장음표시 사용
131쪽
xilium putaretur laturus Federico, in societatem belli uictoriaefuturae admispus egea conditione . nundinatione, uti ambo Reges regnum partirentur. Ferdinandum cupIdo finium propagandorum, praeter iura cosanguinitatis, eo impulit, sied causantem uaneque praetexetem iram in Federicum, quum paratus antea fuisset Neapolim Gallo stipendiariamfacere. Igitur B ernar TRubignius cum uiginti peditum milibus, quadringentis cataphractis equitibus Gallico numero ordine instructis, e Mediolano per Hetruriam profecism, eo tandem peruenitnpacata undique loca beneficio Alexandri Valentimque Borgiae nudius. Huic prima fuit cura C o-lumnensium, qui ad omnem auram fortunae uarii Gallis
fuerant, compscendorum. Arces eoru muniti si imas expugnauitpartim ui,partim deditione: expugnatas valetino nam ita quoque couenenu0 dedit. Iordano quo
que Ursino,qui fidelissimus siemper Gallo fuerat nulla
deterritus rerum uariatione, Tali equitium Asiam reddidit, loca prius ablata fas honepartium: praedamque a Columnensibus abacitum, in eum liberaliter contulit. Mox Apulia omnis in Gallorum uenitpotestatem, traditaque Hispanis. In trajciendo Liri obvius hostium exercitus nonnihil Gallos turbauit. Sed uociferrie Au bignio, iactationes equitum Gallicorum,qui se solos sine pedite paucis ante diebus hostessubigere arrogantissime contenderunt,exprobriao,perruperunt turmatim equites, honesque in fugam uerteruut. Capua inde tentata est. Fabritius Columna urbi praeerat: eo inuito passim Neapolitani in Gallica casseu colendebant. Venit ipsi cu A ubignio in colloquiu. At cu ille ueluti parta uictoria conditiones duriores ferret, ipse ut belli euen- Arnol. Ferroni Lib. III. H q
132쪽
tum ancipitem expectaturus, integra omnia existima re nihil eo actum colloquio, valetino Borgia pacis perturbante consilia. Et iam machinis admotis quaeriebant Galli urbis moenia, cum Fabritui hortationibus excitati ciues, multos primo impetu repulerunt. Orta inde india gnatio, urbsque Inuuius oppugnari coepta. Cu hostibus iam uiribussus diffidentibus,Galli caletes adhuc arecenti ira, Draelium ineunt. M ox in fugam aversistunt: esssique qua iter patebat, nisi quos caedes oppressit, urbe pelluntur. Fabritius ubi suoru effusam fugam uidet, equo admisy urbe egressus fugiens Gallis sequentibus in castra reductus est,seruatusique, pacta mercede persolutares valentinus Borgia magnum auri copia Aubignionequicquam pollicitus esset, si hominem aut interficeret aut sibi dederet. Iordanus ursinus quem obsidelitatem toto bello exhibitum,Galli fovebant,ctim θonsor accesesisset mercedis intra trime re persoluedae, effecit, ut mox liberaretur. Neapolis deinde recepta est: sed paucis ante
mensibus ingentem armorum machinarumque multitudinem Valentino Federicus uendidera contractis inde plusquam triginta millibus nummum aureom. Fede ricus pactus est cum Aubignio uti a Rege acciperet re
ta annua uectigalia, annuumque sibipuus stipendium. Cum sie illi Jonfore adhiberet, auehereque ex formula pacti supellectile omnem posset, cum Aubgnq literis in Galliam profectus est ad Ludovicum: non solum annuis illis uectigalibus stipendiisq; donatus,sed locupletissimo
etia comitatu, que ex siuis conficere pubet Gallico stipendio,ornatus, multis quoque oppidis hortisque re domibus amoenissimis traditis: ob quae identidem feliciore se regno adempto quam seruato restondit. Nec ueia temporaria
