장음표시 사용
81쪽
IIa Cap. II. De Venenis dirumque Natura
influxum a spasmis cohitreri observarept ipetatum balneum, in omni insania ego qua ratione inducti calida, inter haec
Maxime potens vinum veluti uni Malem antidotum mirifice commendabant. Qitos etiam sequutus videtur cessas, quo de mor-sbus animantium nemo melius scripsit
mit. Ex quo perspicitur, quam egregie ad expellendum venenum conserat suus motus M exercitatio cor ris, qua sudor viniicitur . Et ouoniam in arantisino ipsimi cutim constringunt , unde sudor gelidus fluit & corpus refrigeratur, quod
etiam in scorpionum morsibus observatum
fuit, hinc etiam motus corporis agitatio, qua sudorem provocat, optimum stequenti experientia compro tum in rara limo est praesidium . Probe enim animadversum sit a sigacioribus, nonianusicam, qua tantopere delecta ur tarantula leti, senuinum essetarantismi remedium, sed potius motui, ac sudori quem movet saltatio, adscribendum es.se , quicquid musica praestari fingitur
Caeterum Interne acetum ac theriaca in
omnibus sere venenorum generibus, solis eorrosivis exceptis , discutiendo ac sudorem movendo opem serunt praestantissimim. Quod renisdii genus adversiis viperarum morsus jam olim commendatum suit a celi., quia spissescentem intus Dimorem discutit et hac ratione sanita, in dat. Praeterea etiam veteribus in more positum fuit , veneno tactos et hydrophobia laborantes balneo immittere . quod Glsus lib. s. q. r. his verbis testatu i quidam pos ab os eant mor
magnopere laudo atque commendo, hoc partium nervosarum stricturas laxat, ros cutis recludit, et motum sanguinis spasmorum vi ad cerebrum retroversum,in corporis exteriora revocat . Poris autem apertis iniim propinatum sanguinis motum liberiorem reddit , et transpirationem juvando omnem venis conceptam vimini. tam materiam ex intimis se clibus expellit. Ceteroquin ad hydrophobiam ceu solenne ac potens praesidium commendatur,rimem si in aquam risidam. Ego autem cum non Iemper se citrum , sed valde infidunt id esse remedium puto , quia verendum est, ne, ut ait celsus lib. s. cap. ar.
Infirmum eorpus a risa his Ida vexatum eris voxnm dissenii absumar. Nam si balneum
stipidum in eiusmodi esibus juvat, illud
exinde contingit, quod terror et vehementior sanguinis ad interiora repulsio in robustis et calidioribus subiecti, motumian ruinis et humorum intensiorem cum calore ac siidore e sciant, quo vis morbuinfringitur et venenum eliminatur Quum vero id non semper et ubivis eveniat , tunc itique rigus spasmi a veneno excitati vehementiam augens majorem potius noxam asseres Quam ob rem celsus Oe eit. sapienter monet, ut, s talis spasmus incidat, aeger protinus a piscina in oleum vel balneum calidum demittatur.
Externe adversus venenorum vini convenientissima sunt, quae stricturas partium laxant , emolliunt , poros aperiunt is virulentae materiae exutum p Mnx.
Ueteres hunc in finem non ratione et
esse et animalia viva diseisia partibus
truximum ingerendum o ἐα Πιαμ ad in sit . Ita etiam pullos gallinarumve eorum podices amove naos suadeebis .myna curationis genus apud veteres , .su. os. v. Mν. a b. . Neque usur emini vatin praeprobantiis. Teni lata prosccto ruisse iuxat istus , ei
82쪽
pars quadam animalis rabidi, quod plagam inflixis, apposita, ves oleum sco
pionum tantopere adversus eorum ictus commendatum, quam emolliente ac demulcente virtute. Nam quod ex vipera scorpione , aut alio animali rabido quidpiam interne vel externe usurpatum specificat vi quadam quasi magnetica omnem veneno essicaciam subito latrahat id potius inter fabellas aniles, quam veras observationes practicas reponendum puto . serpentum enim ae viperarum quas nostrae regiones ali mi, is iis minime virulentus est, unde frustra ex serpenti
his, a viperis praebetur medicina, quae
duas fere uncias cum aequali pondere sachari admixtum erat , a s. ant. ac brevi post summis anxietatibus ac rosioniabus ventris torouebantur , quos omnς pro pitii Numisiis Livore adiuti oleo amygdalarum dulcium de lacte iteravimus; mecvero remedia tanta in quantitate suerunt exhibita , ut singulis vix decm mensurae lactis suffecerint, quin semper vomitu rejiciebantur ι imo tam diu a nobis propinata sunt, donec omnis vomendi conatus cessuret. Idem lactis remedium ad noxam venenorum praesertim quae inflammatione necant, ut est cicuta , praeeave dam magnopere commendanius . Datur autem ac ersus venena murefactiva intus assumta non excellratius remedium em licis, matule cum oleo oblatis, quo vo
