장음표시 사용
271쪽
FRANCIs Cus Ι VALE. REX π I 28 commisisset,nec a se euocatus uenisset: Interea urbe San- seuerino reliquisse cui nupsisses Leonis Pontificis ex Sorore neptis. At ille ita sibi Deos propitios obile labatur, itaque obtingere absis,quae exoptabat sibi, ut nunquam sciens commeruisset, merito ut sis o Lautrecus eisuccenseret firmasses sibi sanseuerinum fide, salua omnia Gallis futura. Haec flagitiabacturum eum atque admissurum indigna generesuo nu quam eum nisi expertus esset crediturum. Interea Dauatus pergit ad Comum Gallis e torquendum. Como praeerat Palicius vaden siin . Hostes admotis machinis bellicis ad turrim circa meridie Jectantem,eam ita quatiebant,ut iam irruptio in urbe parata uideretur. Enimuero imminebat fossa eo loco aquis referta , m e propugnaculo uicino emisse machinae in dextrum latus,Nicolaum valentinu, Alphonfium Pera tam, Carolum Errium Histanos cociderant, dum audaciuS qua parte irruptio tentanda sit, excutiunt: Palicius quoque crates,palos,dolia, circa ruptos muros dis Uuerat,infra quoque munitionibus confectis, quibus illaesi effent ab ho hum pilis aeneis innar grandinis undique ex hoste prodeuntibus,qui praesidio relicti erunt. Eas munitiones cum uarie immisis tormentis Dauulus concidisse emisiis tamen ex urbe machinis uim admouere dubitauit: Gallici enim equites ultro peditum munere fungentes, magno animo locum tuebuntur,aliis dolijs rursus oppositis. Sed fulphureum omnem apparatum iam Palicius cossumpserat: itaque per Petrum Foresium admonet Lautrecum ni sulphureo apparatu iuuetur, lo- eo hones potituros. mittebat abunde necessaria omniae Leuco Lautrecus, per Larium lacum . At Dauatus
272쪽
so eum omnem apparatum intercepit, se tamen Gusimano, dum incautius in nauicula Gallicam inuehitur , necato. Hoc incommodo accepto nulla iam Uandensio co- fultatio reliqua, quam de urbe aequis conditionibus dedenda. Hus cupidissime accepit Daualin, conceptis uerbis, rara maximo adhibito,palam iurauit Comesibus sauua omnia se tura: Gallos cum armis impedimetisq; omnibus palam uexitis elatis incolumes abituros. iam Come-
pes in uerba Caesaris iuranunt. Galli instructis copijs urbe maiore ex parte cessenunt: ipse Uandensus humani μ- me cum Davato colloquebatur, cum repente Hil anus miles π Gallorum'Comesium impetu ficto fortunas mistere diripit. Vandensi res purganti se Dauato, Haec ne ait ides Nec plura locutus, ad Lautrecu diripiente umbem Hi 'ano peruenit, prouocans mox ad singulare certamen Dauatum, qui foedere uiolato Cr Gallorum σComensium res diripiedas Hssano militi dedisset. At ille culpam in milites transferens, iuri*eritorum usus co-silio,'uerbosa simulatione prudentiae, quasi ille ex iure manu consereret, ac non potius perfidiam ferro expiaturus esset, perfecto demum bello duellum se ubiturum
restondit . Pr er Columna aut in milites animadue tendum tanto sicelere patrato, aut duelli leges accipiendas suadebatialioquifuturu ut ea animi labes, nec diuturnitate uanseret, nec manibus ullis leguleiorum ue cauillis, aut formulis G actionibus exceptionibusique elui possiet,ut nec tranflatione criminis. Sed neutrum a Dauato sibi consito impetrari potuit. Interea defuncto Leone decimo Pontifice, uel ueneno uelpituita, designatus en ingratiam Caesaris,cuius tum uenti valde ρcundi erant. Adrianus Sextus. Laatremae consternatis morte Ponti-
273쪽
