장음표시 사용
121쪽
ad Maximilianum peruenit: comiterque exceptus est.
At minora ab eo quam stenuba auxilia suppeditari posse uidit: relique sinas pro deploratis se habere dixit . Nee tamen sibi defuit: Ad duodecim hominu millia ex Helvetiis conscripsit, Maximiliani usus opera, non pecunia. Italicus quoque miles eius impe s assuetus ultro nomina dedit ex his octo hominum millia asscripsit. Mox suorum literis certior funus, Triuultq imperia Mediolanensibus d 'licere,per clientes atque amicos seditionem M ediolani excitat. Nam Gallorum rapinae,patrataque aliquot temere facinora, inuisios eos Mediolanensibus reddiderant,ut m morum ingeniique disiimilitudo, π cum Italicis mulieribus liberior familiaritas. Triuultius seditiom iam gustenti occurrens, coeuntes aliquot turmatim,per uicos immisso milite,obtrucat. Vocatam plebem pro concione, mitistima oratione placare conatur . sed factione hostium ob b epente, recensere coepit milites,aduentante iam S fortia. Viae quatuor hominum millia inuenit: reliqua pars ex pacto militabat Valentino Borgiae Caesari ad tempuN. Muniit igitur asecem. Mox Nouariamstcsit,ut oe' hostes receptis e Flaminia militibus,compsceret, oe' recentes militescribe ret. Etsane Nouaria ad bellicos impetus homum eludendos aptisma erat. Irrigatur enim feresiuburbia Nouariaefluuiolis duobuτ,Terduplo ab ortu,Aconia ab occasu mouariensique agro summae Alpes imminet. Est σin extrema parte agri uicus Lanizari W,unde commeatus abunde in urbe inferedos curauit Tri uultius. Suntq; tota urbes se manuariae, G fluuiolus nauium minime capax,castrum munitissimu. Ibi Triuultius collocatmia lites:aggeres munist. mittit G Pegasarium cursorem ad Amol. Ferroni Lib. III.
122쪽
Rege cum certis mandatis,quo si stu res essen edocturi L Ille mox eo Ludovicum Luxemburgum, que pecu e M diolano reduxerat, cum expedita Aquitanoru peditum manu mittit. Aubignius du haec aguntur, uerritus ne res hostiumsuperiores essent, cu Triuultio se colungit, direpta prius Dertona. Venetos admonetsocietatis cia Rege initae auxilia ex foedere debita poposcit. Illi Nicolaum
Petilianum Comitem cum exercitu mittunt, ut aut cum
Rubignio re Triuultiost coniungat,aut si minus id fieri positi, agros Mediolanensilii populetur. Ille, M ediolans agro populato,cu aditus sibi ad Aubiratu praecluderetur, ad suosse recepit. Principio sequ entis anni, qui fuit millesimus quingetesimus, sportia a seis admonito de Gallora fuga, Mediolanii redustcsi ualida Hesuetio-rii manu,qua I talico exercitu postea cotracto auxit. Αμque uisunt cii fortuna mutabiles huiusice populi animi,
uel quod Vortianorii imperia no ingrata olim memin rant,nihil non beneuolentiae in m profu deriir. Papia crParma CV Veganum accesiit. Aduentatibus etiam Vortianis,cum Nouariensies aliorum exemplum secuti, consilia agitaret de Gallis urbe expellendis. e Nouaria quoque Galli fecesserunt. Benedictus Cribellus, GV Ludovicus Comus,quibus multum S fortia deferebar, Medio- Ianum, Papiam, uicinaque alia loca nuper a Gallis recepta,munienda suadebant: Carolus Sta a Nouariam unam acri praesidio m ualido tuendum: eo molem belli uertendumsed Italo milite, no Helvetio ad omne aurum
si ei lucrique mobili dem habenda. Instare enim Galliacas copias:quaesi Nouaria potiuntnr, facile Mediolanii recipiant. Erant Aubignius σTriuultius Gallicaru copiarum ductores. Hi pari uirtutepoteriaque cum essent, parum
123쪽
parum abfuit quin rem Gallicam satis afflictam,mutuis disii dijs subuerterent. Aubignius quoquo pacto Mediolanum adeundum contendebat : Triualtius donec re ceretur exercitus, circa Nouariam expecta dum. Captiuos si quos Aub ignius libertate donabat, Triuultius in
