장음표시 사용
344쪽
IN HONOREM ALEXANDRI MAGNI SCULPT E
ΙΝTEn multas remotissimae vetustatis reliquias, quae, anno i 78O, Prope Iinurentinum litus erutae sunt, inventa est marmorea tabula, Cujus udumbratam Summa diligemtia imaginem hic videre est. In qua eXPressum argumentum sic facile intolligas. Stant duae mulieres, Cincto turribus capite; ad utrumque latus, arae inter ipsas erectae. Altera manu, prostanti Scilicet e marmore, pateram serunt, qua arae libamina insundere videntur ; altera , nempe remotiori, Clypei orbem, quo insculpta pugnae imago est, sustinent. Harum mulierum par omnino corporis habitus, similis quoque forma vestium, sed cultus dissimilis. Quae sint a dextra Spectantium , tunicam gerit, manicis Carentem ; ornata sunt brachia monilibus, pedes soleis. Alteri vero, ad medium usque brachium, municata timica demittitur, nullum monile, nudi pedes. Inscriptum tabula margini iusque nomen, cur ita sint dissimiles,' indicat; enim Vero, quae ornatiori cultu nitet, Asia est; quae simpliciori,
Quae quidem regiones, in nulla prius, Sive picta, siVesculpta tabula, sub muliorum figura suerant adumbratae;
sed a poetis jam pridem sic depingebantur. A schγlus
345쪽
3ao MARMORE .E TABUI, .Escilicet, primus omnium, in fabula, cui uomen Persae,
duas mulieres induxit, alteram Persico habitu, alteram. Dorico, inter se altercantes; post et MOsChus Ensdθm mulieres, eadem veste, de Agenoris filia decertantes. At vero, in hacce nostra tabula, jam non deceIetant, Sed in honorem Alexandri consentiunt et conspirant. Ipse
Alexander, equo sedens, nulla alia re, nisi loco quem in medio clypeo obtinet, conspicitur. Multum in tabulae dispositione artificii, quum singula quoque spirare et moVOrividcantur, nec ullo modo inter se implicita turbentur, quumque haec omnis hominum equorum lite varietaS, in in unum mira quadam iucunditate coalescat. Quam operis excellentiam consideranti, non absurdum forsan videbitur, in hoc, fideli imitatione expressam fuisse pictam Philoxeni Eretrii tabulam, quae Alexandri praelium cum
Dario continuit, nulli, ut ait Plinius, postfercndam. Praecipuum in hac tabula locum equites obtinere minime mirabitur, quicumque meminerit, rem Prope Om nem in hac pugna, per equitatum actam, testibus Arriano et aliis bellicarum Alexandri rerum scriptoribus. Haec in clypei orbe: infra vero, tu advorsa arae subjacentis fronte, trium mulierum insculptae sunt figurae, quarum prima Praegrandem facem manu tenet; secunda lyram pulsat; tertia priores saltando Subse luitur. Leguntur inter aram et clypeum haec;
hoc est, tertia et ultima adversus Darium pugna in Arbelis. BurSuS, Versus quatuor, quorum duo priores Superiori, posteriores tufima marmoris parte inscripti sunt:
hoe est, tremuerunt hastam meam reges populique eorum
346쪽
IN HONOREM ALEXANDRI, mc. 3II quotquot teream cingens oceanus alit. Phili molius, genus a Iove per Herculem dum, ab AEacidis per Obmyiadem ma
Non ita facile animadvertas, qua aetate hoc opus labricatum sit. Attamen ammare non dubitem, tum hocce, tum reliqua hujus seneris quae ad noS usque PerVenere, ante Augusti aetatem, sub primis Alexandri successoribus, florente ipsorii ui imperio, delineam. Quis fuerit hujus modi tabularum usus, umbiimum. Fortasso vero athletis, qui in ludis ad honorem Alexandri institutis victores fuerant, ut Victoriae munus et praemium dabantur.III. Diuiligod Cooste
347쪽