FRANCIs Cus I. VALE. REX IT Ius ficis Caesarianis, Bona ualitu cum Federico Boetulo π Antonio Columna mittit ad Parmam tentandammanciam Pontisicis ualidis praesidiis munierant: itaque cum aduectae no essent machinae, vanus fuit conatus, nutiato praesertim Proί era aduentu, qui se iam accingebat ad urbem tuendam, ut uanorumore disii patum erat. Iam Lautrecoin mentem nihil uenire poterat non modo quid lyeraret, sed quid optaret . Nam Helvetioram opera aegre toto eo bello utebatur, quippe qui nec Parmam nec Cremonam ad re uoluerint: solicitatiq: a Potificiis qua Uub hac exceptione euocati essent pro R eges' mititaturos, non tamein Pontificem palam iactitarent. Eodem accedebat,quod
exploratorum aut nulla aut minus fideli opera utebatur prudentia Pro heri columnae. Nams is cunctator insigni silentio consilia siua tegebatas eq: cum moturil minime quis putaret, repente paratus usebatur. ide Lautreco pugnae copiam faciente ita aciem instruebat, ut inuitus ad praelium nisi superiore esset conditione, cogi non posset. Dolebatque Lautrecus omnibusse uentis inuidiae in a L R egia circumstari:inculcatamq; fuisse Rem Palavicinum damnatum non rite,mores maiorum decreta quaestionem on boliij ius atque nomen a cupiditate Les nuad partem humanitatis reuocare potuise, quin eius castra exhauriret et exinaniret referta rebus omnibus. Ad ea purganda mittit in Galliam Lestu num fratrem ,simul ad noua auxilia parada. Parte alia Caesariani Ssortiani Alexandriam π Nouariam expulsis Gallis receis p runt. Rex Renatum Sabaudianum Praefectum praetorio una cum Palicio ad paradus copias ad Helvetios mi- .hostiums copiae prius aduenietibus septe Germanorumillibus auctaeJnt. his Georgius Fran tergus praepos
274쪽
FRANCISCUS I. VALE. REX πtus est homo eius gentis imprimis nobilis. Et quasi omnia Casiis infesta essent,niuibus quae in montium cacumina itineraque insederunt multis mensibus, etsi magnis μmptibus itinera refecta essent , Heluetj ne ad Lautrecum peruenirent impessitisunt. Erant hi conscripti a s ab audiano ad sexdecim millia: hi tandem Cremona peruenerunt extenuis iam annus ab initio belli fecundus. sed
fuit quoddam belli ueluti iustitium. Accidit id militum
amore in Lautrecum. quippe rumor percrebruerat abrogato ei imperio,decretum omne belli imperiit subaudiano, quod iniquo animo miles ferebariet Sabaudianus ea fuit modestia, ut prae siete Lautreco nihil ipse iuberet, ab-Iente uidebat dilapsuras copias. At accingente se ad iter Lesiuno, certiores facti milites,nihil mutatum, Mediolanum omnes profecisunt. Videbat Proster Lautrecti ad arcem uenturum, eaq; parte facile Mediolano potiturii. itaque eo desecludedos Gallos putabat, munitione , nouus instituendas. Vercellensi itinere ad Comensis portae suburbia, duas munitiones perfecit,sinuato quasi in orbe
ambitu:hra duplici fossa coclusit: Jatium uigintipaspua
inter utranque munitionem coprehendit:ad fastigia munitionum, loricam pinnasq; adiecit instar propugnaculorum. Plutei obtegebant interuallum quod erat inter pinnas pinnae interfluctae erant inter pluteos. Cerui ingentes collocati inter pinnia aggeris: hisμίλeη i plutei quibus rem Hispani, Itali, Cr Germani ascensum Gallorum T Helvetiorum depellerent. Lautrecus sepe cupas seeuo pices completu CT ardentes,ad incendendus horitum munitiones immitti iubebat: cumq; hi operi acrius instareticollocatis loco apto machinis maioribus,pinnaspropagnaculas de cit. Constat uno die plusquam ducentos impetu
275쪽
FRANCIs Cus T. VALE. REY s7 I bimpetu machinarum elisos. Vilis ea iactura Protero uisa, cum maior pars constaret ex fossoribus rusticanu hominibus, nec desinebat uilia eorum capita periculρexponere. Sed parum abfuit quin Alphonsius Dauatus elideretur Petrus Nauarrus intentus deiiciendis munitio mbus,ita cuniculos agebat, ut in media boniti opera penetraret: sed hostes emisu tormentis bellicis Nauarri co-silia perturbabant. itaque parte alia Lautracus urbe oppugnare instituit,territus maxime morte Marci Antonii
