Friderici Hoffmanni ... Medicinæ rationalis systematicæ tomus primus quartus. Quo philosophia corporis humani vivi & sani ex solidis physicomechanicis & anatomicis principiis methodo plane demonstrativa per certa theoremata ac scholis traditur, & pat

발행: 1737년

분량: 247페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

101쪽

Cas. I De Vmmis in is, irruis

-. Adsum deinde foramina in naribus , auribus , quae membranis glandu-iosis di nerveis cincta sunt. percitiae aeremuriis resertus intreditur , nullumque est dubium , qui per poros nervos si etiam partibus sese insinuent eum humiditate es via, rumiam ab odoribus salubribit, di insalubribus robur, vi or, omnium motuum perverso contingere potest, hystericarum exemplo . Tum aer,umidu s, apotibus repletus per na-

ium&oris vias ac per laryngem ad intima pulmonum delatus vesicularum pulmo natium se insinuat oris, hac ratione cum sanguine misceri potest . Inde mili recipi salivae adhaerescit facile per cetophagum , praesertim clim cibo

ac potu , ad ventriculum deicendit.

Pertinet huc egregius locus apud iρε talis lib. d. Miib. ubi inquit μι-

nises tam evadit , quod hirimae erit

t: one post cibum ac poli. evenire stalent, discurrente nimii ii in aere inclut ,

ubi perruperit bullas , ovibus inclusus hierat. Postremo, illiid dicendum est , quod organica. animata etiam Hii- via fi non per poros cutis immoue salivam , tamen per cibum ac potum in corporis interiora admittantur . Undent , ut in in . . lignis, putridi morbis SehoIIon

tibus exficcatis graves Quassantes mor bi averti possint , in te alios testatur Perrae Saιia de silente θιν cor. . v p. 33o qui prodidit, patriam suam exsiccatio ire aquarum in fossis publicis fla- :nantium a febribus pestilentibus, alias qui ta viis autumiis grassantibus, fuisse imberatam. Et Cl. Ianesu in citato illo praeclaro ome illud etiam exemplis confirmat. Deinde accensis ignibus palustres regiones ab halitutim malignitate purgandae liint . Ipse υἰρ ροeνates ioni tantam potentiam tribuit, ut eo pestilentiam abigi ponte statuat, vis Galais de Thonis.

3ς. e. uti ignibus medicam vim Destilentie adscribit utpote ignis moti celerrimo sit- periluam aeris humiditatem absumit Ventumii nit, qui ad eventilandum putridum Gonavum aerem magnae est v r- tutis . Fum etiam ex lionis resinos c&bituminosis corporibus ad aeris emendati nem multum conserunt. Inter omnes con stat, Halam nostram ante usum earboniim fossilium,quorum 1am ingens coma ad latis coctionem accenditur , multis malionis morbis, febribus petechialibi is aera, sen- terra fuisse inlastatam malo corbutico

huic urbi similiarissimo obiisses liam pluri inofi,iniit omnes morbi per i litam gratiam Jm fere per viginti annos, ex quo carbo tum iassilium usus increbuit,ex fi ni, si binde insens copia vermium in alvi bus nostris excesserunt. Nam atmosphaera nostra nommodo ob copiosas ex Salae fluvio multis ramis luxuriante evaporationes,sed etiam ob continuam salis moriem multa se cibus, per vomitum re1ectis conspiciatur. Neque ignotum est , quod ani malaula tu ovit ni visceribus, praesertim in opate , si paludosas aquas imbibe humiditate imbiratur , cnjus noxam si: mirerint, reperiamur Inde quoque dracun- 'carbonum fossilii: m eo reo te castigat atqueculorum Africa, in Germania eris 'coercet, quippe cinus lubritatem vel hoc num , ii pueros adoriuntur , subci. te unico argumento alis ruere licet, dum eae 3m alio derivanda est . habitationes , quas aer Isis carbonum va-

eoribus repletiis herpetuo transit de s in I. XXIV lia nigredine inficit, nullum id lentium Quietim clite ui bem ab edidem iis 'sanitati ferunt incommodum. imo endemiis malignis morbis liber e vult in prircipite omnium in osccatione fossarum ac rabidum o--ram navare de su acceus id prae-

102쪽

Did ictum Morbori causis

Horum ventorum ea est natura, ut non modo expansiva elastica sua vi terrae vii dissipent ac disjiciant, sed, dum animantibus vigorem , robur a m tum asserunt, circulationem sanguinis

ac transpirationem promovent, impediant, quo minus noceant. πιννο Lib. I. de Re νum east. . u. ta testatii , se Corcyram insit in a gravi peste liberasse , obstructis iis fenestris, quae ait striim spectabant , iisque , quae ad aquilonem verge

bant, apertis . Certa etiam observatio

num fide constat, quod tempore pestis illa gravius saeviat ventis flantibus ex au mo&oriente: sub flatii vero septentri natiun ilIa statim remittat. Imbres quo .que si copiosius decidunt , atmosphaeriimcausticis emuriis stipatam egregie corri- sunt ac depurant, nam statim post im- res aer est desecatissimus. Et constat ex historiis, pestilentiam in AEgypto statini cessare, imbribus mense Junii largiter descendentibus.

