장음표시 사용
12쪽
OL Μ in Collegio Lugduneo , in Schola Regia Grodnensi, nec-non in Universitate Vilnensi, Bolanices Professoris ordinarii, plurimarum Academiarum socii,
QuAs vivas invenit in variis herbationibus, seu in Lillivania , Gallia, Alpibus , analysinOVR Proponuntur , ex typo naturae descri-huntur, novisque observationibus aut figuris raris illustrantur: additis stationibus , temporct florendi , usibus medicis aut oeconomicis,' . propria auctoris experientia natis.
CAETERAE PLANTAE LITHUANICAE CUM LUGDUNENSIBUS COMPARATAE.LUGDUNI GALLORU Μ,
14쪽
CALYCINIS APETALIS ; AUT PETALOIDEIS A CALYCINIS.
PLANTAE APETALAE , CALYCINAE.FASCICULUS PRIMUS.
Fruticulus ramosissimus, pedalis, decumbens. Folia quaterna, subtriquetra , valde conferta . reclinata, crassa & firma ἔ. Rervo divisa , obtuse ovato-lanceolata , oris introtractis. Flores sessiles, axilli es ; masculini calyx duplex: exterior Duilia Cooste
15쪽
3 4 I N C o M P I. E T AE A P E T A Lviridis seu albicans, tripartitus: segmentis subrotundis; Interior rusus aut purpureus, ex tribus foliolis ovatis, deciduis., Stamina tria , Iongissimis fila mentis . purpureis ; 'feminini calyces similes ; stilus unus; sigmatibus novem. Fructus: hacca novemsperma , atra , seminibus in globum compactis. Empetrum nigrum L. inveni prope Grodnam in monticulis iuxta Niemen ; forens iunio : perennis. Delphinalis ,
montana. Baccae coctae cum lino veI lana, in aluminosa aqua maceratae , colorem ex fusco nigrum dant; ab avibus comessie excrementa reddunt purpurea. A pueris devo ratae cephalalgiam causant non raro , sed vix manifestam. Olim vinum ex his baccis Groentandii parabant, nostro aevo Iimonatae genus. Decoctum foliorum valet contra sca kiem , & contra scorbutum.
caulis ligneus , brevissimus iramos stimus , raevis dicto tomis, globum diametri duorum aut trium pedum conia tituentibus. Folia opposita , sublutea , sicca , crassula , Ianceolata , obtusa. Florum masculorum fasciculi ad initia ramorum dorsis sibi qbversi , femininis glomerulis paucisoris ; calyces masculini , quadrifidi, segmentis pulposis, intus lineis latiusculis inscriptis, quae antheras recipiunt ; stamina quatuor absque filamentis ; calyces feminei campani formes, in apice quinquedentati, intra
quos bacca rotunda , glutinosa , perlucens. Semen OVa- tum, aut triangulare , aut cordatum. Viscum album ' L. . Frutex parasiticus . semper virens supra ' Plurimas species prborum ; non raras circa Grodnam i Digiti oti bi Go
16쪽
c ALYCINAE, STAΜINEAE. I 3ys hortis & in silvis. Lugdunea. Vires occultat cortex qui nauseolas , amarus, astringens. Extractum aquosum salsum , amarum ; extractum spirituosum amarum , astringens & ingratum spargens odorem halsamicum. Pulvisi corticis certis experimentis in podagra , hysteria, paralysi, - amaurosi, scelotyrbe, epilepsia, miros saepe produxit esse tus, tum minuendo numerum parOxysmorum , tum plei nariam sanationem etiamsi raro producendo. Baccas cum . oleo coquendo & sub finem terebinthinam addendo, op- ..timum gluten , ad aves capiendas utile, obtinetur : caeterum plurimae aviculae praesertim turdi haccis visci alun-- tur, & sic disseminant hunc fruticem , sibique , sicut dixit
- Linnaeus, malum in poserum cacant. OU. Segmenta calycis , tum in flore masculino tum in se-- minino , quoad numerum diversa : saepius quatuor aut . quinque inveniuntur, sed non raro septem. Etiamsi radices nullae , tamen basis trumi propagines extendit per massam arboris nutrientis aut recipientis: haec coalitio non male potest comparari cum callo ossium fractorum aut cum coalitione rami fructiferi cum arbore silvestri. Lignofae , arbores.