Columnae Camilli Triuultii , qui emissa e munitionibus hostilibus machina necati Auntsuadente tamen Palicio m subaudiano, distulit oppugnatione, dum hi annonae inopia aut stipendii dilatione non desterant urbe potiri. Interea Franciscus Vortia sex secum ducens Ge
munorum millia er trecentos equites Pontificios, una cuFederico Gon qua Ticinu peruenit. Lautrecus ad Casii-num motis castris,ea ratione,ut S fortia copiaόs eius ex
cluderet ab ope ferenda Mediolanensibus, castra mun sit. Iam Lesiunus Genuam peruenera collectoque peditatu fratrem admonebat,Nouariam si sibi obuiam copias mi tat,recipi posR. mittitisse Annam Mommorantiu σ Fe-dericum Boquium cum peditum septem millibus et equitibus quadringentis: Mommorantius mox V leuenum caesis pulsisq; Caesarianis recepit. Alii narrantpostea arce receptum a Lesecvno; uituperanis Hi*anos in eius arcis deditione,quod cum Italis commilitonibus fluis non minus ac sibi conpulere potuissent, irati Galli arbitrio concitidos eos dederint: eius rei author Christophorus Lo-νlius. Inde iunxit copias Lesiuno Antonius Laeua crFedericus Gonyagaseummo silentio eductis raptim e Ticino quamqr Germanorμm millibus, oe' trecentis equi- Arnol. Ferroni Lib. V.
276쪽
FRANCISCVs L VALE. REX s libus ad Gumbetitsi uicum obuia sit Momoratio. Apudesi ubi parata uident omnia ad certame,in urbe rediere: ille ad escunu colendit. Philippus Tornieltas cupeditu duobus mil2bus ducentus equitibus Novariae praesidio retictus erat. signit dat Lescunus ad inuadeda Nouaria. Tornielius se is excitatis celeriter arma cepit, Gastys r pulit cir quibusdam interfectue nihil minus quam de deditione cogitabat, misso Carolo Salomonio ad Vortiam, auxilium expectans. Lescunus cy' Mommonuntius cum machinis admotis strauissent maenia sit impetus ab A quitano Helvetios pedite , iam proposita urbis direptione. Illi primum acerrime obsistere: mox ubi redinternutis uiaribus acrius oppugnantur, undique circu uenti desperata salut e per munitiones deiicere σfuga salute quaerere coeperiit. Nouarta dι repta est. multi caesi. Tornielius, Rufa, ct plerique alii capti. Caesius est tamen Bocalius unus e Gallicis proceribus Pectatae uirtutis peditu dunor. Interea Vortiam clam noctestexuosis itineribus Mediolanum peruenisse reseciit Lautrecus itas ad Papiam oppugnandam traducit copias, celeriterq; admotis tormentis sternere incipit moenia, ea parte,qua uerg nt a porta Noua ad castrum. Praeerat Papiae Federicus Goraga, semel atque iterum submotis Gallis, Vortiam . Dauulum admonebat, ni mox adsint auxilia, urbest Lautrecocessurum.Galli ut mutui auxilij Jem Caesarianis adimeret. er castra diffuderant ingenti latitudine, G suam venetorum itinera obsidebant. Misit tamen siunt a Daualomitti duceti pedites, partim ex Corsica, partim ex Histania. qui media nodie hoc astufefellere uigiles. duobam - hulantes per Veneta castra Aquitanice loquutu pro Aquitanis a venetis habiti sent: Gallicos aute uigiles Italica
277쪽
lica lingua decepere pro Venetis habiti. Verum in cautiores uigiles incidetes, tesseraeq; nomine ignorato detecti, dum ad arma undique conclamatum esset, plusiqua quadringenti coisiunt: reliqui fugati aut capti,exceptis paucis qui Papiam peruenere. Hos insecutus eti Ribenucus Dodius Aquitanus consanguinitate Laumeco proximus , alaeq; eius uexillifer, tanto impetu, ni intra portum quae Ticino fluuio iuni itur militare u ex illum intulerit,
capis potuerit urbs si caeteri eodem impetu fecuti essent.
