장음표시 사용
221쪽
it repletio vasorum major est quo una sanguinis per hirudines ex venis iniex qui litioris membranae sentationis 'extractio , vel eIus in pedibus missio plus sunt ac validiorem potentiam motri '''mussum aliud remedii g
Recte a repletione spasmum oriri uim νον-3fes. s. vh. 3. Pronuntiavit. Sed tamen non ubique valorum a saniririne repletio , uti videmusan hepat , in liene in utero, in mesenterio, pasmum &χ lorem causatur , sed tantum in iis parti
biis , quae ex membranis nerveci-mul cul O-
iis, quae genuinum omni motus di sensuso rum unae, constam.
s. IV. Si intra membrana intestini coli st
recti validas S robustas, nerve -musculosas, multus sanguis in valis satis ea pacibus firmiter tiae rei ac stagnat
ob dissicii est ad Venam splenicam van
deremotam adscensum , multi graves oriuntur dolotes spasmi, gravium pathematum, praesertim in hypochondriacis, auctores portissimam colon , praesertim ejus partem , quae in sinistro latere sita varias de-xuras habet, stricturam vati, aliquoties reperi in iis, qui ex patnematibus spasimodicis mortui disiecti sumine, ubi alias satis amplum capax colon ita constrictum fuit inventit in , ut lavem medii digiti crassitae vix aequaverit. Et non raro
tanta in hunc nariacis vel etiam hysteri ei, est rectit coli strictura, ut nec clysterem admittat vel flatum transmittat Incipiente itaque in hoe intestino strictura statim motus peristallici in toto intestinorum canale fit laesio atoue inversio, ut flatus ieces non recte escendant, sed potius ad superiora egurgitent , unde ventriculi&duodeni molenissima fit insatio, propter tensionem nervorum
testissilii mala post se trahens. Ex quo
jam rationem apparere claram existimo cur haemorrhoides fluentes horum mal x. saevitiam non partim minuant , equare illa suppressa aut temere cohibitae
acerbissima pathemata in toto systemate nervor lautaueant, item quam oppolare elysteres ex puris oleis coniecti, id strictim relaxant, perseo is opem quoque pra: stent. X U. vehementibus intestinorum, praesertim coli , rasmi fiunt non raro graves sanguinis in bis vel illis pari bus conginiones, periculosae salas
vel etiam enormes sanguinis per haemorrhoides, vel per cruentum vomitum, apertis brevibus vasis, vel Ghiscentimis venis, quae ad i leonise
tinent, nigrae&saetulistia, dejecti
Equidem non negari potest, sane ii Inis
per venas sedis fluxum spasmos sepocho driacorum egregie mitigare i neutiquam tamen ex eo concludendum omnem affectum hypochondriacima semper unice ab intercepto fluxu haemorrhoidali provenire. Nam ex compluribu, malo hoc aegrotantium historiis certum habemus sanos antea homines, 4bi nullum hujus fluxus fuit indieium , atate adhuc juvenes, per male euratas sebres, dysenterias , per stagidum potum, calefacto
corpori immissum , vel post gravem terrorem , vehementes purgationes nultima
hoc sibi contraxisse , ab eo tempore statim dispositionem ad hunc fluxum subnatam fuisse . Plures enim adhuc causae habitualem quasi spasmum vel etiam flatulentiam partibus his nervosis inducere possunt. Notum vero est , per spasmos valde comprimi vasa , ut libero sanguinis circuitu praepedito ille impetuose ad alias partes urgeatur , unde vaserum nimiae distensiones, apertiones fiunt . Quare etiam non mirum est, in vomitu cruento&sie dicto morbo De ιιι nigro, ptis vas breviluis et ile , ii ambo
tenuissimis membranis tecta sunt , inventriculi et intestinorum cavitatem cruorem effundi , quod tanto facilius fit , quanto obstructio et insarctus in
222쪽
qui non tam lieni , spasmi doloris experti , quam notitis colo adscribi debet tam rius huce malis jungi solant. S. XVI.
