장음표시 사용
551쪽
Disputatio I. tihus, In magistratibus. Unde pIerlque existimant jus publicum esse idem , quod est Politica, sed falso & contra sententiam Aristotelis. I V. Tacitus 3. Annal. Magna, inquit, ei us
dieispeei fuit . quo Senatus majorum benes cia, sociorum pacta I etiam qui ante vim Eois manam valureunt dί creta, ipsorumgi numi religionem intro pexit. Nimirum l)aeo
Capita capita jurissae risere sunt hae: Iura Re Ili iurissa- gionis , rituum , sacrificiorum, Augurum, cri. funerum, templorum, Manium, oraculorum. De quibus extant fragmenta Varronis, & historiae abundant: modo sunt, qui
VI. Capita Pulelire Tacitus Sacra regni, sacra Iega iuris pu tionis Alii sacra belli, iacra foederum, lacra blicio latium. Sic. Iurisconsulti Maaestatis jura,& quae de regni jure licent, appellant Sacra
sacrorum. Verum tamen haec omnia non
proinde sunt juris sacri, sed publici. . . VII. Iuris publici capita sui haec: Iura Imperii, Dominationis, Magi sttatuit, Senatus, Comitiorum, monetarum, ordinum, jurali bertais civium, suis agiorum , Nundina-xum , Vectigalium, Tributorum, Ararii, Census, jura foederum , legationis, bello rum, victoria, & id genus alia.
Imperator, Dominus, Caesar, Re X, Princeps dc quae sunt plura dominationis voca- . bule
552쪽
coma tantum fuit obducta populo. Quantumvis contradicat Plinius. Aperitus M verius de Vitellio Tacitus: Praemisit, in is quit, in urbem Edictum, quo υocabulis Gugusti differret: Casaris non reciperet, cum de potesate nihil detraheret. I X. Diiserunt tamen Majestas,Imperium , sivem κυργιον, Potestas, Dominatio, vis, dignitas, Authoritas, Principatus, sive Principium, consilium, necessitas, ditio. Qua minuis pleraque a multis perperam confundantur. X
Ius sacrum ab initio fuit penes Reges, Iussa- postea ad summum Senatum delatum est cruma quavis viri docti dissentiant.) Mutata Re- pud pubi. ut reliqua omnia, ita etiam quae ad.quos fueres divinas relligione inque pertinebant, in rit apud
se transtulerunt Imperatores, De quo Ta- Roma citus & Iosephus. Et extat in hanc lenten- nos.
tiam responsum Demetrii Chomaterii.
X IFuit tamen sub Augusto Se Tiberio de
paucis aliis Senatus Romani circa jus sacrum magna autoritas. Id quod constat cicillo SCto. ne Christus salvator noster inter Deos referretur. Item viderent Pontifices quae retinenda firmandaque Aruspicum: sub reliquis imperatoribus exigua. XII. 'Pontifices in Romana Republica neque In Imperatores neque etiam olim in Reges jus bono titulo habuerunt , vel iplo Fri sing enie teste. Ideoque detestanda cit an a cillaria.
553쪽
De Iure Publico. 63 3XVII. Ea quae Tacitus appellat arcana domus, Arcandiscerno ab iis, quae Scata eburgensis vocat domus jura aulae, sive leges Palatinas.Illa vulganda ab arca non erant, teste Salustio Crispo, dc plerun- nis aulaque flagitia erant; hasce aulicorum animis disse-
impressas esse oportebat. runt. XV.III.