que huc consert Iiberalior usus infusorum ex herba Thee, melissae, salviae, veronicae, Wiabis osse, quae sanguinem,

humores ac corporis habitum propellendo omnes peregrinas sordes per emunctorium cutis everrunt. Neque alia prosem ea se afferri poterit, quod nostra in irbe inaque vicina Lipsiensi maligni ac putridi morbi , olim si iliarissimi a comitem

habentes purpuram , jam rarius incidane, qtiam liberalior usus calidarum sorbitionum, quibus maxima pars incolarum his temporibus afflevit.

A P. V.

De medicamentis eviram vim

S. XXVI. Grissantibus morbis epidemiis ad

noxam eorum avertendam magno pinsidio sunt temperantia in victu enere, evitatio aeris vespertini nocturni atque sequens usus eorum , quae naturam roborant, motum sanguinis eum salutari transpiratione pro

movent. Seholion.

omnibus roborantibus, quae simul vicem alimenti gerunt , summo jure praeserendum est vinum potens teneroso spiritu turgidum , cuius notae est Rhenanum, quod circularem sanguinis, humorum motum augendo , qui cclii id alieni vitalibus undis admixtun est , potenter eliminat, atque adeo omnem ad suspiciendum contagium dispositionem ait sert. Ex medicamentis vero ad arcendum contagium commendationem merentur omnis generis balsami ea , alia volatilia oleos , ambrata , succinata , de balsa

mum notam liquidum , quae sanguini

humoribus spirituascentiam se erant nervis robur addunt Momnis generis excretiones egregie juvant. Multu in quo-l praeparata. m. II.

At in medie amentorum lasseres venenatas , quae' perniciem orpori inferre causam mortis praebere possint mirum sorsan videri poterit.

Plurimis haec firmitet insidere soleto- Iunio, eas res, quae remedii nomen 6bi vindicant, esse in se salutares, neque uialo modo vitae& anitati insensas esse pos-

s. inde etiam fit, ut quidam amicti,

hementiori medicamentorum aviditate quae rectius ph rmacomani dici posset aborent , quum tamen omne , quod magnam vim habet, medicamentum non cum cautione adhibeatur . noxiosissimumst. Unde non mirum est, medicamenta temere usurpata, morborii Semortis causas subministrare . Quo magis necessarium est, ut peritus medicus ea ,

quae plurimum nocendi sacultare ponent. probe noscat. S. II. Quae veneni vim ae naturam aemu lantur medicamenta, in eorrum num ro sunt emetica&purganti drastica sive vehementiora ; sunt etiam stupefactiva quaedam ex mereurio male

103쪽

scholian. Si ulla ex remedior lim classe multum cautionis trudentiae ratione usus desiderant , certe sunt emetica, pumantia , irimae merciuialia , eo quod is vehe

mentem eorum vim plures in graves mor

bos con)ectos , et in orcum per imperitiam medentum raecipitat s fuisse, experientia, pro doli, i quotidiam Min

s III.

Ex emeticis inultum vehementiae&virulentae qualitatis tabent stibiata praesertim in subitantia data , ut antimonii vitrum , mercurius vitae , IO-cus metallorum, sulphur auratum.

Dicta haee antimonialia in pulvere data hementissime ἔν ωακτω non modo purgant, sedi hypercathar se saepe lethales

anserunt. Unde perpetuo non sine pericli

sodantur , eo quod plicis ventriculi cintestinoriim firmiter inhaereant succis confluentibus soluta continuo ea, quibus insident , nervosa loca lancinando convellant& vicinos non modo nervos , sed&mentioris autem naturae sunt, quae ex hinrum solutione parantii senili a ut est aqua benedicta a Mandi tartarus emeticus , Suruptis emeticus Angeia sata vel

Dispensatorii Brandenburgici sicut vero vitrum anti inii nullum est potentissi

nium , ita tartarus emeticus ex noc para.

tu multo valentior est eo, qui secundum praescriptum M 'hi ex metallorum cro-CO col sic Itur, quod omnes, qui medici- etiam factitant , velim ut nolent.

