장음표시 사용
121쪽
bHb. v. In Asdrubalis locum extemplo iuuenis 33 Annibal praerogativa militari in praetorium
delatus eit,ingentique omnium clamore a que assens a,fauore etiam plebis sequiico, Ina Perator consalutatus. Hic odium Romano rum pene cum lacte matris imbibit. Nam dum pater Amilcar exercitum in Hispaniam traiecturus sacrificaret,altaribus admotus,tactis sacris, iureiurando adactus est, se quum primum per aetatem posset, hostem fore PQ. Ro.Hic vigesimo sexto aetatis anno Imper . tor factus, Uxorem duxit Hispanam nomine
Imilcon, ex Castulone oppido non ignobili, ct patris ac sororij res gestas supergressus, biennio uniuersam prope Hispaniam do inuit Ex Polybio, Liuio, Iustino, dc Plutam
3 36 ' Quas fodinas Annibal in Hispania incho
auerit, ct quantum ex eis puteus unus singullis diebu reddiderit,superius diximus. Quia, bus opibus fretus, neque Hispano contentus imperio, Romanos quoque atque Italiam inuadere gestit. cui rei dum occasionem iquaerit, Saguntum peropportunum visum est,urbs Po. Ro.socia.Eam omnibus viribus oppugnat, dum Saguntini auxilia Roma norum frustra expectant, ac Romani consultationibus ac mittendis legationibus tempus terunt, crudeliter expugnat. Cui quam
obstinatis animis Saguntini ad extremum usque
122쪽
usque restituerint , quantaque constantia Ab ηεπλα fide Po. Rom.amicitiam conseruauerint, qui scire volet, T. Liuium consulat.Ηabebat likI.Dee. 3 ici temporis Annibal in armis centum quinquaginta millia hominum. Ex Polybio dc T. Liuio.
DE. SECUNDO BELLO PUNICI, ET Romanorum in Histania rebus gestis vrique ad Augusium, cum caralogo Consulum, Proconstitum,ct Praetorum Hispalma. Cap. I 2. tuit
A res tam indigna Romanis visa est, ut bellum Carthaginensibus indixerint, Consulemq; Ec Consularem eXcrcitum in Hispani,
i mu's ham mittendu decreuerint.
A--α l is Cuius rei adeo non poenia it Annibalem,ut nihil prius duxerit, quam
omnem belli molem primo quoque tempore in Italiam transferre. Igitur P. Cornelius Scipio, Africani Maioris pater, Coc. primus Hispaniam sortitus prouinciam , atque ad eam cum exercitu profectus , ut Anniba Ii ex Alpibus descendenti occurreret, reuersus in Italiam, Cn. Scipioni fratri provinciam tradidit, qui prinio anno Hannong
123쪽
cum exercitu fudit ac coepit, ct contra A tarii, balem terra marique Relici successu praeli tus, praeter Baleares infulas , centum viginti populos Ilispanorii Romano Imperio sub iecit anno secundo,quo P. Scipio prorogato. post Con sulatum imperio, in prouinciaim redijt Exinde duo fratres communi consilio
rem gesserunt.EX T. Liuio.. Carthaginenses ante Romanorum aduentum viginti tribus annis in Hispania domi nati sunt, quo tamen tempore Romani societates in ca habebant. Possideban:Ηispaniam Varu reguli, qua Ieis T. Liuius nominat Mandonium Ilergetum regulum: Ain tum Lacetanorum, Ecalios Polybius etiam Andubalem. Hi reguli j partim eo tempore Romanos , partim Carthaginenses agnoscebant. Prius tamen sui via impexij penes Carthaginenses erat. Hic obiter annotandus lapsus L. Flori,
inter finem primi belli Punici 5c principium secundi,Via quadriennem fuisse requiem,quii viginti tres anni, Vt mi nimii, in tercesserint,nili vel deprauatus sit Florus,vel ad alia bella respiciat: Ec Valerij Maximi, qui Sagunti calamitate post Scipionum in II1L-pania miserabilem stragem ponit,quum decem fere annis antecesserit.
Cum Cn. S pio successiorem a Senatu pe
124쪽
pso dos expediri no posiex: Senatus ne Reta Ab rb. compub. bono duce carerea, patris sibi paries sumpsit,ct dote coiilio uxoris &propinquo
rum Scipionis ex aerario constituta, puellam nuptui dedit. Valerius Maximus. Cn.&P. Scipio,cum per odio annos in utrias res prospere gessissent in Hispania ut i sque hostiuis strages ardidissent, miserabili clade cum exercitu caesi sunt,undetriges- modie alter post alterum, ut autor est T. Lita '
uius. Quorum monumentum etiam hodie prope Tarraconem extare affirmant eX marmore affabre laborato.
