장음표시 사용
211쪽
fer, iniuriosa est observatio, pro nu-isit, isti videmus in neis bimi cindi,
ratione aeris S ventorii vinum in doliis r nimiam auricullarum cordis expansio- multum claritate differreri quidni etiam Tanguinem cetera coaporis liquid ab aere externo in cras stramutationem subsae'osse arbitremur.
Ut ut respiratione, ipse per ves
culas ulraonales non admisceatur sanguini , tamen non modo per inspirationem, edetiam per poros ave si corporis materiam Gus calidam aetheream ad sanguinem transire, nihil dubii esse arbitror, eo quod a calore aeris ercscit calor corporis, quia ca-iq aeris per ipsos heminitiet ripoms liquorem expandit multo magis id fiet in animantium eorporibus, quae non tam compacta sunt te dura quam
Agit aer .aether duplici modo nam primo qui subtilissimis Leeis immixtus est, expantiva sua vi robur maxime , tonum Monstrictionem fibri, elasticis praestat s in vero incrassioribus fluidis ε sanguine est , vasorum
expansionem adjuvat. Et calidus quoque expanhvus aer vitales succosint i me miscet, agitat, ne non rein Notionem promovet . Qui mro ambit, gravitate lua internum aerem quasi in aequilibrio servat, ne nimia fiat vaso. rum expansio, humorumque rarefactio Mevaporatio.
s. . Igitur in conservatione adiri uilibrii istius, proportione aeris interni eum externo vitalis ille moderatior fluidorum circuituse transpiratio potissi-irium consistit.
Nam in aere nimis calido rarefactos versantur homines, validissima fit transis, iratio ob nimiam eraecalidam hum ne sistitur ' a se, ut animi interdum oriatur deliquium . Eadem est ratio , quore animantia sub vacuo moriantur: nam subtracto aere atmqspharicolarisiori aer sanguinis tam sortiter expandit corde vasa, ut ad labitam contractionem redire nequeant, unde sanguinis motus pro intercipit vi vitaPerit . Cum totum orpus nostrum Innumeris tubulis, poris pervium atque vasculosum sit, per q'od continuo poemri et M aestuantes humores eir cum seruntur, non mirum est, ii gentem copiam tenuissimorum corpuscul rum queo-ae reorum uulphureo-sa linorum modo sub forma vaporum
de inspirabila esse, apud omnes in e sin
sumcurri, exspirat. s. Tanta est exhalationum, quae rei spirant, copia, ut laeundum Sanctoria
calculii excretiones per alia munctoria omnes exuperet, S ratione humoris, qui alvo egeritur, proportio sit, ut r. ad ita, ut sicutis q. un cia esistat, lex tantum ex intestinis
profluant. s b. u. Etiam id μοια, δε- ων adfirmat piosiorem set Ner materiam a corpore nostro excerni per transpirationem insens- bilem , quam per urinam S secessiim , itant ex octo alimentorii libris, quas quotidie quis usurpavit, quinque earum Perporos avolent. At vero id non me perpeti Hur , propter inirens elimatum diserum expansionem . Quin imos excessivals Mimen, iciendum ex in aere enim ca- Digiti
212쪽
Ediore imi utioue est perseiratio, qua in nus naturae amica est, quia per ni- in nosti ocsimate septentrioni propinquo Miam inguinis antestinam re pro-tummodo ut praesagii nora adducatur, pro-iritim exhauritur: altera, quae sub .cul omni dubio , quia in praecalida cr moderato calore, dilatatis subcuta-ciae regione jam tum nimia humorum perie is tubulisse , est magis humido va-iudores di statio est, alvus vero ibi consilietior.
S. XIII. Perspiratio, qua ingens uoti e
copia humoris e tubulcita poris per. m cute effunditur, a duplici sit eau.
sa altera est continuus ille beneficio systolesi vasorum ordis sanguinis
ad tubulos euiis excretorios appulsus; altera est internus calor, qui expansit va, qua praeditus est, virtute,&quae satis in thermometro conspicitur, tu cos expandit, poros aperit, humidum in tenuissimos vapores resolvit. S. XIV.