S. IV.

Antimonialia summa partium, cydae salino sulphureo causticae naturae sunt,

subtilitate adeoque in exili admodum dosi quidem celerrime operantur posthaec vim sitam in ventriculum

partes nervosas exerunt majori dol exhibita etiam interfici im . Hinc quia omnes veneni characteres ha

bent, rectissime in eorum numerum

reseruntur.

pulum circiter ponderat, vel millia' ininum vomere tacit, si ejus insit si fiat ex vino. Et nota quoque uni φocilla illa emetica ex mixtura stannii reoluti antimonii parata, quibus vinum infunditur Mintra aliquot horas emeticum evadit atque illa vis pocilli numquam desinit . Ex quo apparet, quam stupenda st illa exiguitas partium , quae totius corporis functiones perturbare vel etiam destruere possit, quod maxime proprium est,

Necant antimonialia emetica , dum in vehementissimos spasmos genus nervosum coniiciunt, ventriculum μή ime ejusque oriscia coiistringunt, dcirculum sanguia is intercipiendo inflammationes sphaeclosas ea Cile stu eis Ita essiciunt , unde pratentissimam norientis hominibus, animalibus inferre possunt. Quomodo venena ex mineralibus hominnem Iugulent, quae symptomata producant, jam supra cap. a. de venoris. ar. explicavimus. Vim vero suam pri no omnium exerunt in ventriculum , qui a venenis praelertim causticis primo ac primario affici solet Incipiunt ibi spinicae constrictiones , quibus ejus orincia aristissime clauduntur , unde mira ventriculi inflatiosequitur obrevi etiam spha celosa Matra stigmata illi inuruntur Pulchra ac memorabilia sunt illa expertinenta , que LVυερμνοι iustiti iis , clum varia venen rum genera animantibus obditi post sebionem alia atque alia phaenomen an noravit . Vide eis Tras de cieur Aq-. tibi etiam eap. ao commemorat, quod cinni robusto vitri antimonii grana obtuleri , Miacta sectione maculam palma latiorem atro rubicundam in ventriculo, qui flatibus distentissimus erat , annotaverit, quia utraque orificia ob spasmos clausa erant, pertinaciter ventriculus flatu i Elusos retinuit. Deinde idem auctor observavit, quod diaphragma a vi medicamen

104쪽

I' iubensibus

commemorat, quemlam capitis dolore a dictum assumpto emetico mentis ac rationis usu penitus suisse orbatum. Idem au ctor ceni. s. ob refert, in corpore ca-chectico ab assumpto vomitorio caecitatem fuisse sequutam . Foemina quoque optimo corporis trabiti praedita , de dolore grava

tivo venti iculi conquesta , assumptis tribus inius antimonii dotibus, stiperveniente inter vomendiim doloroso alia iiim tinni-- tu , auditum amisit Uid. Hildan. ιοc cit.

v. 's. Alii is , reserente Use eo in Trid cisura aquar par ars post sumtum an timoniale emeticum ejusque vehementissimam ανιν, ,κτω purgationem in inter-num pectoris ardorem , tussim siccam,raiicedinem , litturis strangillationemaphoniam diti turna in incidit. Si palmorum serocitas artus . partes exteriores aggreditur, lint inde saevitta, artulim dolores truculentae nervolarum parti uinconvulsionesi sphaceios corruptiones Auctor est cl. mpserua loe eis pag. a s.

quendam cacbecticum, assumtis aliquot oranis vitri anthiionii per noctem in vino infusis, non modo in enormes vomitus sed etiam crudelissimos edis dextri dolores incidisse , superveniente tandem su-

Antimonialia emetica , in substantia Si paulo majori doli exhibita, fune stum fgpissime ellectit m exerunt in corporibus lentibilioribus , ad iram pro nis ad hujus affectus vehementia exigi tatis, item si ventriculus ad infla in mationem inest natis doloribus ac spasmis divexatur.

C., plura certe in praxi notavimus xempla , tibi post gravem iracundia ini qua hanc mequitur , cardialetiam dati imantimoniala emeticum mortii erum fuit Et ante aliquot annos tristisissimum habuimus calum, ubi serenissima petibna ex tartaro emetico improvide adhibito brevi tempore Iethalibus symptomatibus occubuit , ubi post mortem pars ventriculisphaceios reperta sulti putredo vicinas partes ejusdem ateris , lienem , dia-phragma pulmonem infestavit. Vidimus breviante paroxysmum intermittentis pulverem vitri antimonii dati im , qui praeter vehementissimas vomitiones, purgationes convulsiones de tremore pamesuin cuni sumimi cardialgica anxietate inesta ejusdem partis sphazelatione. vii

excitavit, quaesumptomata sit se tu ili ca- d. n. quoque ab assimi sortior emetico .lore insequente ad tempus cessarunt, altero vero die redeunte paroxysmo resuscitata mortem inti iterunt, ridentidem

ventriculus inflammatus ac phaceiosus repertus est..

Emetica fortiora , si non necant, gravem tamen de re immedicabi

leni morbum inserre possunt, dum fortissima vasorum strictura, compressione sanguinem tumores cum impetii ad partes praesertim debiles pellant, ubi sub listentes pro partium dister uti avarios eosq; graves morbos induciint.

si spasmi ab antimoniali metico excitati vehementia sanguinem atque humores cum impetu ad caput propellit, facile a phoniae , aurium tinnitus , visus&auditus amissio, imo mentis abalienationes O-

maximas brachiorum, crurum convul

siones , lipothymiam , summam trium pio strationem , imo hernia in intestinatem iannotavit. Vid lae. tr. r. 9ιε. ' ΙΠ

s. VIII.

