장음표시 사용
321쪽
Mox epular sacra parant Ilus ia lati Praemia venat aesii quaesita supersunt, .
Pars verubus , pars undanti despumat aheno.
Et Iuvenalis ac Claudianus ide quoque varus in locis memorat,vis 5 ι Proinde imerito concludat Iulius Pollux Heroes apud Homehu uo comedisse elixas carnes, liciat huiusmodi illi obsoniorum praepara- orat. a. deia tio cognita fuerit. Sed ipse ad frugalitatis exemplum,& roborii eatis ςgοψ ut Dion obseruat, assa tantummodo Bouum tergora eis appone bat ; nec ipsa ad esuriginem prouocandam curata, sed ad edandam famem nullo cultu, nulloque apparatu CXhibita . Quamobrem longe falluntur qui At multos quotidie facere depraehendo, in historiae veritatem conuertunt, quod & hic, &sapientissimi alii. Poetae dixerunt tantum ad morum informationem γ simulque- ut 1 militum , & quid ni etiam ab Imperatorum mensis tot varias dapes remotierent, quae allum inter& bellaria; nseruntur; tot praesulsas, artocreata, scriblitas, sarta liba, Moreta , frixa, intrita, ollaria, fartilia, quorum comparatione Tripatinum illud antiquorum, aut Hadriani Tetrapharmacum ex Pha ano sumine, Perna , O Crustulo, insulsa videri possint: ac praeterea tot intinctus & embemmata ominis generis ; salutata , Alliata coepata, oxypora, ambarata, escas conditaneas, & muryaticas, coe
terasque cupedias & scitamenta , ac verius gulq simul & malorum omnium irritamenta; a quibus semper abstinuisse visi sunt praestantissimi duces, etiam cum illis commodissime uti poterant, ut in castris statarijs, aut longis urbium obsidionibus, quibus otij ac
remissionis comites blanditiae sese libenter miscent. Quod autem ea mens Homeri & Platonis fuerit maxime ex eo innotescere potest, quia eodem schemate usi Virgilius, Iuvenalis, P litianus & poetae reliqui vi sui teporis Rusticos in officio frugaliam ratis continerent antiquiores illos fingunt assuetos fuisse Elperferre sitim ct ieiunia luere glande. cimi tamen Historicorum meliorum side & Moysis praesertim,qui rerum omnium origines suis libris complexus est, constet euidentissime, panem cibum pila vetustissimum , adeoque-3. genet statim a Mudi exordio supplicium datum fuisse Adamo panis coim sciendi , ut in sudore multus sui vesceretur pane quemadm dum pluribus ostendit doctissimus Renatus Moraeus in elegant stima
322쪽
& eruditissima dissertatione de Panis natura, quam commenis tarijs ad scholam Salernitanam instruit, dignis omnino qui doctorum manibus quotidie terantur.
Qiod si tot exempla militum animos nondum ad frugalitatem incitare possint, quasi vel ab ingenio ficta , vela tempore rancida iam,& prorsus antiquata;mouere saltem illos debet quod historici referunt de maximo illo ducum Annib1le, cuius indomitum nivibus,atque Alpibus animum, hyberna soluerunt, eneruaueruntque sementa Campaniae. Hoc enim exemplum huiusmodi est, ut nullii neque conuenientius,aut de quo maiori inter se
consensu auctores conueniant,inueniri possit; nam quod de Alexandri temulentia dicunt, illud quamquam verum sit, incredibili tamen selicitate qua semper usus est facile obliteratur, nec ita in animos descendit. Quem vero luxum toties in Marco Antonio exagitat Tullius, vereor ne de illo consentientem habeat Plutarchum, cuius tamen fides, ut hominis valde integri & absque affectu ullo de rebus scribentis,maximi apud omnes facienda est . Quod denique addunt alii Attilae qui tot nobilissimas Europae prouincias victorijs lustrauerat, pudendum exitum fluxisse νa temulentia ; id omne ex odio potius esse q uam ex vero suspicor, cum antiqui illi Sophistae qui deIegationibus scripserunt,contrarium ut antea diximus planetasserant. Sed quod dubi de illis
narratur, quodque nescio etiam an vere de Graecis Poeta dixe
rat iis Troiae expugnatione . Invadunt urbem Amro vinoque pultam.