Caesar de Sylla, quod Dictaturam depo-ι suerat eum literas nescivisse. Idem de Caria sate dici nihil prohibet, quod Praetorianos demisit. Quo nomine eum eruditissimus Savilis soloecum&malum Grammaticum appellat. Quanto rectius Tiberius infinere
Augusti praesidia disposuit, ut ut irrisus fuita populo. XIX. Flamini Diali olim apud Romanos iaprovinciam ire cum imperio non licuit. ne que Mattiali, ut est apud Ualer. Max. Ita que idem Valerius Relligioni, inquit, sum mum imperium cessit. Multo summissiusquam hodie spirituali&civili gladio utitur, teste otione, cujus verba non postum mihi imperare quin huc adducam: Videntur, inquit, culpandi sacerdotesper omnia qui regnis sisto gladio, quem ipsi ex Regum habent gratia, ferire conantur, nisforte Davide imitari eoingitent,qni Philisteum primo virtute Dei stravit , postmodum proprio gladio jugularit. Nimis tamen inclementer Arnoldus Brixensis, Episcopos imperta & regalia habentes salis vari non posse: ideoque combustus est, teste
Gunthero. XX. Duos Praefectos Praetorio Imperatori de . Duo
554쪽
Io Di putatio I. Praθ- grippina apud Tacitum : Vter rectius. Nos
Auspra existimamus imperatores a duobus tutio- rorio re- res fuisse , quam ab uno. Nec minus tamenctio, recter Agrippina, si ab uno regerentur Prae- creatin. toriae cohortes, intensiorem fore disciplinam. Illud prudenter quod tantum ex e questri ordine electi sunt, quamvis hoc postea mutaVit. X X I. Itaque haud absurde Sueton Ium dicen tem ante Titum prefecturam praetorio nonfuille administratam, nisi ab cquite Romano, reprehendit Tacitus ψ. Histor. Exemplo Aretini Clementis, qui quanquam Senato iii ordinis, factus est praefectus praetorio. XX II.
Coercitio Ecclesiastica, quae summo cume, Veiff. Reipublice detrimento, teste Cypriano, in desuetudinem abiit, non absurde in quibus
silea eo uam comparatur cum centura Romano iae ista Va rum. Qua in re Christianos a Romanis su Abmaia perari, pudor est relligionis nostrae. Atqui censum quem Augustus, Germanicus alitiaque egerunt, nonnulli ldeprimunt: Nos diacimus eos ex utilitate Reipublicae fecisse. Hodie ex hujus rei :negligentia multae Re publicae privatim potentes sunt, publice
XXIII. Recte Appius Pulcher quod contempto Augurio pullos contra fas relligionis in mare projecit,& male pugnavit, judicio pu-hli eo damnatus est. Eidem crimini obnoxius est apud Livium Flaminius, dc Paetus apud Tacitum. : sed
555쪽
agis Iu νε Publies. Ie XXIV. sed an recter Papirius falsis nunciatis auspiciis, tamen pugnavit 'inquiensrquia-icio adest, si quid Di i nuuciat, in semetipsum
restigionem reciperet:squidem tripudium nuciat/m est populo Romano, e regitam ausipietu4
De hoc loco dissentiunt duo illi acutissimi
Scriptores ab Hetruria Machiavellus &Admirates. Nos hunc sequimur: XXV. Caeterum magna fuit reverentia populi Romani circa res divinas. Hinc Varro: De renti rebin di Dinis prius quam de humanis adSenais pop/εἰδrum referendum est. Eandem superstitionis Rom. cirvim Turcae mutuati sunt a Numa, qui haud earer di absurde Maho meti in nonnullis compara- vina . tur: Vere Polybius. Imi, inquit,superstitionis
varietas huc spectat, ut injecto numinum metu, militares animi in osscio magis continean-rur: Exempla sunt apud Tacitum. XXVI . Sapienter Anaustusno unum, sed multos MAVΗ adoptavit, quo, ut inquit Scriptor noster, pluribus munimentis insisteret. Quare Se - Dpς excrneca appellat adminicula aulae. Suetonius plurex subsidia dominationis. Alibi Tacitus, Plena adoptα Caesarum domus, juvenis, filius, nepotes aia vcrit. dulti moram cupitis Seiani adferebant. vel . 'hoc nomine continuatro imperii Romiani a 'mille dc tot centum annis soli debiae Ait gusto. Idem non ignorant imperat Fruris eici. O nsue
Plerisque periculosum videtur. Ideo Tullia Prinepi.