Adversus venena eorrosiva ae drasti. ea an flammatoria purgantia ulmus,
pinguibus,, lacte eopiosius hausto praesentius non datur amulium
Asyrtae si circulatores ad sucum sinciendum, quasi illorum theriaca potenissimum si adverius omnia venena prae sdium , inicurium sublimatum , arse alicum, his similia venena inviagi conoem deglutiunt , prius autem stoma ctum butyro iniarciunt ex vi se
ut citra omne pericurum venena per Omitum eiiciant lures vero ob causasiae adverius venena eorrosv eereissimum praebet auxilium . Primo enim impedit , quo minus ventriculi tunicae a veneni spiculis nam i lancinemur Deinde oleos ac ramoso suo coistextu ipso veneni soluti acies involvit, atque eo caumeam Mus vim obtundit . Tum etiam vehimilium sitis opportunum constituit, quo venenum vomitu possit exterminari . 'enique vi sua oleos ac demulcente impedit, quo minus fibrae
in vehementiores spasmos adinantur
Ante aliquot annos hie loci nobis memorabilis easus istigi , ubi decem se venes, illustri prosipia oriundi , is u
PReter iri generis venena , quae
alma rerum natura tumex ego. tabilium, tum mineralium penu pro ducit, dantur adhue alia eorporim mano infensissima at quasi propria quae partim in eo generantur, partim
ab eo in alia disseminantur, tiravi
limos ae plerumque sanestos morbos infereunt,
venenorum lassis latius patet, quam vulgo putatur . Dantur enim qu edam momisera , quae Incunabula sua primamque orig; ne trahunt in corpore humano quaedam etiam extrinsecus adveniunt , sed modo mirabili in eo oris mani siccis multiplicantur adeo , Ut funestum morbum aliis communicent Quare 'lortet u m maxime medicum venenorum morditererem indolem , N
disi ininicum ustralpaulo praseulatius perscrurari.
83쪽
Venena morbi sera illa nobis dicuntur, quae vel extrinsecus mediante aere interiora corporis humani subeunt,
ε gravem periculique plenum , e iis qe notis distinctum morbum inferunt, iocari solent mi asmata. Tales morbi sunt ex acutis variae pestilentialium di malignarum febrium spe cies, variolae , morbuli, dysentetia malignaci ex chronicis lues venerea lepra de maligna obies Vel in ipso corpore generantur, si materia excrementitia jam separata a sanguine repellitur, uti in arthritide, podagri, variodis, purpura, morbilus, scabie seri solet. S. III. Ea est uatura virulenti mi asma sis, ut asendo in eorporis humani succos mitisce se propaget arquς multiplicet, tenuis altem ex eo prodiens vapor alios etiam lanos homines sinibli morbo inficiat. iniexvenetiis eorro is vel etiam, secolicis, ex mineralium vegetabilium regno pςtitis pereunt, ii vix ullo con sto
alter , qui vegetabilium succo et
sartibus oleolis acidis mixtos, in piritum resolvit inflammabilem alter, qui mixtionem animalem, sive animntium succos, qui ex particulis oleosis, subtilibus terreis, aqueis omni acido excluso, commixti sunt destruit eum foetore dissolvit, qualis status vocari solet putredo sive eo ruptio . s. VI. Fermenta sive mi asmata morbifera, nostra sententia non primo S proxime in anguinem, sed potius in suscos la mphaticos subtilioris Ierme tativae indolis, quales praecipue sui salivales agunt, iisque similem motum ac texturam imprimunt , adeoque simili corruptione eos contami
Duplicem corruptionis speciem in an b. mantium succis admittendam esse arbitra quarum una est, quae in sangmine, liqiuare admodum sulphures , consistit sinera, quae ιymphaticos derosos maeis humores assisit an ob eopiosi lii: phur eminentioris est saetoris ac putredinis hae vero magis in appelcentiam qiii, H--α , eontaminant a sed alia estis tur 'damulectosam&corruptionem salso
indoles eorum venenorunt , quae ex M l Llphuream, plerumque acrem Bec stemantium , maximeque corporis num δni A destinerat. sates ris scaturiunt, quippe horum plura 'comagi corpora, pinsertim diisve scvicina afficiunt.