Quia emetiea fortiora graviter convellunt ventrieulum abcntibus

nervosis spasmo nocent, atque etiam congestiones humorum in elanguidis partibus effieiunt, prudentiae est in hypochondriacis, hystericis, haemorrhoidariis, instante mensium fluxu, ubicumque ventriculus cum genero nervoso spasmis tentatur, iistanquam. veneno austinere.

mentes, haemorrhoides fluxiones cum

105쪽

ia Cap. V. De Medicamentis Veneni

e entissima tunc essed purgantiam emetici . Truculenta circa inllans niensium

tempus ab emeticis etiam non adeo validis exhibitis symptomata vidimus. In haemorrhoidariis validiorvomitus inelenterii abscessus cum lentes re excitavit tibi

sanruinis conostio inclinat ad pectus, periculosa a validior vomitorio nasci solet haemopryss cris ib. a. eat s. si morbus acutus est , si febris est, inter rigores asperiora ejusmodi medicamenta damnat . Tutissimum vero est, ubi natura , Or-bus urgent vomit κή, clementia propinare , A minus periculi est , si in minori&refracta, quam pleniori do si offerantur

Deinde antimonialia nunquam in forma solidat pulvere sed soluta , S cum tu Dficiente linitore adhibenda sunt si nimiae deiectioiae sequiintur, medicamentum theriacale cum analeptico , ut aquae inamomi , mixtum , quod confortat, spasmos coercet, ab interioribus ad exteriora sanguinem propellit, omne punctum absolvit. Caeterum nisi urgeat neces- stas , sani ac valentes homines ab ejusmodi meticis abstineant Perbelle enim

monet celsae Iib. 1 eap. 3. quod omne in

ausmodi medicamentum non semper aegrispisse, semper vero sanis noceat. Medicamentis, quae veneni quidpiam, quo operantur, habent Mob id atque ob malam administrationem, gravium maloruinis mortis subinde causa fiunt, non immerito validiora

purgantia annumeranda esse cense. mus Purgantia , quae acri penetranti stimulo salino sulfhureo agunt non modo tunicas intestinorum pastice comprimendo motum perist alticum augentis ex eorum glandulis lympham eliciunt, sed Muniversum mem. branarum nerve musculosarum genus spasmo quodam eonvellunt.

in numero sunt ex simplicibus uterque heu le rus , colocynthis, gummi guttae, scam monium , elaterium Uula mureola , resinosi gulappa species maxime' semina catapultae quς sortiora haec aliquantoma ori quantitate recipiunt,compontiones S. . Sicut venenis praesertim causti eis commune eli, tale acerrimo , valde tenui volatili operari, eoque Omnes per universum corpus nervosas partes, maxime omnium vero ventriae uti, intestinorum tunicas irritare atque arrodere ibiqii violentos pasmos, quos saepius inflammatoriae sanguinis ualisis sphacelationes sequii tur, brevi tempore non adeo magna

doli efiicere ita cum purgantia actiora ea idem nota proprietates habeant , ure in venenorum causti corum numerum recipienda esse coiicludimus S. Q. Manifesto sanus ae errimi in purgantibus testimonio est, quod masticata fauces grariter adurant de horum pleraque cui admota vesicas excitent, naribusque attracta vehementia steris

nutan, enta moveant, ac denique im

provido usu ventriculi Mintestinorumerosionem post se elinquant. s. XII.

Ut elementiim istud, quo venena in corpus agunt , maxime voles ili

penetranti inmae indolis eth, quod per universum corpus dolidarum maxime ae membranacearum piritium in ti, mos recessus penetrat ita etiam illud, luod purgantia custodiunt, virus subtilissimae naturae atque indolis est,

plura sunt, quae bujus praesentiam iis abundeque ostendunt.

Adeoque purgantia validiora adicimus, quae venementer, id est, cum nasmi Λ torminibus ventrem movent&subi

to copiosa dejestiones ericium. Horum purgantia , mi diutius in minutissimo rub

Primo compertissimum est, validiora

106쪽

pulvere serventur, eo plus virtutis suae, qua supravi subter humores educunt , mittere, utpote cimi Volatue illud sensim paulatimqtie exspiret inque auras subducatur. Secundo, nihil tam potenter virtutem purgativam destritit, quam diutur

