장음표시 사용
261쪽
24o Q U E CURTIO Sic loquitur de situ celeberrimi Hammonis oraculi 3, qui
notissimus fuit, ut liqueat illi non innotuisse et tractus regionis et vicinorum SedeS. a Caeli mira temperies, verno tempori maxime Similis, omnes anni partes pari salubritate saercurrit. . QuiS vero ignorat eam non esse tempe riem interioris Libyae, Circa rigesimum octavum gradum latitudinis septentrionalis pSic vero describit Curtius ' finitimarum gentium situm: a Accolae sedis sunt ab Oriente proximi δε illiopum; tu meridiem versus Arabes spectant, Trogloditis Cognomen eSt, quorum regio usque ad mare Rubrum excurrit. At qua vergit ad occidentem, alii AEthiopes colunt, quos Scenitas vocant; a Septentrione NaSamones Sunt, gens navisiorum
spoliis quaestuosa; quippe obsident littora, etc. . Inspiciantur Ptolemaei Alexandrini tabulae, et apparebit, ad orientem vicinos fuissct Nitriotas populos et Oasitas N mos . deinde superiorem di GTptum, ac tandem Arabas, qui Troglodytae dicebantur, quos male ad meridiem collocat Curtius, et amplioris aequo tractus facit incolas. Ad mori diem erant primum Libyes, deinde remotiores Athio-pos; ad occidentem incolebant Nasamones; ad Septentrionem erant Libyes AEgutiis vicini, qui tractum maritimum
inter Alexandriam et Cyrenas si Orrectum occupabunt.
Non peritius describit Curtius iter Alexandri ex Assyria Babylonem versus, decursusque Tigris et Euphratis. Postquam narravit Arbelam ab Alexandro captam fuisse, docet nos illum hinc profectum, exercitum Suum recta Babylonem duxisse, eiusque itineris description sem) ita orditur : u Euntibus, a parte laeva, Arabia, odorum sertilitate nobilis regio, campestre iter est. η Manifestum est,
. Hammonis sedes, lib. IV, eap. 7; to n. I, Pas.
262쪽
HADENDA FIDES. 14r Curtium designare Arabiam Eul,lirati proximam, quam
perperam existimat esse odoriferam illam, seu quae felix dici solet, quum sit Arabia despria. Deinde falso a laeva euntihus, ex Assyria nempe Babylonem, Arabiam collocat, quum sit Arabia deserta ad dextram, procul vero ad
Do Tigri et Euphrato paulo post, ita lo luitur : a Ipsi
amnes sex Armeniae montibus profluunt, ac magno aquarum divortio, iter quod cepere, percurrunt ... iidem quum Medite et Gordianoruin terras secare Coeperunt, Paulatim in arctius coeunt, et . . Potest hoc dici do Gordianorum
solo; at de Media dici non potest . quam non modo Euphrates nequaquam attingit, sed ne Tigris quidem, qui magis ad orientem fluit quam Euphrates. Alluit Tigris occidentales partes Assyriae, sed aliquot dierum itinerea Medorum finibus abest. Εumdem admisit errorem Diodorus Siculus, Sed omnium geographoriam tum veterum tum recentiorum testimoniis facile potest confutari. Ut decursum duorum nobilissimorum fluviorum multo ampliorem facit Curtius quam est; si C et tractus terrarum nimium quandoque amplificat, ut quum de Bactriana ita loquitur : . Inflabat impios animos regio, cui praeerant, armis, virisque et spatio locorum, nulli earum gentium secunda ; tertiam part m Asiae tenet. η Quod nemo uim quam somniando cogitavit, nemo praeter Nostrum scripsit. Sed longe maximus Curtii serror situs est in eo, quod Pontum Euxinum3 subinde miscet cuin mari Caspio, et
Caucasum cum Parapamiso. Ex quo errore factum eSt. ut situm vicinorum omnium locorum miscuerit. Eratosth
i. Tigris, Euphrates, ibid. to m. I, pag. 357.
a. Bactri una, lib. V, cap. Io; lom. I, PRg. 4 a. 3. Pontu Euxiuus, Caspium mare, Caueatius, Parapa sus.
