Commentarii Hieronymi Comitis Alexandrini de acerrimo, ac omnium difficillimo Turcarum bello, in insulam Melitam gesto, anno MDLXV. Addita sunt singulorum locorum interualla, necnon mensurae, & obiter obscuriorum locorum explicationes. Cum indice rer

36쪽

COMITIS

rerum a Turcis in

Melitae gestari

VI se in altissimum miseriarum, calamitatumq; humanarum pelagus incidisse sentit, neque tamen imbecillitate naturae, inopia ueingenij circumstantium calamitatum , & infortuniorum magnitudi ne mergitur, hic unus uerὸ constans existimari potest, omnemque salutis, &uitae suae spem in Dei uoluntate statuisse. Quis enim sapiens posset appellari, cuius uoluntas a diuina prouidentia dissentiat i aut qui non omnia nostra diuinitus, nisi quantum nos resistere conamur, gubernari putet ὸ Atqui tametsi Deus uiros bonos aliquando uex ri , molestiarumque procellis agitari patitur, ut eorum fides & constantia ante oculos omni una elucesc*t; tamen eos non penitus deserit; sed cum magis Opus est, & cum propius periculo accessisse uiduntur, tum Deus omnibus consei-

37쪽

euum Acit quanta diligentia nos, nostraq;

ompia tueatur. Praeclar m autem eius,

quod dico, fuerunt argumentum res Melitensium gestae . Nam cum potentissima Turcarum classis insulam Melitae obsidione nuper cinxisset, Iehanus Valetianus et quilibus religionis Sancti Ioannis praes ctus, id sentiens, primum, uti par est, Omnem bellorum euentum in diuina uoluntate situm ratus est, deinde se ad omnia quae forent ad arcendas hostium iniurias necessaria diligentissime accinxit. Nam acris prius rite peractis, omnibtisque miliatibus in opportuna praesidia distributis , praeclarum & religionis, & militaris periatiae exemplum suis exhibuit. Hic, cum classis Turcica tantam haberet nauigiorum multitudinem, tot, tantaque bellica

tormenta, tantum rerum omnium appara

tum, tantum lignorum numerum ad agge' res extrueli dos, . ut quem uis Christiano'rum principem, ne dum Melitensium animos , metu posset lacile consternare, intrepidus tamen aduersus tantam periculo' rum, laborumque molem perstitit: atqise

quod magis est admirabile, non solum so titer se perpetuorum hostium Christiani nominis impetum sustinere posse sperauit ,

sed certissima spe uictoriae statini illini ani,

38쪽

mus exarsit.Tum equites omnes Meliter sis militiae, ac stipendiarij milites ita animis confirmati sunt, ut uel sibi in pugna forti' ter moriendum esse decreuerint, uel moenia, & religionem, & Christianum nomen,& gloriam Italicae laudis fortiter defendendam. Sed quoniam omnium bellorum, quae unquam gesta fuerunt a Tu cis ad hunc usque diem, hoc atrocissim una& asperimum esse iudico; cum neque ulla oppida breuiore spatio temporis tam crebris oppugnationibus tentata , neque tam assiduis laboribus infestata, neque tantis

apparatibus ilexata unquam memorentur; neq; contra tanta oppidanorum animi margnitudine, uel tanta rei militaris peritia, uel tanta diligentia defensa; me opere premcium esse facturum cesto si res a principio, quomodo gesta sit, pertractauero. Iam primum omnium manifestum esse puto proprias inter Turcarum Imperatorem, &.Melitensis militiae Equites inimicitias intercedere, cum perpetuae resideat in animis illorum iniuriae memoria, quam Philippo Lalidamo militiae Magistro acceperant. Nam dissidentibus inter se Christianorum armis, principibusque intestinis bellis occupatis, satis aptam gerendae rei occasionem Turca ratus, Rhodum antiquam eo

39쪽

rum equitum urbem ducentis armatorum millibus oppiignauit, tantis tamque mirandis operibus, & cuniculis, ut desperatis auxilus denique in deditionem compulerit. Nam Ttircae satis aptam inimilitiae oppo tunitatem religionis simulationem arbitrantur, ubi rapinae, & imperij dilatandi spes apparuerit. Tunc enim, ubi fortuna rei feliciter gerendae illis arriserit, incredibili propagandae religionis desiderio inflammantur. Eius acceptae iniuriae memores

Equites nonnulla nauigia Turcarunt mercimoni js onusta ceperunt , utiliostium, ueI aequites contemnentium & minime Christianas uires formidantium, uel illatae in iuriae oblitorum. Sed quoniam omnis i ctura grauissima est illi, qui res alienas ra-Pere tantum consueuit, suasque diuitias Perpetuis rapinis locupletare, has iacturas grauiter ferebat Imperator, quare insulam Melitam occupare, aut funditus euertere omnino constituit. fit igitur certior per si teras militiae Melitensis magister Valetl nus, quae Byzantij agerentur, quod nun- quam intermissis operis summa diligentia Imperatoris iussu nauigia omnia, quotquot comp rari possunt,instruintur; quodque ingentem classem, maximeque rebus

omnibu4 instructam necessariis esset.ad

40쪽

Meliten expugnandam emissurus.Illud autem fiebat per exploratores , quos magnis

sumptibus habebat Byzantij , ut in dies de

rebus omnibus, & de Imperatorijs apparatibus certior fieret: quoniam bona pars est uictoriae in hostilum uiribus cognosce dis; quod per nullos, quam per specula

tores , fit commodius . His igitur acceptis nuntiis minime territus magister Equitum neque tantarum rerum nouitate turbatus ad ea comparanda animum adi cit, quae forent tantis uiribus repellendis necessaria: ac primum suis ad concilium conuocatis ita locutus est ι Nemini v strum proceres obscurum est quanta Turcarum Imperatoris sit arrogantia: qui omnes caetetorum principum uires leuissimas in se esse arbitratur . neq; profecto uestrum quempiam latet , quanto nos odio illi au rissimo, & crudelissimo tyranno esse con ueniens sit; apud quem nulla sit illatarum, sed tantum acceptarum iniuriarum opsenio, apud quem nullus est iustitiae locus, cum amplissimus auaritis, & libidini pateat.Is igitur potentissimam classem ad insulae nostrae oppugnationem naagnis apparatibus iam prope instruxit , qui cum sibi uideatur princeps iustus inserendis iniu

riis , quanto nos iustiores erimus illis prois