quantumuis illi suffragetur Libanijsophistae auctoritas,qui extremam hanc & supremam Troianorum calamitatem vitis , aut potius vini incommodis acceptam resere λευεI δ 6 Τροίαν ουτας ἁλοί- νόν-ν υ ὀρχουμεν aiunt porro Troiam ita captam fuisse, egregie bibentibus edi tripudiantibus Troianis. Certe illud de Treueris excidio tam constanter assirmat Salvianus Massiliis Episcopus, ut stellis sit non illi credere quae viderit ipse nam rami; eodemque modo Plutarchus auctor est Syracusas nobilissimam Siciliae Ciuitatem, non alio tempore 1 Romanis. occupatam fuisic, ac direptam, quam eo, quo ciues ex celebritatis cuiusdam ritu; quae in honorem Dianae quotannis fieri solebat, otio, conuiuijs, liberalioribusque poculis praegrauati, altum indormirent.. l T vnde
323쪽
unde clim tot exsuperfluae, aut delicatae esuritionis ambition mala proueniant, iaciendum est omnino recte monuisse On andrum, quod milites briθrans, nec nimio satietatis onerere ventrem fosserti, solent esse in proelijs fortiores: tantum abest ut quod
abliguratores,et heluones ter maximi in more habet, omnia gul losius condita , luxuriosius instructa, sumptuosius ingesta, arpetere debeant: aut in cauponis continuo saginari ,& perniciem inferre macello ut Aegon ille Theocriti qui solus glutiebat octiginta placentas ; vel Briareus qui centuplici dextra quinquaginta ventribus cibum suppedit. ban, nisi forsan ignominiose mitti non resormident, & expungi e manipialis, ut sacerdotalibus infulis insigniatur in sacris voracitatis, cuius ades fuit in Sicilia dedicata. XXVII Alter4m Vero parte M temperantiae in froenanda libidine ver i. s. is ,-- sarisupra dicebamus, nec immerito quidem, cum adeo familiare it -- is sit hoc vitium militibus, ut licentia ex eo poetae sibi fecerint Mar- I ri tem cum Venere copulandit: & Homerus cum eo respiceret, xri Herculem fingit ita suisse mi eius palaestra exercitatum, ut quin-ρμ' quaginta virginibus uno eodemque die Zonam soluerita, quamquam huic operi ab luendo, septem illum noctes desudasi ν, authbrest Herodotus, & qui minus sigmentis adhaerent Diodorus, Pausanias, Apollodorus, Teteretes de alij singulis noctibus unam illi ipsi luctam satis suisse, vero conuenientius ostendunt.
Huic vero quia cceteri Heroes genus suum acceptum reserunt, non mirum est propterea, eos huius exemplo, liquefactum aliquando , dissilientemque his voluptatibus animum habuisse P, occasionemque dedisse Hierocli, vitarum nomen quod Procius το αριτές deducebat, ipse rectius lΣπι - ἐρούς seu ab amori' ς - Υ originem traxisse existimaret, non quod ut inquit Plato nati ei lent' : ex orgys Diuorum cum hominibus Jed quod viii , maxime genio Voluptatum delectarentur. , Sic enim Achilles cum Deidamiami in uxorem duxisset, ita AeDt , rea nouis illecebris ferocem, animum demulsit , ut maiorem tem- poris partem cum sponsa esset intra Lycomedis parietes, ct in athalamo lateret castrorum ac honesti cuiuslibet negotii orior :Briseidos vero amore quos motus non excitauit in exercitu Graecorum quin imo, nulla magis ratione Troilum creditur pere
324쪽
praestare suislat aspernatus, quemadmodum scribit Lycrophon in Alexandra, cuius tamen enarrator TZet2es ideo sententiam hanc resellit, quod nequaquam Troilus pulcher , ac iuuenis fuerit 1, sed iam senior, & barba hispida, adeoque Achillis amoribus ineptus, quod eo lubentius appono, ut sciant studiola, quae ad illud Virgili j cum quo etiam sentit Quintus Calaber ,
Parte alia fugiens amissis notius armis, Infelix puer, atque Impar congressus Acbilli, Fertur equis . curruiue inhaeret resupinus iηψηi- ab Sed ab eodem Poeta Mercurius pariter inducitur grauiter admodum Aeneam increpans, quod diutius quam e re sua esset, Didonis amoribus blanditijsque irretitus susceptum iter ua Italiam retardaret. τι nune Carthaginis alta Fundamenta locas , pulchramque uxorius urbem Extruis, heu regni, rerumque oblite tuarum
