JoannisEmmanuel Gilibert ... Exercitia phytologica, quibus omnes plantae Europaeae, quas vivas invenit in variis herbationibus, seu in Lithuania, Gallia, Alpibus, analysi nova proponuntur, ex typo naturae describuntur, novisque observationibus aut fi

발행: 1795년

분량: 324페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

31쪽

lo INco Ni PLETAE APE TALAE: cum foliis. Lignum crepitat in igne magis quam adi tis. Pappus seminum pro culcitris sicut gossypium insem vire potest : sed si non saepe ope summitatum tapsaci sativi pectitur, in unum durum acervum sese collisit.

Foliis inferioribus , oppostis.

2 o. Salix purpurea.

Frutex sex . septempedalis ; ramis virgatis , tenacissimis , verno tempore saturate purpureis. Folia lanceolara , glabra , serrata ; inferiora opposita. Ex gemmis floriferis infra apices ramorum , amenta diphylla , cylindrica calycibus fuscis, pilosis. Gemmae foliiserat, sitae infra iasti pra gemmas noriferas. Salix purpurea L. passim prope Grodnam ; florens malo. Lugdunea. Virgae. tenacissimae , ad corbes primariae. Sepes e frutice praestantissimae fiunt. Cortex interior sulphu ei coloris.

Foliis subtus sericeis.

. : AFrutex bipedalis; diffusus; virgis angulosis , saturate pumpureis aut auiantiis. Folia integerrima , ovato-Iancς lata , subtus sericea ; oris ratissime serratis. Iuli feminei capsulae totius serico-nitentes ; mares ovati, papposissimi, foliis longiores, femininis breviores. salix arenaria L. communis prope Grodnata, in variis lincis. circa stagnum Ieziory , & alibi in silvis ; fior; aprili. Delphinalis, O . In mare stamina duo, antheris luteis ; squamae amenti villosae. Folia erumpunt fasciculatim cum floribus , tria simul, quinque, alterna: fasciculi etiam alterni; lamMR

32쪽

CALYCINAE, STAMINEAE. go' In semina amentum longum. Villosum. Folia una facie Ianu. ginosa , alba, altera superiori, subvillosa, sunt conserta , Ianceolata , brevi petiolata. Stipulae breves : jam fructus fine mali maturus in paludosis.

Foliis angustis, striclis.

22. Salix rosmarini folio.

Frutex vix pedalis , prostratus ἔ virgis angulosis , nigris. Folia ima rotundiora ; superiora lanceolata , linearia: omnia stricta , sessilia, subtus tomentosa , superne glabra rora quidem serrata , ut tamen saepe contracta dentes ahia condat. Iuli per caulem sessiles, breves, ovati: glumae suscae , pilosae. Capsulae rarae, absque pappo : maturae longe mucronatae , leves , & fuscae. Salix rosmarini folia L. copiose florentem initio mali obse divavi prope Grodnam , non longe a stagno Ieziory. Iami fine. maii capsulae in semina. Frutex bipedalis; rami diu flexibiles, absque fractura ; cortice viridi. Folia subpetiolata , lineari lanceolata , una iacie villoso-sericea , niditentia ; altera glabra , acuminata , conserta , subaltema. e Gemmae florales, folii ferae. Amentum breve , paucas cladisulas offerens. Fructus junior subvillosus.

Arbor decempedalis & ultra. Folia ovata , rugosa, subtus tomentosa , reticulata , undata , superne denticulata. Stipulae , & folia superiora, circumserratae, amplexi- . caules. Iuli ovati. Salix caprea L. communis prope Grodnam in dumetis , Lososnae & alibi; florens ex primis aprili. Lugdunea. i Men nexile: c*rtex ad opera coriaria valet, & nigro

33쪽

4ro IN COMPLETAE R P E T A L AE :colore tingit. Solum sicciorem haec species expostuIari. Lignum leve, molle, sexile ad arculas, thecas, man . hria securium.

Foliis utrinque appendiculatis. et . Salix aurita.

Arbor humilis , viminibus sexilibus. Folia utrinque viti- losa , Ovata , integra , fugosa , reticulata. Iuli Ovati. Salix aurita L. prope Grodnam , iuxta amnem Lososnae ἔ florebat malo. Delphinalis.

Petiolis dentato - glandulosis. 23. Salix fiam lis.