133쪽
poraria fuit ea liberalitas Regno etia Neapolitano pausis Gallis, ide cultus,idem honos, eadem ei praemia re dita: consilist quos intimis a Rege adhibitus est: regio que more qua regnaret, cultus. Filius arcem Tarentinam retinens, ea maluit Hilanos quam Gallos potiri. Circa id tempus Regia clasiis in Turcus ad Mi lenen pugnandam cum veneta missa est. oppugnatas fuisset urbs, ni Galli commeatus inopia cessissent: que se Fuppeditaturos Veneti receperant. Italiciscriptores culpam Gallis adpcribunt. Gallici culpam in Venetos referui, qui ante tempus ne monitis quide Galtis,abierint. Clasii Gallicae praefuit Philippus Rauessanus. Galli iam Neapolitanas res confecerunt:unάν cura fuit reipublicae constituendae, quae ut in bellis uxa,parum stabat. Itaque iussis Regis in Senatum probi quinque uiri iuris ciuilis scientia illa bres,altini: in quibus Cy Martinus Ritius, cr Matthaeus Afflictus, π Petrus Coardus, qui postea Praeses fuit Lutetiae. Accidit, usicnn casu in Leontis ΤΟ - macelli Marini fatris domo coenaret Aubignius, σsuper coenam iniecta esset a Francisco Puderico mentio de Ioviani Pontani eruditione, ut post ridie Penta num accersitum multis muneribus donaret Aubignius: uelleis homine i ene honorisca functione ornare. At is uel uariatione reru praeuidens, uel otiosenectutis copulens, modese causatus senectute, junctione abstinuit. Calabria et Apulia ex faedere in Histanorsi uenerat potestate. isde Taretu acceptis peditibus Aquitanicis, a L udovico Armeniaco Nemorense ad quesummii imperium Rex quasi ad Prorege detulerat,receperat. Ambigi coeptum est de aliquot oppidis. Matthaeus Afflictus iureco Arnol. Ferroni Lib. III. H iij
134쪽
IVD OVI Cus XII REX sultus narrat, ex his locis quos Capitanatam σ Basilia
catam uocant, ortam primum controuersiam. hanc alii Capitinatam,osimque Normannorum CV Graecorate
poribus Catapamata fuisse aiunt, quod qui ei praeesset
missus a Caesare Constantinopolitano, diceretur GraeconomIne Catapanus,quae uox contractis atque immutatu literis,uersa est in Capitinatam, qu s Catapanus fuerat,in Capitanium. Addit idem Aspicius,initium di*dii ortum prius ex castro Rignam,quod Alexander σLionectis Richardi nullo iuberesuum esse cotendentes inuaserunt. Abscribunt di Odium ortum ob oppidum promontori, Gargani Daunijs attribum . Antonius Ro- sessus e Tripalia Hirpinorum oppidulosiub pacificatoriae legationis lecte uiolatis induciis perfide a Consaluo eiectos Gallos ait; unde exarsisse ira Armeniacum,ut erat contumeliae impatientissimus. Cosaluus ubi uidetse Gallicis copiis imparem, cum Armeniaco uenit in colloquium ad Fanu sacratu Antonio. Cosaluum Hilani π Italiciscriptores no interiorem Furio Camillo,aut P. Scipione,aut C. Caesare faciut: Elplane uigebat in eo studia rei militaris: nullae apud illum libidinum illecebrae, utebatur hominibin forti*mis,eόque eos loco habebat quost ipsium. Erat in homine industriae quida stimuli in laboribus patietissimus, in largitione profusi*mus. Comprxhendebat multos amicitia,tuebatur obsequio; idem edoctus uersare ua naturam ad lepus. Milites in o scio liberalitate,indulgentiaque parum inter dum retinere uidebaturiat eosdem mox,quasi uices alternas inter se essent pacti erocietes ita domabat ut ad ossiciu facile reuocaret: Suopte ingenio, quod multa do-orma excoluerat,praesentium N imminentium casuum
