장음표시 사용
781쪽
PARTIs I. APPENDIX. CAp. V. cc ubique felicitate continuavit. In Catalaunia A. I 688. quidem res satis prospere cessit. Victis enim ad Sambrocam fluvium , quem nunc H Ter vo ''' 'cant, Hispaniι, primo Palamus, dein Gerunda, aliaeque minores Catalaunia urbes subactae. At in Belgica ipse aliquam cladem passus, jam nuperrime captam Foederatis iterum relinquere debuit. Quin etiam Anglica & Batavica classes, littora Gallica circumvectae , praecipuos istic portu j Devam, Portum Gratia, Caletum, Fanu Mactovii, aliosque, infestis ignibus pene ab su mp serunt, naveS etiam
mercatorum, & Vel maXime annonam vehentes, magno nUmero interceperunt. In Sabaudia quidem Foederati nec Pinarolium nec G- sale hoc anno subigere potuerunt, incolae tamen vallium Alpinarum militibus juncti palantes
Gallos magno numero aut trucidarunt aut in captivitatem abduXerunt. Nec Turcorum Sullanus felicior. Nam per Caesarianos a Petrovaradino in Sclavoma non
sine clade rejectus, Juliam quoque Hungaria cedere iisdem debuit. Dein Veneti Chion insulam , sed quam post biennium amiserunt iterum, & in Dalmatia coclutum , aliaque munitissima propugnacula, rejectis, qui amis
fa recuperatum Venerant, hostibUS, Occuparunt.
Poloni etiam hoc ipso anno nobilem de Tui cis Tartarisque, qui Caininiecto subveniebant, victoriam retulerunt. Sub finem anni serenis . . sima Anglia Regina Maria, Guillelmi I II. conjuX, mortem obiit, magno sui desiderio civibus bonis relicto. bit. Interea Imperator anno I 69'. summum belli contra Tarcos ducem constituit Electorem Saxoniae Hederacum Augustum, fortissimum omnino Heroem , qui Caesariano eXercitui magnam copiarum suarum partem adjunXit. Impedire tamen ob loci iniquitatem non potuit, quo minus Comes meteranius ad Lugosium,. supe-
782쪽
ti erioris Hungaria oppidum edita prius for-
14'iz,. tillima pugna, & caesis ingenti numero Tircis tandem succumberet. lnde Lippam hi ejusdem tractus urbem subegerunt, sed direptam
iterum reliquerunt, eandemque moX fortunam urbs Titula experta est. At Veneti ad Chion insulam de illorum classe egregiam reportarUnt victoriam. Hoc ipso quoques anno I 69 . ineunte, fato suo functus Turcorum Sullanus Mori Achmetes II. successorem nactus est . Musa- m iis pham ΙΙ. filium Mahometis IV. istius, quem solio dejectum & in carcerem , in quo supe- Mustatha riori anno decessit, detrusum supra vidimus.
ιι. Ceterum expeditionis contra Gallos hoc anno sic 1atis felix eventus fuit. Namque Sabalidus Casale tandem armis suis dedere se subegit, Sc Foederati in Belgica, inspectante licet vicissim ingenti hostium exercitu, Namurcum, quam urbem inexpugnabilem venditarant. Galli, ad deditionem compulerunt. Iidem tamen hanc jacturam pensarunt utcunque, redacta in potestatem , proditione praefecti , Plandriae urbe Dixmuda, & Rruxellarum pert' ' injectos ignes vastatione. Sed classis Anglo- Batavica ignibus ignes reposuit, dum Varias denuo in Gallia littore urbes flammis de sormavit. I nterim grande nefas parabant in Anglia Galli profugusque Jacobus. Corruperant isti aliquot homines in id, ut Guillelmum in vena tione occiderent. Quin, ut confirmaret istos , - : .. & patrato facinore caput se gerendis rebus A; A praeberet, transmiserat quoque in Angliam, Jacobi nothus, Dux Bervicius. Ipse Facobus Caletum se contulerat, ad primum rei ex sententia gestae nuncium in Angliam cum classe& copiis trajecturus, sed detecta conjuratione in locum venationi simul & parricidio destinatum milites missi, uui percussorum maXimam partem ceperunt,reliquis, inter quos ipse Bervicius su ae matura & praecipith fuga onstilentibus. In
783쪽