556쪽
De Iure Publico. 637 quam ipse, qui indixerit , observet. Recte vero Caesar Treviros quod neque ad consilia veniebant, neque imperio parebant, Pro transfugis habuit. XXXI. Soli Prineipi olim competebant jura Iuram Onetarum : Et pro arcanis imperIi haec monetais hodie observant Imperatores Turci ci. I- rum cuidem ius olim Reges Ungariae habuisse, dc eo, sancte servasse , testis est illustris scriptor tant. Otto Frisingensis. Nunc mutata Republiaca etiam haec jura divisa sunt. XXXII. Comis observantia imperil non adlinit
Iibertatem. Id exprimit Tacitus libr. a. cAnnal. Nam Phrafates , inquit, quanquam depulisset exercitus ducesque Romanos , cuncta venerantium osseia ad Augustu vertit. Aliis hi vocat reverentiam in populum Romanum. aeuod, inquit Proculus, adjicitur,ua intelligatur alterum non es liberum.
XXXIII. Iura sociorum , fratrum, conscederato. Iuras , tum , item jura patrocinii, ut appellist Fe-eiorum,stus de Plinius perperam a quibusdam con- cte: funduntur. Caeterum ex hac Romana con patro- suetudine hodie Turcae Venetorum &Ra einito. guseorum respublicas appellant suas cognatas.
Non recte Cretogniates deditionem Servitutem appellavit. Aliter sentio dededitione Calitensium apud Frostardum. Recte tamen Livius de Campanis: aliam esse Conditionem eorum, qui non foedere , sed
per deditionem in fidem venissent. T 3 Paetuina
557쪽
r Disputatis LX a XVI. Paet lana pacta cum Vologese vix suisse pacta. Immo Paetum poena dignum fuisse qui non pro isto periculo depectus est. Idem paene sentio de pace ad Candium facta; quae sponsio fuit, non laedus. quamvis Caudini appellarunt publicam fidei violationem. Laudabile est in Anglis, qui belligerendi caussa profecturi ad exteros Regi
suo sancter promittunt , se nullas conditio nes pacis cum hoste firmaturos, citra Regis ac Procerum voluntatem.
XXXVI. Consules, Τriumviri, Decem v Iri, Dicta is G -ἰς totes regio fuerunt imperio, quamvis con- re trai dicat Cabotius. Sane: ejectio Regsitaniagieoifi tum aliquod si lacrum libertatis attulit se impe- populo Romano, teste ipso Livio libr. a. Ci- νιε. cero de Legibus. DDo regio imperio suma.
Neque ut putant alii in dissentit Tacitus. XXXII. eligi. Maena fuit populi Romani circa Ioca de
arom v. res sacras etiam temptre belli relligio at- -m ς r que reverentia. Itaque acriter repraehenis ς - ἰρco ait Taeitus milites, quod Deos etiam in r praedam coegerint, spoliatis in urbe tem -Dς plis , egestoque auro. Laudabiliter certe Solymarinus in expugnatione Rhodi alii taque bellis semper a sacris abstinuit. Hio quaestio est; An quod Fridericur Imperatorsum premeretur inopia commeatus Isca sacra
violavit, sacrilegium comist ZNego, utique, cum postea Episcopatus illos insigni & ampliore remuneraverit beneficio, ut testantur Historici. Illud etia recte Tacitus de Pompeio eum templum Hierosolymitanum i se victoriae ingrestiuuesie. Plus-
558쪽
De Iure Publico. Is XXXVIII. Plusquam civilia agitare, contri macem, serocem, turbidum , violentum ess e Ammiano est, reealcitrareMajestati opponuntur iis quae Tacitus appellat, modestum, obsequio sum esse , servitio promptum essὴ, Graeci αοεσκον. Galli & Itali nn eourtisan, Germani HUmann. Illi eiulat, qui libertatem pristinam restitutam cupiebant, quos Aristoteles appellat Hi qui favebant dominationi Caesarum S , ut cum Horatio loquar, obsequio grassabantur. Quos Ta- estus appellatMagistros Dominationis, hodie vulgo Machi avellistas. XXXIX. Merito donationes, seu potius profusiones Neronis , a Senatu revocatae sunt. Huius rei exempla sunt non una in regno Galliae. Recte tamen Nerva & Trajanus beneficia Domitiani contervarim ζ. x L.