Quivalidior itaque est hii doriun a solidii ad baritum corporis impulsus
auctiorque cireulus, eo plus humoris, ni ii conli rictus cutis cortex sit exhalato quodcumque itaque cursum, cinculum sanguinis promovet d quoque perspirationem augere ortuimum est.
Ideoque videmus, laborem eurcitationem corporis pulsum , caimem transpirationem augere Observamus quoque, ea, quae sudorem eliciunt, sortiorem pullumessiciendo id praestare. Et quia sit aere puro ciereno vividior est om. nium fibrarum motio es uidorum prinus vime
pulsio, eo te erranspirationem nihil dubii est . S. V. Perspirationis dupla videtur rauo: una, quae cin minio interno astu, cutis ariditate juncta est , qualiscin itispetu febrium sub strictura atque naturuis tubulorum cutis sit, quae mi
porosa cutemque mollem ac turgi dam reddit, haec valde est sal qbris quoniam superfluum de est tum humorem consumit, in justa vero temperie, proportione erat vitales succos con-lervat. Illa sicea iraecalida transpiratio in statu, qui sit praeter naturam haec moderata vaporosa in sano contingit
Quotidiana eognitum est experiem tia, difflationem elle majorem ac sudorem largiorem per orpus fluere, quo ma)or in aere est aestus, rarefactio, atque tenuitas unde aestivis mensibus de sub sole noentissimo sudore dis- fluunt corpora , ii od etiam iit, si de icendimus in balnea calida in vaporo
.Sstate corpora minoris ponderis, quamihieme esse, rem judicavit Sanctονι ua eam. eν a Rasi telis imi ina est enim aethe
ris , qui cal em ficit , materia , quae Omnia alia ditanditur, miriflae expandit, .sortiori intestina partium a Datione humidum in vapores disicit.
quodlibe rior perspiratio, quae aequabiliis vegetiori sanguinis cursu fit, ad integram valetudinem servandam pret- stat, quoniam a multis supersuis, impuris, innismioni interendae apiis tum aquos tum sal in silphureis agi-lioribus partibus vita Ie sueeos vind-cat, ut vires de
213쪽
μ fovete situlari rectius possint; qua auget atque ad corruptionem putre-ie sub liberioli perspiratione eorpus 'di item disponit, si hine morbos uni mens ad obeundas functio te ma Orilem per alacritate fruuntur s. X VI M. Liberior peti piratio corpus a plui imis morbis vindicat, e ad eos quoq; expugnandos permulxuui conseri via.
Soperiori capite iam ciuius deductum est, ex deficientibus vacuationibus der
manentibus excrementis morbos latale,
potissimum suos trahere λ ain vero , certum est , ni ori copia pessimae indoiis excremEnta per cutem transmitti, quam per reliqua omnia emunctoria equitur, ea diminuta morbos pullulare complures Plotinara sunt, quae siet Pri exin, tib.
essenitatem restitui pronunciat, qui corpiis habent bene transpirans , diis cilius; ero restitui, si illud male tranio irat Ob-ervatur quoque, aestivis mensious , ubi transpiratio eu maxinaa,homines S parum aegrotare re paucos mori Syasmi qui hypochondriam , dolores, qui podagricos ali s torquere solent, tunc fere silent de conquiςicunt Senes imbecillia perpetuis inblustiis obnoxii, nulla anni parte melius degunt, quam aestatem contumacissi si quartanam alii, qui longo temiuste sati arunt, morbi, ab insarcii maxime viscerum oriundi, aestiue 1 et minuuntiir, vel penitus exspirant. Quid porro notius est , quani quod in inteorum restituta maxime transpiratione periculosissimi morbi solvantur,m ob faciliorς intranspiratio 'em macilentiores prae spongiosis de re pla-xi, iacuiu, ad ianualem perducantur.
versales, ut labies lx cachex iam, pr
ducit iisque malignam qualidam iux
passim in suis scriptis prodit, libero νορ
Hate ni da vero & citiust gravius pullii. lant, labascentibus mulis diminutis aliis solennibus de salutaribus sum per alvum , per urinam ter menses, per hamuribuleos. acuationibus.