Quando sanguis eopiosior in Aeminis singulis mensibus per uteri vasa
non recte depletur, nimia ejus in corpore fit accumulatio atque vasorum quae membranas investiunt, etiam intestinorum, ventriculi, spinalis medundae, imo eerebri a stagnante sangu)ne distensio fit fibrarum nervearum pressio, unde vehementes in hisce partissius fiunt spasmi, dolores, convulsiones, neratorum distensiones S gravissima alia pathemita, hystericis per quam familiaria.
si enim ob vasa uterina nImis tenuia et angusta, vel etiam illa obstructa aut in. farcia , aut spasmo constricta , menstrualis deficit aut minuitur purgati, sanguis ad interiora regumitat, et vel in visceri. bus abdominis nimios parit insaretus, vel
membra notas et nerveas partes advehementes spasmos concitat, qua totam demum ueconomiam motuum sanguinisque ηiberum circulum atque saluberrimas ex Cretiones nunquam non turbant atque per- Vertunt , unde plura et gravissima mala amensium retentione fieri compertissima est.
s. vi LA tardiori sanguinis ex plethora pe
ti niversum eorpus maxime per abaci
minis viscera progressu longae&diffelles aegritudines, ut corbutus , ea-ebexta arvariae hydropis species nasci solent, idque fit maxime ab hepate, liene, panereate, &me senterii atque omenti vasis ae glandulis infarctis, o structis, induratis, ut incisiones eo porum post mortem testantur, unde Iaeso harum partium ossicio sanguis nee bene miscetur, ne bene depuratur sed potius erassus, impurus corruptus evadit.
numerabili vasorum copia eonstructae sunt, quam hepar et lien . Et suta non satis vasidis motricibus et nervet fibris instructae sunt, non mirum est, eas tantus a nimio sanguine mirifice inque ampIissimam, lem distendi obstru et indurari. Et quia totum pancreas glandulosum est, et ex ialissima in omnibus glandulis , quarum ingens copia in me senterio est, sunt vasa, quae ob stupendam parvitatem facile posiiunt obstrui, eas itaque tardiori sangit in is progressu facile indurari et chirrhosas fieri posse , non mirum est. Iam ouum liberior lymphae circuitus unice a sanguinis circuitu dependeat, isque valde imminutus et praepeditus sit in amplissimo hepatis viscere , non difficulter concipi potest quomodo ex tam lento in hoc aliisque imi ventris visceribus sanguinis progressiseesta otiatione lympha separetur et copiosius in lymphatica vasa ingrediens tandem illa nimium distend4 ac rumpat Ouod -- ro pedes tam frequenter obnoxii sint i moribus ede malosis , id maxime propter hanc causam fit, pila tardis a guinis per has partes extremas et rem las a corde est cursus et recursus per venas , ob situm perpendicularem et er mim admodum dissicisis , unde ex se sistente sanguine serum iacillime secernitur omnesque poros ac tubulo ibi implo
Ob nimiam quoque redundantiam segnior sanguinis progressus Atrinde faeta major eius erastitie non modo in parvis vasis ea obstruendo morborum
dat fovetque causas, sed in ipsa quo que eordis avitate ejus ire vilis maioribus non raro mirabile quasdam eoagulationes, ex meris fere membranisae fibris eoalitas, duras , inditalubules, saepius ingentis molis, quae vulgo polypi nominari solent , ingen
rat, quae pernitiales longarum 4nsanabilium non tam infrequenter se-gritudinum ausae, comites onstant.
S. XIX. In iis , qui sublata morte extinc
223쪽
. 24 μ nurborum ex nimia funginis
guuntur, aut apoplexia, suffocativo portio, sed remanet fissio susilati catardio, ut astasiate convulsiVo eum quae omnem respuit sollitionem . Si quan pectoris hydrope vitam iniunt quandoque etiam, qui ex haemoplysii, pleuritide,astbmate hydropico extinguuntur , insignis magnitudinis φ olypi corves pulmonalis vasa occupantes teperiuntur.
Vel unicum id illustre exemplum eo arporum abunde nos edocere potest, inspectionem cadaverum , morbis dissicilibus praesertim chronicis mortuorum,medicinale, artem de maxime doctrinam de morbis , eorum qii causis Tedibus ins-gniter promovere: maximam lucem illi adferre posse . In veterum monumentis nulla polyporum mentio reperitur, quia parcior vel plane nulla post mortem facta ruit corporum inciso, inspectio , cini l
ia tnen testantibus, quae nostris tempori
bus fiunt , sectionibus in omisere dissicili gravi morbo mon tantum in corde&annexis venis atque arteriis , sedis ultra in cerebri sinibus , in uteri aut iliacis vasis , quandoque ejusmodi concrementa Magula membranacea reperiantur so igitur hac limosior sanguinis pars vel
propter tardiorem progreuum a qui tem , vel ob admixtum acidum , spiritii sum , aut valde frigidum , a reliquo sanguine secedit ac seoaratur sortiori sacto vaserum appulsu atque compressione partium arctissime compingitur , dura ejusmodi corpora emergunt , quae vasa o struendo inaequalem sanguinis motum inficiunt, vel vasa majora claudendo universi sanguinis cursum ac circulum 8mitus sistunt. Haud fallacia rem prasentis polypi indicia sunt ingens circa pram ordia a noustia cum maona cissicultate spirandi, venemens cordis palpitatio pulsuum ina qualitas, vel et iam intermissio , Deinquentior ipsthmia et quae symptomata maxime a moti anguinis, quacunque ex
S. XX. Experientia compertum lis emis olypos maxime generari in eorporius spongiosis, sanguine eo mota turgidis, vitae sedent.ria addictis,4 qui vino vel vini spiritu unx modum se ingurgitant, ceterum parciushibunt,
nee potus facile tenues vel aquam adsumunt. Novi quoque eos stibito productos in iis, qui valde frigidam S largiorem potionem in corpus olidum adsumpserunt, item in sceminis ex mensium retentione , si lacticiniis &acidis nimium delectatae fuerunt.