peruitute reuocare conabatur. alter altem oblique ca
uillo impetere:alter alterius facta eleuare. Lux embum gus mox Regem admonuit de tanta ducum discordia. Rex utrique abrogum imperio,siummae rerum praesiecit Ludovicum Tremoliu,adiectis insupplementa nouis militisus. Tremolius ubi primu Regia castra adj femoris arbitris cum utros congressus, facile effecit, ut ambo in Putiam redirent. Quo enim tande, inquit, irae disicomm diaeque ue*rae erupturae siunt' Quid tande amplius paρm serae Galloru copiae,ab hostibus fusae fagataeque oe' ω - . stris exutae, pent i Quis tande Vortiae laudatior trium-M phismelvetios π Italos, fugatumquesemel Vortiam, impune uidetis,mutuis uestris demum disiidiis fretos, uos - Mediolano, Papia,Nouaria pepulisse. Quos tandem illiis coni sere uos ducestan uestros milites ρSι culpa in uo- bis est,ecquas no ignominiae notas uobis inuritis t si in il- i iis, an no iure eos pertaesium est uestri imperii cu quales,, in bello ipsi duces fuistis, tales reliquos fui' aequis fue-. rit. Quin salte teporum ratione habuistut At credo equi-- de, Cr tibi, Triuulti, res Carolo e Neapoli redeurepro-
,, steregestae stiritus auget 'tibi,Aubigni, Caieta toto ., bienio fidelisiimefori limeque defens. Videte uero po-- tius ne ridendi sitis,nosolii quod rem Gallica uesti is dis , sidiis affligatis obruatis,fed quod etia quibus in ex-
,, peditionibus antea uos magnifice, prudenterqueges m ritis quaesane G plures et laudabilissiunt his uos ut Amol. Ferroni Lib. III.
124쪽
is tutibus sumsique praeclaregestis quasi maculam sicisDd
'is dissidium ast ergatis. Continuanda mediusfidius uobis 'is perpetua illa animi magnitudo, quam σ initio prude-
is tersi cepistis, s postea fortissimesiustinuistis: ne si ni
'M ribus extrema non consionent, casu illa magis, qua uir is tute gesta habeantur. Haec ego utrique uesirum parum,. esse grata coniectura quidem auguror: Fed hac quidem 'is parte aequum est Uunum mihi patientiae uos pauM'eris accommodare,uicissim adiurgaturos. Nam me uera po-M tius quam grata loqui, quamus meum ingenium no co-- gere nec itaS cogit. Cuperem quide, AubgmσTr is uulti, auribus uestris alia dare. At multo malo uos ma-- vos,Resque,ingratiam ubi redieritis,gratos,qualem- cunque animum erga me reteturisitis: quam pati ue bis
is disicordia tantu Gallorum robur inane redire. His di- Elia facile effecit,ut ingratiam redirent. Ingratia reductos eo loco habuit ut nemo agnosteret imperium mutatum.Tantum pro duobus tres copiarum ductores. nihil enim egit sine utriusque consilio. Uortia tu audiret Tr molium Mediolanum proficisci, parte prius copiarum praemissa,relictis caerem impedimentis,N ouaria ecessit Aubignius siuadet eo quoque Gallos educendos:μblato Vortufacile potituros Gallos Mediolano. Placuit id Tremolio. Itaque praemisiis tantum qui itinera circa Mediolanum infestarent, uelitibus, robur exercitus in Uoniam uertit. Erat ex bis Helvetiis qui Vortiae milita-ἷat,aliquot qui Carolo in expeditione Neapolitana
Nouariensi militurant: hique a Uortia ferius quam co- uenisset,puppeditari stipendia querebantur. specie populanssi ex casti is egres cum Tremolio qui literis eos prius pollicitanusiconueniunt uti accepta pecunia ingeri, sortiam
125쪽
Uoniam deserant. Erat casti um Nouariense cinctu munitumque acri Gallorum praesidio, cui praeerat Carolus1ouenius,huius recipiendi occasionem quaerens Vortia ad id oppugnandum ex Mexandrinorum finibus properabat. Eii cu toto exercitustcutus est Tremolius. Raptim utrinque in bructa acie concurritur,S fortianis re tamen minime detrectantibus. Pedites Italici Ge manici alacriter praelium in euhbaud segniter proruentibus Gallis. Ioannes Fuxeus c Ludovicus Borboniis Vandomius cum lectissimis equitum turmis a latere incurrentes, hostium aciem praeruperunt . facileque fortianos ancipiti terrore perculsos dsi assent, ni Italici