nior ut omnium venenoruin , ita maxime

purgantium cum aqua instituta coctio. Neque tantum validiora, ut helleboriis utergi , colocynthis , laterium , eluta , sed leniores, ut folia sennae , rha barbarum aloes, agaticus virtutem suam purgativam hac ratione perdunt, ita , ut si fortior sit cocutio, prope ex toto eam amittant Tertio non leve tenuissimi in purgantibus principii argumentum est , quod potentiora, ut sunt colocynthiaca , item elleborata , exterius ventri vel pedibus adpli-C.ita alvum commoveant ita veteres pedes de coet ellebori lavantes per alvum purgatos elle certam auctores faciunt fidem , neque unguento Arthanite ventri adplicato infantes pii rgari plane novum est. Id vero non omnibus notum , confectionem Hamech cum unguento dialtheae plantis pedum impositam ad alvum pertinaciter adstrictam reserandam vix habere

sui simile. Neque Arsan aliunde, quam

tenuitate , ouod puroat, principii petenda erit causa , cur infans a lacte nutricis quae modo purgans adsilmsit , promte purgetur item quod reserente viaia in methodo medendi v. a. elleboriis sonticulis ad mundificationem impositus, per vomitiimi secessum subinde purget. Quo etiam illii diertinet, quod Asiimia purgantia saepius stimulent vehementer advenerem quod mavis mirum videtur, cum semine vis pii rgans in seminam trans- tundatur, ut Siniυaldus Lib. . Genean -ιhopia rias. . cap. t a. asseverat Spectat huc quoque ex antiquitate illud , iiod Plinius Mis 2 3. I. as. e. s. refert Melampodem observasse capras elleboro pastas purgari Fedae eorum adhibuisse ad filias Pro regi furore percitas percurandas. S. XIII.

Neque diver', sed eiusdem indilis sunt maia , ut a drasticis purgan

tibus improvide datis quza venenis austicis excitantur. g. XLV. Malae drallicis purgantibus inise portunius datis eum aliisqenenis eoi

munia sunt, atrocia eum crebris dej ctionibus tormenta, subversiones ventriculi, enormes vomitiones, singultus, acerbi cardialgici dolores, precordioraim incendia , strangulationes faucium, anxietates Minquietudines, animi defectio, pulsus ad tactum durus ερ contractus ex capite vero conia

vulitones, pileptra de mentis turbationes prodeunt pster habitus corporis constringitur , partes ex tr frigentae inhorrescunt eum sudore frigido, quς cuncta facies cadave- rosa, tandem mors excipit.

s. v. Ut in dissectis ex veneno austico,

v. g. arsenie , mortuorum orporibus ventriculi intellinorum partes

maxime inflammatae sphace losae deprehenduntur intestinis simul mirrum in modum inflati, atque distentis ita idem etiam me deprehendisi in iis, qui purgantibus vel emeticis in-:erempti fuerunt, bona fide citat de pluribus observationibus omnino confirmate possem

Quemadmodum non ertius, securius adversus omnis caultiei veneni mortalem noxam praesidium, auxi

lium, quam inpinguibus mucilaginosis, lacte est, si ingenti in copii

hauriantur: ita etiam nihil inveniri

potest, quod tam prompte 'am cure ex purgantium abutu letbiseris orientibus malis occurrat, quam iacVes oleum in copia datum.

Res, vulgo non is nota est, gyrtas

sine noxa fere ex venenis Dessima , ut se senicum album , item sublimatum mercurium feri , si priuspinauibus 'a'e

107쪽

ventriculum cum annexis intestinis probe niverint: post horum usem etiam copiose adhuc illa assumserint. Ego ad ex.

F. De , dicam is Veneni

f. XVII. Quum omnium fere venenorum ea, natura ac indolesiit, ut praeter exuemplum experimenti hu)us idem tentavi,

a loco initis doseos sex pitularaim pur gant iam satis sortium sumsisset, tum felicissimo cum successu suas ingentem lactis vaccini quod ad manum erat, copiam e-b liare , citra ullam noxam vel atrociatorin In quatuor tantum sedes seqtiebantur. Nam ciuod veneni acrioris ferociae potenter resistit, id etiam vim mitioris evincere polle, quid rationi magis coolentaneum videtur Igitur non sine causa anti- qtii medicia maxime Hippe erat ea intem post usum purpantium lactis potum commendarunt , quod praecipue ex insoni illo loco , qui extat Lib. de interni os. Aio

Ietur. Et M. Lar idem gravissimus Auctor suadet, ante purgationem cum scammonio adhibendum fomentum e nost clysterem Dic asinium coctum in potu candum . Aetius elateriit cum lactis mulcti luinina porrigendum praecipit. D lanos in cura--nibu, tanquam specificum ad vermes enecando. expellendos species dia turbi-th, item radices elulae in laete coquendas majorem in modum commendat si ullum, inferunt vim, qliodvis ex iis propriam quandam Operationem atque virtu-

em possideat ira etiam illud ipsum circa validiora purgantia animaaver

tere licet.