S. VII. Amaseiate morboso non primario ' ... si tuis in putredinem coniicitur, quia
anticiunt, sunt fermentativae 3: corrua optim indolis.
bis vocatur, quae intestino nultu unio-ida eorruptio non tam est contagiosa nem&texturam corporum mixtorum re ut apparet ex iis, qui pha celo vel tan- solvitve destruit, milemque motum&ero exulcerat corripiuntur, ubi sec-cradin, inqua materia haec constituti est tialsam exspirant exhilationcs, ou sivo, inque orbem circulum agitur, nullam contrahit putre inem Dei de sans inis Menantis nutrita -- inducit. I. V. mplicis generis fermentativus, intestinus motus inruit -- minis contagii expertes
Videtur sttredo , quae cum more
jungitur, illic assioris ac iussioris ese
84쪽
se texturae 3 indolis , misertim quum est rae eontimur respiratione pulmonem
sensus afficiat Longe vero simplicior, subit, non pertransire pulmonum vesicu- tenuior materia esse debet , quae interiora lac vasa inrisu inex, iam luperius an trapororuin ingredi, unionem mixti bb-ctatione ph logica clarisui uiliniisse Venere potest . vincere uistinuimus. Licet vero ponamusi. S. VI H. itenuissimae indolis exhalationes per poros Salivalis latex ad mlasmata viru- pulmonum ad sanguinem deserti, tamena transpiratione , nulla putredo vel corru-
paganda admodum domu 'it heste subsistere, neque illae exhalam
Selislion. tiones diu in eo hospitari possunt. In pri-Neque enim primo aliam commodior vero rarione longe aliter se res habet . . patet via, qua perniciales, a morbosis coruubi iam te Se fermentescibiles sunt loribus qui prodeunt , halitus in aere voti cum corporis nostri succis communicentur, quam ipsum os, quod pereetuo subniti humore madet, & ouo continen
ter aerem tanqlia inhorinnoniculum hauri miis. Quod vero vapores etiam tenuissimi lubentissime humido sese apponant, inque eo quasi figantur& irretiantur , res plurimis experimentis compertissima est Salivae igitur vehiculo in alimi illi halitus continua deglutitione, praelertim cibo ac potu nimio, ad ventriculum intestinadestenduno, 3 ibi stagnantes valde corruptibile, Mirimentescibiles succos, quossa sirales latices ex glandulis ventricul& intestinorum tenuium, ex magnatancreatis glandula defluentes, nec non
ilita in eopia amentes succi , varii
Oeneris ingesta constituunt, in similemiarmentativum corruptium motiim facile convertunt, ii ino ingens corpori strii alii pernicies . Denio ue Hillus humor est in universo humano corpore , qui ad Armentationem manani, partium quae corpus constituunt, mixtionem disi solvendan magis est idoneus, quam saliva , . quae quum admodum spirituosae, mobilis natura si fermentum, ideo mi-asmatibus , quae similis sunt naturae promptissime obsequitur, similemque mo-wm racila recipita continuae. s. IX. Error est , per tutis spiracula vel
vesicularum pulmonalium poros v I
lentos pestis halitus il sanguine proxime misceri, eumque inde
rem, qui corpus grave desisti mi.cei, uuibui in latii miasina diutius
inhorrescit, de pernicialem suum motu, atq; indolem commianicat, atque adeo jam, mora valde auctumae multiplicatum lon
inum morbi eoma magis ex. corrumione lymphae quam sangui
nis subnaseantur hine ad lymphatia
cos reditus, quam ad sanguineos referti debent , atque etiam symptommata a corrupta magis lympha qua sanguine petenda sunt.