Sed tardius accurrentibus G Ribenucus cecidit, Ioannes Lauda Bernolius unus e Medullorum nobilitate,sclopo circa gula uulneratus en: Lautreco ita morte Rubenuci aegreberente, ut incolumes hoste aluo eo cuperesediceret Papiam peruenisse . Eo acerbiud Lautrecus quatere coepit moeniariamq; fixurat triginta murorum cubita, cum subito Sassus Canalius cum centum equitibus
gucentis peditibus uisus est,parans sibi aditum inuitis Galium urbe. In hunc R enatus Sabaudianus, et pa-licius, . Galeatius Sasseuerinus inuem, multis caesis in fugam hominem uerterunt. Tum uero mox assuit Danaim cu flore equitatus omnis hostiis et peditatus: eius aduentu commotus Lautrecus, acie instructa in eum graditur: ueritus quoque ne una Proster adesset. In hac tr
pidatione Castalius Gallis ereptus,'ga tibi deuiis captatis itineribus consuluit. Da ualus sensim sta uos recipiens,Galios frustratus est. Apparebat Lautrecum potiturum Ticino, itaq; eductis omnibus copiis Pro*er Dauatus pergunt ad soluendam obsidionem occupatos sodalium Canusianoruseno,indeq; veneto praesidio pulso, castita munierat. Ita Lautrecus soluit obsidione. Narrant alii Corsicos G Hilianos pedites prius insitis Gaia Arnol. rerroni Lib. V.
278쪽
FRANCISCvs I: VALE. REYhs cum ferro sibi iter aperuissent,Ticinum ingressos: Mcum propter Viduos imbres minus annona in castra in ferri posset, consumptaq; esset omnis pecunia in stipendisimilitum a subaudiano allata solii albe Lautrecu obsidi nem,Helvetio quos milite iά misitoneseditiost 'agitante. Circa ea tepora archipiratae aliquot Histant deligentes sibi insulas aliquot haud loge amari Santonico, quas habebant adiutricessicelerum, urtorum receptrices, fagitiorum socias,mare Santonicum oramque M edullorum circa fanum uirginis sola caeae uarie uastabant, in Blauia ipsam G Burdigalae uicina loca inuecti. QMdum cum myoparonibus deprehensi, alijs ad malum, alijs ad comnua antennarum gula facta,poenas dederat. Vnus quoque Gallicus Drata cum ad Barcelonem inque temere
prouectus esset,circuuentussiupplicio a Caesarianis assctus est. hunc Ioannem Fleurium uocabant: Normanis
is erat rei nauticae periti simus. sed uicos permultos hostium alios miseret unditus euerterat, alios non solum sonis exhauserat,sta nefarias etiam libidinum columelias,
turpitudine quesubire coegerat. Lautrecin ad Landrianum e Ticino mouens celeriter contendebat,aut NI ediolano se potiturum Prostero Daualos absentibus, aut nacturum in itinere iustae pugnae copiam crediderat: utras stelapsius est,cu deuijs itineribus nocte Dauatus regressus esset Mediolanum. Itaque Mogantiam exercitum traduxit, γ' u eritus Helvetiorum seditione, π Veneti ne dilaberentur metuens: nunque hi commeatibus eum suis uti u olebant atque hos quidem dum abude toto besto CrCaesarianis σ Casiis suppeditant, in lucro id deputates, 5estum trahi ere esseseu putabant. Helvetij etsi stipendibsolutis nihil queri possent,uel desiderio repete da patri
279쪽
uel quod a paucis Caesaris pecunia corruptis admonebatur,ni reditum festinarent,futurum,ut decreto gentis pro proscriptis haberenturi. aut ultro pugna deposcebant,aut discessurassisepala iactiabat. Erat utruquesne quam