. Fructu compresso , foliaceo. 3. Ulmus soli accus.
Arbor mediocris, cortice scabro. Folia dura, ovato-lanceo-- lata , duplicato-serrata , basi inaequalia , nervis parallelis.. Flores subumbellati; ex pedunculo brevissimo , calγα ali hi eam , campanisormis , quadrifidus aut quinquefidus , segmentis obtusis; stamina quatuor aut quinque, calyces Ion ora , antheris purpureis; fili duo , hirsuti : frumis
c inararus ovatus , compressiis , foliaceus , includens semen unicum, margaritaelarme.
17쪽
396 INCoΜPLETAE APETAL π Ulmus campestris L. sat frequens in silvis, circa Grodnam
florebat initio mali. Lugdunea. Lignum durum, tenax, sero putredinem sentiens, ad praela , axes, rotas -- Iendinarias , mobilia varia , scrinia , tabulas, aptissimum : Iignum arboris adultae variegatum , praesertim radicis, unde aptissimum ad cistas pulchriores praeparandas : caeterum ulmus gratissima ambulacra constituit, frondeque gaudet, pecoribus accepta. Gemmae florales infra soliosas promunt corymbos brevissimos.Vesicularum , quas aphides rodendo faciunt , liquor viscidus habetur
Pro magno medicamento, ad vulnera recentia. Succus viscidus ex cortice, non ingratus,obtinetur. Laudant no
nulli corticis decoctium adversus scorbutum & haemorrha-gias pulmonis : utilissimum invenimus in scabie , , her Petibus , praesertim in leucorrhoea , quando aestate humor acris excoriat vulvam & semora : in hoc casu intus.&extus praescribitur. Iuliferae , seu amenta ina . .
Arbor procera , recta , albo cortice. Folia petiolata, niatida , Ovato-acuminata , Obsolete serrata, seu potius un-dulata. Iuli mares longe pedunculati , pedunculis hi sutis, subrotundi, penduli , laxi, pauci flori : quorum. Calyces plumosio campanisormes, quadria quinque-aut se fidi staminibus octo , fila mentis longis : flores seminei duo, dorsis Obversis, plurimis filamentis rubris, in carnosiva involucrum obducti, conici, coronati; segmentis tene-. xis, plumosis ad sex : in hoc involucro calycinoi tres longi , subplumosi. Fructus maturus ecbicatu. .
18쪽
e A LYCINAE, STAMINEAE. 397- quadrivalvis, duplici septo divisus , continens nuces
duras , tres, quatuor, ex rotundis triquetras. Fagus silvatica L. circa Grodnam observavi in magna silva Bobrowsetcgypna : florebat malo. Lugdunea. Semen maginnam quantitate molei edulis , innoxii, largitur, optimum pabulum suibus ; sed, quod singulare est, illorum lardum a diuturno usu hujus seminis mollescit. Cortex interior fagi solus saepe febres vernales tertianas debellavit. Lignum fragile, vermibus obnoxium, sub dio facita . Iime putrescens, sed diu sanum sub aqua persistens; ad axes. temones, aliasque curruum particulas adhibetur. Carinae optimae navium , lamellae pro vaginis ensium ex hoc ligno parantur. Ad alendum lacum omnibus aliis lignis praefertur , copiosos cineres derelinquens , qui rectificaticlavati dicuntur, seu Potasse. In soliis fagi frequentes gallae,
Tubrae , convexae, subacidae, observantur : caeterum arbor
gratissima vernantiblis frondibus, topiaria in hortis pro sepibus pulcherrimis. Nuce OVatia.