135쪽
insignis aestimato uturoru certi Jmus coiector: Incertis σ obscuris,donec qualia essent deprehendissetiraro acquiescebat . In bellicis rebus quid moliendum, quo tepore imparati hostes intercipiendi, qua peruade/ndum,
qua anteuortendum, noctu ne an diu occurrendum: ubi
in insidias praecipitatus est, qua euadendum, ita sollers, praemeditata iam olim ut ei omnia uiderentur. At
idem peruertebat facile omnia fidei fundamenta,ubi utilitatis θecie uidere latebras periuriissuis facile quaerens. Nanque eas uirtutes simulatio perpetua, perfidia, nullus deum metus , iurisiurandι contemptus praesti in Iebant. Is dum dat exigitque ab Armeniaco iusiuran- du, ut comunia essent ea oppida de quibus ambigebatur : erigerentur interea utriusique Regis uexilla,securo interea Armeniaco totus ad belli cogitationes truductus est. Nam Ferdinandus Apulia Calabriaque no co-tentus, θe iam integrum Neapolitanum regnum hau serat. Literis autem admonebat Consaluum Jereret belli undique occasiones. Itaque mox eiectis Gallis, σ Capitanatam, CT Basilicatam uiolato foedere recepit. Hic Pu Armeniaco homini et acri G uehemeti quasi quasdam contumeliae faces admouissetino tulit iste contumeliam, edulctisq; Gallicis copijs Histanos instituit coercere.Nactus aute palates oe' dilersos,pluribus uulneratis plures captiuos ab duxit, tota etia Apulia exacturus Consaluum. Itas cum lectis copiis in Brutios Aub igniumserat. Addunt quidam,sted Hilani demum striptores
Confluum de se Baroli continet, ad singulare certa me Armeniacum prouocasse,eum pugnam detrectasse. Itali scriptores,saepe prouocatum ab Armeniaco Consau Arnol. Ferroni Lib. III. II iiij
136쪽
LUD OvICus XII REYtium ad praelium, aiunt rethondisse,se non adprouocationem ferocientis hostissed ex occasione captata rationeque prius inita bella capesseresolitum:quoque magis
mirere, per praeconem prouocatum aiunt. Deliberatum est de tota belli ratione, cum se iam Consaluus Barolam loco munito recepisset. Erant in cosilio Gabriel Ategrius, Iacobus Chaban euae, Palicius, Ludonicus Dasiuae, Ca-'ltio Formantius, Bartholomaeus Chandius, Ieannes Nonfernutus,T homas Moberratus, Matthaeus Aquinanus, M odnucus Τosius:multis dissentietibus, oer oppugnandu Barolum suadetibus. Itum in ea retetiam, ut bellum protraheretur, occuparentur undique loca munita, ea praesidiis'marentur: Armeniacus obsideret Bgrotum: daret operam ne commeatus inferretur . Iam Rubignius Cosientia recepta, Brutiorum oppida π munita loca partim armis, caeso Histanorum praesidio,pa tim uoluntaria deditione hosti extorserat. H 'ani Barolo erumpentes idue leuibus praeliis cum Gallicis quitibus congrediebantur. Conuenerat inter Armeniacum σ Con aluum, ut pacta certa mercede captiui utrinque a uos rediret: Ea comitate factu, ut ultrost
se Histani Gallique cauillis impeterent. Accidit quodam die ut certare uellent Hiliani quasi publico duella cum
totidem Gallicis. Armeniacus, qui ea coletione acuisitiorum animos uidere non detrectauit certamen. Placuit
utrinque undecim deligι. Tranii locus delectus, quem Veneti ex foedere occuparunt. Itali striptores narrant sex horis continuo pugnatum. Inclinante uictoria in H panos, a Torseio , Mondraco, Petro Baiardo, Ar turo, Otiuerio Cubanaco elusos Η 'anos. Hos enim septos aborum equorum corporibus , Hillanorum impetus
137쪽