263쪽
nes Cyrenaeus, hunc eorum qui res gestas Alexandri seripserunt errorem, dudum animadverterat. Dicebat scilicet, Macedonus, ut aequarent Alexandrum Baccho et He culi, finxisse eum loca ista Victoriis emensum esse, quae
illi adieranti Ex hoc uno errore, multi profluxerunt, qui passim
apud Curtium attendentibus occurrent. Ideo Darius, in littoris ad Alexandrum, inducitur dicens: e Transeundum esse Alexandro Euphraten, Tigrinque et Araxen , . quasi Araxes essot remotior ad Orientem quam Τigris, 'aum sit Armeniae fluvius, in mare Caspium ab occasu influens ad meridiem Caucasi. Paulo post, idem Darius, ex Persarum rege in declamatorem, Asiam ignorantem, subito mutatus, quaerit ab Alexandro a quando aditurus sit Mydianos et Arachosios, nomine innium notOS, Caeterasque sentes ad Caucasum et Tanaim Urtinentes; . quum Darius nota multo minus abesset a Caucaso et Tanai quam Alexander. Sed quoniam notum erat Tanaim esse ultra Caucasum, ad Septentrionem, translato hoc monte ad Bactrianae fines, fuit etiam illuc, invita natura, derivamdus Tanuis.
Indidem Cercetae, Mosini et Chalybes , populi ad ortum
Ponti Euxini, meridiemque Caucasi siti, a laeva sunt Hymcanis; ab altera parte Leucosyri, hoe est, Cappadoces. Hinc, inter probabiles opiniones, resertur eorum sententia , qui in Caspium mare, Minotin paludem cadere putant. Vice versa, flucios et tractus Asiae Minoris ad meridiem Ponti Euxini sitos, in superior m Asiam 'tranS Iet, meridianasque Caspio mari plagas. a Hyrcaniae, inquit, finitima
t. Lib. IV, eap. 5, Araxes. Vid. no . Pag. 237, tom. I. a. Lib. VI, cap. 4, Cerceiae, Mosint, Chalybes, Hrreant, Leucosyri. a. Ibid. Caspium mare, Palus Maeotis. Tom. Ρ I. 25.
264쪽
l ens AmaZOnun circa Thermodoonta amnem, Tla miscyric incolentium CamPOS, . quem fluvium, quamque urbem Cappadociae esse, nemo nescit. Tum, quasi haec regio et o Ichis eadem esset, subdit: a Bosinam habebant Thalestrin, omnibus intor aucasum montem et Phasin
amnem imperitantem . . sitio tumen in loco, verum Caucaso Si tum servat. Alibi, simili errore dicit: α Arachosi I uin regionem ad Ponticum mare Psertinere. v Non multo post, quum Parapamasidarum gentem descripsit, ait: u Inde agmen Pro ossisse ad C. a Sum,
cujus dorsum, Asiam perpetuo jugo dividit. Hinc simul mare quod Ciliciam subit, illinc Caspium fretum, set amnem Araxen, aliaque regionis MIthicae doserta spectat. . Manifesto miscet Caucasum cum monte Tatiro 4, ut inspectae quaevis tabulae docebunt. Sod Araxis fluvii, hic suo loco meminit, quum alibi de eo loquatur quasi idtra Tigrim ess t. Postea tamen distinguit . u Taurus, inquit, secundae magnitudinis mons committitur Caucaso; a Cappadocia sse attollens Ciliciatu praeterit, Armeitiaeque montibus jungitur . . In Sequentibus, miro errore, Caspium mare ab Hyrcano distinguit. . Asiou, inquit, omnia sere numina. alia in rubrum, alia in Caspium marse, alia iii Hyrcanum et Ponticum decidunt. . Mox a Pontico mari , quasi Bactrianae vicino, ventos in eam rogionem spirareuit, et quidquid sabuli in campis jacet, convErrere. Superato Oxo, quem ab ortu in Caspium mare incidere notum est, Alexander procedit ad Tanaim amnem, qua Sit. Lib. VI, cap. 5, Themiscvra, Thermodoon, Colchis, Caucasus, Phasii et tot n. II, 33 sq. Vid. not. a. Lib. vΠ, e. 3, Arachosia, Ponticum mare; . II, p. O3; et not. 3. Caucasus, Taurus; vid. D t. ibid. Io8 et sq. . Caspium mare, lib. VII, cap. 3; tom. II, pag. m et Ilo; not.