Si consideramus omnis generis febres se quae mali moris sunt , quae conta iis serpentes maximam stragem edunt .le
iurum illae incedunt in Ps militi ard
rei dolore , catarrhalium naturam plerumque mentiuntur , ut eritin etiam medicos hoc in renere saepius saltant Tusse , sternutationes , pectoris insar: ctus, copiosae salivae effusiones, rauce dines, credrae alvi dejectiones , innam mationes fauetiim , quae hariolis aeque ac morbillis associari solent, pustulae deinde ulςerosae cutis, ulcera saepius cacoe-
sca a var iis relicta , qu em viscera artus hostiliter infessare solent , uia aliud designant, . quam lymphaticos luccos extrem ess corruptos. Ex chronucis scabiem , lepram, elephantiasn e silmma lymphae corruptione nasci, ex glandularum vitio prodire res indubia a medicis censetur tuis venere miasin in ivmpha seminali prina tyrannidem suam exercet , postea vero universam t
85쪽
lymplis insani corripiendo, dolores si rotius ex corrupta lympha , quae sutaxos, tumores , ulcera depascentia , pix tilioris naturae est, pia mi asinata a
ice rota materia maxime lit contagio- ut videmus in bubonibus pestile ex parotidibus , in quibus verae pestis patho noni seah inposita sunt, lucumis ter apparet. Et quia in peste in malis gnis vires subito de vehementer proster-ur statim in principio, antequam edi sormalis languinem destruxerit,
recte collisituri, spirituosam clympiraticam singuinis, humorii partem, vae genuintim virium mentum est ma-grsa ea lasmate corruptam ac destru- m, quam Usus sanguinis sulphuream in tumem, utut , si invaluerit morbus
mum contagi x Milioris lympi, xi nuptionis potio tabolesiis , te patet , si tidam putredi
nem, inquam postri φxtem cadavera abeunt, pellam aliosque eontagio infestori morbos non tam facile producere
Longiori usuis experientia eonfirmatum est, quod qui peste laborant, facilius alios inficiant, ouam qui eam Meraim in euius allerti veritatem insignis loeus ex F orem Lib. VI
rropterea quod mortuo animati erit omne
ira enum o rata ignorabama , est mar.
tuo ex teste , causa fuit, ut mian lar
remm . Et quod min a sanguine, sed tialibus, scabie lepra, lue venerea, dysenteria, variolis. S. III.
Miasmata , quae morbis graviori. bus inferendis idonea Iunt, veri veneni naturam aemulantur s.h.ύο. Sunt enim veneni charactere In eo maxime post , ut primo exigua mole ingentem potentiam actiones secundum naturam immutandi exerceant , deinde ut celeriter id exequantur a tum ut in nervosas maximes membranaceas partes vim suam exerant . Haec omni propria quoquc sunt iasmatibus, quidem nuissimus est ille in peste aliisque malignis affectionibus halitus , qui robusta&antea sana corpora brevi tempore e medio tollere potest. Tenue est quove com giosorum affectuum , qui sono ius corpora exercent, ut luis venere , Ηγrae, virident scabiei principium. Et sicuti venena maxime ventriculo intestinis, velut partibus valde selisibilibus Ἀα-vosis, infestasint , ita etiam in partes in morbis malignis .contagios praeci pue omnium laesa sunt uatiuntur. Maxim enim illae praecordiorum anxietates corporisque jactationes , velitriculi cum fastidio ciborum sub ψersiones, torni in se alvi de)ectiones , vel contumaciores ejus adstrictiones , dolor capitis e tum borum , animi delicinia , convulsivae artuum tractiones, ine chausta stic, vigilia, extremorum metus , pulsus contractuis, debilisi frequens , tusses convuIsivae , cardialoiae , funestae ventriculi e intestinorum ineammationes , quae misegnis .exanthematicis morbis tam si 'tim in principio affociari italent, non . 'lliam habent originem , quam quod cor rupe in primis viis sileo mervosis ventricultura intestinortiri membranas Et me diantibus hisce universum nervorum e
nus ohenienter asilietant voveam in Disi jam by Corale
86쪽
In eo veto deterior natura morbiferorumimiasinatum aliis venenis est, quod sese commiscendo cum succis se it ibilisbus multiplicent, aculein corpora hostiliter invadant. S. XIV. r Vis multiplicativa venetio tua mo biserorum maxitae sese exerit in iis corpori biis , quae ad fermentationem corruptivam dispositos habent humo
Firma est de veterum recentiorum sententia , quod ad suscipiendam pestem de alios morbos malignos certa corporum dispositis requiratur , in scribunt quod plures inter aegros insectos versentur, re res insectas trabent, a contagio tamen liberi maneant,alii vero etiam temperatissime viventes levissima occasione
Equidem non sum in ea sententia , ut pestic aliorum contagiostrum auectuum
naturam in valido timore constituere, lim . quia insantes lactentes & bruta animantia , in quae nullus cadit timor, eiusmodi morbis corripiuntii . Illud tamen negari nequit, quod ingens mortis formido 'becillitatem , quae secundum Celsum omnibus morbis patet , corporibus ingeneret, ita ut miasma non modo tacilius recipiatur , sed & saeviora sympton ta inde oducantur . Anima vertimus enim , pestem plerumque tunc fieri leth lςm , quum ag reditur corpora animi timidioris aedesperabundi, in aliis vero quibus firmior mens constat , mitius e
citra ullum discrimen decurrere . Nam quemadmodum ipse terror , ut supra e posuimus , venei vim symptomatum gravitate saepius stiperat, A similia saepe-
peste corripiantur . Ex quo utaque disci- sue vehementiora infert symptomatatur, vim miasmiis virulenti non esse absolutam, sed a corporum dispositione ejus Mnestum effectum maxima ex arte dependere. Iam autem experientia depre-nendimus, omnia corpora , quae pravis in corruptionem pronis repleta iunt hu--γribus, maxime esse eontasiosis morbis extast . Et haec est causa, cur mulieres
gravidae, infantes, infimae sortis homines, qui misere vivunt, angustas domos habitant , neque minus milites in castris , qui diuturnam famem sustinuerunt, continuis vigiliis atque ani mi commotioiribus corporis robur ins e runt, 'tii deIitiis di fluunt , longe facilius peste aliisque epidemice grassantibus morbis tintenthrydissitatius evadant.