Arbuseula decempedalis & ultra : ramis lanuginosis , rectis. Folia cordata, subrotunda, nervosa , mucronata, serrata: dentibus alterne majoribus. Stipulae ovato- lanceolatae.. Flores mares : juli Iongi, cylindrici, quorum calyces' monophylli ; segmentis tribus , hirsutis , uno majori, intus quatuor aut quinque loculos habentibus ; stamina. sex octo aut decem. Ad basim juls decem & ultra flores feminei, quorum plerique abortant : in his calyx hi solius. - lacerus , stili duo : hic calyx cum fructu increscit, invol-
vens nucem ova tam , levem, monospermam , nucleo simili, OVato. Corylus avellana L. ex primis plantis ante tussilaginem Diuiligod by COOste
19쪽
338 IN COMPLETIE APE TALAE, . sores producit; communis in omnibus silvis, prope Grodianam. Lugdunea. Lignum seu potius virgae ad opera minora corbium adhibetur , etiam vincula doliorum minorum concedit. Radix nodosa, ortu a, lignum pulchrum pro striantis dat; carbones ramorum ad delineationes pictorum pretiosi. Nucleus mitissimus , farinoltis . Oleolas , gratissimi saporis. Potus chocolatae similis paratur & nonnu quam panis. oleum bonae notae :n te exprimitur amyg- . dalino aemulum, seminis dimidium pondus aequans , ad picturam & recipiendos odores utilissimum. .
Nuce cylindrica, cupulata. 6. Quercus cupulatus.
Arbor altissima , longaevissima. Folia firma , in universum ovata, sed semipirinata, pinnis subrotundis , ulterioribus majoribus. Gemmae ex squamis suscis, dense imbricatis, in quinque ordines congessis, superne laxatis : ex una gemma duo, tres, quatuor juli, penduli : floribus imis dissitis , supremis congestis; calyx uni solius in quinque , sex , septem & ultra ad novem usque, gracilia , tenera segmenta divisus; stamina sex ad novem, & decem. Fl res seminini ex alis soliorum superiorum : calyce unifolio, integerrimo , hemisphaerico, scabro ; squamis constante imbricatis , numerosissimis, qui in cavam cupulam muratur , de qua major pars glandis ovat cylindrica eminet; stili duo, quatuor aut quinque : intra tenax glandis corium nucleus Ovatus.
Quercus robur L. in plerisque silvis circa Grodnam, florens malo. Lugdunea. Arbor maxima , lente Crescens, uno secul' vix diametrum vigiuti pollicum in trunco acquirens , late radicibus repens, plurimumque solum occupans , stirpesque subjectas sustacans, ligno duro, oculis non ingratu, ad carinas navium , prela, Volvulos, ra=
20쪽
MA LYCINAE, STAMINEAE.dios rotarum, aratra, dolia, mensas, cistas sepulcrales aptissimo. Dat quercus glandes suibus; corticem cori rii praestantissimum agnoscunt, Verno tempore decorticandum ; astringente succo etiam solia & fructus turgent. Ligni scobes & folia perinde ut cortex ad coria praeparanda valent. Decoctum foliorum Sc corticis, numerosis experimentis , in diarrhoeis , dysenteriis, haemorrhagiis utilisssimum. Pulvis conicis solus febres intermittentes , tertianas & quartanas , juxta nostra experimenta, saepissime debellavit. Gallae quercus atramentum constituunt; saepe ex foliis mel sudas. Folia praecedentis anni cadunt dessicata vernali tempore quando jam gemmae novorum evolvuntur. Haec folia nova , villosa , lapsu temporis , aessate , glabra evadunt. In Lithuania non inveni quercus , etiam senes , crassitudinem Gallicorum offerentes.
Nuce compressa. . Carpinus compressus.
Arbor modica , decempedalis : cortice albido ; ligno duro.
albo. Folia ovato - lanceolata , rugosa , nervosa, se rata. Iuli maris squama ampla, ciliata, Ovato-lanceo
lata, cava. Stamina a decem ad viginti, villosa. yuIus femineus longus, laxus; squamis maximis, trifidis, ciliat dentatis : stili duo longi. Ad basim cuiusque squamae nux
subhirsuta, ovata, compressa , apice coronata segmentis sex. Carpinus berulus L. frequens in silvis prope Grodnam: florens malo. Lugdunea. Cortex interior lanas luteo colore inficit. Lignum tenacissimum pro axibus pretiosum et etiam inservit ad trochleas , rotas molendinorum, pliatilla. Topiaria in hortis eximia, alit pecora frondibus ver nati tempore, Truncus sauciatus magnam quantitatem aquae