Omnes illas , quas tempora anni kiunt, aegritudines a prohibita transpiratione senerari , erisminimum est; experientia enim inirem aret sea.ΠLaph. 2O.crceis sim.Π. cap. I test mur,vcre insalaias haemorrhasias , pile..plias, angitias, aithritides, gravedi. ines, uiles, lippitudines, vicessus, pustulas . rheumatismos, variolas inorbillos, eat arthales Dives . ix noebas facile oriri.
Ratio generationis morborum tempore erno haec videtur hieme ob copios
3. XIX. Magna t. periculi plenissima sunt mala, quae cli Di x xio diu cohibit Lem ex duriorem victum , aereinque ε
214쪽
fa&erassities major gigniturci anchoante vere atmosphaera valde inarqualis de inutabilis est , modo humida , modo calida, modo frigida ventosa , ut non rarooer diem ter vel quater, argentum vivum in barometro situm suum mutet , idque maximo sit artio, qui ob plurimo mos bos&mortes, ita insere die insimi, linirem, quam quod ob inaequalita est. Hisce accedit, quod aere ferventi Ore saeto, quae hieme diu stagnarunt in terra, humiditates in putridas , corruptibiles exhalationes dissolvi incipiant , quare peregrinarii diu versari in eiusmodi aere , praesertim , si corpus imbecillum est, Dericula non a cadi; si quidem potentia Ni . fibrarum elastica, quae in cordis vasis di musculis est, citius beneficio fluida re-suntur, αquit is tonus S elate cutis a frigore, bianviditate .caloresie variaute mirifice labefactantur , ut sanguini, circulus&exclusio sordium per hali. tu, valde diminutat plet horami impuritatem, quae proxima morborum motuum morbos tum cst causa, insisnat. S. XXI. Moibi aestate familiares, qui juxtrecensionem recreatis . Laph. Lisunt maxime febres ardentes, biliosae,
cholericae , tertianae eontinuae ei ii. termittentes, O tam liccitati ta aestui
primatio de directe habentur, sed potius aeri rigidioli de humidiori, qualis tune nocte mane eis solet, qui cutem occlii dit, praealida biliolos ulpitur eas corias in: us retias ad
. Mus alias ob liberior: perspirationem valde salubris est , si vero morbos profert, hi, ut accuratae testantur obsese vationes, gignuntur , si corpora aestu ni-- ealeficia aeri frigidiori vespertino, qui stigid humidus est , diutius conlinit- tumor, qui in locis humilioribus , declivi u&mludibus cinctis gravior 3 hinc jorem noxam insert. Et solet ejusmodi aer , ut ego saepius vidi, non tantum trans-oirationem , led, alvum constringe te atque ex prava diaeta cruditato in primis
magno calore hoc tempore plerumque stipa .
Autumnus Ad experientiae &' Omitum peritiorum Medicorum conseniunorbosissimus est, certe non ob aliam remete crebram mutationem coeli. O lo frigidi, modo humidi , modo caritidi, multis 5 divellae indolis vaporibus stipati, virtus elastica, quq intabris en imminuatur, adeoque&li hera Arvivida sanguinis circulatio, i ordium transpiratio imminuatur, earumque retentio in corpo te augeatur.
Optime de hisce esit cessu n. i. rv. . qui nostram sententiam confirmat , dum
autumnales διι pocrate sect ῖ. ath. i. e narrat.
Hiems quos excitat morbos, licerte intenso frigori, tam sicco, i iam
humido, omnino dAentur, utroquς transpirationem impedienti inde e nim pleuritides S peripia eum Oniq, item rheumatismi defluxiones, arthriti indes,aeuti dolorys, 'ui eaput eo tempore impetunt morbi, ab ροι Malam cisamam et s. describuntur, quo- .lue gignuntur: nam acriori frigore , cujus virtus valde est constrictiva, non
tantum, an iratio impeditur, sed humoriim impetus de copia ad pectus, ad eaput, vel elion ad arius de partes cxirmo limi unde ues Digils Zec by Omla
215쪽
a 34 Cap. VII. in nroi borum maxime
fiunt humo tu in stagnationes S pcriculosae tenuissi orum vasorum ab impactis humo imis oppilationes..