Expoximis antea doctorum virorum de Q. Curtii aetate atqtie conditione su Apicionititas, sequitur ut de stylo eius Ot Historia quid sons rim , t e toribus exhibeamus. Quod ut Commodius fieret. porum judietasoeundum litorarum seriem disposuimus. Notandum autem, ne mitioni adhuc apud vel rem auctorem reperisse quidquam ex Curtio citatum. Eu indem ergo, quem sibi sumpsit et praetulit doctissimus Freinshemius ordinem secuti, haec illius tostimonia ab ipso adducta, aliis admi tis interpolare maluimus, quam seriem literarum, qua hare digessit, disturbare. VALENs AcrDAMus, Animad. ad lib. IV Curtii r . Dignus illo mehercule scriptor, qui ab omnibus Praedicaretur, quem penitius et totum
Fa sciscos Asci Areus . in Epistola Aldinae editioni pri fixa: a Alexander illo Macedo, cum aliis concinnis scriptoribus, tum facunda, et tanti , eandida Curtii historia, immortali caelicolarum τε citur ambrosia; vivstique aeternum, dum sole magnus lustrabitur orbis; u et in fine epistolae: . Hae lege hunc tibi Curtium dicatum volumus, ut omnes facile sciant, te eum unum inter mortales esse, cujus innumeris reponendis laudibus Curtio ipso scriptore opus esSEl. . BGNARTiva r u Caesari comitem do Q. Curtium, quem adeo inter selsetos recensere non dubito, ut inter optimos locum illi fidenter tribuam . . Idem ad Statium, X, 487: . Ut ocellus historicorum Curtius inqui . NI mii cs BERTIus, de Agger. et Pontib. pag. 38: u Dictio Q. Curtii est pura, simplex, inaffectata; in aggeris vero descriptione ita insuper florida, ut inter prima eloquentiae Romanae Exempla locus iste ponendus
. Vul. vol. I, Praes. Pp. 6 et seq.
348쪽
DE Q. CURTII STYLΟ ΕΤ HISTORIA. 323
sit. Author si in iis, qui ad veram eloquentiam adspirant, ut totum Ioia
PLinis Ili GiiD , lit,. II B r. Pers. α A Q. Curtio inter Latin s arguto. leganti et nervoso scriptore, harum cognitio petenda ost. . 'B CLΕncs, do Eloquentia Politici: α Sicut posterior Livio Curi ius Vespasiani demum temporibus, ut videtur, vixit, ita optimi a vi scriptoribus aequari, et fortasse omnibus historicis quodammodo antes eripo tost; in agnificentior Livii, Sallustii gravior, Taciti profundior oratio Curali his omnibus suavior, tersior, acCuratior. Quod in moribus Livio triti uit Fabius, multo magis Curtio Convenit; electissima ejus verba ci. viles et uplar sententia , expositio mirifica, conciones expedita lacundia instructae; materiam sucim non massis Promte implet oratio, ubi opus est, quam et pleno, prout decet, dispensat. Livius eloquentiam suam prolixius et liberalius vel n mare vel imitari volentibus offert. Curtius haud paulo accuratior aequabili politissimi styli tempora metitum simul
et semel, s d post iteratam surpius at culis demum inlotitis quo commendat. I.ivius magnanimo quodam Plenus Candore exporroCta suavitate invitat simul ei admittit lecto iem. Ciartitis per quaedam admissionis mysteria sel gradus tu familiaritatem adhibot erudita et decora in oenia obvia tamen sic quoque et ex Posita humarii lute statim idoneus amari' Non enim abstrudit gratiarum suarum irritamenta, scd dispoiici, et quum primo aspectu placeat, hoc Pretio Vult Placere, ut aestimetur. L, vs Boiin cuius, de variis Lingua Latinae aetatibus, P. ar ω Curtium iis adsignat, qui antiquum gloriam ita sustinuere, ut iii illis vel nihil vel parum aut peregrinitatis, aut invisi senii tulernoscas. . litem, p. 3 iis Argenteae ad talis primum locum Curtio adscripsit Sci oppi iis . . Idem ibid. p. 14 i . Ex styli diversitate non distinguenda aetas scriptorum in. iee tempora Augusti, et excessum Trajarii, ut voluit fastidioso sedulus