PARTIs I.. APPENDIX. CAP. V. 669 In Sabaudia tamen Ludovico, quod jam du- t.' '. dum meditatus fuerat, cessit eX sententia. Laboraverat diu jam in eo, ut Sabaudum a Foederatis peculiari pace abstraheret, quod anno sabaia is, hoc 1696. feliciter perfecit. . Itaque hon fastissimas ei pacis conditiones concessit,cundum quas etiam filia illius natu major insi' ' matrimonium Duci Burgundia, Regis Gallia nepoti, est data. Ceterum Sabaudus, ut quietem sibi a bello conciliaret, finem ejus in I talta quaerebat, atque ideo Hispam simul de
Imperatoris consentum flagitabat in perpetuas istic inducias. Sed cum illi cunctarentur, adjutus a Gallis Valentiam in A fediolanensi agro obsedit, atque ita consensum iis tandem ex pressit. At quas tentare voluerat in Belgica urbes, Namur cum Sc Gandavum Villaregius, qui Luxemburgici nuper demortui Vices eX- ceperat , de luccessu desperans, omittere debuit. Feliciores anno, qui sequebatur, i IΘ7. Galli fuerunt. Nam captum quidem in superiori Germania a Badens Principe Gernbur
gum, sed ipsi vicissim in Belgica Athum, δc in
Catalaunia, post cruentam tamen demum obsidionem, Barcinonem subegerunt. Quin Sc mari haud infelices fuerunt: nam interceptis quamplurimis hostium navibus, Potntius etiam, Carthagine nova in America potitus , ingentes inae divitias reportavit. Verum haec damna a Foederatis Jamaica insulae direptione sic fatis sunt pensata. Ceterum pacem quaesiverat ab aliquo jam tempore Ludovicus XIV. qua hoc ipsb anno I xvia
nia post pacem Neomassensim erepta restituit,eXcepta Argentina, sed pro qua Friburgum reddidit & Brasiacum , quod jam inde a morte Bernardi Mnariensis in potestate Gallorum fuerat. Guillelmum quoque III. legitimum Britannicarum insularum Regem pro sessus ,
784쪽
6 o RATIONARII TEMPORUM A. iλκε Jacobo II. insuper nec clam nec palam auxi
chiisti l ia se subministraturum promisit. 4rbiter pacis ad i699. ReX Suecorum erat, Carolus XI. sed qui, dum de pace agebatur, ipsis Nonis Aprilibus fatis
Mors Ca- concessit. Filius ejus & successor, sed mino-ηρ X i. rennis adhuc, sub aviae Sc Procerum quorundam tutela regnum suscepit. Sed & nomine Mori I.- ejUS , legati Suecici negotium pacis, ut arbi-
iram is tri, ad linem perduXere.
J V. 8q-- At in Polonia superiori jam anno a. d. I . Kal. Diis ReX Johannes I V. Sobies ius fatalemctu, u- horam obierat; post quam de succellione acres ἔμμι ἔν continuo lites exortae. Praecipui diadematis istius Candidati erant Contius Princeps, eX regia Gallorum cognatione, & Fredericus Augustus Saxonia Elector. Scindebatur hinc in partes Poὶomia, sed post anni & quod excurrit interregnum, potioribus Procerum 3c Nobilium suta fragiis posterior ad regnum vocatus est , qui illud etiam confestim adiit. Neque tamen adversa factio se submisit statim, sed uvocato
ex Gallia Contio, civile bellum eXcitatura videbatur. Appulit is quidem cum classe ad G danensem urbem , sed exclusus ea , & est usa incassum pecuniae ingenti summa domum se mox recipere debuit, quo facto praevaluit facile Saxonicus Elector , qui exinde, Augustus II. appellatus, variis statim turbis implicitum gessit regnum. Ceterum praefuerat is superiori
anno I 696. Caesariano contra Turcos eXercitui, quando Temesvarium quidem eX pugnare non
potuit, hostes tamen egregia , licet haud incruenta, victoria superavit. Post ejus vero diccessum dux belli contra Tarcos constitutus est genius Sabaudia Princeps, qui Varia virtutis & prudentiae militaris specimina cum in Sabaudia, tum etiam in Hungaria jam ediderat. Nec defuit, ubi fortitudinem ostenderet, Occasio. Anno I 69 . ipse Turcorum Sullanus
cum universis fere imperii sui viribus in Hun-
785쪽
PARTIs I. ArpENDIX. CAP. V. 67 Iariam movebat. Eugenius igitur, quanta po- A isi tuit celeritate hosti occurrit, ad Zentham, haud procul a Tibisio flumine, manu S cum eo con-1erens, mense Septembri, nobilissimam repor- p. . atavit victoriam , caesis ingenti clade υιr- Zothum.