Fri oris effectus in cute ad octilum patet, dum illa aiida , dura , aspera, constricta inde evadit, eaque ante moblior bi monticulos quasi attollitur, vasa disparent , in uia ea frigoris est natura , ut hinnida incrasset, condenset, Gnani, solida inditret , hinc eundem essectum .ioque ab excessivo frigore rem nostra pati rectissime colligitur.
X X LV. Duplici generis frigus est , vel socum, vel humidum cujusque peculiaris natura , vis atque etiam cis caelain corpus humanum, illud, aqui-Ionare maxime, aerem valde compte Lium constrictum continet, clui calore expanditur. Humidii vero ritur maxime hieme, austris&zephirissianti- siccuni .conplictum mi. gus argentum vivum in tuis rorri celliano in sublime tollit ob elasticam fortem pressuram humidum vero illud dimittet ob laterem imminu
s. XXV.Frigus siceum, purum, serenum humido vacans, corpora mobiliora atque expeditiora reddit, quia Elate-iem sibiarum, quo fluida impelluntur,tcborat, inde , modo corpus vestibus p obe tectum sit, sanum hominem non ostendit, ut potius tonum roburranibus solidis adjiciat. Ex quo sit apparet ratio, quare, qui
septentrionales regiones incolunt, sana, nussa inuadrata habeant corpora , quadru,n iacule offenduntii 'e vitam quoqtie a*unt oneiorem item eur hyeme , si trigiis est sentim, aquale, mentis, e corporis tiro alacrior si Whomotum plus alimenti appetat concoquat, ut Θροι- , etiam ventres calidiores
dus fluidis admixtus intra corpus calare leue eximieexpandit, di hac ratione te solidorum, fluidorum, im ac pro
' s. XXVI. Nocet seigus siccum oreales, ubi
paries mea: membranosae rigidae iunt , pasmo dolore affectae , quae omnes morbosa spasmo exasperat,ix quietos facile resuscitat nocet quo que iis, qui macra extenuata habent corpora , qui imbecilles sunt, de qui non diu a moibo convaluerunt.
In spasmis enim, doloribus nimiamsse nervos rum partium stricturam actensionem , non ignotum est. Frigus, ro , quia solidas partes magis constringit , ndurat easque rigidas incit non mirum
est , omnes dolores. convulsiones , distensonesti rivores inde augeri Frigus. omnibus partibus nervos.& inorbis, qui ex nervis fiunt, ab Hippoerare ses. .aph. i 7. v I 8 iι ao hostile habetur. Animadvertimu qiiqque, ut bene notavit c. ι
ti stisore invalescunt: quia a spasmodis partium nervosarum strictura proreniunt. Calculum in renibus quietum nihil lain subito movere , pote acre frigus, Ita bis improvide admissum , aptum est, noque quicquam tam facile recidiva se-brium dolorum , quam ripus aquilonare, parere ac reducere solet & ventus -- realis PMque etiam an usti amspirandi in asthmate a s ero si igore reicere , ab
humido levis vero decrescere obsese vatione non indignum est.
216쪽
vertat, araeqi lematitue per vasa in L Corporis onservationi Mahil tam
nima exteriora libertim sanguinis, humorum elicui in m impediendo Ira ves iericulosos in partibus praetertim debilioribus infarctus, visorum repletiones de morbiseras se stiseide stagnationes efferat. s. XXVIII. Quo magis itaque vasa sanguine vermaroses impuro soni repleta, eo plus trigus improvide admissum .i t.