equites exceptos eos aliquandiu tenuissent. Sed Emunis do Prio, o Ludovico Grauillo cum recenti equitatu immisso, in tantibus, equitatus hostium fusus est. ventu erat ad Helvetios,qui incertum Gallico auro corrupti, an qu)d Martem communem uererentur, detrecta rut certamen. Ita s=ortia conturbatus fusiusque Nouaria rediit. Alii eum cladem circa Alexadriam acceptam pro didere. sed θem nondum abiecerat. Heluetj cum commeatum in Nouariam illarum non uideret, uel quod ita
pepigerant,uel quod publico gentis edicto in gratia Re gisfacto, militare aduersius eum prohibebantur, pacti sunt cum Tremolio ut salui ad suos cum omnibus impedimentis,persolutoque uel certepromisso 'pendio,abirent. Non sibi defuit S fortia,quin per Stampam Cri-
bellum multis pollicitationibus deterreret eos ab eo faedere, crsidem Cr iura gentium ne uiolarent obsecras
Quo enim inquiebat Crabellus Heluetis proficiscimini'qua nos hye seecuti estis cornu quos primum arma haec induibiis Quid Gallum hostem relinquitu sfortium ho-Λmo Ferroni Lib. III.
126쪽
LUDOVICVs XII. REX βι loco habetist Quil uos ne ad haec patranda accersimus Que de uobis nunciu accipiet Maximilianus Cae-
. '' far, csi uiolata fide deditum Vortia relictiis intel et Quantum te si ortia de Helvetiis fefellit opinio: qui calamitosam praecipitemque tua enectutem, feda exactu stultaque aetate caniciem, tot rebus antea prostere' gessis, espiciant. Ne Heluetj,neutrifortisiimi haec com-' miseritis,alieno hoc maxime tepore,quo tota Italia ma-'' gnitudinis uestrae memorabile aliquod exemptu expe-- Elat. Moueri uidebantur aliquot Cribelli oratione rsed, primoribus edicis se gentis uetari dictitaribus, clarditio facta est. At Cribesius,quoniam Helvetii urbe tantum egrediebantur, non ipsium Vortium Italosve dedebant , Nouariam tenendam praesidio interea cessebat, donec recentes e Mediolano copiae, quas Asianius S fomtia Cardinalis Vortiae frater adducebat,adessent: sollicitari etiam posse Francisium Gonyagam, qui cum lecta equitum manu auxilium ferrepsic Sta a cotra diseM strere. Qui d urbem tenerent quam intra paucos dies se me domiti stustra durioribus que conditionibus reliαι- risint 'Satius esse, quoniamsului Heluet' instructo com -- positoque agmine Gallis dextra laevaque stantibus pro-
deant, Helvetica ueste Vortiam ut gregarium alium mi- litem uinitum,Helvetiorumque arma ferentem, cum eis
prodire. nam=facile latere posse,'adsossem co- . ' lume referre. No probabat id Cribesius Helvetio foederum uiolatori nihil sidendum ratus. Sed Vortia latere se posse putans, Helaetiisse miscuit. Non latuit dolus
Tremotium: ita per exploratores omnia illius consilia odorabatur. Prodeuntibus Helvetiis uelut ad praelium
Gallicas copias paratas esse iubet, hassis obuersis uelut
127쪽
tibus, prodire nominatim unum quenque iubebat tali gentius explorato uniuscisi que uultu. Tum demum' 5 fortiam agnitum praehendi iusiit praebesum in castrum Nouariense munitifimum perduci. Sunt qui ab ipsis mei Helvetiis proditum, alii usiuismet aiunt: Gallici aliquot scriptores umptasodals Franciscani ueste deprehesium. Ita ille in Galliam captiuus perductus est,potitus quondam nobilissima It .sruae parte:tantaque potentia,ut eius arbitrio res quondam Italicae steterint. Ε oque die Tremolius cum S fortia locatus, bono eum animo esset in Ludovici Regis mansiuetudinem multis notum m stem ei salutis er certam fiduciam praeberetanuitatumque ade am cum Aubignio humanissime solatus essem nemque ei honore habuit, qui in tali fortuna haberi posset.