Plei hora quoque R ex alae tardior factus sanguinis circuitus primum quasi ad impulitatem&eaeochymiam possit fundamentum. Recte enim Hire
cretes 2 si V desinitate tuenda Macenarem sanguis, eum abundat, maletudinem vitiat, quia bilis acida ex amara inpituita, imo sanies nascitur. Nam quo enrior est sanguinis evrsus, eo minus ille in tenuissimas partes da viditur atque discerpitur, eoque spissorde tenacior evadit. Quo vero tenacioressit, eo ξlus insan ita obstiuit vasaae
excretoria, quae sanguinis impuritatibus secernendis inserviunt. Quo maior vero horum obstructio, eo copiosior impuritatum in sanguine emergit
I. XXII. Impuri non bene mixti sanguinis indicium est, si is evena extra- In sanguine hi:mano plures dari Huri' ctu,nimi, aquosus es , qualis in by
r xxς , jam supra ostensum est , idque poς nonsiliam, lienosis reachecticis ad oculum patet, si exsiccatus aqua eali apparere consuevit, Item si nigricans dissimae infunditur , tune solvitur quidem pici liquidae similis, uti in melan-
subtilior ejus terrea , sulphurea Psalina cholicis, vel si in superficie spissam
224쪽
insti glutinis vel eorti crustam habet,
uti in secit butieis,, qui infla Titi a. tione interna laborant velo eam
dispositi sunt, ito si seium nimis na-vuni acbiliosum est, uti in ictericis, x ILLDuplicis vero generis eaeochmiam
in vasis esse statuendam , non adeo mihi idet ut improbabile . Altera quidem subito fit; facilius quoque transiit ac duc utitur atquci ex alvi 'transpirationis neglectu ducenda est. d. adlebres, morbos acutos da epide- mice gratiantes tacili mi disponit inquetis loeum habet. Prodeunt porro ex hae rheumatismi, at thi, lebres eatarrhales, tusses, diarrhoe , erysipelat 3: multiplicis formae alie se. bres Altera pertinacior firmiores radices in visceribus ex excretoriis o
structis habe; ω tarditi sanguinis& lymphae motu pullesai, neque tam
facile removet ut Mehronicum naxime passionum parens est.
obstructo vel insarcio hepatis viscere sanauis a sulphurei 3 salinis adusti,
particulis, quae bilem constituunt, non probe depuratur . Si vero renes tui muneris obliviscuntur , serum multis sali. bus excrementitiis fixioribus tartareis imbuitur. Per lienem mere vasculosum, si sanguis minus libere ob infarctum vel obstructionem transi , crassitiem Qui sciditatem contrahit , qua fit, ut secretoriorum excretoriorum vasculorum stupendae parvitatis eatus, qui sunt in glandulis, pertransire amplius nequeat. Obstructis vero hac ratione glandulis vel plane induratis, liberi ita in aeeitculo impedit , ipsa stagnationem acescentiam& vappiditatem In vasis con-
Alia adhue datur eaeochymiae, sive mana in sanguine impuritatis quae
stibit gignitur, ratio , quae a validioti estis per cordi si arteriarum motum auctiorem impulsi, attritu de commotione oritur, quemadmodum.