Adgandestrius Princeps per literas mor- , 'tem Arminii promittobat, si patranda: fh uis.
neci venenum mitteretur. Responsum est . a Senatu Romano, non fraude, neque occultis, sed palam dc armatum populum iste Romanum hostes suos ulcisci. Digna vox , , majestate Romana. Livius libr. I. vocat artem Romanam. Longe alia res fuit in Iudit Sc Mucio. Addo quod nec hostis ubi iaque recte in erficitur : quamvis id putat pragmaticorum coryphaeus: Hoc enim erat apud Romanos, teste Valerio Maximo, vi- horiam non mereri, sed emere.
559쪽
a LIV. Et Ia m novus Princeps Imperandi auspi--οιώ, elum facere debet a clementia, ut recte PrincepaLigia Augustum monuit. Itaque de Miis imp/thridate Tacitus eum atrociorem fuisse ra, di quam novo regno conducerer. Dissentit asipleia Τhuscus scriptor, ex inscitian eo an vero ut faeeratnserviat crudelitati Borgiae 3 Periculosum dὸbji aest illud , oderint dum metuant: periculo- elemenississimum, populum in continuo metu teis leanere. Eadem mente Antonius apud Tacitum . . AEdhue Vitellio vires s deliberarent, aricreis desperassent. XL V. Adeoque sapienter Germanicus , postquam Cappadociam in formula provinciae redegisset , quaedam ex regiis tributis deis
minuit, quo ut loquitur Tacitus mitius Romanum imperium speraretur. Itaque hoc se itiam est in publicis rebus ' Quanto autem magis obtinet in causis relligionis, quae instar Melancholiae nimiis remediis magis magisq; exulceratur, teste Augusto.
ctam armis libertatem in Dominationem verti ste , Regna enim fuerunt, non Dictaturae, quicquid alii dicant. XLVII.
Areana imperii sunt certa profunda intἰ- reanam a leges sue priυilegia eonservandi pristini imperii statuisυe Reipubliea. Sicut areἀa Domina- O damiationis Italis & Gallis est ragion di stato nationis Germani non efferunt , nisi forte per Τμώa Reichsand , vel per Reiehssae hen 2 sunt certa O secreta privilegia eon ervanda dominationit .
560쪽
U Disputat o Lm inarsonis , introdmota boni publiet eaussQuibus opponit Ticuus agitia dominario in Italda cattiva ragione di stato quibus 4ὸ, ct relligio violatur. XLVIII.
Agrippina maritum petit, non impetrat. Viri Tacitus. Sed Caesar non ignaraM quantum ex Repubirca peteretur , Arcanum est , sive potius ius dominationis: Eadem arte Octavia filia Claudii Imperatoris despondetur Neroni, quod, inquit Historicus, majora par efacturum erat.
X LIX. Ex Augusti instituto, nemini ex Sena
totibus licuit peregrinari rei privatae causa , non exquisita Principis voluntate. Stante Republ. liberum fuit. Est hoc Draκρυφιον sive arcanum regiae Dominationis sicut etiam illud quod nemini licitum erat ad Senatum publice seribere praeter Princiis
circana Caeterum arcana dominationis subtilI- domina- ter discerno ab iis , quae sunt jura domina iation is O tionis, quae tamen scriptor Florentinus . jura do- aliique omnes videmur confundere. minatio L I. nis di- Adeoque jura dominationis Immeritosin . Vapulant. Neque tamen quod Nero Vespinum , sine ullo crimine & accusatore & in- . dice ad vim dominationis conversus interia seeit hoc jure secit. Neque hoc ex jure Peti omus Turpil. & Cingonius Varro in is . . auditi atque innocentes petierunt, quaeresidentidem magnam invidiam conciliavit