torum aliorum equorum commoti Hilanos equites excuteret. Venetos iudices consiustos utris uictoriam addicerent Adicium ampliasse: ita ueluti comperedinato iudicio utrosique sibi victoriam arrogasse. Umphorianus Campegius narrat septe Gallorum equis occisis, Baiar-
dum Gr Torsium ita restitisse Himinis,ut in fugam ue sos reliquos fuga sibi consulere coegerint. Reliqui quoque Gallic criptores,uictos aiunt equites Η 'anos. Antonius Rosellas iuri teritus, iuristrudeliae opinorsolo nomine commotus,etsi Italus,ingenue agnoscit m Iissa nos cir Italos a Gallicis equitibus uictos. Narrat autem quinque Italos adiunctos a Cosaluo sex Η 'anis equitibus, cum totidem Gallis congressos pro uictis publice habitos, quantumuis Veneto iudice iudicium ampliate. Gerebatur ita bellum, medio ut in priuilo uictis parceretur captiui honestis conditionibus liberarentur. Accidit ut Petrus Baiardus,tumultuaria in pugna uulnerato Alphonso, queatis Alosium uocant,altis Aldonsium Solomaiorem, captum abduceret, neque aliter quam Gallos co-
militones apud se haberet,eas adhiberet fouendis uuia neribus quae adsthiberi in ea rem penuria possent. Is redis ditis pristinae ualetudini palam Tereulium uti inhumanum re uilem habere, dicta factas eius elevare: ut plane uideretur illius existimationi re dignitati illudere:
denique cum acuta febre laborare Baiardum nosset, ad certamen singulare homine prouocauit. Baiarduae morbo recreatus conditionem avide arripuit. Obsignatis ab utroque tabellis conuenit,siquis e Gallis aut Hilanis impediret praetextu ullo,ne uictor in uictorem lege ageret, ut is tamen captiuus abduci posset nonsecus atque si a Arnoι Ferroni Lib. III.
138쪽
tum Gallicorisi uim superato Terratio metueret. Congressi ambo cum essent, primo ictu uane in casiidem impacto ab Histano, cum id uitasset Baiardus, ipse in collum hostis gladio adacto quum armato hoste logius aberrasset,
tertio demum per iugulum uitata lorica adacto necauit Nil anum. Alphonμου qui equitatu ualidum Baiardum sciret, pedesti epugnam maluerat. Caeso arma Baiardus non ademit. Histan sepeliendum dediti aut i hi impendium siepulturae recusaret, ultrosepulturus: Hi,cu uictus esset illustri familia,laudato Baiardo gratias egere, abducto ad sepultura corpore. Exterscriptores narrat bis cogressos Gallos cum Italis Cy Hilyanis: priore congressis incertam uictoriam, altero congressos Italos cum Gallis superiores euasisse. Vagabatur inde Gallicus equitatus adeo libere per Apuliae campos, ut Armeniacus praeconis uoce disertepecuariis imperaret, pecus deducerent in late patentes Cerignotae campos, se curaturum ne quid his damno fraudiue sit. Id ille palam edixerat,gnarus Cosaluum fraudi locum inuenturum, educturum s siuos quasi ad paratam praedam: parte uero alia Gallicum equitatum emitti per Palicium σ Torsium iubet, quasi Canusium, quo sese Petrus Nauarrus cum ualido Histanorum praefidio receperat, oppugnaturuS.Consaluus o culte prima uigilia buis emisiis, parte equitatus mittit ad praed intercipiendam ad capos Cerignotae .partem alia uulti ima colloca ut ex insidiis praesidio Gallico, quod pecora tuebatur,occurreret. Inuolant Hiliani equites in pecora: Praeda onusti inde sese proripere parat Gassi qui
praesidio relicti erant, impetu facto in fugam pasiim eos coniiciunt. Simulabathi fugam eo effusius quo maturius
139쪽
