
Lltis ins ere, orationi vacare, oblationes offerre, memoriis Sauctorum communicare , ad imitationem eortim purgere, eloquiis divinis intendere, eleemconas indigent btis mittere valeat Chrisianos. Item
Alex. 3. in c. Licet, Extra de feri Dominicum diem dicit, aliosque Festos dies Majestati Altissimae deputatos etiam Ecclesiae constitutione Observandos. Non videtur .etiam praetereunda pulchra verba Conc. Foroiul. cap. 3. Ab ineκdtim F sis diebus ab omni peccato ,s ab omni opere carnali , etiam a pro priis conjugibus; ab omni opere casnali terreno , ad nihil aliud vacare debe-
279쪽
aebere, nis ad orationem, Poneurrere ad Ecclesiam cum fumma mentis deυotione . Item in Concu. Matiscon. haec habentur . Omnes C riseiani, qui non incassum hoc nomine fruimini, nostrae admonitioni aurem accommodate, scientes, quod noras aucturitatis utilitati vesiae prospicere , . o malis operibus coercere . CVodite diem Do minicam, quae nos riuuo pesterit, ' a peccatis omnibus liberaυit. Et in. ra : Estite omnes in bmnis oe laudibus Dei , animo corporeque intenti. Si quis vestrum proximam habet Ecclesiam, properet ad eandem, ibi Dominico die femetipsum precibus lacum que assciat . Sint oculi manusque is, rum toto illo die ad Deum expansae, ipse est enim dies re quietionis perpetuus e ipse nobis per septimae diei umbram insinuatus noscitur in Lege Prophetis. Jussum igitur es, ut hanc diem Mnanimiter celebremus , per quam fumus, quod non fuimκs. Et infra . Si quis itaque vestrum hanc falubrem
exhortationem parvipenderat , aut cθutem
plui tradididerit, sciat se pro qualitatis
merito principaliter a Deo puniri , Ιλ d inceps Sacerdotali quoque irae implacabiliter subiacere oec. Constantinum quoque Ilib. q. de eius vita c. I 8. 1cribit Euiebius, ex interpretatione Christophorsoni, multa constituisse de die Dominico, Sanctorumque Mamtyrum Festivitatibus pie in Ecclesia celebrandis, aliis omissis occupationibus , otio omnibus dato, ut Ecclesiam Dei frequentarent. Quorum stimilia, & aliorum quoque Imperatorum , paulo post afferemus. Ex quibus apparet, quantum a ratione, divinaque, & humana constitutione sit alienum, dies Deo dicatos
voluptatibus dare , non autem rebus diviniS .
Quare gravissimus Doctor Alex. de
Ales d. pari. 4. g. II. memb. 2. art. Z.
contra praeceptum Feiti celebrandi eos facere, saltem ex consequenti iudicaVit , qui festis diebus Choreas ducunt, magiique violare Festum diem eos, qui tali die tripudiant, & cantant, quam si lanificio operam darent, secundum dictum S. Gregorii : -ιius esse die Dominico
fodere , arare , quam Choreas ducere . Quod silmil est ei, quod S. Thmm. 2. 2. q. I 22. art. q. ad 3. ex S. August. pro fert : Melius faceret Iudaeus tu aero aliquid utile. quam se in theatra, seditiosus
existeret , oe melius foeminae eorum d 'Sabbathi lanam facerent , quam quod ita die tu momentis fuis impudice salts
Chora, Desiacula prohibita Foseis diebus a Legibus Ciυilibus. HActenus loquuti sumus tamquam de re prohibita, quia mala, licet
tamen interim non ignoremus quot ex capitibus 1 chola violationem Festi ducat. Nunc dicendum de re mala , quia prO-hibita. Videbimus igitur utrum Choreae Festis diebus expresse simi prohibitae ; si enim lege prohibitae sint, ex Summi starum sententia ad violationem Festi pertinebunt . Primo affero verba l. 2. C. Thesi de
Spes lac. lib. 13. tit. 3. cui Gratiani , Ualentiniani, & Theodosii nomina inscripta sunt. Illud etiam praemonemus, At quis in legem no stram, quam dudum tulimus , committat e nullum solis die po-pκlo Spectaculum praebeat, nec diυinam venerationem confessa solemuitate confundat Ita legendum Videtur, cum nonnihil di Verse in libro legatur, quo ego usus sum ). Item l. 3. eod. tit. cum 1olius Ualentiniani nomine et Dominico , qui septimanae primus es dies, tale , atque Epiphaniorum Christi, Paschae etiam O Quinquagesimae diebus, quam
diu coelesis lumen laυacri imitantia n Nam Santili Bapti malis lucem vesimentate tautur , quo tempore sic enim emendo , tum ex ratione , tum ex Lomnes c. De ter. 7 commemoratio Apostolicae passionis totius Chrsianitatis magia 'rae a cundiis jure celebratur, omui Themtrorum , atque Circensum υ0luptate per universas Urbes earumdem populis denegata , totae Chrisianorum , ac fidelium mentes Dei cultibus occvantur. Si qui etiam nunc vel Judaeae impietatis amentia, vel solidae Paganitatis errore atque infania detinentur, aliud use fuisti attonum noverint etempus, aliud voluptatum. Ac ne quis exi trimet in honorem Numinis v uri, υeluti maiore quadam Imperialis os