Quorsum etia in reserimus virgines, quibus menses retenti sunt. Siquidem horum omnium corporai maxime primae viae pravis humorixus starent.
s. XV. Unum prae ceteris est, . quod humana e arpora maxime ad pestis ad alio
rum morborum contagium recipiendum disponit, idqtie et timor, quia corpora admodum reddit imbecilla , iresque dehauperat, demotus excretorios minuit
ita in proclivi est judicare , terrorem lier se nocentissimilis, si veniat in viruenti mi malis morbi contagios soci tatem , summum minari pericvium. Accedit, quod qui de peste memoratu Ngnissima prodaderunt, constanter, uno ore aistinent , sita contagii, quod tamen procul abfuit, imaginatione , ω metu i de concepto multos iisdem , ii sunt pesti familiari , symptoniatibus correptos, : --Vita fuisse sublatos.
Ad praeci vendos morbos, eosque
maxime acutos, qui oriuntur a contagio, nihil est salutarius , quam fugere, quae laedere possunt, loca infecta neque salisam deglutire; de cibum vel pol tim in locis suspectis assumere sed salivalem laticem erebro exspuere, quo fine quae ejus fluxum movent ommendanda iunt
Quum pestilentiae aliorumque morborum contagiosorum , praesertim acuto riim, ut perechialium febrium , vari larum , morbillorum , qui validissime contagio infestant , miasmate ore hausta
87쪽
dege optime cautum est, ut, qui propius agunt conversantur cum insectis, num
quam degluttiuit salivam , sed eam. tium sequenter ore ejiciant , neque , quoa majoris momenti est , cibum via potum uncassumarre, eo quod miasnate imbuta saliva promptissime ac ratione ad ventriinculum deseratur . Convenit ver paulaacriora ore masticare, e . g. ridis in im- Peratoriae , angelicae , edoniae, lini mi, ut sali disiauis cieatur-
vitissimis mediet salutari praesereatorii norbi gregauiturum oumdi 3 pra cnne emeris omnibus praeserendam
pessimorus eniasmata, fit ad illorum vehementiam
ni itisandam nihil aptius est remediis dis, quibus acetinui vinia succus
Cerea tutum m rientia confirmatum habemus, poma citri, vinum Rhenanum, acetum vini, si quis iis dextre, iis fuerit , omnibus alexipharmacis , de aliis , quae in auxilium pestis Prompta sunt, remediis palmam praeripere . t- 'ite ob hanc manifestam rationem, quia nihil meentius putredini' motu ejus intestino resistit , quam acidum , vino Rhenano, aceto vini si nares probe colluenda esse ves frustum qumii citrei ore
tenendum , ventriculo quoque je1uno parcius tamen , haec assumendaeve, Peritissimi in peste euranda medici magno
cum fructu imperarunt. Frangitii enim di enervatur hae ratione
proxime contagii vis virulenta . Idem
remedii eumdemque eo utendi modum
alii non sne fructu in caeteris mali nisesse arbitramur I. XVIII. Coneepto in ventriculo, primis viis misero contagio non tertius datur praesidium , quam eitissime eleme ii emetie illud eum suceis ad corriseptionemronis ejicere.