idiare apparet in omni febre, in qua
temperatus lene mixtus sanguis iolo motu, tam progressivi, quam intestino auctiora, . interposito ali luot dierum spatio , tam impurus reddi po- est , ut compluribus saltis, sulphureis i scidis partibus refertus ad n ut titio-em de omnes actiones secundu in na-xuram praestandas penitus sit ineptusnbolion Motus solidorum in fluida vehementior qualis est febrilis, blandam, pelatin tam sano uinis Mindi consistentiam a de resolvit, adeo, ut e vena emissiis si pe coccine usis flammeus instar colori floris cardinalis appareat , adeoque nec frigefactus in gelatinam abeat, mec in sequam calidam insusus ombyci tarmesiloccos deponat . Estataque labrilis motus medela quidem dissilinis . tam copios . quam crassi ac tenacis optima , sed tamen valde impurum eum reddit . adeo , ut praecipua ejus pars in excrementa colli quescat. Unde non tantum corpus de vires consumuntur,sed de urinae inoentem qua titatem viscidae mucidat, ut sulphurei materiae, quae fundum retere solet, evohunc sudore glutinon pingues, ac, dum spirantes prodeunt 3 ex alvo copiosa
bilios de foetida, licet patrum cibi assumtum fuerit, quotidie ejiciuntur. Quae excrementa si non secedunt, sed intus cohibentur, certum novi morbi proditur indi citi est . per itaque clanda est , ut semper , si febris impetus cessat, vel si ex toto quiescit, impuritates. illae . sebre: intus prodiicta , per emunctori a probe eliminentur, quae praecipua medicorum.
ia convalescentibus astare debet esse '
Nihil vero tam prompte 'puri tatem de corruptionem sanguini ci ducit, quam tardior humorem esse.
editui in progresso , si sanguis prae
225쪽
sertim ei rea viscera abdominis stagnat, vel lympha ob glandulas obstructas invasis lympiraticis moram trahit de lub-
Quod si sanguis humores stagnationem subierunt, intestino calore a. 'itati incorruptionem proclives fierinicipiunt, idque maxinies , si Vasse uteri obstructis menses non seruntur, At singuis diutius illis inhaeret, tensi ipsi consuetus per venas haemori hοι-
Scholion sola quiete de calore externo aquam simplicem , brevi interjecto tem pia leti se-ridissimam contrahere posse putredinem, inter alia satis vulgatum, notum ac do mesticum documentum exhibet otia in aqua: in destillatione spirituum vel aquarum ex vesica restigerationis fine in Vaseligneo , per quod canalis stanneus pertran-st, aliquot dies continetur, tunc ob ca- larem non solum insign ter turbida sit, sed& pestilentem suetorem contrahit. Hinc mirum non videtur, sincerum sanguinem stagnatione diutina in vas inclinare incorruptionem , eumque sola quiete in se lidissimam putri aginem ditatui, id quod apparet maxime in sphacelo. Ouapropter haud temere pronuntiamus , santuinem di hutnores, qui ex valde corruptibili caliena ibique dissimili materia constant, eo magis ad corruptionem tendere, quo tardior eorundem per vasa corporis humani motus atque progressio est
s. XVI l. Datur itaque impuritas humorum
putrida , quae omnium teterrima est,
re pessimi genii mo ibos excludit, eos ille malignos iam acutos, quam chronicos reddit, quos inter merito scor-butus eminentiolis gradus reseri de
ullam , ex ingenti sanguinis de humorum ς ruptione matrum, numque sium maxime debet pravis in oestis, duris nempe; acidis&salsis cibis, aeri humido divappido, item vacuationibus prasertim sanguinis per menses haemorriloides varias ob causas imminutis, unde propter tardiorem sanguinis progressumi retentionem excrementitiarum sordium humorestum salinam , tum viscidam putridamdvserasiam induunt , quae deinceps variis exulcerationibus, maculis, pustulis, atro eibus doloribus deeravata nutati ne sese rodit,in necem interna viscerum corruptione vel sphacelatione externarum partium infert ouare scorbuticorum si
guis plerumque plumbeusi viridis ae s
re putridus deprehenditur, teste valeno de corbui par. o. id quod vel ipso plebis judicio subinde confirmatur, Cum sangitis hisce coloribus tinctus ex sectis venis prodit . E corbuticorum gingivis
sano uinem suetentem Profluere, vulsatum itidem est nemini ignotlim.