Nec magis ab illa labe fuerunt immunes, qui communiter , ab historicis velut in exemplum castitatis asseruntur Alexander via ,- Al. Magnus, Annibal, Scipio Africanus ; quorum in Vorecii quis seuere inquirat, non dubium est, quod statim inuciuet, primum ex illis, qui gloriae cupiditate uxori Stiliarum Darii pudori consuluit, secretis libidinum ignibus, deflagrasse, &Persepolim totius orientis valde insignem regiamque Periarum Vrbem , ad nutum temulentae meretricis combusisse. Secundum ytro, Salapia oppidum Apuliae Dauniorum, meretricio amore innmemisit, Plutarcho salaem,& Plinio,qui eius amorum in hoc loco secreta detegunt. Ac postremus denique cum esset adoleicens, fama haud sincera fuit, itx e propemodum constet hosce verius 1 Cneio Naevio Poeta in eum scriptos Etiam qui res magnas innanus egessit glorio,ὸ, cuius facta uiua nunc vigent, qui apud gentes filias . Prant i, eum suus pater cam pallio uno ab amica abduxit. quibus versibus adductum fuisse credo Valerium Antiatem, veaduersus caeteros scriptores de Scipionis moribus loria retpuellam captiuam non redditam ab eo, ut Polybius, Liuius, &Plutarchus volunt, sed retentam atque in delitiis,amoribusque γ
325쪽
usurpatam scriberet: quod equidem cum Gellius reserat,nescio tamen quam sincere istud secerit, videtur enim id numquam suisse a Valerio Antiate excogitatum, alioqui Liuius qui ex Ua- Iersi libris m ulta in suos transtulit, atque ubi inuenit ipsum in historia ab alijs discrepantem non reticuit, sed ambiguitate proposita, liberum unicuiuqe reliquit sentiendi arbitrium stud utique silentio non praetermisissen, Sed hoc diligentius inquirent quibus abunde ingeni ,& otii & verboru est,mihi enim per obuia tantum&aperia gradienti, satis erit, ad illud quod de militum libidine proposui stabiliendum, in eo cum reliquis auctoribus conuenire, quod ipse Scipio neglecta Tertia Aemilia uxore lectissima, pudori non habuerit, cum eius ancilla consuescere. Et etiam si verum id de Scipione non esset, omnium tamen
instar esse poterit Caesaris exemplum, qui plurimas&illustres Deminas ad illicita pellexit,ut Ponbtimiam Seruij Sulpitii,Lolliam Gabinii i Tertullam Marci Crassi ; & Cn. Pompei Mutiam, cum minime interim prouincialibus matrimoniis abstineret & milites currum eius triumphantis praecedentes , tritos omnium ore
versus illos ingeminarent Gallias Caesar subegit. Nicomedes Caesarem, Ecce Caesar nunc triumphat, qui subegis Gallias fNicomedes non triumphat qui subegit C sarem. Verum quid opus est pluribus ξ cum Vortia Attendulus caeterique etiam huius, & superioris aetatis duces illustri laude comme- dati,minime se ab antiquiorum consiletudine, in amatorijs illis obsequijs alienos esse declararim: & qui fictos quoque heroas nobis exhibent,decoris istius,quod vocant, seruandi gratia orianam Amadisio. Rotolandoque Angelieam attribuant. Quin imo princeps in eo scribendi genere Ludovicus Ariostus, non Musas, aut Apollinem, quod reliqui vates facere cQnsueuerunt, sed amorem inuocat,tanquam eius poematis praesidem,in quo statim initio de flaminis tantum, S bellatoribus, de armis S amatoribus dicturum se recipiebat: quod utique secisse exemplo Lucreti; videri potest, qui de rerum naturis,& generatione praeclaro operi, non alterius quam Veneria fauentiam precatus est, ut nimirum per
326쪽