Ipse cum premeretur bello Gallico,non modo no abiecto animo fuerat ed adhibuerat etiam omnem operam qua huiuscemodi procellam depelleret. Baiazetem Turcarum imperatorem sollicitarat ut in Italiam arma eodem anno traferret,Turcarum copiis per Forumliuium miρ sic qui in ea loca destendenter,ingenti praeda abducta abierunt orturum maiorem tumultum si erantes, ut eis Vortiani receperant. Plures id prodiderunt, diuinoidei consilio accidisse, ut posit se blatos ueneno nepotes, in hos acerbos fortunae impetus incideret. Al3 arrogan- . tiae at perfidiae. Punica enim fide, ut noui commodi spes effulsierat, palam recepta etiam cum Venetis Pontificequefoedera uiolarat. Quidam impietati, cum eodem anno Gallos ad sacrum annum expiandae Reipublicae Christianaegratia indictum a Pontifice,Roma elites, hostilibus nummo aureo pro Gallico capite delato, occidi Λmol. Ferroni Lib. III.
128쪽
LUDOVICVS XII. REX N. iussisset. Sunt qui Auis tame non hic rideat curiositatem
aliorum in perscrutandis alienarum calamitatum causis potentem hominem auaritia obcaecatu,cum stipendiorum solutione eo tempore Helvetiis differret, quo uel maxime repraesentanda erat,iure in has eum incidisse angustιώ,commemoret. Atqui neque illi ingenium administrandis M ediolanensis principatus oppidis, neque prudentiam in moderandis rebus,neque astutia ad uarios rerum eu entus depellendos defuisse, ab ullo preditum est agnitudinem animi ne ipsa quidem captiuitas minuit. Quo fit ut uicissitudine fortunae res Orio ordine miscentis qui intueatur, is homin senem er nobili*mum tanto excidisse principatu miretur. Eum multistribunt, Lochiensi arce inclusium consenuissensed nes Regio more,ut par erat, obstrua tu, necfatis liberaliter habitum.Narrant enim subterraneum cubiculum aedificatum, idque concameratum atque in apsida curuam, se
reis compagibus,ferreόque ostio munitum: in quod homo quondam σ potentigimus er omatissimus, conie-ectus,miseram captiuitatepasus sit. At post aliquot annos custodiae Scoti equitis comissum, liberius liberaliusque tandem tractatum aiunt. Ascanius Vortia Cardinalis nuncio fraternae cladis perterritin cum turmis aliquot equitum e Mediolano fugiebat. At interceptus a Son ino Ben renio venetoque equitatu,captuS Venetias
perducitur: Ludovicos Regi repeteti hominem ex foedere postpaucos dies deditus, in Galliam perductus eph qui mine non modo non insecto animo propter ad-μersi praelii euentumsed confirmato atque renouato uisus est: ac quaquam uersa omnia intelueret. π ad Regem nodia accedens, cum multis fucibus aulicis ad eius
129쪽