Certe emetiea caute de cum prudentia adhibita divinam opem serunt , si in quod certa experientia nobis constat Quam primum enim se quis infectum sentit, quod ex ei-um fastidio , lati .guore anxietate, ventriculi subversione iudicandum est, statim offerri debet e- meticum , quo non modo pestilentia , sed Hungaricus morbus , laures eastrenses, dysenteria maligna ipsa in herba jugulari possunt. Neque ense tantum ipsum illud mentum , sed, saburra vittabrui, humorum , quae pabulum ac lamentum ipsi rabet , felicissime ejicitur . Sit iungendum postea auxi armacum , quo
sudor largiternio veri de Dei. Ex emeticis
radix pecacumhae , solutio tartari eme lici cum mixtura simplici combinata Possidoriseris pulvis beΣoardicus cum aliquot granis volatilis cornu cervi, nitro campnora ceu securissima remedia ninis priabantur milam secura vero expedita emetica his in casibus sunt praesidii, si immediate istatim inter initia morbi extre fuerint adhibita, eantum periculi, damni inserunt, si ad tollim genus nervosii Vehementia veneni jam penetraverit , sique,tio ventriculi immineat, tunc enim cer tisanie accelerant, contagiosis morbis, item in varioli, disquod pejus est, inflamnatio aut sphaceia morbillis adhibuerunt . Spectat hue et . iam non contemnenda virtus phlegmatis vitrios , in rael a veris tiarados, rosarum cum spiritu vitrioli paratae, quae Wald schimidis, Archiatris Hassiacis aliquot abhinc Iustris maximopere commendata fuerunt, eo fine, ut hi imis bus his morbis frequentius usurpata vel P ri aene Variolas arceant, vel eas paretore, 'ρομο inuis omnium epid mitiores esciant. Nos mixturam sim-imiorum A contagiolonim an um
plicem bene γπparatam , ubi inalia mire meatum ada 'g-- ρομφniis. XIX.
Quum olluvies vitiosorum, serpere con 'Mentescibilium prima in regione sta-
' 'Vi tantium humorum admiras irandum in Disi tiro b c OOste
88쪽
sinum utique tune est remedium, statim in principio post vel ante conceptum contagium , emetico vel elementi laxante primas vias sordibus istis purgare,
Hujus insignis remedii virtus non anxielmeaiganda est. Nam iisnata vim
sitam, pernicialem niaxime exerunt per sermentationem, quae a copia biliosorum,s livalium aliorumque corruptorum mmorum mirifice ad)uvatur racile patet, opportune corruptis hisce succis Hibtractis vehementiam causae ipsiusve morbi valde minui atque infringi. Sique nihil aliud, certissime tamen id consequimur, ut mitiora, nec graviora succedant symptoniata. Harum vero sordium expurgatio etiam verient emetico vel ben Ie nci laxante instituenda est. Nos pitulas Rusii rhabarbarina, vel etiam mer seiun dulcem cum extracto rhabarbari in forma electuarii mixtum non satis laudare posi
pus Alia enim purgantia , quae veneni
uid habent, aut Armentativa , aut sanguinis massam fortiter commovent, penitus excludenda esse arbitrantur. Patet quoque ex dictis, non firmius aut praestantius in pesteis contagiosis morbis promitti
lora infestandi potentia polleat, hino
e abies praesertim humida lonOrr liga yirulenta . ulcerosum de foetidum ex
uteri vagina stillicidium , dysenteria cui plerumque ulcera intestini recti juncta sunt, Miae quoque cutis descedationes atque ulcerotae corruptiones contagiosae naturae sunt. Neciue
pulmonum ulcera contagio prorsus, immunia semiantur
MLolun Ichorosam, quam ulcera fundum , materiam sermentativo quodam motu agitari, vel ex eo pater, quod viventes ex vasis succos mili corruptione ac foetore
inficiat mirifice suam indolem multiplicandi habeat aptitudinem. Non ita
uit e mirum , eandem materiam cum Or
porum aliorum succj nuxtam in iis smilem propagare corruptionem. Illia vero, observatione dignissimum est, quod prom ptissime fluida similis indolis, atque oris ni subeant eaque contaminent . ita ex scabies es aliis Discuraneis exulcerationi bus materia exien poris ae tubulis sui cu taneis se prompte insinuat , ibique euii
dem morbum nocreat. Ulctiosum gonor- rhorae ciuis venere sermentum ador I posse praestatum , quam a temperantiantur maxime partes recitates , wiba con inde Diodoras Sux In , dum fatalem illami tentos suecos Imphatis is seminales contaminat Purulentus dyseutericorum fluxus eHuvia spargie, quae a. excepxβs
praesertim g quis eaedem sellae iis leat s
intestininum tunicas petunt, aret 'dim inum mortuam pariunt. Ex veteri pulm' num ulcere ore asceni halitus corrupti 'vae labi pulmonilius insemida: apstam
L X XI. laborosa ulcerum materia non m -- do assectiones intonua , sed etiam, acutas pereontagium aliis eorporibus inducit, id quod solenni illo more, qui in Tureia jam obtinet, variolas per insitionem excitandi clarum ac perspicuum evadit.