BARNABAs BRIAsori ius, de Begno Perigarum, lib. Ir u Ne quis a parii midoneo auctore interpretationem sumptam Fuspiretur, Cur lius hic ex cujus scriptis toties a me auctoritas in his libris ad Holoni .im fidem petitur, iis temporibus vixit, quibus bonas artos et studia literarum floruisse Demo infitiari Possit. . Cnnismpnonvs Bnvrio in Epistola dedicatoria: u Quum autem Q. Cum iii quoque rerum sestorum Alexandri Magni historia, Oliiii a me puero,
set nunc denuo rursus lecta, mire candida, terga, ac luctilenter pura' utroque tompore mihi visa esset, dici non potest, quantum omnium studiosorum nomine indolustrina, tantum au torem, ακε ἀλον, id Est sine
capite, duobus ninstrum primis libris, cum fine quinti. amputatis. titi decimo libro plurimis in locis, mutilatum nobis su Per A SE .n Ibidem : a Styli ip ius tersissima puritas , ad Romanum filum, adaia
349쪽
Uxi L. de Asse, lib. III: a Verbis ipsius Curtii a uetoris torsi et
Ex Praesatione in editionem Curtianam Antonii Candidi, procusam Lugduni issi : a Q. Curtii Rufi libros qui supersunt, historiae nomino dignos si quis agnoscit, is judicio praeditus equidem videbitur. Propoli itonim Curtius exiguo volumine insiguia documetita, quae usum vitae communis adjuvant, 'litae Principes viros et infimae sortis homities possunt meliores reddere, ,eu ad virtutem horietur, seu vitia, vana gloriae videlicet. pecunior, vindictae, libidinis amorem ex animis evellat i nec in vanis et nugacilius remi in gestarum narratiunculis seriptionem con umero xtudet. Nonnulli existimant non alitor debere deseritii bella quam latrocinia, tirovit ser, nude, nulla laude addita, sed detestatione potius, ut longum bellum rosoratur non utique ad Commendationem vi toris, sed tamquam in Exemplum quid pariant pravi asseclus, sive ambitionis,sou irae, sive libidinis : tum ut videant, quam in incerto ac lovi momento sitiae sint res et fortunae hominum, quibus tantopere alii confidunt. Id
quam soliciter Curtius praestiterit, perpytuus historiar contextu o si nilol. Primaria' autem historiarum legi, quae V ritatem Commendat, sapienter obsequitur, ex tot veterum scriptorum litiris veritatem, ceu in profundam utiliquitatis abyssum immersam, eruptis. Pro narrationum varietate, prudentia gua usus est, aliam historiae leg m diligenter observans. In quibus . enim verba spectantiar singula, ut in Partionibus, Macedonum edictis, promissis, simplicem profert veritatem. In rerum gestarum Commemoratione, dum more g severe iri format, aut animos
jucundu pascit, summas rerum ita exhibet, ut nihil quod cognitu ne-ressse sit relinquat intactum. Addons pra terea, quae do trime aculeos montibu g relinquant, quaeque variis assectibus lectorem imbuant, verba scilicet eximia, sententias selectas, miro artificio compositas orationes ;rei iust summam ad veritatis regulas dirigens, nomen retinet verae narrationis. Colorum non modo corpus ipsum historiae suae veritati consecrat, verum etiam per legantem colorem et cultum adhibot. Bes insigni res per equitur. eas videli dit, quae nos Rapientiores efficere queunt. Dumonim alii nimis accurato priaia dctscribunt, quae melius nosciremus, Curtius noster μxplicat Causa , consilia, eventus, et quicquid occultum Et arca Dum est in negotio di ita tamen, ut aeterum deseriptiones et variorum Certaminum multiplices vultus, graphi eo depictos, propter Dariiset Alexandri nomina Bellonae dicata, minimo nocligat. Quod si fecisset, quid inanius illa historia. in qua perpetuus armorum strepitus 3 NOraenundit s in laude Grircorum, aut Persarum