lii Bicocam uocant munito loco copedisse hostes uidebat, nec inde nisi magno accepto incomodo eruiposse Helvetiorum disicesu debilitatas regias copias uidebat . itaque palam submittes nobilisiimos homines Cr Helvetiis
uirtutis nomine notissmos, in quibus fuere Renatus Sabaudianus,Palicius,Ι. Medices, Galeatius, s Epeuerinus, Lescunus frater, MommorantiuS, remalius Baiardus, Ioannes Bona uallius, Pontiremius, multis precibus conte-debat ab Heluetjs, ω' Alberto Petra qui eos maxime
aut ad disicessum aut punam selicitabat, ut abeundi pugnun dique consilium remitterent, donec hostes fatigatos
commeatus inopia, aut ui tormentorum bellicorum e locis munitis eduxissent. Athι unico uerbo praecidentes, A VT Pugnandum aut abeundum clamitabant. R e ad concilium a Lautreco relata, Palicius dimittedosporius Helvetios cessebat: Renatus Sabaudianus'caeteri o-- mnes excepto Petro Nauarrosatius esse aiebant tentarem euentum belli,quam inermes copias allabetibus Heluem tiis hombus obiicere,mox eis praedae futuras. Nauarrusa. Lautrecum,Lscunum, Palictu, tot nobiles imperatores
in Gallicos singulos regno dignissimos, multis casibus didi- cise quando pugnandμm,quando abstinenda sit pugna. . Intolerandum esse si Peralia ex Heluetj docere uelint. tot bellis assuetos , quiescedum an pugnandum D. ratio- , nes aliis in rebus a foederatis forte in tempore reposti pos se,nunc nisi authoritate tot procerum contenti sint,pro
280쪽
FRANCI s CVS I. VALE. REX s perdeuissibushabendos. Esse Gallis uictoriam explorata
si intra paucos dici cosiumpta anona, munimetis, agmine fuso hostes abeuntes patentibus in campis adoriantur. NunoicasAnu eorum praealta Ionticulis undique munita, uallo ιnsupersepta invadantur; quis no uideat inde Gallos maxima clade accepta redituros'l taque nisi qui Eipendia Gallica iam cosumpserint, Gallico Imperatoripugnae consiliu differenti parean concidendos esse, aut potius domum remittendos aiebat. Videbatur haec enteria durior alieno tempore,cu Gallicae res auxilijs Helvetiorii sarenticum rursus cir Palicius Cr Lesic unus cir Sabaudianus rustra adnisi essent ut Helvetios a pugna dete
rerensi satius usum e spugnae copia feri. Lautrecus accitos adsie Albertum Per altum γ' Arnoldum underaudum Helvetiora duces, Hoccine rogauit humanum esset factum aut incoeptumiboccine officium foederatorii disesentientibus omnibus βιcclamare praebums postere aut discessum minari'objcere hostilibus munitionibuF exerincitum fortisiimu,maxima auxilia proceres Gallicos,prouinciam Mediolanensiem cunctam ummae dementiae cirtemeritatis esse: bis si ita oppressus esset rems M edιο-
lanensemperdidisset,mortuo non moὰo honorem sed mia sericordia quos ὸfuturam. Per sacra omnia obtestatus est, cuncta ut integra intra aliquot dies feruarent: datu- rum se operum quoad copias alias R ex submisierit salua
ut eis omnia sint. Illi adhaec sustinerest non posse Helvetios, nisi in crastinum diem pugnam decretam audiant, omnes dilapsuros. Ita Lautrecus Gallicique alii proceres illusi tum Helvetiorum delitiis, tu Altosaxi, Peraliae, Vnderaldi, Polauri,qui multum apud eos poterat, insole-tia,copias prope in astectum hostium adduxerat, Helus