Per idem tempus quoque Turcis bellum intulerunt, & coeptam jam obsideri anno I 69 . Ajovam , munitissimam ad ostium fere Tanais urbem , sequenti ad deditionem
compulerunt. Et cum dein anno I 697. Tari ros irruentes, praedaeque magis quam praelio intentos, magna cum clade rejecissent , sequenti Precopensem urbem obsederunt, accur-rcntesque ad auxilium Tartaros ac Tin cos ingenti strage repulerunt. Pax e in
Fracti tot malis Tarci de pace Sc ipsi serio Tisia ccogitarunt, quae etiam Carlovitii anno I 699. ipsos inter SI Imperatorem, tum Polonos , quibus Caminiectum restituere debuerunt, ac ' Venetos est sancita. Dissiciles hi se praebebant primo, quia Naupactum reddere & castella quae
dam diruere jubebantur; sed ipsi quoque pau
lo post tamen in pqcis leges consenserunt. At vero magis etiam cunctabantur Mosici, quin pro in hoc quidem tempore cum Turcis inducias tantum in biennium fecerunt, quae tamen anno Iroo. in pacem sunt conversae. Per idem tempus Elector Brandenburgicus pecuniam , quam ipssi debebant Polom, repetebat, cumque verbis nihil proficeret, armis eam eX torquere constituit, redacta in potestatem Elbinga, Borussa urbe, sed quam, compossitis most litibus, Polonis reddidit. Ceterum quia Europam turbabat valde di- FAEsti . versus Fastorum usus, Pontificiis Gregorianum, μψηφες 'Protestantibus vero plerisque antiquam seu Julianam computationem sequentibus , datum idcirco viris quibusdam in eo genere erudi
tionis illustribus id negotii, ut Fastos sedulo
786쪽
, mnii Princeps, cives suos barbari ei &
inscitiae, cui hactenus imitaersi penitus sum
rant, eXlmere cupiens, contra consuetudinem
iere istius populi anno I 697. iter. in exteras suumpit oras, es per Poloniam in Eorussam veniens ab Electorei Brandenburgico per aliquot hebη domadas'magnifice exceptus est ZO cultum Dein per Grem iam in Batariam perrexit, MAm meloduini aliquamdiu substitit, ubiiquot maiagis cives suos ad artes S praecipue ad navia gationem excitaret, ipse exstruendis navibusaeuperam dedit, multis quoque omnis generisiar tificibus, ut in Moscoviam migrarent, magri, Promittendo praemia, persuasit. Sed Ela belliacos Homnis ordinis duces quamplurimos ita idpm faciendum pellexit, qui indigenas milites in arte & disciplina militari exercerent ς'ram, is sapientisi; mi instituti cum maxime ubertiδmos percipit fructus. Visa inde Anglia, Vis namtregressus ianno I 698. & ab Imperatore maxgnifice s habitus est. Sed cum in Italiam lictmeditareturi, audiit rebellionem domi contra se ab sororibus concitatam, quare subito inι potriam recurrens, praesentia sua & sappliciorum severitate tumultum istum facile compescuit.