Arbor vasta ; ramis ad genicula fragilibus, lividis. Folia OVatO-lanceolata , acuminata, sertata, glabra, splen-- dentia: petiolis dentato- glandulosis. Stipulae vix ullae, sed quorum loeo punctam proenrinens. salix fragilis L. non. rara in Lithuania iuxta ripas fluvio- . rum & ad pagos; florens initio mali. Lugdunea, mon-' tana. Major etiam evadit quam salix alba Floribus delectantur apes. Radix diutius cocta γ tineiuram purpu

ream largitur. - . . P

OV. Salix cinerea florebat prope crodnam iuxta Niemen ,

IF maii. Mas erat; omnes characteres generis enucleavi: congruebat cum descriptione Linnaei, Flot. Suec. Stipulae serratae, glandulosae ; solia amentum concomitantia: alsa - integerrima , alia serrata errat, oblong Ovata, subtus subviliola . . - 1. salix lanata : semina prope Grodnam , . in paludosiis , . Iegior. fine mali. Frutex magnus , isexpedalis 3c ultra Folia peti blata , ovata , integerrimae, utrinque villosa ;ὐ una facio lanuginosa. Amenta. lanugine copiosa ianuissa ,snGul tria , in3gna , conserta. Diuitiam by Corale

34쪽

c ALYCINAE, STAMINEIS. 4ri Salix myrtilloides prope Grodnam, in paludibus, malo. Folia ovata , acuta , petiola a ; alia majora , alia minora , una facie albescentia ; altera glabra, laete viridia.

Tres praecedentes species non propono peritis, tanquam certissime determinatas: attamen annotationes circa has ex vivis sunt depromptae. Harum specimina congruunt eum figuris auctorum.

ARBORES CONIFER A. Flores monoici, polaeandri , monadelphi.

Foliis bifariam versIS. 16. Abies petanata.

Arbor altissima , ad centum pedes & ultra ascendens, rectis sima , pyramidalis ramis patulis; cortice squamoso ,r2M. Folia conserta , inordinata , pectinata seu hilariam Versa; ex squama corticali, solitaria, subulata , mucronata, levia , . tetragona , plerumque curvula , saturate viridia , crassula. Coni mares ovati, purpurei, axillares

coni seminei juniores purpurei ; maturi penduli, squama

exteriore non increscente : hinc minima , ovato-IanceO-

Iata ; interiori ovali, tenui , cordata , cujus pars nuda quadrangularis & rhomboidea. In gluma interna nidi parvi , semina duo, alata , parva. Squ Emae utramque conorum speciem involventes, Obtusae , Ovales. . Pinus abies L. communis in silvis circa Grodnam , Bo-hrowlacrygnae & alibi; florens malo. Lugdunea , .montana. Plenum incrementum secularis haec arbor.attingit. Lignum ob rectitudinem ad trabes I asseres utilissimum, . tum ad infinita vasa instriimcntaque musica. peragenda.

35쪽

4rx I N c o Μ P L E T AE APETAEAE: Carbones , etsi non durissimi, ad ferrum fundendum sere- soli in Lithuania adhibentur. Ex incisa arbore magna quantitas resinae albae sudat, ad quinque sex libras ex quoque individuo : haec resina optima; sed alio modo in Lithuania extrahunt rustici comburendo basim arboris, quae resina pix dicitur. Resina purior distillatae dat liquorem venetae terebinthinae similem , qui saccharo saturatus in gonorrhoeis & ulceribus internis pretiosum halsamum evadit. Decoctio summitatum abietis , melle edulcorata , sublevat phthisicos & saepissime sola scorbuticos sanat.

Foliorum decoctum certe diureticum , 'in tussi puerorum ferina utile medicamentum. Ex cottice interiore abietis species farinae edulis obtinetur : ipsemet cortex coriarius.

Haec arbor etiam junior ira splantata dissicillime succedit; sic tamen aliquoties obtinui vegetas abietes. Invallibus profundis, actione torrentium denudatis, saepissime verificavi usquequo penetrant radices abietis e semper observavi radices fere pares longitudine altitudini truncti Ramis concisis in Lithuania asperguntur pavimenta utilissima methodo : nam sic aer salubrior , praesertim hime , fornacibus accensis inspiratur. Lignum levissimum , fauhidum , aeris vicissitudini obnoxium; sub dio putrescit, in igne crepitat; ex radicibus funes & corbes parari possunt ; strobili alunt sciuros , sed praesertim locas.

curvirostras , aves communes in Lithuania.