265쪽
nullus esset propior fluvius; neVe dubitare possimus proprio dictum Tanaim intelligi, narrat Noster, missum ab Alexandro Genidam quemdam ex amicis ad eos Scythas qui Europam incolunt, denunciantem De Tanaim amnem injussu regis transirent. Ex tota narratione liquet, Curtium existimasse Tanai Bactrianam a Scythia separari, adeoque ingens illud spatium, quod a palude Moeotido, ad Iaxartum fluvium, Ca3pio mari ab ortu influentem, porrigitur, pro nullo habuisse. Quo errore maior nullus admitti poterni Marsyar Io amnem, quum extra urbis moenia Se ovolvit, Lycum appellari fabulatur. Quod quam falsum sit, omnibus facile apparebit, quicumque sciunt LTCum amnem a Marsya Prorsus ulienum, Linodiceae moenia interlahi. Malo, Gordaeos montes 3 vocat quos a laeva habuit Alexander, postquam' Tigrim superavit. Gordaei enim, secundum luolemaeum et Strabonem in Armenia sunt. Non melius hic, praeter solitum, Arrianus montes illos Sogdianos esse vult; nam longius ab Arbela distat So-sdiana ressio.
Ex Curiti verbis merito colligas, Arbelam 4 urbem propiorem fuisse campis in quibus, de imperio, Macedones
cum Persis Contenderunt. At ex Arriano apparet, illam sexcentorum, Studiorum spatio ab istis remotam. Hic
enim, dicit Alexandrum, quum fugientem hostem aliquandiu persecutus fuisset, Lycumque superavisset, temPus aliquod fessis militibus ad reficiendas vires dedisse, mox vero, media nocte, iter ad Arbelain intendisse, quam postera tantum die attigit. Non prope Arbelam igitur, sed
. Tanais, lib. VII, cap. 6; not. ibid. pag. 134. I. Lib. Ili, caP. I, Marsyas, Lycus. Vid. not. om. I, Pag. 99 et i . 3. Lib. IV, cap. io, Goi dyaei montos, vel Gorda i , ibid. pag. 282. i. Lib. IV, cap. 9, Arbela; not. ibid. pag. 274.
266쪽
HABENDA FIDES. 245 juxta vicum cui Gaugamelae nomen, ut volunt Arriarius, Strabo, Plutarchus, climicati im est. Rursus Arbelam vicum vocat, Darii solummodo clade insignem, et idom profitetur, ibi ingentes opes, regia impie gaZam inventam misso. Nuin igitur Darius opes suas in vico collo n-Verat, idium anto Pugnam apud Issum, illas, quo tutiores ab hoste mirent, DamasCum, munitum Oppidum, ut non ita proximum, misissot Z Proinde omnem dubitationem aufert Strabo, qui nos monet, Arbelam urbem opulentam atque provinciar caput sui Sse.
. Ab Uriis prosectus Alexander, tertio die Persidem , quinto angustias quas Susidas Pylas vo rant intravit. ni ui potuit Alexander Persidem intrare, Priusquam angustias illas attingeret, per quas in Persidem patot aditus pCur deinde Susidas illas vocat, quum Persis a Susiana ,
Uxiomim montibus, campisque circumiacontibus dividaturZ Molitis Arrianus, angustias illas Persicas Pylas vocat. Non Tanaim prius Superavit, quam ad urbem Mura an-dam' pervenia et Alexander, ut vult Noster, sed ab urbe Maracanda, quae Citra Tanaim jacet, ad amnem movit. Neque apud Arrianum, neque apud Strabonem Ptolemaeumve reperias, quae sit regio illa, quae Bararia a Curetio appellatur, et in qua innumeros serarum greges, cum toto exercitu agitavit Alexander. Quum tot flumina, montes, regiones que totas, loco suo moverit, et in alium Nostor transtulerit, non mirum, si novam ipse regionem , pro tanta sua geographiae cognitione, invenerit. Sic Xenippam region 'in Scythiae confinem, mox Nauram , dein Bubaconem 4 memorat, ignota omnibus Domina.