Nocet quam maxime Iethoricis, ca- Messicis , cacochymicis , item 1esu habitioribus corporibus. Neque enim tantum in iis libetriorem transpiratum intercipit, sed etiam ad interiora non sine periculo reprimit, urget succos, unde ex observationibus scimus , omne frigus, sive sit humidum, sive frigidum sub ejusmodi statu in capite facile cephalalgias vertigines , affectus soporosos , poplexiam, paralytin aurium tinnitum, auditus dissicultatem , oculorum obfuscationem , lippitudines, promptes expedite concitare. Neque aliud tam Lelle coryaas , gravedines , aucedines citisses pleuritides ieripneumonias, item asthma humidum, praeteririeus acre pectori admissu in , ii scitat , inque artubiis dolores tractorios , lancinantes, rheumatismos producit .
corporis infensum videtur, quam ecum , quia non modo valde in pissat humores, minimos meatus oburuit, sed&humiditate ista librarum relaxando universum humorum earsum retardat si transpiratione diminuta eo piam, impuritatem suceis adjicit quare ad morborum genera
tionem armosphaera humida I furiis frigida, diu perstans plurimum e-
reri, eum aer feeus4 frigidus e magis moveat atque vi actum deducat. adversum, hol ite videtur , quam nimium humidum , live frigidum sive ea lidum sit , quia relaxando fibras earum elaterem , tonum de robur imminuit, unde tardior fit humorvis, progressio , qua eiescente nimia hu morum abundantia atque impuritas ingravescunt. Caveant igitur sibi quam maxime ab humiditate trigida omnes imbecilles, de
ubi est sanguinis tardior progressio Mintercepta trans irati , atque corpora nimis spono iosai laxa sunt, infantes, iam minae senes , S: qui intemperantiae vacant, multum comedunt, acida sup modum assumunt, sui corpus non exesecent, somno nimium dediti sunt, qui
gravI moerore anguntur . multo magis ve
ro ceu venenum allud effugiant ea eniet, hydropici, qui oedem in pedibus h bent, asthmatici, foeminae circa mendisium fluxum, quando gravidae vel in puerperio constitiit e sint .
S. XXXI. Certa aeraruis constat meroti
te, diu regnantem in quacumque etiam anni parte humidam aeris constitutionem admodum esse m0rbo tam
ωlae deestria a linoidiora paludibus ei ncta&eontinuis nebulis obsita ad arando esues de putredides esse
aptissima. f. XXXII. Ad morbos insenerandos varii te neris epidemios nihil plus confert in ioremque vim babes, tiram tempestis
diu humida, pluvia , nebulosa , venistis vacans, si postea repente flairike ais quilone acria trigora, vel etiam dies
praecalidi sequantur. Quod si Vese
autumno sit, tanto ectior horum morborum proventus est, Disiti reo by omla
217쪽
excipit in principio a qui onare, item sim ςς piunt , modo enim totum vernum tempus potissimum humiduni do mus, ut ut visores, indoisertam nebulosum pluvium, eiuli vacans, s bito frioidi dies sequuntur, sique autumno nimis numido frigus hibernum supervenit, morbos vastantes certo exeectandos esse . Idem quoque accidit , si aestatem nimis serventem , vel etiam dies valde calidos, humidum frigus excipiat . Et quid notius est AEliam quod ex loco fi quis concedat valde calido in valde stigidum vel ex filio id in calidum , corpus grave
fiat, diit illationes oriantiir. In generi obiiciendiim est , aequabili cutis tono sub ovo maxime viget laber perspiratio nihil magis esse adversit in eumque cie struere, quam repentinam mutationem aeris
caudi in isto idum , vel humidi initimis
alidum . Nam sicut alvina excretio amno ex motu intestinorum peristallico adimiabili et interro ita cuticularis illa
ii sanitati maxime patrocinatur, excretio ab euronia cutis eiusque tubulorum , ut mec nimis laxi, nec nimis nstricti sint dependet . Deinde eertum est , atmosiphaeram diu et nimis humidam ac levem
intime penetrare et universum vibrarum et i embranarum corporis sestem ita afficere, ut solutum et a tono suo dejectum san- Euinis et humorum impulsum et progressum et transpirationem nunquam non languidiorem et imbecilliorem reddat . Si,ero atmosphaera valde frigida est , ita fi . brae et memoranae constringuntur et rigidae redduntur, ut sortior quIdem fiat liquidorum impulsus , sed extrema vas umor . praesertim ea , quae sunt in cute claudantur vel angustentur titroque movi vitiatur transpiratio et solidorum motus ae circulus sanguinis turbatur, et hinc non tantum materia ad morbos praeparatur, sed et ea in motum et actum morbosum maxime per frigus superveniens deducitur. g. XXXIII. Morbi, qui certis temporibus aeto.