Concipitur, visique exortum lumina solis Huic autem damnosissimo vitio, cum duces certatim, & effuse ita nomen dederint, quid milites secisse censendum est certe eius inditio esse potest collapsa in bello Numantino Romanorum militaris disciplina, & dissoluti mores in omne genus licentiae, quos ut in pristinum statum coherceret Scipio Aemilianus,ecimn temporis momento quo ea a intrauit dixi ut omnia ex js quae voluptatis causa comparata erant, auferrentur ac summouerentur: nam consat tum inde maximum insitorum, O lixarum numerum Heum duobus millibasscortorum abi=sse,ita enim numerum definiuit. Valerius Maximus diligentior hac in re Lucio Floro,Iulio Fromtino, ct Flavio Eutropio qui nullo exp resso numero scorta casti is expulsa fuisse velut in transcursu notant. Unde si talis licentia apud omnium obseruantissimos legum, &honesti viguit, tanto facilius mihi persuadeo, hanc reliquarum nation si castra penitus insecisse : ut non immerito dixerit Aristoteles in Politicis , oide- : b ς'p7 ri non absuria qui primum fabulam e xit, coniunxisse Venerem Marti si quidem qui bellacessunt, aut ad Paedera Iiam, aut ad mulierum consuetudinem tales omnes solent esse procliues; quod praeclare confirmant Platonici,cum asserunt concupiscendi, & irascendi vires, esse quasi germanas, ita ut qui valde dediti sunt voluptatibus, ijdem ut plurimum etiam ad iram propensiores esse de- praehendantur : de Spartani ut erant ipsi ad utrumque, scilicet ad Venerem & bellum aeque procliues, Venerem armatam propterea coluerunt, ut auctores sunt, Pausanias , ct Lactantius in insti- lib. . tutionibus christianis. litar. Causa autem & ratio huius rei, non alia meo iudicio assignari h . potest, nisi quod,quae sunt roboris militaris e scientes causae, sci- easa adiosa licet integritas partium corporis, & copia sanguinis, spirituum- 'que & innati calidi, eadem omnia ad Veneris appetentiam mirifice inuitant, etenim ut inquit Ouidius 'tiae bello est habilis, Veneri quoque conuenit aetas, Turpesenex miles, turpe senilis amor. ex eoque non infrequenter idem Poeta amorem militiae comparat Militiae species amor es, discedite segnes, Nos sunt hac timidis signa tuenda viris.
327쪽
& foepe translationibus a re bellica desumptis utitur, miles numquam in gna reliqui ', ut propterea minus recte fecisse censeatur Propertius cum ferme contrarium asseruit in execratione asuersus lenam Nee tibi displiceat miles noufactus amori, Nauta, nec attrita inferat ara manu. Neque tamen inde sequitur luxuriet vitium non summopere noxiii esse militari facultati, quonia ut animum Voluptas eneruat, ita corpori turpissimas maculas aspergin utrique imprimit dedecus indelebile ; utrumque assicit morbis insanabilibus; & cum illud quod Venere excernitur, robustissimum stilicum ex diuini Senis auctoritate ; tum vero etiam ex Aristotele asserente in problematis, S in libris de historia animalium, hominem postquam aruum naturale probὰ subegit repastinauitque,maxime omnium languescere, quia-δ-υ πος tuti plurimum pro corporis modo emittit homo, seminis videlicet, quod a corpore decisum illud ex consequenti omnino languidum, iners, exhaustumque relinquit, ac bellicis muneribus obeundis prorsus ine
ptum,recte si quidem Hesiodus fingit quod
Marti ci eos atque arma secaui,
Alma Venus peperit pallorem,onaqueque timorem , aut dare terga virum armatas iussere Phalanges In bello trist. Sanh qui nec multitudine copiarum, nec virtute militum, ac ne ullo quidem tenore scelicitatis vinci potuerunt summi duces, hos voluptas ludibunda expugnat, expugnatos & prostratos cotemptui exponit,ac derisui; sicut enim libido ancillatur voluptati, ita utriusque nutricula desidia est, cuius praecipuu est munus cutic iam curare: frontem & genas oblinere pigmentis i crines paratis ciniflonum ope calamistris componere ;gressum ac gestum in mille modos vertere; totumque hominem ita corrumpere, & deformare, ut colore albo, oculis uvidis & humentibus latuitu meretricio, corpore fluxo, priorem sexum, in sequiorem transmutet, & totus tam fiat trepidus & sol icitus , quam totus est nihili. auippe nec ira Deum tantum, nec tela, uec horus reuantum sola vales animis illa a voluptas.