Numidiae pestem describit , diserte admonet, ommoda victus ratione, frugalitare ae ninderatione assectuum eiusmodi
tempore communem luem maxime evita
ri. Qua etiam ratione Socrawm accepimus se iii lumen praestitisse, eum diri in lites Graeciam de Atticam imprimis devastare , temperantiae nempe legibus se adstringens, cujus etiam benefica in commini clade superstes perseverabat. Sicuti contra F ιυενἐω bene observat, pr . clivia ad pestem ea cor ora esse , quae ζωmos abundant sanguine , eumdemite bitum ex intempestivo auri ore vi usibi e traxerunt . Quum materii, quae ex inere prodit, se eorruptivaei sermente seibilis in intriti, contagio etiam, alia eo Non ignotus amplius , opinor erit iis , , qui laxuis apria cura in experimentis, Πλη
89쪽
practicis vinati sunt , modus in Turcia semunctorium pine ipsim cutem, quae iam iliarissimus variolas prolubitu per in temperatis basne is resaxatur aperitur, sitionem producendi, ut prolixe descri-louo postea massa sanguitiis, humorum ptiis est ceni. s. Misc. I M. cor. U. a dis, diaphoretico appulsa eo lubentilis alie-
videlicet die duodecima ac pertundun num admixtiim dimittat . Certe enim non tur tubercula fus emanans halculo ex datur praestantior modus omnis generiseipitur; postea cutis Pueri ac petet undiuvenena ex corporibus infectis extrahendi, tu ad guttulae sanguinis emanationem squam per balnea, subjuncia sudoriserastatim pus variolosum infunditur& cum odo statim id in principio fiat reme- sanguine miscetur. Tunc ad Esrem ple dium reiteretur. Novimus hac ratione arumque septimi afflorescet e solent variolae, semper tamen cum leuror bus, quam fieri iolet symptomatibus , dum rariores e- rumpunt ustulis, neque calam tos ali
quia subsequitur , quod experimentum an milienis subjectis intra aliquc anno rum spatium securissimum deprehensum
suit. Ex quo discimus, non modo ser-nienti variolosi naturam , sed quod sermentatio illa morbifica non tantum saevitie habeat, ii in lympha sanguinis immediate suscitetur, ac si cum salivali latice primaraim viarum succis, ut communiter fieri solet , mi asina illud prilis misceatur. Siquidem fermentum contagii in exhalattionibus consistens magis subtile ac spiriuosum adeoque acutum est . In hii more vero purulento communicatum masistiter ac languidum existit. Qii accessit, qtio pus variolarum in ipsam an uinis massam insulam ejus copia obtundatur, ut longe mansuetiorem indolem induat. S. X XII. Omnes, Qui ex contagio nascuntur, inorbi, praeterii chronici, ut scabiea,
lues venerea, gonoolice virulenta ingressu etiam contagii in corpus jam
facto , non eommodiori via expurgantur, Si quasi prima in herba tolluntur, quam exterius per balnea , e interne
per data diaphoretiea i& specisca ale
Morbos, quos contagium profert, Ita ope per ea remedia , quae circulun sangui ni ad habitum corporis promovent, averti posse , sana dictitat ratio , de ipsa experientia confirmat. Neque enim convenientius, quo ex intimis sedibus propelli .ebet tenuisi e substantiae virus, daturgonorrhina , lue venerea, a scabie mali ita inter iniri multos fuisse ra servatos .mo quamvis etiam hi morbi invaluerint. tamen in iis eradicandis puro antia , Mercurialia balneam diaphoretica opem se runt praestantissimam.