Colocynthiaca prae caeteris tormina faciunt vasa aperiendo sanguinem sive eeratini in avectiam per alias vias, pra ieritam si inportunius data fiterint, effundunt. Elleborus , praesertim albus , id habet vitii, ut pecuPari ratione faucibus

insensi is strangulatione ni suffocationis nutum cum summa anxietate inserat. Elaterium vim suam maxime in tunicas arteriarum nerve musculosas evibrat, hinc pulsiis fit e Ier, ebrili non dissimilis, qui etiam in digitorum apicibus percipi potest. Unde non mirum est, hujus pur

stantis benefici lilia respico i ii in habitu corporis stagnantes aquas ad alvu in deduci posse. Aloe utut ex mitioribus sit, ani

venas maxime irritat alcitie per has sanguinem 3icit Scamnionium, gummi guttae vires maxime infrinsiluati robur ventriculo subtrahunt. Seiuina Catapultaeterquam facile inflammationem ventrici ,sunestam inserunt. Resina, quae elicia certe semen catapultae majoris vehemen-itur ex gia lappa convulsivae colicae&patissimum in cuius tamen seraeia , si cum res non infrequens est productrix. lacte caprino in emulsione redio attir, multum mitescit, ita ut non sine ena Olii in ento in hydropicis ad educendas ex liabitu corporis aqiras adhibitam an fuisse meminerim . Ob vim , quae laeti inest, acri mons an causticana naitigantem , accidit quoque, ut infantes lactantes , si modo lac non corrumumi corrosivum in ventriculicavitate stabuletur , ne minori subinde molestia acria etiam purgantia ferre que an , quam aetate prosectiores. Ex iio conficitur clariusq;elucet ad castigandam nimiam, virulentam illam in Arasticis purgantibus vim eorum coctionem cuincla. ore cetera alia tantopere ab auctoritii celebrata purgantiu correctiva,quorum inge, adducitii numeri,s, longissime superare.

b. XVIII.

Quemadmodum venenorum naturam marii me in eo positam esse, ut maiori doli hominem perimant , nu-

.iirae conlut tollim judiciti est, pari ratione cum acriora purgantia , praesertim sub ma)oi potione data , celeriter interficiant, non injuste se ipsa tenenoriam Gyalogum subire judica lum erit.

108쪽

Vim Habentibus . 3y

έeIaterium Mesinon exin Graeo per tres trestituendam eorum tisum vel plane dies purgabatur onmortui. s. Dici vix potest, quam multa de tristia, imo deploranda in praxi medica occurrant exempla eorum , oui ab improvide acllum tis pharmacis vel necti vel minimum in pessi iniim Z vix eluctabilem 1 aletudinis a tum conoeeti tuerint, si modo quis paulo hajori cum industria horum pessimor nexperimentorum investigationi, observationi velit invigilare , aut curiosius, ab

ingyrtis, ab imperitis chirurigis Scaliis etiam plebeiis in diςs sere hae in re fiunt xolligere . Nam prosecto ita est , quod impune multi medicastris occ dantur iniqtie ideo non sine ratione ejusinodi dra-

stica a maoni etiam nominis medicis Cermanice Mord MDιel vocatur tuerunt. Impense profecto optandum seret, ut magistratus physici civitatum omnibus , iii cum aliis medicamentis purgantia divendunt, sererius interciderent , ne promiscue omnibus , non seciis ac tim venenis fit, ea petentibus darent venderentque

Apud nos lite loci sunt in usi pilui alae

t cictim extracto elleb tiri trochiscis alaianda acuatae, Germ. vocantur escha Iseia' Hlien, quae a vulgo etiam ad usum commendamur promiscue ex pharma-opoliis dantur 3 omnlures tristes eosque

funestos non semel , est saepius ab hiscepitulis, praesertim in debilioribus4 ubi

ventriculus maxime in , flammationem proclivis sui , effectus non gne dolore apud illustres etiam per P a observavi Inter pessima vero c& a quibus maxi necarendum esse suadeo propter nocentem anflammationi interimentem efficaciam, album Ilehoraim , colocynthidem et til- i, gran sue semina catapultaret quae ex Hiis praeparata extant , referenda esse

censeo reformidarunt vel summa cum cautione admiserunt.

Cum aerioribus d drasticis pur

gantibus tam nocens naturae sue

ut rectius dicam , molitriis , qui vitam eonservant, tam infensa insit po

testas, sapientissime&optimo cons.