Ebrietas tibi a comes, tibi luxus, O areis
328쪽
circum te semper υolitans infamia pennis Nec aliorsum spectant auctores qui Herculem tot monstra d bella se,& acceptum etiam ab Atlante Coclum suis humeris sustentasse praedicant; nisi ut postea . cum eundem narrant, in Omphala, seu quod nomen istud praese fert in Ombilicu vilis foeminae
decubuisse, inanes quosvis labores, nugatoriasque virtutes omnes esse Ostenderent, eas cum una deprimit, ac deturpat libido. Nam quod in villico dicebat accidere Columella, ubi te venereis libr. e. i. amoribus dederit, illud etiam in milite locum habet, & uterque
non secus opinior, ac caeteri homines quorum animus voluptatum lenoicini js pellectus est, nec praemium iucundius quam fumtum libidinis, neesuppliciumgrauius quam fruLIratisaem cupiditatis exi Itimat. Proptereaque apud Germanos ut Caesar inquit qui diutissime η. impuberes permanebant id est glabro & nondum pilis fruticanti
bus cdnuestito pectore, maximam inter os laudem ferebant, quod ali saturam hoc modo, viresque, 9 neruos cons mari putarent , in Casarutra annum vero virismum feminae notitiam habuisse in turpisissimis habebant rebus, cui rei nulla erat occultatio, quod promiscuὸ insumi uti rare.
nibus perluerentur: quo loci & si Coesaris mens omnino perspicua dii 'C. ' 'est, ipsam tamen nescio profecto quamobrem, implicat Mercurialis qui in eius declaratione fluctus concitat, sed vereor prorsus 6 variane. Mne eorum more de quibus dicebat Ennius auaerunt in Scirpo , liti quod dicere nodum ;etenim cima Hippocrates asserat in libro de natura pueri, carere carne rarescere, cutisque poros ita laxari, ut pubem seu molle lanuginem emittat,quae primu in aetate maturis, S usnere expertis
speciatur, ex eo colligere possumus signum hoc loco, tuisse pro causa a Caesare insinuatum : unde addit quod nulla huius reipotes esse occultatio. quia promiscue in stiminibus perluerentur, ubi cum
Parilis rhenonum tegumetis uterentur, magnaque corporis Par'
te nudi essent, occultari mini ine poterat fruticans ille pilus, qui pudoris amissi vel conseruati index apud illos fuit:.& eodem respiciens Tacitus, ubi temperantiam in a jsdem Germanis laudat, sera inquit iuuenum venui, eoque inexhausambertas, quasi signi sicare vellet, non prius ivi res in homine clanguere, Aulio Venus occulia se latenterque in simiando, neruos omnes turripuerit, T 4 quod
329쪽
quod eodem penitus sensu quamquam stilo diuerso, Poeta qui
dam inter nouos optimus sic extulit Profuit O primos venerem fugisse per annos. Et sero blandas 'menaei accendere taedas. Hinc vigor, hinc vires solidae, morituraque primam Ante acie oboles ferroque inuicta iuuentus. quantum vero liquoris illius uiuifici construatio ad robur codiporis faciat, vel unius Lycurgi responso patet, nam miranti cuidam cur nouo marito concubitu cum sponsa in erdixisset, ac iussisset eum maiorem diei partem, totamque iere Iaceiem cum aequalibus degere, cum sponsa autem surtim & caute congredi,eoinquit haec tendunt, ut validi corporibus maneant, ct amor semper sit recens, prolemque edat validam: illudque intelligebant olim prisci Athletae, quorum multos ab hac voluptate constanter abstinuisse auctor est Plato quem postea secuti sunt Galenus,& Te
tullianus ad Martyres; intelligunt & Turca luctatores hodie, qici
tuendarum virium studio, Veneris usum omnem respuunt.