. Lib. V, cap. 3, Susillae Pylae; not. ibid. 3M . a. Lib. VII, cap. 6, Tanais, Maracanda; not. pag. - om. ll.
3. Iab. VIII, cap. I, Menippa Naura; not. ibid. Pag. 84. . Lib. VIII, eap. S, Bubacene; not. ibid. Pag. 98.
267쪽
Imo sunt genera hominum, qui ex antiquis monumentis historias contexere aggrediuntur. Alii, quantum licet, veritatem deprehendere conantur, et diligenter omnia expendunt, ut verisimillimam sequantur narrationEm, quum non licet res Exploratas proferre. Alii vero, de veritate non multum laborantes, ea eligunt quae maxime mirabilia videntur, quia facilius exornari possunt et grandiori orationi materiam suppeditant. In sinsteriorum numem fuisse Curtium res ipsa ostendit. Paum duntinat exemptu Proseremus, cortoris, diligentiae lectoris, qui rem penitus Cognoscere cupiet, relictis.
In plerisque proeliis in quibus victores fuere Macedones,
numerum hostium occisorum plane incredibilem profert, praesertim si cuin paucitate Macedonum, quos in iis cecidisse narrat, comparetur. In praelio ad Issum commisso, a caesa sunt Persarum Peditum centum millia, decem voro millia inserfecta equitum . . Incredibilis per se est ille numerus; nam, quamvis Persae nequaquam essent sortitudine aut scicntia militari aequiparandi cum Macedonibus, attamen non erant plane pecudes. Incredibilior res erit, Si,
ut dicit Curtius, ex parte Alexandri, quatuor et quingenti duntaxat, saucii suere, trigi nia omnino et duo, ex peditibus desiderati, equitum centi im quinquaginta interfecti . . Ut hoc esset, oportuit gladios Persarum ligneos fuisse, nec ulla tela cuspidibus ferreis praefixa, aut Macedonas Vul-
268쪽
UABENDA FIDES. 247caniis armis fuisse tectos. Nam ipse urtiuA docet, circii Darium memorabilem editam fuisse pulIlia in , Streii ueque decertasse, quum Uxathrem Darii fratrem, tum Satrapas multos, atque in dextro Cornu, Primum Persas equites Superiores fuisse. Emiit praeterea trii inta millia Grae eorum . qui haud sane fugientibus similes Evaserant. v Quis credat a Persis et Graecis non ficte, Saltem per breve tempus, pugnantibus, occisos duntaxat ducentos Macedonas p Fatendum , ab aliis historicis, non multo minorem numerum Persarum Caesorum, nec majorem Macedonum proditum
esse; sed erat accuratioris historici, non facile iis credere, aut si nihil verisimilius occurrerct, obiter significare sibi
videri non e XVcro, numerum illum caesorum scriptum M.
In altero praelio, quo Alexander Darium prorsus debellavit, et in quo acrius multo pugnasse dicuntur Persae, a cecidere, ut ait Curtius , Persarum, quorum numerum definire potuerunt victores, millia quadraginta; Ma dinnum minus quam trecenti desiderati. ν Haec quoque Sunt incredibilia, quamvis non usque adeo a versimilitudine abeant, aC Priora. Verum Curtius, non modo in praeliis Persarum et Macedonum talia habet, sed etiam in pugna Macedonum contra Lacedaemonios, quae narratur initio libri VI. Quamvis pars descriptionis hujus proelii interciderit, apparet
tamen eX iis quae supersunt, Lacedaemonios diu victoriam dubiam fecisse Macedonibus, ac proinde inultos nequaquam cecidisse. Quin immo Laconum virtutem ut pingeret Curtius, rhetoricos omnes colores absumpsit; attamen post tam pertinax praelium, a cecidero, inquit, Lacedaem Diorum quinque millia et trecenti sexaginta; ex Maced nibus haud amplius trecenti. . Nemo hoc tulerit, qui sci
r. Lib. Iv, cap. 36; not. pag. 334, tom. i.