tu Do v I CVs XII, REX:ss. ciis insidias eorum qui abditi essent,incurrerent. Cedendo quidam sensim impetus Gallorusiustinebat,donec ad uallem qua latebat Hilani, pertracti sunt. Inde exorti Histam interris uiribus'recentibus equis aligatis Gallust circunfudere: multos interclusos σ interfecere σcepere. Redeuntes G uictoria insioletes nactus Palicius e Canusii simulata Obsidione rediens starsos oe' inconditos sine ordine ita cecidit ut praeda extorta potiretur,er captiuos liberaret. Didacus uero π Theodorus Boecatus e Ludovicus Gordus cu aliquot Hilanis equitibus ita acriter pugnabat ut Facile aequari potuerit certamen nisi reliqui fuga sibi consuluisent. vulnerato di-daco cr B occalo,capti illi cum fore ἐquitatus hosiilis in castra perductisiunt. Alii scribunt a fortuna partam iam
praesentemque Histanorum uidioriam interpellata dum caseu Palicius uere e Canusio rediitim praeda onustos hostes disiipat: ut ipsa fortuna quasi eos obiecisse Gallis uideretur, ut forte multa eueniunt quae non audeamus optare. Armeniacus equites,prout cui que opera fuerat,
ante omneu Palicium, Torsium, Temultu collaudatos praeda donat, insignibusque donis: σ cum robore exercitus ad Baroli moenia progressus est, ultro Consaluum ad pugnam prouocans. Cum pugnandi copia non feret, agris quacunque incedebat populatis,oppidis multis castrisque expugnatis,magnam uim praedae trahes ad Canusium oppugnandum pergit. Canusio praeerat Petrus Nauarrus, magna apud seuos authoritate, quasi rei militaris peritissimus. Erant cir cohortes aliquot e Nauarris Hilaniss ab eo delectae. Consaluus territus antea Palicii aduentu simulato, eo prius Paulum Collium cum ducentissubm erat eo perferuntur machinae belli- Amos Ferroni Lib. III.
140쪽
LUDOVIC Us XII. REYcae, aliae omnis apparatru oppidorum oppugnandorum. Et Galli quidem strata muroru parte tormentis,Thoma Monfernuto cu Aquitano peditatu urgente, varie Nanarrum σ oppidanos terrebant. Nauarrus G Collius
pro dirutis alios muros reficiebant. hoc primo fecundos die impigre. Indies deinde pauciores, uelpius plumbeis necati, uel uigiliis confecit,segnius uim arcebant, Gallis in magna copia peditum succedentibus aliis in locum a- horum. Quarto die cum admotae essent machinae, Collio ex urbe egresso, possicentique, si coditiones haud iniquae offerantur, cessurum oppido Nauarrum, missus est Thomas Moserratus ad eu, monuitque hominem ne uim uutimam experiri uellet. Deditio factu his legibus ut Na-uurrus signis militaribus expansis , Ompanisque pulsantibus incolumi cum exercitu, uulneratu quoque per Gallicos equos in castra perdams, emitteretur. Palicius ne tam liberali conditione emitteretur suadebat: ut op pugnaturum se uno die recipiebat. Ategrius conditiones eas lyecie amplas, re inanes aiebat. Condonandum esse
aliquid Nauarro, qui uereretur ne quid sibi de pristina
gloria deperiret. Potiretur modo Galli Canusio, magnifice isse ad fisos rediret victum tamen π oppido spolia tum rediturum: satis ea hostem deditione rem purum spiritus, compressurum animumseducturum arrogantiam. Ita Calti Canusio potiti sunt. Eo terrore perculsis hombus, Cerignota recipit Monstrnutus, Formantius Quadratam, Rubos Palicius, Ategrius Fogia, Sipontu Baiardus, Altamuram Ludovicus Dasius funu Georgii Sanctocolumbanus, Ginucium Carolus Motta. Eode terrore Galli Iangiam, Messapiam, Pleuceriam, Salertinos uniuersams Apuliam sui iuris fecere, exceptis paucis locis. Aletium