eis plures simul infestare solent, non sunt unius eiusdemque generis , sed provixeris conditione praecedentium
tantum partem occupatu, ut sunt dolores fluxiones, modo placide procedunt, bene morati sunt , modo
pessimis symptomatibus stipati multos
Morbi utique epidemi sunt ex eorum numero, qui mortales etfrequentius inse. stant et in vigore saepius aetatis tollunt si gulisque fere annis diversam ferunt naturam atque indolem. Et quoniam a causis plane manifestis mechanico physicis mar meque aeris constitutione et victu ac vivendi ratione cuivis Ioco propria ac miti liari dependent , ortandum Vehementer
foret, ut medici mamrem operan , med rutationem et studium in iis indagandis et ex praecedenti et praesenti temporum comstitutione iisdem praedicendis et postea recte tractandis conferrent, quam micusque in us filii Altum plerumque in patholo. piis de hac amplissimi usus doctrina est si sentium, sorsan quia non accommodata est omnium hypothesibus . Antiquis mum et optimum medicinae scriptorem inseraιem , et qui fere primus eoiis vestigia secutus est, s Mense tam postea
Rama' Unnm laudare , et commendare debemus, qui facem nobis praetulerunt ebono exemplo, quod sequi debemus , ad
exeolendam et illustrandam hanc doctrinam Praeiverunt. Quare omnes et si gulos medicorum cordatiores, quibus curaecordique salus hominum est, rogatos etiam atque etiam volo, ut in annotandis morborum historiis, s epidemii morbi grassa
tur , et diligentissimi et accuratissimi sine. et quislue in suo loco temporum et teriis motum praecedentium et prasentium
constitutionem et mutationem , nec non ventorum conditionem , item in baron se tro mercurii motum, ac radum caloris
ex thermometro mul adiiciant , me gra Rite et plenas historias cum methodo
218쪽
IV morborum meratione e ni- mia sanguinis sim tantia Ohium mn i critate. Exere potissimum medici duplicem morbolum materi'&causam statuebant alteram nimiam sanguinis abundantiam , cluam dixerunt plet horam, alteram eius aliorumque nurnorii magnam impuritatem quam cacochymiam vocarunt. Illam maxime a ciborum, qui bonos pra-bent succos, hanc , qui malos e i . temperatqs dant, copia derivabant Nos non tantum ex ingestorum, sed maxime excretionum vitio te defectu
horum causa ducendam esse existi.
Non omnis abundans e eopiosus revir statim ossicit de Hethora dic
meretur, sed is tantum, qui laedit,l
imeque, qui vegetiorem, ii Imν Ἀ bsolvat, robur magis Ae iotem sanguinis circulunt impedii rigo ς corpora dat, tantum abest, ut illud imbecille reddat simulae vero incipit a vigore motus deflest ei es, tum demum noxius est de morbos minatur
drato continent copiam . contra de Prehendimus quosdam , qui ne dimidiam quidem sanguinis continent quantitarem , a qua tamen mala se habentii orant.
Veteres duplicem statuebant ple- thoram , unam ad vasa, alterani ad vi res illam dixerunt, quando sucei supra iustam mensuram a ceu mutati ve-nὶ supra modum plena dedisten:ρ ωtotam corporis molem tumidam effieiunt. Quando vero vasa deseorporis
iubstantia nee tument, nec copia sar guinis distenduntur , plus tamen sanguinis continetur, quam a viribus minbecillis legi ac moveri possit, hanc plenitudinem ad vires nomin bant. Quamvi, hane distinitionem plures,
centiorum repudient, neque aliam ouam
ad vasa lethor ni admittant, tamen sancipiam non parum momenti attentionis in praxi habere fatendum est. Nam uti ciborum copia .satietas duplici modo considerari potest, quatenus au eorum nia mi in pestione supra modum ventriculus distenditur , et quatenus minor eorum quantitas a minus firmo stomacho sisi si 5e concoqui non potest. Simili ratione id quoque adplicandum est ad sanguinem eoulque vasa eorumque robur.3. IV.