269쪽
verit, qua audacia et Pertinacia pugnare solerent Lacedaemonii. Curtius tabulas quas in antiquioribus scriptoribus inveniebat, et quas veri amans historicus aut praetermisisset, aut commemoratas arguisset mendacii, avide arripuit, et pro voris, magnifica oratione descripsit. 'usmodi est fabula , clua Thalestris Amazonum regina dicitur ad Alexandrum ivisse, prolis suscipiendae causa; quam fabulam serio narrat Curtius. αΕrat, inquit, Hyrtainiae finitima gens Amagonum, circa Thermodoonta amnem. I hemiscyrae campos incolentium. Beginam habebat Thalestrim, omnibus inter Caucasum montem et Phasin amnem imperitantem . . PeCcata hic sunt, ut ant a Osraudimus, immania in geographiam, eoque absurdiora. quod ipsum iter Alexandri ut a Curtio narratur, eum in reCtam viam rein vocare debuerat, adeoquo docere, inane esse quod de Amazonibus jactabatur. Nam si Phasis et Caucasus adortum Hyrcaniae fuissent, ot interjectus tractus paruisset Thalestri, Alexandrum in Bactrianos et Sogdianos euntem, ite esse erat per eius fines transire et ab ea auxiliares copias exsposcere, ut vicinis ejus bellum inferret; quod tamen factum non esse, liquet ex ipsius Curtii narratione, in qua nulla Amazonum postea mentio. Pergit tamen Curtius his verbis : . Haec cupidine visendi regis accensa , finibus regni sui excessit, et quum haud procul abesset, praemisit indicantes venisse reginam , adeundi cognoscendiquct ejus avidam . . Caetera in Curtio legant, quibus placitum erit. Fabulosa etiam sunt, quae dct perturbatione et metu Macedonum tumide narrantur, quum primum oceani aestum vidissent, nam res erat Graecis jamdudum nota, ut o
. Iab. IX, eap. 9; lom. II, pag. 33Ο, et ibi notas
270쪽
HABENDA UIDES. 249Herodoto aliisque scriptoribus, qui ante Alexandrum vix runt, liquet. Praeterea, a Persis, qui ad oceanum usque incolebant, serantqtie tu exercitu Alexandri, poterati tmoneri Macedones. Huc etiam accedit, quod aestus in mari Indico exiguus sit, nec tantos tumultus Creare possit. At si rem ex vero narrasset Curtius, inutilis fuisset omnis ille rhetoricus fucus, quo eam incrustavit, et pulchra occasio ingenii ostentandi, in descriptione inanis
Non verius est quod habet ad calcem totius operis , de cadavere Alexandri. a Septimus, inquit, dies erat, ex quo corpus regis jacebat in solio non aliis quam Mesopotamia regione fervidior aestus existit, adeo ut pleraque animalia, quae in nudo solo deprehendit, exstinguat; tantus est vapor solis et Caeli, quo Cuncta velut igne torrentur...tit tandem Curare corpus exanimum amicis vacavit, nulla tabe, ne minimo quidem livore, corruptum videre, qui intra erunt. Vigor quoque qui Constat ex spiritu, non d stituerat vultum. . Mendacia haec sunt adulatorum Alexandri etiam mortui, aut declamatoriam figmenta, ut omnia in Alexandro inusitata viderentur, utque mors ejus rhetorice exornari posset. Liquet hoc ex collatione aliorum
historicorum. Addendum his Arriani silentium, qui in
Ultra fidem est, quod de Amynta Alexandri transfuga narrat ; ut ills cum Graecis ab Isso fugientibus Tripolim Pervenerit, inde Cyprum transmiserit, denique petierit adyptum, quem, Caeso Persarum Praesidio, Paene totum
subegerit, donec tandem a Mazace victus et Cum omnibus sociis ad unum, trucidatus eSt.