LUDOVICVs XII. REX , Pectaculum proruetibus, honorifice quidem Rege π μlutauit σ appellauit: sied nec ad pedes iacuit, nec ullistichomis eiulat siue captiuitatem deplorauit. Quin depua captiuitate cum Philippo Lux emburgo Cardinale, Crocilauiano sangelasiano Engobsimensium Ponti i-ce diserens, bene pecum actum aiebat: iocabat sers Veneros dest optime meritos, qui eum ex his laqueis quiabus circumretitus esset,exuissent, ac ui abductum explicassent, cum periculum esset, ne in maiores plagas inciderer, quibus confici eum σ concidi necesse esset: indicans hac oratione uel ad Federicu Neapolis Rege uel ad Alexandrum Pontificem cofugienti,uel ad Maximilianum redeunti,duriorem sortem futuram. Ea enim consi- lia agitarat cum fratre fugam etiam ambo ad B aiqete Turca meditati,m intercepti fuissent. Sed Asianium,obgnudum Purpuratorum, parum carcer tenuit. Ac paucis
ponea mensibus fidesuae commissus est, uagarique tota Galba permissus. Postea quoque sed haec aliquot δε-
inceps annis contigerunt cum deierasset nihil pe in Gallos moturum stemque iniec pet,suturis,siua ut opera ex coetu Gallicorum Purpuratorum uni Pontificatus pararetur,ad Comitia noui Pontificis a Rege mis*τ est,m statuae, impetrante id aegre Georgio Ambasiano Cardi
male in quem tam ingratus postea fuit, ut dumsuffragia
patru in eum inclinaret,quo tempore Iulius Potifex renunciatus est, eius unius opera ei Pontificatus eχ tortus
sit, non sine Bernardini Caruali purpurati querelis: qui ubi Pontificatum sibi ereptum uidet, Ambasiano
potius quam Iuliano deferri uolebat. Mediolanensis inde ditio in Galgorum redijtpotesatem. Georgius Ambasianus Cardinalis Mediolanum missus est. ad eum e Arnol. Ferroni Lib. III ' H
130쪽
Vercellis Mediolanum adeuntem ciues Mediolanenses profecti Aunt,Regiam clementiam implorantes. Hos ille pecunia mulctatos,siecuros esse iussi,grauiora expectates. nec ulli postea fraudi fuit, Ssortiam iuvisse. Inde erLignitu, Luxem burgus, m Trauultius, Tremolius, Rubignius in Galliam redeutes magnifice excepti sunt, ob praeclaram toto eo bello nauatam operam . Carolus Ambasianus Mediolani P rex relictus, uir prudens σ moderatin, seuerisiimusque in militum rapinis uindicandis. Itaque factum est ut eo Prorege, pacifica omnia multis annis fuerint. Fama en duces praefectosque
e bello reuersos, cum munera a Rege expectarent, 'ι-Dnutos. σε Ludovicus quidem ad rem fuit paulo attentior, quam tantum Regem deceret. Iliadsutis contiat, er Tremolium π Triuullium σ reliquos proceres ab Anna Regina Regestiente magnis muneribus donatos. Ea prudentia uirili, i quid hac parte Ludovicus e inuba facile sarciebat. Tataque fuit libertas apud Gaulos eo tempore, ut palam mimi personatum Regem ludis publice exhibitis Lutetiae inscenam traducerent ae-rrum , pallidum, obuoluto capite, oleatum, γ' aurum potui aptum quo interdum condiuntur pretiosa mediumenta sitientem. Quod tantum abfuit Ludovicus ut curaret uindicandum, recitatis ut ludis π risierit c libertatem populi collaudarit. Ac circa id tempus Anna Fuxea ex nobili Candalorum Aquitanicorum familia, nupsit Hungariae Regi:eas nuptias Anna Regina ob eorum affinitatem, procurante. Ludovicus interea potitus Mediolano,ussunt Regum cupiditates insatiabiles, animum adierit ad Neapolim, quae a Carolo defecerat, recipiendum. Ferdinandus Histanorum Rex, cum au-