Ad confirmandi in hoc salutare adser

tum non dubitabo attestoritate antiquissimorum medicor uni uti, maximeque --

ρ-raii , qui in scriptis et aphorismis suis

omnes in genere evacuationes repentinas

r icit, easque tantummodo laudat, quae in corpore talia educunt, qualia sponte exeuntia juvant . Idem quoque disertis

verbis ea. a. - . 36 37 pronunciat sana sentes εὐρον , dum ni dicament spurgantur, iis exοιυμntur, itemque qui pravo ibo ιμ-Di . Et porro an ἐμην , eos grave es , medicamentis purgaν . Plato in imo violentis medicamentis corpora nunquam temere esse movenda admonet. Neque ex methodicis praeteri, ri debet catin Amretiarnus, qui in ορεν. sua cap. o. pag. ta de Plir an ibus, quae Graece cathartica Vocantur, ita statuit

quod nempe ob crimqniam stomachum

tumescentem essiciant atque eius membranas inflamment et periculosam ventris es- susionem provocent. Et Lib. r. cap. I. de

cephalaea prodidit, quod purgati vis,

dicament, stomachus male adficiatur et omnis nervositas qua enus nervo rum universim subintellisti Dinde lae datur . Referente celsa ι b. t. cap. pag. D. Asclapiades purgationes omnes ceu perniciosas ex tota medicina expulit. Atque idem et a suam sententiam de purgantibus u. a. cap. 33. v 98.

tiquorum fuit de purgantibus, quam postea superioris et nostri quoque seculi peritiores medici suo calculo adprobarunt. Fernelius 1ib. I. a 4 cathaniacis lubstantiam et vini venenatam diser 3;- ,-ἰ-- . . .. . ----- L. tis Verbis adscribit et maxime colocvnlio saniores tum ex veteribus, tum p hitidi atque scammonio, quia, ut ali recentioribus ad conservandam in te horum minima portio in putredinem ve-thidi atque scammonio, quia, ut ait , horum minima portio in putredinem ve aram valetudinem aut eam amittam neno finitimam sacessit . Et nemo prope

109쪽

pe gravius in purgantia invehitur ipso sumto , maxime omnium vero satis diu elm-ii , qui in Tras. Potesta ineri decoquebant elleborum in aquari addito

eaminum pag. 383. eorum operationes la- 'melle, qua ratione ii surpatus , teste Pros-renti eneno , quo vitales succos fermen sera Alpino de Media in methodie Lib. .

tant ac putrefaciunt , adscribit . Ne- pag. 36. neque strangulationes, neque u sue in eo carpendus est sex. , qui 'lum aliud damnum umquam adfert. Hac identidem purgantia propter virus occultum in totum sere ex foro medico ejieienda putat. g. XX.

Propter latens Venenum magna cum

cautione iura non in quibulvis, sed

in longi, ac dissicilioribus morbis inque valentibus4 robustioribus eor

poribus4 maxime in tempore veteres

usi suerunt purgantibus potissimum el

infestissimae illam auxilium dissicilioribus aegrotantibus praebere possint . Sed quod genuina iura venena in usum et-ram humanum ad oraves pellendos morbos cedere possint , argumento poterunt

esse arsenicum album , argentum 'ivum vario modo praeparatum , antimonii vi trium, optulit, optum de hyoscyamus, quaerite praeparata e dextre etiam adhibita

non modo periculo vacant, sed S si ibrn- de non sine emolumento exhibentur Ru re non mirandum est, Hippoeralem etiam vehementiori biis pii rgantibus, ut elleboro , et terio , colocynthide , scammonio, ut eius monumenta testantur, usum

fuisse s non tamen promiscue de sine discrimine , sed ubi morbus sine febres, infrincipio ubi penetrant eoque valido anius ex partibus selidis, vasis excretoriis nimium relaxatis, languidis subsistentes copiosi humores erant excutiendi ut in melancholia , insania, morbo comitiali, quartana febre , hydrone . Deinceps ante horum usum ali uot cies praeparabant corpus, abstinentiam a vino&eibo commendabant, itida, mobilia per balnea , per omenta, interna humectantia reddebant corpora. Et ut PIωur l. c. auctor est, Heborum album in lacte aut pulte daban vel secundum Dioρονἰ-rim Lib. . cap. r s. cum tisanae succo

is sentis cremore e pauco antea cibo

occasione non alienum nobis videtur , qui circumspecti, nec temere cum Potantibus agere volunt , medicos serio a monere, ne um uam , si ejusmodi purgantibus vel emeticis vel mercurialibus velanti niali Arte medicina piis est, s ne omni praeparatione Vistinctione corporis haec pia offerant, sed ut, si salutarem utique essectum ab iis expectare velint, eodem modo, ut veteres, si elleboro vel alio sorti pharmaco usi fuerunt praeparent prius o disponant corpora Quod nostris temporibus cum valentioribus hymicis ex minerali regno petitis remediis in vincendis contumacibus morbis praestamus , id olim veteres valentipharmaco dextre adhibito praestitemini.

s. XXI.

peritiores ex antiquisae recentioribus me diei omni tempore sapienti consilio in morbis tam avertendis quam sanandis rarissime usi fuerunt

fortioribus, sed id egerunt, ut potius lenioribus , tutioribus de ventriculo

non inimicis excretionem intestinalem, si opus erat, promoverent. Laudandi hoe nomine maxime sene