ficii necesstate compelli, ni se divina
280쪽
am/uat, cluod tunc maxime mansuetudiani murae ab humano genere desertur , cumeonititιώtis Dei omnipotentis ac meritis , unives obsequium orbis impenritur. Dictae legi addo I. Omnes c, De seri Valentiniani, Theodosii, & Arcadii, in qua post alios flariarum dies additur : Sacros quoque Pasche dies, qlii septeno numero mel praecedunt, Tei sequuntur, dies etiam Natalis, atque Epiphanioram Chrsi, quo tempore sommemoratio Moseolicae Pasmnis retius Chrsianitatis magVtive a mn-His iure celebratur, in quibus etiam praedicti, sanctissimis diebus , neque spectaculorum copiam refer mus, in eadem obfera Tatione numeramus dies solis , quos Dominicos re te dixere maiores, gui repotito in se se calculo revolvuntur, in Diabus parem nece se es habere reUerentiam . Addamus legem Leonis, & Anthemii ,
Quae est l. vlt. c. eod. Dies Fesos Mai
voluptatibus occupari, nec ullis ex a Stionum Texationibus prophanari. Dominicum itaque diem ita semper honorabilem decemnimus , oe venerandum, ut a cunfiis exectitionibus oec. Et infra. Nec huius immen religiosi diei otia relaxantas obscaenis quemque patimur et oluptatibus detineri .
Nihil eodem die sebi vendicet scena Theatralis , aut Circense certamin, aut ferarum lacomosa uetitacula. Et se in no-
srum ortum aut natalem celebranda δε-
Iemnitas incideri , differatur. Am ionem militiae , proscriptionemque patrimonii sub-yinebit , si quis uuquam hoc aie Festo pectiaculis interesse, vel cuiuscumque tu- dicis apparitor, praetextu neEorii publici , Sei privati, quae hac lege saluta sunt ,
crediderit remerauda. Haec boni Ρrincipes de Festorum eultu onservando, sacrorumque temporum observatione, lpectaculisque, & voluptatibus ab eis removendis, ut divino cultu tantum occuparentur, constituerunt, gravissimis etiam pinnis propolitis 2 in qui-- praeter dies . & tempora , quae NOS supςrius e*Doctorum sententia observanda numeravimus, etiam tempus Pascha-
Choreas, o spectacula prohibilia Fissis
diebus a Canouisus. VI deamus vero, Ra ejusdem generis aliquae sanctiones Ecclesiasticae inveniantur. Est C. sui die. De Ong. d. I. Qui die solemni, praetermisso Eccle conventui, ad spectacula υadit, excommunicetur. Qui quidem Canon habetur in
Conditio Carthagineus I v. num. 88. ANque circa eadem tempora. celebratum traditur, quibus & recitatae leges Valentiniani , & aliorum conditae sunt. Est e
iam c. Irrelisiosa. De Cono . D. 3. Qui Canon habetur in Consit. Tvet. III. c. ML his verbis. Exterminanda omnino es irrelisi a consietudo, quam vulgus per Sancitorum solemnitates vere cou evit .
Populi, qui debent ossicia divina attendere , fallationibus, s turpibus inυυilant cautibus, nou solum Abi nocentes , sed b Relleio forum O iis pe repentes. Hoc enim ut ab omni Hispania in Decreto legitur as omnibus Provinciis d pellatur , sacerdotum m Judicum a Comeliis sanctae curae committitur. Verum dicendum est de interpretatio ne horum Canonum, & aderienda origo opinionis vulgaris Summistarum . Exuo enim ex his Canonibus exprimiture conventu Ecclesiae , & de divinis Officiis , hine aliqui occasionem habuere dicendi , spectacula probiberi quidem , sed tantum habita divinorum officiorum
ratione ; ita ut, nisii fiant eorum tempore, Videantur permissa. Is autem fuit Angelus . Quod considerans post eum Sylvester, ita accepit, ut nimis etiam austerum Angelum iudicarit, qui in eo Officiorum tempore incluterit etiam vesperas, & sacram concionem, & non excusaverit eos, qui per notabile spatium, puta per ma)orem diei partem, eiulmodi rebus vacant. Mihi vero tantum abest , ut Angelus vidςatur hac in re a sterus, ut etiam nimium ausum esse asia firmem, eos Canones in limitando. Uerum hu)uimodi scriptores sua tantum
Dico aurem ideo expressum esse in Canone de divinis Oriciis, quia eodem die non videbatur, & ipsis re ludis operam dari Posse. Licet enim posterioribua