27. Abies minor.

Arbor praecedenti sat similis , sed humilior , cortice albo , - ligno molliori, leviori: ramis quasi conjugatis. Folia pinnata videntur , etsi solitaria & inordinata , plana , apice. retuso , bitido, parte inferiori tribus lineis viridibus &duabus albis fossulis divisa. Iuli mares purpurei ; coni. seminei sestiles, erecti , ex glumis arctissime applicatis

36쪽

c ALYCINAE, STAMINE R. 413& imbricati a. Semina longe ovata; ala sicca & s

Pinus picea L. florebat junio, in silva prope Grodnam, iuxta

Niemen. Lugdunea, montana. In hac arbore sponte per corticem efflorescunt vesicae plenae resina liquida. . limpida , quae est terebinthina optima : ex hae oleum essentiale distillatione penetrantissimum obtinetur, cujus caput mortuum colophonia dicitur : haec essentia quando resinas concretas dissbluit , vernicem praestat. Sempestin praxi , praescribendo hanc resinam , .similes effectus observavi quos a balsamis orientalibus possumus Oht nere. Τerebinthinae usu violae odorem urina spargita Praeter morbos recensitos sub praecedenti specie , inc . ratione rheumatismi praesertim efficax fuit observata te . rebinthina. In chirurgicis jure celeberrimum est digestivum ; putredinem in ulceribus abigit. Amarissimi int

. Nuclei.

Foliis fasciculatis , deciduis.

28. Larix caducifolia.

Arbor recta, abiete humilior ; ramis hrevioribus ; ligno rubro , multo densiori & firmiori. Folia mollia , ex nodis quasi penicelli nascentia , seu fasciculata, caduca seu decidua. Coni seminini rotundiores , breviores, QVati, propter mucrones squamarum hispidi; juli mares . minimi, purpurei, sessiles, olati. Sinus Iarix L. NonnulIa individua in praediis nobilium in Lithuania observavi; sed integrae laricis silvae in Polonia. existunt. Delphinalis, montana. Arbor ex omnibus partibus. gratum Odorem, resinosum spargit. Magna quantitas resinae - terebrato ligno obtinetur, quae purior est & penetran-- tior abietina. Ex Iarice in nonnullis regionibus, sicut in Dalphinatu , exsudat sat magna quantitas mellei succi, Diuitiam by gl

37쪽

r4 IN COMPLETAE APE TALAE, - qui calore solis condensatus vera est manna officinalis Lignum compactum sat pulchri coloris rubri, aquis fere incorruptum : hinc ad tubulos qui fontes adducunt, ut alia opera aquis obnoxia optimum; ad aedificia , id vi- . tium habet quod se contorqueat & findatur; denique celeriter in magnam arborem convalescere fabulose

narratur : nam repugnat densitas ligni.

Foliis seminis. 29. Pinus hinato folio.

Arbor sat procera , raro recta , saeue varie distorta. FoIIa glauca, binata , hinc convexa , inde concava, in ora - subtiliter ciliata. Iuli mares erecti, conici , purpurei, de summo ramo divergentes ; squamae fuscae , Obvolventes, plumosae, revolventes apicem, suum-aliae breviores basim excipientes : illae araneola lanugine cohaerent. Coni minores, numerosi, ovati fiunt glumis ovato- cordatis, absque clypeolo, interne duas antheras adnatas habentibus: sub novis

germinibus coni penduli, ovati , purpurei. Totus strobilus ex ovato conicus , multo crassior & rigidior quam abieti, squamis quadrangularibus , rhomboideis. Semina nuces putamine facile separabili. Pinus silvestris L. haec species praecipue vastissimas Lithuaniae

silvas constituit : florens malo. Lugdunea, moatana. Arbor resinosa , sempervirens, aromatica , turiones ex

apice ferens , sicca & Irenosa arva amans , longaeva ad quadringintos annos. Lignum facile deflagrans , leve , fissile , ad domos , asseres , lectos , mensas, cistas, Mandelas rusticorum , carbones metallurgis. Liber gulosis pueris sapidus. Cortex tenerior pro pane pauperibus , ' suibus : crassor loco suberis inservit. Pygmaea in paludibus buxea duritie ad arcus, carinas traharum. Ex stro

bilis cum vini spiritu egregiarum virium spiritus stillat.

38쪽

. CALYCINAE, STAMINEAE. 4r Oleum etiam aureum ex iis ad ignem elicitur , simile olei terebinthinae, diureticum ad tendinum punicturas & ut cera utile. Extractum resinosum in lue gonorrhoea utilissimum. Decoctum strobilorum in scorbulo, rheumatismo tutum & saepe esticax medicamentum. Incisse arbores resinam fundunt ad decem libras una. Truncus & rami pini concisi , sed imprimis radices, in furnos Ovum reserentes fasciculatim dimissae, suffocata flamma comburuntur. Ita

pix liquida per tubulos in doliola defluit, obducendo navium ligno ipsisque. funibus navalibus destinata. Infusum picis non negligendum in curatione scabiei & herpetis.