o Acem universo quidem terrarum orbi reis 1 stitutam superiori capite vidimus , sed annus hic Iroo. gravissimorum deinde bello
rum dedit initium. Prolusio fuit, SI quasi praeparatio quaedam adsequentia illud bellum,. quod
787쪽
quod Daniae Rex contra Hosaria Ducem movit. Erat iste Fredericus I v. qui Datri Chr. iano v. anno superiore I609. a. a. 8. Kalendas Septembres denato, successerat. Is pacta Aliena-viensia aliter, quam Holoria Duci consultum erat, explicabat. Hinc lites & bellum, in quo quia ab Hasatis stabant Luneburgici, in horum terras subitb irruperunt Dani & , qui cum iis faciebant, Saxones, populabundi Mpraedas passim agentes ὁ Verum milites cum rusticis lupervenientes & praedam receperunt,& in praecipitem hostes egerunt fugam. Ceterum Rex Dania, quia hinc cum classe Angli Sc Baravi Balticum mare invadebant, inde Rex Suecia Carolus XII. cum eXercitu in ipsam penetrabat Zelandiam Danicam, atque etiam Holsatia Dux cum suis sectorumque copiis imminebat, coactus fuit pacem facere, quae a. d. 18. Kalendas Septembres Traventhalu sancita est. Traxit ex hoc bello originem suam aliud multo acrius, quodque ad hunc usque diem stiamdum durat. Scilicet secius Dani fuerat Augustus II. Polovia Rex, qui, ut Suecorum vires distraheret, & simul, quod promiserat Reip. Potomca , adempta olim recuperaret, Livoniam subito invasit, subactisque aliquot arcibus, hisum regionis caput Rigam gravi obsidione primebat. Accedebat etiam Mossortiis Monarcha, qui munitissimam Livonia urbem Narvam ingenti cum exercitu circumsidebat. Sed non pastus est Suecorum Rex Livonos suos auxilium diu exspectare. Appulit ipse cum haud ita magno quidem , lectissimo tamen exercitu, &, rejecto a Riga Augusto II. sub fanem Novembris munitissima Mosorum aggressus est castra, eosque, numero licet immane quantum superiores, ingenti tamen cum clade a Narvae obsidione depulit. Interim in Occidente haud vanus futuri belli timor erat ob adversam plerumque valetudi-Petavii Ratini. Temp. Irim. I. v v nem
788쪽
R Ατ a b N ARII TE MPORUMA q. , nem Regis , rispaniae Caroli in improlis. Iustus si sti I heres futurus erat Imperator, ejusque filii, sed - inhiabat etiam Ludovicus X IV. tantis opibus.. Itaque Angli Batavique, a Gallis ultro induisti,' securitati publicae divisione regnorum uel pani- si corum sic fatis. caveri posse crediderunt. Ea r tione Ludovisus XI V. Neapolitanum & Sicilia regnum qum Lotharingia,t cujus Duci pro eo Mediolanum destinabatur , accepturuS erat , reliqua .ditionis Hispanica Imperatoris filio, natu minori Carolo decernebantur. Sed re- cusabat ea Imperator , quin ipse Rex - 'spaniis aegerrime ferebat, vivo sibi ab alienis, heredes 1cribi. Dum haec geruntur, R iste Carolus II. ipsis Kalendis Novembris anno Iγω. - aetatis 39. regni 36. ineunte, Vitam cum morte ir βιμ commutavit, relicto testamento, sed cujus verus auctor dicitur crediturque CardinauS imi camerui, Regi Carolo a conseisionibus imo. roris suae dc Regis Gallici nepotem linum, Ducem Andegavensim , eX asse sibi ille demo scripssit, quem etiam LubVisui XI V. acc*ptoti i' hoc mortis nuncio, eam hereditatem adire jusLi
2' προ sit, neglecta, suam prius Augus & Batavu
ultro suaserat divisione. Ea res uniVersum E ropa orbem ingenti, nec sine causa, conste natione perculiti quippe facile videbatur nunc fore Gallo, ut quam dudum meditatus fuerat, universam Monarchiam sibi compararet. Ita-- , ἡ, u nimiaS ejUS Vires retundere, & jus -- .striaca gentis assserere decreverunt cum Impe-:ratore Augii, Batavi, & plerique Germania Principes. Quia vero imparati erant, ideo arma statim quidem arripere tunc non potuerunt, sed a-iliquanto post demum ea, Verum Ingenti cum Gallia malo, ceperunt. Ceterum finem vitae hoc. anno quoque a. d. s. Kalendas Octobris invenit