vituperationem : De enimis encomiasten, sed historicum agnoscebat, adulationes et hyperbolas poeticas caute sugiens. A digressionibus abstinet; historian filum nectit dilia later et eadem manu; no de quibusvis rebus sermones sorit; immo Iovi u culis omissis, cognitu dignissimas, ad utilitatem set de loetationem, ingulis fere paginis persequitur. In frequentibus civitatum, regionum, montium, fluminum, do scriptionibus, quae ad rerum gestarum intellicelitiaria magis au magis amPle tendam non parum lucis adserunt, Per-
350쪽
pieuus apparet et solers. Adhibuit, nonniillis in loris, judicium stiuitiiot in gratiam legentium benefacta evehit, malefacta ad exsecraticinomin sectatur. In rebus Daemorundis, consilia Primum, deinde a ι:i, post aeventus expedit, ei do consiliis significat quid Probot: ae in re nesia non modo quid actum aut dictum sit, sed etiam quibus raticinitius, siu-eore Et l, reviter apori t. Quoties de nUgotio aliquo Pronunti ut, ponetrat in animos; nec nuectui, sed rationi Perpetuo favore ridetur. Λ inale di. centia potissimum abstinet ἰ adulationem abominatur et longo susit; denique eum historicum, quem requirit Ciceris, se Praestat, musta uin . videlieet. Verba proponit rebus Congrua, de magnis splendida et g nantia, ut orationes nonnulla' testantur, de Parris humilia, etiam dosordidis non dissimilia. Perspicuitas in eo talis est, ut ab omnibus in- tolligatur, vi doctis etiam laude tum Liberioribus verbis quandoque utitur modestiae tamen, quae in eo maximo Elucet, non immenior) ut narrandi taedium levet, Puram ubique ulu strem ille sequens brevitatem. Do toto autem Cur ii stylo penes eruditos esto iudicium ; nee pnim commentarium grammaticum, sDd Pra salit,nem scribimus. Postquam vero praeelari historici imaginem lineis r ridioribus exhibuimus. o a itidem Pr tantiore petiicillo suis coloribus ad vivum, angustiore tabula seliciter expressam, osserro visum est. Ita igitur doctissimus Lipsi iis in Notis ad I librum Politi eorum . . Verba Lipsit i elata sunt infra suo loco. Item in fine eius praefatio itis: Supplementa librorum, qui desiderantur, tenui filo eontexta, Dec Curtialiae majest uti responderitia . . Casaca. in Animadvers. ad Sueton. in Indico excellentium Rhetorum: . Historia rerum Alexandri elegantissimo scripta. πΝα ans Caussisus, de Admini eulis Eloquentiae, lib. III: a Q. Curtius
medium quoddam iter secutus, magnam si II i salubri latem consecutus est. Nam ita dilucide narrat, ut amnem sine sal obrig fluor rodas, et antis praeterea veneribus oration in perfundit, ut non mediocriter I
et ores et amatores suos obiecidit. Coneiones utilem habet tam argutas,
et suaves, ut Herodoto et Xenophonti nihilo videatur inferior . . LEncs, in Epist. de Studio Politico r u Arriatius et Q. Curtius floridus uterque, sed nitidior Curtius, et quovis melle dulcior loetoremeitius defatigatum, quam satiatum dimittat: seri lentiae pa sim directae et obliquae, quibus mire illustretur vita humana. . Blomit Gnsur. Lihr.
vin xxvnUrs, in Cibron Ol. Herod. et Thucyd. a Curtius est at Iris, elegans, et nervosus scriptor. HERΜ. CONRI Inius, de Civ. Prudent. c. 34 r a Politieci homini ipsom et Caesare tanto commodior Q. Curtius, 4 luanto diffusior est . .
A Xs Us D eΕΜnni s, de Politia litteraria, libr. 1, pag. 36; ll, i ι9; V1, 487 : . De Q. Curtio eadem prope querela est, cujus laceratum Opus legitur: quamquam Graecoruin Et Arriani constat historia, ex quorum Ontibus hie seriptor vel inierpres mirae dulcedinis restaeque prosecto