f. XXVIII. Non solum languis , sed&lympha vel propter vitulentum aliasma admixtum , vel ob glandulas, vias obstructas motus progressivi expers
summam internam ontrahit putredinem , quae gravissimorum morborum,
cujusmodi iunt lues venerea, lepra , elephantiasis, herpes, scabies malia
gna, necunda mater eis, Si serpe latibus ac malignis exulcerationibus variis aeque ac vitiata nutritione vi
riumque plenalia dejectione abunde se manis stat
Maximam inesse istis morbis humorum corruptionem, inter alia clare testatur e rum sanguis e vena initas, qui in his ve
Itus, viscoius , fibris destitustus depre-enditur, inque lepra grumosus, adustus
seculentus, lenticulosus , imo arenosus vel etiam verminosus observatur . Qua de re legi potest cain.-νω, in Saritiges Memo risilium cent. s. s. Item ire herae, remnd. με re νran. Lib. ML Seo. .cet iv
226쪽
In eutis vitiis, quae a laeeorum impuritate, acrimonia oriuntur , frequeater observavimus glandularum rumores, instar globulorum sub cute, vel etiam inter musculorum interstitia in artii bis haerentes quibus pri ius non dispullis morbus nullo fere artificio expugnari potin .
Εjusmodi tumores instar majoris pisi duros, olandulosos non niodo circa collum in linea capitis , in lilmitudine,
acri defluxione oculor lim , sed S in pedibus manibus in maligna , et laepius reeidiVante scabie , in purpiira quoque Chronica atqite in pedibus , ibi malieolos occupabant ulcera, arpius vidimus et tacitu cognovimus , neque imi tuam ad sani talem Wrduci poterant hi morbi , nisurius his umorinus discussis et disparenti- siquidem glandulae, quae e conglobatarum numero sunt , lymphae motum fibrarum nervearum strictura promovere
debent , adeoque si intumescunt, itatis clare denuntiatur, progressum lymphae in hii locis esse interceptum, unde illa incomiptionem et acrimoniam abit, atque erosonem et defredationem ulcerosam cutis causatur in
Purpura , nostris temporibus ad riodum familiaris, rubra S alba chronica tuta, malisna, benisna, lymnhae a naturali erasi dese- cientis, vel insigniter eorruptae soboles mihi dentidem videtur, neque saeuiis vel statim in prindipio accedit vel in declinatione supervenit, periculo vacat, Purpura chronica , corbutiet , hypochondriacis et iis seminis, quae mensium desectu et alvo adstricta laborant
ad modiim familiaris, raro perse te cura
tur , qui potius citrata laepius regeneratur et revertit iis vidi saepenumero eam resuscitatam sit isse diuturno moerore , vel
alio gravi animi affectu. Et certe radici a m. ILtus auferre hunc morbum non exsul operis
res est, neque mediocrem exigit prudentiam atque observationem , difficultet enim landularum obstructiones reserantur et lymphae circulus restituitur . Pejoris vero naturae est ea purpura, quae Puer perarum morbis, vel acuta febre decumbentibus supervenit, quoniam tunc maioris impuritatis soboles est , quae in puerperis numquam non est manifesta , et plerumqtie in stati graviditatis contrahitur Quae tandem purpura demum sebribus acutis supervenit , ea partim ab excrementis , ob alvum adstractam diutius retentis, biliosis et salivalibus, partim e iam ablitimoribus ealatis, balsamio suavi a nimio febrili aestu orbatis, et circa viscera abdominis stagnantibus et comet trescentibus, inem uiasin trahere nubi Videtur.
S. XXXI. Humores quocue lymphatie diu
turniori mora stagnatione summam saepius acrimoniam causticam eontraiahunt , quae in Icarbuticis maxime deprehenditur , ubi molestissima procreat symptomata. Ab hae acrimonia dolores artulim vagi fixi , defluxiones acres, salsae, toὸentes , sitis inexhausta, cholera, diam
rhoea , erosiones ventriculi et intestin rum et pessimae exulcerationis species febres quomi cholericae bilios, derivati pollant . Mirabile exemphim corros vis anguinis redditi, ut ab una guttula vosica in cute excitata fuerit , resertis.
sensu in Dissensis Lib. r. cap. as resere scorbuticii ritisse , cujus sanguis naribus emi ius tam acris fuerit , ut ii teamina , quibus Exi eptus fueris , o
tinam scorbutici lintea corrodentem a notavit . Lae corrosivum vidit rei. o.
227쪽
icorum natura salsifices; nam sterterementa biliosa sulphurea alcatinae indolis, ii 5. XXXIII.
rare fixioris natiitie, quae urina eoelii intur, si sit btiliora , liae per cutem tranaeum, maxima ex parte reminent in suc-Wis, o postea salia ex alimentis alia , eides diversi generis alia admiscentur Mon nitrum est, ero uia horum unione intimaque combinatione eorumque intestina inter se agitatione divers generis dematurae salia sumna aQ ia et caustica . Que in nerari.