Pontificiae Ecclesiae caput Innocentius X II. cui suffragiis Cardinalium subiectus est G . mens XI. OT Albavorum famula, qui Pontilica-
789쪽
P A R τ r D LlaipS E N DI x. I A phur. 6 tmmmai thori socia est coronatus, quam digni-'tatem erum pleraque Europa, si Papam & ho bste; eum maxime Gallam dc Histauum excipias. sua glatulatione ratam tribuit. Mi isonis a t : -Parabatur inrerim utrinque sun init Vi MI lum; 'cujus primam vim sensit MN. ' i qua regni Hispoici, sic Mediolanum qu o-l q 'Pλθ' nomine occupaverane Sassi Pertraxerund etiam iidem in partes suas cim Sisaudum, cujus filiam ille duxir uxorem. &qui lunamus militum praefectus in Duma emconstimerus, tum quoquσ Mantuanum Ducem 4, qu 'omnibus Principatus sui munimentis sal
dacem dedit sortissimum Heroem ειν milvi Sabastrum, qui i Spartam istam ornavit a abundeM Nam licet hostes' euin Balia ex cludere' omni opere Haborarent ' , - prohibere ttamen non potuerunt , quin per invios mon- tres, quasi alte 'mynibal, irruperit, & ipsos retro recedere coegerit. Mox etiam a.d. 7. - ME1dus yutias ad Carpum in Mutinensi Principatu hostes aggressis vicit & castris exuit. Dux Ga xlorumulto in praelio fuit Catinatus, qui superi .ri contra Sabaudum bello rem egregie gestiendi verum hac clade Regis gratia excidit fere: i Icerte 1ub1titutus in ejus locum Villareses, nisi :haud ita diu post cum auxiliis in caura si
rum pervenit. IS, ut maculam superioris cladis elueret, exercitum Caesariant m in Erixiano a- gro prope Vacum Chiarum summa vi adortus, MV u a magna rum.
790쪽
magna suorum strage repellitur. Post hane - 2b, Victoriam Eugenius Varias urbes Sc castella' Mantuam maxime agri sibi subjecit, minoribusque aliquot praeliis victor, tandem di-grelsis in hiberna hostibus, Mantuam laxa
per hiemem obsidione cinxit. At Belgica urbibus, paratis necdum ad resistendum Batavis, Galli praesidia sua imposuerunt, Sc illorum milites, qui Hispanorum nomine & propriae securitatis causa eas tenuerant hactenus, inde migrare juisertant. Bellum tamen in sequentem dilatum est annum. τι, his Ceturum receperant ubique regni Hispanici δὲ ulta provinciae Andegavensem, seu jugum potius Eam . Gallicum , nec ulli usquam , nili seli Neapolitam, reluctabantur, qui, eXcitato tumultu, Carolum, ImperatoIis latium, Regem renunciarunt. Sed quia auxilium iis submittere ne dum poterat Imperator, facili negotio a Pro- rege, Duce C e acatio, in ordinem redacti fiant, qui etiam immani tunc in eos crudelitate detonuit.
Haud levi Interea consternatione communi Gu;ιυμ; Foederatorum causae faventes perculit inopiam. na mors Guillelmi III. Anglia Regis, qui, fatali Principibus casu, cum equo collapsuS , paulo post a. d. I 4. Kalendas Apriles anni IIor. tranquillo fine solutus est. Successit ipsi in Anglia regno Anna Jacobi II. altera filia,
redis Georgio Principi Dania nupta, quae iceptrum auspicato acceptum summa cum gloria gratia populari, totoque orbe applauciente, adhucdum felicisti me gerit. Ceterum, quia nec lea prolem jam habet ullam, ut tamen spes omnis praecideretur Pontificiis propiore gradu junctis, Procerum consensu Sc publica lege successo decreta est Sophia, matri Electoris Hannoverani ejusque haeredibus, quippe quae avum habuit maternum Jacobum I. Anglia Rogem. Hujus enim filia Elietabetha Prederici V.