Copiosissimus antherarum pollen. , Verno tempore, aventis dissiatus , pluvias superstitiose decantatas sulphureas

constituit. Huc reduco insignem varietatem quae florebat in silva P gnemogue & in aliis circa Grodnam , fine mali. Arbor vix quindecimpedalis, fere a basi trunci ramosissimus caule crassitudinis femoris , ramis tortuosis. Folia gemina ex vagina . acerosa , sempervirentia , breviora : pedu culi feminarum incurvi , seu strobili nutantes; mares supra seminas in aliis ramis. In amento masculino stamina lanumera : stamina plurima filamentis coalita in quoque calyce partiali, tetraphyllo. Amenta resinosa. Ex vasis corticis, quando sectio adest, cito celeri cursu stupenda quantitas resinae flagrantis effuit. Qui omnes funistiones

vegetabilium enodare meris notionibus mechanicorum tentant, hunc resinae glutinosissimi liquoris celerem eaeuxum ex tubis corticis capillaribus explicent. Ego hic agnosco

irritabilitatem vasorum , quae eludit leges quibus obediunt tubi capillares,

39쪽

4r6 IN COMPLETAE APE TALAE,

. Flores dioici , monadelphi.

Foliis ternis. 3o. Iuniperus difformis.

Hutex difformis, diffusus , sexpedalis. Folia per vertieiu/ Ios ternata , patula, conVexo-concava , aristata, rigida, glauca , basi latiuscula : caeterum angustissima. Iuli mares ovati, in alis foliorum sessiles , squamosi ex glumis petio- Iatis , triangulis ; ad bassim stamina quatuor , quinque , λ raro tria producentibus : feminei floris calyx triparti tus . soliolis ovato-lanceolatis , cavis , conniventibus. - Intus in pulpa semina tria , triquetra, cum brevissimis stilis , per aetatem producta : segmenta calycis se attingunt, M. claudunt , inque rotundam baccam fiunt, in qua tria dura semina : caeterum baccae caeruleae, subnigrae, al

tero tantum anno maturae.

Iuniperus communis L. communis prope Grodnam in plurimis locis: non longe a flumine Niemen : integras valles Ex utroque latere tegit. Rarissimus frutex in districtu Vilnensi. Lugdunea. Totus frutex aroma spirat; gratior autem in ligno odor est, quod flagrantem ignem alit: undes aptissimum pro purificando aere in no comiis. Ex Iigno tinctura spirituosa & magna quantitas olei essentialis Oh-tinetur. Baccae gummeam dulcem naturam cum odorata resinosa coniungunt. Spiritus ex baccis fermentatione obtinetur. Baccae stomachicae . diureticae, in obstruetio nibus , anorexia praesertim post finem morborum acutorum superveniente, utilii simum roborans. Frondes iuniperi decoctae ad lac augendum vaccis propinatur. Decoctum ligni in podagra , lue venerea . scorbulo adjuvans non inutile. Lignum durum , perenne , Vix cariem sentiens , Ru

40쪽

CALYCYNAE, STAMINEAE. 4 Irad minora scrinia optimum. Inter corticem & lignum resina honi odoris colligitur ad albos vernices inserviens. Fructus primo viridis, inde .caerulescens, hieme niger, nec cadit nili flantibus vernalibus ventis. Flores numerosi , spicati . ex alis foliorum , seu amenta numerosa , quodque ad Walas foliorum ; pedunculus brevior amento : amentum Iuteum, squamosum : squamis una facie rubescentibus. Antherae normultae stilo irritatae , magnam quantitatem simul omnes spargunt pollinis seu pulveris lutei. Folia - anni mollia , nec pungentia. Cortex tuberculis asper. Tu- hercula sunt reliquiae soliorum vetustiorum. Sub duro Lithuaniae climate vigent folia tota hieme , actione resinae quae servat intacta folia abietis pini.

Foliis distichis.

31. Taxus petanata.

Arbor mediocris, ramosissima. Folia approximata, pectinata ἰsaturate viridia , nitida , linearia , aristata , planissima. linea divisa , pectinata seu bifariam versa. Ex soliorumalis flores mares & feminini in diversis individuis. Flores mares conici gemmam habent squamosam, viridem: c Iycis glumae quatuor ad septem ; staminae octo, novem, decem; antheris peltatis , sex , septem , octo fidis : flos

femininus gemma squamosa. Placenta per aetatem succulenta baccam reserens excavatam , rubentem , unico se- .: mine foetam. Taxus haccata L. non rara in silvis Lithuaniae: observavi in magna silva regia ad limites Borussiae ; florens junio. Delphinalis, montana. Lignum rubrum, variegatum , durum , constans , glabor- . rimum , ad axes, arcus, cantharos, cochlearia , tincturam nigram facillime recipiens , ebenum aemulatur. Arhor. coma sempervirenti & tonsionis patientissima, olim ad rim. II. . D d

SEARCH

MENU NAVIGATION