Quum origo impuritat imi sive salinae, sive tu Iphureae sint, priino ad tardiorem sanguinis, lymphae pro
gressum , deinde ad obstructiones, seu
pravum emunctoriorum statum vel de. fectum exeretionum refer erada sit, i. ruidissime constare arbitror, ea re meisiorum genera depurando sanguini es.se accommodatissima, viae circulum sanguinis promovent, me excretiones per universum corpus liberas expeditas inciunt, quae materiam e-vacitationi idoneam reddunt.
Non ignotum est,quanta in mater Ia didica remediorum silva ad sanguinem purificandum proponatur , di quadam salacidum , acre , salsinn, vel tartareum invertere praecipitare, ouadam selphur
peregrinum figere, causticam materiam demulcere, involveres, e I viscidum incidere dicuntur, quum tamen nihil quic: quam fere uitis habeant facultatis, neque etiam hariolari liceat, quomodo tam exima medicamenti quantitas universemian I. .uinem aggredi atque mari ediato con
actu , quidquid vitiosi apsi inhaeret, corrigere vel emeritare possit . Sed potius censemus, ipsa suffiagante experientia a pessimae indolis impuritatibus ibi coli elis massam sanguinis 3e humorum nona citus , ouam per alvinas purgationes e per diapnores moventia, intere sitis vicibus ac diutius usurpata liberari. minas, si mentium et iactu laborant ε viros, qui biis haemorrhoides consuetae nonbenestiunt, inter alia plura vitia in Fruibus ternis varias exulcerationes, quae cutim de foedant,
pustulas Pero fiones, tumores mali moris pati, quae omnia , nisi in ordinem sanguinis fluxiones redactae sue, lint, rate aliis remediis tolluntur.
ad finem lib. de in mννib. uti Iitalcm hae, morrhoidum plenius recenset, ubi dicit. haemorrhoides non solum solvere melam cholicos assectus, sed tubercula, pustulas, furunculos, vitis igines, denique omnia , quae habent melanchoscum ii morem , aliis humoribus permixti. . Nam certe vero est valde senile, sanguinem , si vel in liter pampinisermibus sntortis vasis , vel in ne sera icis quasi i carceratu si immotus diu pers sit , a noturali sua dulci rut elatinosa indola fi ctere salsa in putridam naturam iii ditere, unde sensim paulatmque univeria sanouinis humorum massa a corruptione inficitur . Et tirm is quis, ii uenen Onet Nip oerates tib 6. Epid. ses. 7. impurgatus labori se dederit, ulcera erumpunt, quod etiam fieri solet post omnem validiorem sanguinis , etiam per medicamenta , commoti mem . Ita enim serdes
salinae ad partes externas serunt ii , quae
aqueis partibus per auctam transpirati nem dissipatis actiores reddi ae causticam
&cathaereticam naturam exertint . EX quo
patet, quam salutiferum in amnibus gravioribus esitis vitiis sit, solennes sanguinis vacuationes in ordinem redigere.
g. XX XIV. Pessima igitur status orporis plethorico iacoctyinici est conditio quippe non modo oniinibus morbis tam aeutis, quam chronicis patet ,
sed eos etiani deteriores reddit atque Disitiro b Corale
228쪽
abundantia tumorum impis ita tegeneratione. a 4Teffectum emediorum4 spem meden-' est , viij constantem rium plerumque eludit
vitae spem promittat, utpote u animi vim
SchoΓοα motum exce peris , morborum initia ex. Si quando morbus epidemius, etiam levibus , mani sesti , externis meroe per se non adeo exitiosus, in corpus im- ehysicis causis paulatimpullulant, incre-Purum sic repletum incidit, certe non ca scunt de vim acquirunt. Quicunque itaret periculo . Vehemens animi commotio, que tum ex observatione atque experien- ut terror, ira, moestitia , saethalem sae-.tia diligenti&accurata, tum ex vera pilis in eiusnodi corpore producit effe- claratheoria omnium eartim rerum , clium Quin . Fragus paleso acrius admissum mi-:bus homo uti solat , alubrem S insalutifice ossicit, de omne, quod alide com- brem vim , naturam ac potestatem accu- movet, remedium , sive sit purgans, si vel emeticum , al: mercuriale, vel sortiter sudorem movens, sive balneum praecalidum , in lethorico cachochymicis gra vissima concitate mala solet , maxime vero iis insenta sunt medicamenta , quae ad strictivae sunt facultatis , nil aeque pium recipiunt Atrox dolor .ipumus, si e- jusnodi detinet corpora , producit saepe alias critudines, quae sun est sim habent eventum . Felicem itaque eum habeo medicum , cui cura ejusmodi corporum non deo freqlienter committitur, parum enim arte sua proficere poterit.