Igitur illa tantum sanguinis abundantia, sive ad vires, sive ad vasa aestimetur, plet hora morbida dicenda est, quae sanguinis liberum progressum ac circuitii retardat, vel impedit; nam anguis etiam valde affluens, Nimia succorrum, sanguinis copia congesta vasorum demum alet nimis distendit eaque ad solito Amaiorem diametrum urget, hinc sua resistentia cosedis, va tum potentiam elasticam frangit atque diminuit , ouare se nior statim fit sanguinis impulsus nam Dras,
quae sunt elasticae naturae, nimia exten
non debiliores reddi , ipsa experien tia abunde testatur . Et nare est gen si plethorae ad vas . Ubi vero jam s lidorum xx mi μα vis et itica . prarie
219쪽
as cap. VIII. De morborum Genimia snguinis:
dente morbo vel alia de causa fracta Se debilitata est, tum non adeo magna humorum qualuitas, resistentia ad eorum vim contractivam Mimpulsum diminu tua requiritur , ut tardior sanguinis de humoriam circu tus fiat, iremuo ληνοῦ rati insensus
S, V. Plethora ad vires aeque frequens ac familiaris est , quam illa ad vasa Nam illam, qui sunt rari , laxi spongiosi corporis, vas copiolis' tenuiuus donati, maxime istinent: deinde, qui ex praecedente morbo, inedia , nimia sanguinis pro Lisione,
aut vehementi& diuturno animi motu vires amiserunt facile in eam incidunt. Qui vero sunt eorpore denso, sibioso stricto ,in vasa ampliora Labent, valdeque voraces sunt, quieti, ple thoram ad vasa magis experiun
In genere illud notari velim , ea corpor magis patere morbis, qui a tardiori a guinis progressu proveniunt, suae imbecilliora sunt, quae habitus sunt Iax , tur-oidi spongi si , item quae sunt obsessa& morbum infert S quia non dantum ex nimia sanguinis quantitate, sed si iam ex imbecillitate virium tardior fit circulus, hinc apparet ratio ες, plicatio illa vera veterum , qui igno- iarunt sanguinis circulum, distinctionis inter pleihoram ad vires, vasa. y VII. Statum plet horae ad vasa plura indicant signa. In macilentis mire e pansa sunt vasa, spongiosi corpus h dent repletum, turgidum, ficiem coloratam' inritam. Utrique ad
exere itationem sunt inepti, nam sa-cile delassantur, sique silperiora petunt, aegre spirant, ab inconsulto motu dolorem quendam eontusvum in omnibus artubus experiuntur, profundo quoque gaudent somno , plerumque insomniis pleno, ab adsumptis calidis , spirituosis molestas turgescentias de exaestuationes patiuntur, sique multum ingerami parum
S. VIII. Nihil est , si forsan venena de animiastinus exceperis, quod tantam rui-dcrepleta, quam quae vas habent mpli perniciem corpora minetur, atra de corporis sunt vacilioris 3 stricti ris quandoquidem expeditiorem a noui l η'ς llud tam gravibus morbis obnonis circulum esse in vas capacioribus
quam in an ustioribus,, ubi fibrae sunt
tensis A fretinentes, quam solutae, laxat,
per se clarum acclio uidum esse puto. Accedit, quod secundum observationem nostrami forsan primam cor cum vasis corporis semper aequalem habeat proporti nem, ita ut ampliora vasa de manno cordes, parva & exilia de parvo testimonium exhibeant. Parvum vero cor ob inopiam fibrarum elasticarum non tantam resistentiam sanguinis siperare posse, quam magni im , tibi major fibrarum elasticarum est i)paratus credibile est.