S. XXIII. Praecipuis, quae venenorum viribus sistunt, alexi pharmacis amphoram, at volatile cornu cervi , nitrum, herbam scordis, radicem pimpinellae, decocta lignorum Se mercutium fixiorem diaphoieticum ad pauca grana terr c sae aleatinis commixtum accensenda euse arbitramur. XXIV. Pesti caeterisque omnibus, qui contagio laedunt, morbis a colpore ar
cendis magno praesidio sunt Anticuli sive ulcera arte fasta
Fonticuli si es purgonent sanguinus: lymphae alienae 3 noxiae indolis evacuant, atque adeo iis, qui pertinacibus eph
capitis vitiis vexantur, non mediocres latium afferunt ita eo tempore, quo aerp itridis&contagiosis exhaIationibus in- ciuinatus est , si forsan in eoi pus ii repserint , non effectu carent, nam noxiis de corrupti humesibiis per haec lora expulsis miniis alinu niti ircumfuso vel intus su eunti :asmati praebetur. Qua in re an sentientes habemus peritissimos medicos, quibus maxime accensendus est ab νιeIus Hil rarus, qua cent. . bsa 3. 3s prodit,se in acutissima peste Lausannens,ubi excen. tum aegris ix sedecim evaserunt beneficio
Bmiculorum in brachiosnistro de poplis
90쪽
t dextro estorum servatum, de neminem ex iis, qui Anticulos erebant , peste correpto Ille occubu illi , praeter unum vel alterum, summe cacochymicum Horia in vimitem etiam audibus extollunt Desesin tiua in Tr. de , cap. 3. Paraus ι b. az-αι .enurbo tua , qui scribit insisaeis Disiculorum nititialem inisse ut ite, --. . Et ier Mereurialia I deo se C. 23. haec memoratu digna adscribit P. sum enari , me innumeros esse ea ι insos
haberet anser ιἀm a praeter unum tantum
atque ille era sacerdos . Inlerrogavi etiam hae de re mulιοι medies , qui tenaι μοι, neminem se vidisse . Qiiod vero ad ea loca,
ubi antea ulcus suit, noxiusi corruptus humor deseratur, ibique exitum quaerat, hoc inter alia vincere videtur ipse Hu-danus loc cit qui scribit , se ante triginta annos bubonem ruptim in dextro inguine in gravissima peste habuisse, a quo tempore quotiescumque aer aliquis ipsi aD naverit, protinus dolorem in eo inguine persensise, quod etiam in peste Lausan. nensi factum est . Nos vero non tantii in restilentia sed cin aliis malii: nis orasantibus, contagio infestis morbis lummo cum Luctu sonticulos νstati observa-vinuis, idque remedii genus maximopere commendamus . Nam quod maius potest id quoque minus praestare posse rationi valde consentaneum est.
P. aeter venena quae extrinseςus cor--tibus humanis adveniunt, dantur etiam, nascuntur quaedam in ipso corpore, de haec duplicis sunt generis,
3 et putredinosae Vel eausticae indolis. g. XXVI.
Qitem admodum nil ita res magis vitae de conservationi orporis infensa
est, quam putredo , qua non modo solidorum structura, fluidoruni mix
tio, sed S partium, quae impetum S motum faciunt, vis motrix destruitur;
ita sphaeelatio , sive putrida acetida parris solidae cujusdam destructio in corporis Humani. Ia I
tra corpus producti, easdem vires obtinens iecte perniciale mortiferum corporis venenum dici meretur, maxume cum repente serpendo se multipliacet, i utrida contagione vicinas pase: es opprimat. s.Linam. Sybacelatio sive intus corripiat partem nobilem , cujus generis est nerve membranacea, sive extrinsecus etiam in artubus oriatur . subito necat, nisi lature succurramus, quia vehementiam serpendo acquirit de vitales vires validissime destruit. Quare animadvertitur , ubi putredo invaserit partem solidam , protinus evanescere vires, languidum accitatum fieri pulsum, .simnum vel nullum vel laboriosum reddi , animique tandem delisqiii , ac denique brevi tempore mortem aecedere id quod non modo in cancro exulcerato, qui phacelos eorruptio is
species est, sed, in sphacelo pedum, intestini rebi ex male tractata fimila' non semel, sed iteraim Observavimus arquod
tam subito mors morbo sic dicito nigro correptos opprimat 3 nulla alia videtur causa , quam quod extravasatus sanguis in colo eliis stercoreo quasi sermento in scribdissimam putrilaginem con)iciatur, a qua corporis vires repente pessiimeunt diit ne extinguuntur.
. Pluriuit,qui ex motho acuto kchwnico pereulit , sph telo o veneno partium solidatum . praei emam ventriculi
Hujus asserti veritatem ipsae directiones cadaverum morbis defunctorum satis claram, testatam faciunt, sed quoniam hae de re fusius actum est in cap. I. Pathialogia generalis, plura hic adaicere super se deo.
Otitur sphacelus vel a cauti interna vel ab externa , quae adventitia
est, violenta. Illa fit, ubi univemia sanguinis humor*m massa van