Methodici , qui omnia vehementia repudiantes solis lenientibus, ut manna cassia, aloe, rhabarbaro contenti alvum movebant, vel eam commodis infusis tan. tummodo ducebant, ut ex praeclaris cel- monumentis, νοθeνο ριη , nyMethodicorum dogmata fideliter tradidit, id dilucide apparet . Hortim o stea vestigia ex Italis maxime Mont

nur .apud Germanos crat , circum- spetius admodum mediciis Selenander, casea HV an nus, Simon Paul laudatissime sequuti sunt. Ouorum quidem egregiae pitularii compositiones hodienum in frequentissimo usu sunt. Quo per

110쪽

Vim Habentibus. I x

Agnis usita , in Augustana Pharmaco ea non recte post minantium, a respo descriptae . Atque ad harum jam dicta deat. Atque id pium jam olim suo tem-rum imitationem Becheriam , quae in pore ipse Anna animadvertit, qui li-

concisa admodum dos aloen recipiunt, bro de methodo medendi ac piodidit aliaque temperatoria gummata extractat On uili in praesens gaudens , admixta habent, concinnatat magno cum, a decerint, in m quoi masti fueemolumento nostris temporibus usurpantur. Nam ut evacuatio, Per alvum quae fit, praeter liberam perspirationem valet idinis tuendae apprime favet ita etiam,

quae in destructione ventriculi erusque toni salutariser id praestari remedia, manno utique in pretio habenda esse existimo.

S. XXII. Nibi tam valide Ventriculi atque intusti notum tonum laedit atque pervellit, Si ob id ex ei et ionica Ivinae negotium tu ibat, ac forte purgans. Sιh,llen Salutatis illa foecum alvinartim excre io, sine qua nemo in valeri potest inoi r pars in motu ventriculi, re intequam maxime a motu intesti nimis labio rumperii alticoe versatur hoc quip-tiirali, qui Graecis peristallicus dieitur,spe salvo bilios, tvmphatici humores,

bis diebus adflringiιων. Neque de hac re ullo modo dubitandum , quia quotidian

confirmat experientia , crebriores a pulagante iecessus sequi postea per alios dies iiqi dissicultarem.

S. XXIII. crebriori ac perver i rganum

usu si Ventriculi, intestinormitaturalis onus pervertitur, midia eaq- gravia in hisce partibus mas en

icuntur.

Praecipua certe integri status corpori neque manus abylis S lvmphat elandularum intestinatium affluxu dependet Ille eius generis est , quo successiive

recipisce in stinorum canales contra-nuntur de expanduntur , ut ejiis benefacti contenta in intestinis propellantur.

Citi negotio bilis stimillita, lymphae intestinalis ' lubricitas multum servit Quandocumque igitur a vehementi per turgantia irritatione si mitti,,'mis ei- tis 3 erebris dejectionibus bilios dolvmphatici huniore, magna in abutidantiale qui alimentorum digestioni , extractioni&stimulo ad excretiones serviunt, recte influunt, atque inutiles sordes ac foeculentiae foras debite eiiciuntur milando

cunque vero harum partium υτενία non

recte sese habet, bel nimia has ipsam spastica conitrictio aut relaxatio occupiat , totum digestionis & excretionis neget; imrurbatur. Nam neque iaςci utiles exu solutis alimentis per glandula & vasa intestina ' recte se cernuntur, nemie excre mentii per alvum secedunt. Unde dii licui inti iri non mirum postea est, segnio-itius sophantes naturam suam mutant, cor xem alvum sequi . Tonus vero iniqsti- rumpuntur, corrosivi evadunt . Hinc norum a purgante validiori laeditur, quia is a smi, flatus continuo urgent, molem id uniqi iam sine spasmo Artiori opera stissimum demtim ac longum IIud, quoationem suam in intestinorum tunicas nerveas, in quas primum, proxime salva Mihlegra sua virtute agit , exercet Notum vero ex natura legis microcosmi

longiorem, validiorem partis inasmum tandem subsequi ejus atoniam

rive magnam ad moliam inbecillitas em

Atque adeo turbata illa motuum alternorum, contractioni de expansoriis in intestinoraim a naturus nerveo,nsculos iuecessione non potest aliter fieri ut Mutio , per suum quae fit, hypochondriaci nomine venit, malum, praesertim aliis simul rebus, quae has partes nerveas inendum, accedentibus pro gignitur. Et quoniam communi , sed pessimo more hisce nisi is per purgantia me diei sucorrere eonantur, hinc fiuri aliter

non potest, quam ut ea increscant, taetristum abeli, ut minuantur. Perpetuo enim

inflationes ventriciali vel int Erinorum cum alvo adstricta, anxietate , iusta

internorii phlogos , tensone praecor

morum earie, gravitate urgento te

SEARCH

MENU NAVIGATION