PR cognitis se atque rutus vetis
morbortivi, qui homines infestant ii tam praemature tollant, fontibus atque originibiis, in facili nunc atque proclivi erit, rationem atque
remedia opportuna invenire, quibus primis morborum initiis eorumque
generationi occurrere possimus, quod praecipuum, desiderat illimum m. nium Iere hominum votum est
Prose nulla pars artis nostra tam clari, Mevidentibus nititur principiis & sumdam ris, neo, ait in medici pol
rate novit, 'uomodo phi res causae invicem unctae ad producendum quendam. morbum concursent, intelligit, is certe magno studio atque cura eo eniti poterit, .ut apta remedia inveniat, qui biis gra, isse
simas aegritudines di doliuem, mesestiaquistissimam mortem minantes , felicissime sub divina gratia avertere possit. Nam mcuti omnium rerum dissicilium principiis semper facilius obsistere licet, quam ea quae laliae vulnerata sunt , redintegrare, ita multo certius de expeditius est , mose bis in principio occurrere , quam si corpus jam a morbis infestatum vel victum jacet. Tunes ofecto dissicile , vel prorsus extra. potestatem medici est, remedia morborum causis removendis apta invenire. LII.
Supra jam satis evictuma: desinii-ltiatum eu, sub eutonia partium Aliu
d arum de moderato ac libero humorum cireulo ac sulficientibus excretionibus de vitam di sanitatem aio vestiri tegritatem corporis de animi lalvain perstare atque incolumem , omnisque generis aegritudine in perverso solidorum motu fundari, de ex male ingestis&excretis oriri. Ex quo utique clarum fit ae perspicuum, omnem prξ servandi rationem maxime in eo poli
tam esse, ut ea conquiramus remedia, .
quae motum solidorum de fluidorum. aequabilemα liberum, omesqueexcretiones integras de illaesis conser-
Superioribus satis abundeoue m.
229쪽
stensum est, tardiorem sanguinis pro L. VI. Homo ordinarie , sive robustus , sive imbecillis sit, plus adsumere solet alimenti&pius etiam sanguinis generat , quam ipsi ad motum vegetum de nutritionem necessaritim est, quam aratura ferre, subigere regere potest. Ex quia in ejusmodi nimia iaceorum reductantia primum destructae valetudinis fundamentum situm est , hinc nimiam sanguinis Tuceorum in venis repletionem S probe indagareri inter
initi altatim removere oportet.
s. VII. Si quis itaque a nimio adsumpto,
tu is ibo imminuto labore ac motu corpus grave Mastum, ad motum ineptum, venas simul turgidas atque
gressum per universum eorpus de maxime per viscera abdomitas, corpus
multis valde impuris humoribus, plere, &retardatas tam solennes sanguinis , quam eas, quae fiunt per transpirationem Walvum, evacuationes morborum epidemiorum , acutorum de chronicorum , matres esse sincundissimas. Opera igitur danda est, ut
omnibus mouis evitemus ea, maxime, quae ad ingesta&aeris usum per. tinent, quae ulla modo humores au- ere, eos intemperatos reddere, tariorem sanguinis progressum facete &ereretiones impedire possunt. S. V.
Quum libero sanguinis progressui de ab eo pendentibus salutaribus ex- inflatas sentit praestat cum . aliis
cretionibus nihil magis adversum sit, quam sanguinis humorum eopia ac crassities , ideo ea inquirere de sibi quam maxime ab iis eavere non modo inaus, sed maxime elim natura imbecillis debet. Immodicus de init peratus esibus
alti morbis amplam materiam de occasionem praebet ita modicus aetemperatus vires danitatem optime tuetur, di securissima via est ad vitam sanam de longam perveniendi.
sertim copiosus si sumantur, omnia dulcia, dura, pinguit, acida , acerba , Vi-
remediorum generibus huic plenitudini occurrere , eaque adhibere, quet
eam demant ac mimiant. Seholion.