S. I. Sanguis non quatenus atriindat, sed arenus vires premitu tardius m
ite itur, actiones corporis mortit
xium reddat, quam nimia uecorum abundantia, quia vires premit & motibus impulsoriis resistit, unde tardiot fit sanguinis progressus, segniores etiam excretiones, quibus tamen
salvis praecipuae ianitatis functiones
Nemo sane rectius ex veteribus praeter Himeralem morborum originem ex nimia repletione exfrcuit , uti planissime apparet ex rib. i. de diata Is edi Lib. δε--νbι inque prianis . Io Et tib i. aph. . diserte scribit in x-
220쪽
S. IX. Sublato solidorum in fluidi a nilnia humo momi aequili, io, totus eomam prurestus retardatur a minuitur, hinc quoque attritus ae divisio sanguim in minimas partes&solideum suido in ima mixtio minor sanguinem spissum, immoestiorem Madimetiones atque excretiones subeundas ineptum redclit. S. X.
Plinis gravis in illa vitia ac mala, quae a latiliori stat inlicit euio proveniunt.
sanguinem ex tripliori valde dissimili
substantia compositum esse , observatione non induin experimenta demonstrant Prinis est tenuis 3: fluida, aquea, cujus tres partes in sanguine sano sunt ad unam putem solidi, quod lati facta evaporatione innotestis. Hae quare pati bolidi duplicem rursus diversae indolis substanti aiontinet, unam solubilem in aqua Hibicundam , alteram tenacem, sises c
toris, quae aqua non dissolvitur, 3e haec fere dimidii cum illa ponderis est. Haec duplici generis, naturae in solidiore sam vinis pane constans substantia depre-enditur etiam , si sa, Nis missus secta
vena profluens dimittitur hi aquam tepidam, tum brevi tempore aqua superna tans valde fit colorata , insundo vero haerent albi, spongiosi flocci, interdum, ubi plethor urget , tam firma coagula ruan ex fibris membranis retis in m um compacta, ut nulla anua solvi eos sint, revertuntur. Ecquis ubitet , illas i ex segniori anguinis progressit, diminuta eius divisione esse prognata , sertilem in arctum,.bstriin ti,niun, com
eretorum , quae polyporum sormam ha-
irent de vasa periculosissime occludunt materiam de ea ami nistrare
s XL cum simu anguinis redundantia
hahena habere bona sua debet. E Lib. i in universo vasorum systemate tardio 1 cap. I. Orρο- , η -'re σιβι εα rem faciat progressum, liquido apparvis a sint, rei rei-ορη ρκη m. eum adhue fieri impeditiorem in iis partibus ac locis, per quae ordiu
rio .secundum naturam paulo tamdiu sanguis fertur, quod maxime fiei visceribus abdominis , praesertim in intestis,coro ae recto,sHis n. Quo remotiores sunt partes a validiis-ma potentia cordis motrice , eo minorem esse sanomas per has veloci atem, clarum per se est . Deinde,quia adscensus li-luidorum ad perpendiculum valde est dis.cuis, facile poterit peti ratio, eur psedes facilius intumescant , quam aliae partes&cur in intestino recto&collo facile stagnet sanguis S disculter moveatur item quare in vasis mesera icio, inque omnibus abdominis vis ribus , ex quibus sanguis in venam ponatat te hepar insim-ditur, fac sies sanguinis stagnationes locum habeant. Perspectum enim ex anat micis est, sanguinem , qui ex ventriculo& toto intestinorum volumine, me senterio , omento, pancreate , liene reducitur, per venam portae , quae pulsu systole canet, per innumera hepatis vasa trajici debere . Cum autem id reniter praestetur, facile intelligitur, tardiorem utique etiam secundum naturam sangui nis per iure viscera esse progressum S. XII. Mala quae ex noceat e sanguinis tar. diori moturae stagnatione intra abd
men provehiunt, modo a s sinodicia partium membranosarum uricturis modo ab atonia viseerumque infarcta Se obstructione proficiscuntur. s. XIII. Ubicumque sanguis intra membra ita nervos subsistri , stagnat , eati
que valde distendit , ibi dolor,
spasmus gignitur , in tanto veho mentior et aliasque nerveas simul partes in consensum abripit, libe