Sed quod hi experimento confirmant, illud totum iucunda quadam eruditione docuerat prius Aristoteles in dubitationibus variis, in quibus quaestionem proponit, cur metha tempore belli neque serenda,laeque edenda sit: rem vero dignam inquisitione, sed in qua tamen magis coniecturis, quam dijudicatione uti par est, nonnulli sic explicant, Vt ex hoc praecepto admoneantur homines, summouendum esse inimici js ac simultatibus locum, quas immortales esse turpissimum est; quandoquidem Mentha semel aliquo loco sata, diutina in eo aetate perdurat. Alij autem hoc tymbolo indicant turpe esse belli tempore delici js in dulgere, hac enim herba, in condimentis, & pastillis utimur, ex quo etiam ος Graecis dicta est, quemadmodum Plinius timnuere voluit his verbis mentae nomen suauitas odoris apud Graecos mutauit, cum alioquin mintha vocaretur unde Ueteres notri nomen
declinauerunt hincque paulo post addit grato menta mensas odore percurrit; atque ita certum est meiatham odoris suauitate reficere animos, &auiditatem in cibis exci tare,quorum utrumque Parum hominem militarem decet. Sunt praeterea qui ex rerum naturae
peritis contendunt, ipsin herbam serrum resormidare , forsan quia Vt nomen, sic, & naturam a luc retineat eius numphaz Co-
330쪽
praestantiorem iactaret, 1 Cerere in mentham commutata est, ut commemorat Ouidius in tranformationibus an tibi quondam
Faemineos artus in olentes vertere membas
Addunt denique alij ex autore geoponicorum, siue is Cassianus
Bassus, siue Florentinus, aut Constantinus Caesar fuerit, men- tham esse α κρή κον hoc est inutilem,quae vulneribus etia adhibita sanasi ipsa vix sinit Sed his omnibus propius ad scopum collim
uit A ristoteles,mentham ideo vetitam fuisse bellatoribus scribes, quod suo frigore, genitale semen corrumpendo, Vires quibus , maxime in bello opus est debilitet: idque sortasse innuere visus . est Ae hymologici auctor, dum obseruat eam ακαρπον seu serium a Cerere factam esse. Quanquam id quod Aristoteles frigori nimio attribuit, antiquior Hippocrates, ct in ipsis melior, caloris opus esse existimet, semen ita colliquantis, ut fluat subinde corpus que genitali succo exhaustum, & confectum tabe relinquat; atque hoc est quod insinuauit Martialis dum mentham, epigr. 3.lla salacem quidem, sed destupraticem vocat
In quibus es Lactuca sedens, O se leporrum, Et desupratrix Meniba ,sed herba salax,
quasi innuat, vim quidem excitandae veneris meiathae inesse , sed tamen seminis profluuium spontaneum excitare, ubi videlicet eam in usu frequetiori aliquis habet; sicque generationi plurimuaduersari, cui tempore belli maximam operam dare oportet, Vt humani generis iactura,quam Mars recte ab Homeroβροτὸλοοος, vocatus afferre solet, sartiatur; Verum nonnulli alij Medici ut Galenus, Simeon S ethi,& Avicenna tantum abest ut istud concedant, quod mentitam Venerem potius stimulare,& excitare perhibent, ob humiditatem semicoctam,&flat uosam quam habet; ita ut Avicenna scripserit mentham in fecundis mensus sumptam confortare membra permatis valde, ortitudinem faceresuper per-ma; unde forte et coeundi de derium ; sed haec dissicultas tam ingeniose ab eruditissimo Renato Moraeo composita est, ut medicos non amplius in partes seducat; At enim si Venere ut ipsi di- eao. i. scholcunt Menilia sollicitato qua vulneratos arcere operae pretium β-jς 'esse