Hoc hi numero est priniamque laudem meretur abstinentia , ubi parum , vel nihil adsumit homo in coena , vel per totum diem a nam nihil miue corpus a morbis vindicat , quam tempestiva abstinentia. Deinde victus quaedam mutatio est instituenda, de elenus ae lautus in tenuem
vertendus, ideoque ad tempus a carni
bus , quae ex genere ac familia anima sum sunt,abstinendum est totius cibi ex vegetantibus sumendi, modo ventriculi is eos ferre possit, aqua vel sola, vel dulci, viiii apirituos misceta bibenda, tum etiam motum exercitationem vel Iab
scida , quae aegre coquiintur.&ditat rem corporis augere oportet. Nam motus uuntur , item nimis acria , aromatica , prudenteri cum debita observatione ad-
calidari spirituos pertinent. Quae bonost hibitus omnia alia res ta miseraratori
versi natura amicos succos prosent, nisisng ssime superat, quia non modo circ omnis panis, carnium praelertim unIO rum animantium , genera , maxime O
ninium ova sorbilia . Quae cuncta num chylum, bonum praebent sangui-Bem, ac nunquam, nisi nimia quantita- e, insano statu cend. tum sanguinis augendo minii it humores transpirationem restituit, sed, erassum sanguinem resolvit & vires adjicit. Debee autem motio fieri non post, sed ante cibum,
230쪽
s. VIII. si quis ejusmodi remediis, quae minuunt humorum copiam, uti detrectet M nimia vasorum plenitudo tardiorque sanguinis circuitus praesentia mala minetur, tunc praestat, quanto-eyus fieri potest, lethoram solvere, idque optime fit sanguinis missione, vae statim eius motum liberiorem re-ituere Helpit, adeo , ut etiam excretiones, anguine superfluo detracto, melius, quam antea, succedere, observatum tuerit. Non semel, sed tertim, aliquoties observavi in corporibu sanguine valde repletis segniorem alvum, cutem aridam, urinae fluxit in parciorem , decim minii tum qitoque mensium fluxum, ubi mox a sanguine emisso alvus fluidior sim, est, &cibiis valde biliosis prodeuntihiis, obliberiorem jam bilis in hepate separationem di adfluxum ad intestiis iactura curina
quoque fluxit coloratior, copiosior, somnus contigit placidioris corpus post motum liberius ludavit. Neque odicurum est, sed satis etiam vulgo compertum, secta ante tempus mensitim vena liberiorem eorum fluxum fieri Magna itaque sunt illa beneficia . quae ex venarunt incisione prudenter administrata in valetudinem hominis redundant . optimi vero succes.sus indidium expulsuum magnitudine robore a secta vena aucto aesumendum est, eo quod mann illido pulsuum sanguinis progressum Acirculum inctiorem focium fgnificet. S. IX. Q iam egregium vero adversus mutitos morbos avertendos praesidium est in venae sectione opportune instituta, tam magnam quoque vim nocendi ha bet eadem , improvide ac inconsidera te administrata . Plures saepe noxas sanguinis detractionem excipientes animadverti, dum quidam in magnameorporis lassu udinem, gravitatem anciderunt, somno facto inquieto
atque a sumpto cibo male sed: anxie
habuerunt, alii in gravedines eum s bricula quadam inciderunt. Quidam rheumati Iulos, sive aeet bos, pertianaces dolores in artubus passi sunt, quidam lentas febres inde id contra. xerunt, quod maxime obtinet incor .poribus spongiosi habitus, quae venis tenuibus&angustis referta sunt , ubi non tam ex nimia sanguinis plenatu dine, ouam ex desinu virium in partibus olidis humorum tardior est progressio. Deinde si autumno vel vere coelum diu humidum, frigi umregnat, idque post venam sectam incidit, vel etiamsi ei bi non concoctu faciles adsumuntur. Cohibita enim haeratione transpiratio longe pejorem statum corpori, quam antea fuit, in
fert, facilis sit ad res vel etiam
destutiones dispositio. S. X. Tutissime venae sectio instituitu e circa exitum Februarii de medio Septembris, si tempestas est constans, non adeo mutabilis, sique tempus serenum ruent Orientales dominantur.
Deinde, si corpus pro ab aere irmi
do de humido detinditur , de cibi
coneo et faciles , alimenta, quae trant pirationem juvant, adsumuntur. Tertio, si minor semperinii antitas corpore spongi Olo , quam e macilento, vasis copiosioribus astructo, ex trahitur.
molatique mittendi sanguinis praecipua capita veluti scopi sunt , a rum magnitudo & turgescentia viriumque robur . Nam ubi viae adsunt conndenter sanguinem detrahere licet meque hic aetas senilis obstata nam firmis renibus sanguis tam praeservandi, quam curandi fine utiliter bono successu mittitur Ubi vero vires sunt subinfirmae, licet aeritas sit ii venilis , appetentia, concoctio minuta , praestat tam in cura, quam in