MOX L. Martius impiger & magni animi iuuenis, a Scipione militarem arte edoctris, collectis ex fuga militibus, rem perditam ad- ibidem. mirabili induitria restituit. M eodem. . . Ex huius L. Martii capite concionantis lib. 4. flammam eluxisse, ait Valerius Maximii qui addit illum octo ct triginta hostium mitilia concidisse, 'magno numero in potesti tem reda sto,bina castra cepisse T. Liuius a. - .dit , in praeda captum clypeiani argenteum Pondo centum triginta octo , cum imagine Barchini Asdrubalis. Erat autem L. Martius Primipili Centurio,ut ait Cicero, qui testatur rro Cor. dati
illum primum cum Gaditanis foedus icisse, si quod scilicet illi tam duro Reip. tempore λdelem operam Romanis na' aucrint. 3Claudius Nero cum exercitu Propraetor
125쪽
in Hispania missus, qui L. Martio & T. Fonteio Cn. Scipionis Legato succederet. Τ. Lia
Comitijs Romae habitis,caeteris omnibus metu recentis cladis a petitione Hispanim prouinciet deterritis,Ρ.Cor. Scipio, Scipionis occisi filius, annos natus viginti quatuor se obtulit, qui summo omnium Sonsensu creatus Proconsul Hispaniae, de cum iusto exe citu in prouinciam profectus, primum Carthagine , magnu illius belli momentum ce pit: deinde post multas res praeclaro imperatore dignas, tandem Poenos varijsprxlijs fusos fugatost quinto, postquam Proconsul in Hispaniam venerat,anno, de post bellumeu illis in Hispanijs initii d*cimo quarto, P nitus expulit Hispania, atq; in Africa cu omni exercitu inglorios redire coegit. Ex eo de Scipio pulus Hispania Carthaginensibus, compositisque prouinciae rebus,eam L. Lentulo de L. Manlio Aciditio tradidit , ipse vero Romam redijt, urbemque ingressus, praedam ex Hispania prae se tulit in aerarium , argenti quatuordecim millia pondo trecenta quadraginta duo, de signati argenti
Hagnum numerum. Non tamen triumphauit, quia sine magistratu res gesserat. eo
L. Lentulus& L. Manlius Acidinus Ile
aetas Hispaniae populos, in quibus Osca Se
126쪽
Ilerda, noua molitos,magno prςlio fuderiit, Ec castris exuerunt, atque indibilem regulum ipsorum rebellionis autore ni occide
Cn. Seruilio Cepione&Cn. Seruilio Gemino Coss. Anno fecundi belli Punici 16. ex Hispania,vestimenta, frumentum , arma ocomne genus conieatus Roma portata sunt, Vt ait T. Liuius, qui affirmat de sequenti an sitam DRsno magnam vim frumenti ex Hispania inis. sam,adeo ut vilitate annonae Romae fecerit. L. Lentulus ex Hispania reuersus, Ser. Sul ispitio Galba ct C. Aurelio Cosi ex S . C. ouans urbem ingressus est,tulitque eae praeda argen ii pondo xliiij. millia, auri duo millia quadringenta quinquaginta, praeter pecuniam militibus diuisam. Lentulo succcssit C. Co nelius Cςthegus,qui ct ipse magnum hostium numerum in agro Sedetano fudit. EX De.A. Id L
L. Cornelio Lentulo de P. Iulio Appulo ---Coss. C. Cornelius Cethegus Proconsul His mpaniae, absens Romae Aedilis Curulis cre t is est,atqu e ad magistratum gerendum Venire iussus. Loco eius de Luci, Manlii Acidia Di,qui ct ipse Romam redire iussus est creati 'Proconsules Hispaniae Cornelius Lentulus M L. Stertinius. Ibidem. L.Manlius Acidinus priuatus Vrbem ingressus,ex Hispania mille ducenta pondo a genti,
127쪽
Abur genti riginta pondo serme auri in aerarium i tulit. Idem. δ' Cn. Cornelio Cethego dc inutio Ru 3 7 Lo Coss. Hispania hactenus una proconsularis,tametsi per duos pari imperio administrata,diuisa est in duas prouincias Praetoriar, esteriorem &vlteriorem. Citerior Cn. Sempronio Tuditano ulterior M. Actio contigit. Hi terminare iussi, qua ulterior citeriorve His pania terminaretur. De quare superius latibus sum loquutus.
M. Actium T. Liuius appellat paulo post
M. Heluium , nisi mendosus est libet. Ingens eo anno in Hispania ulteriore bellum coortum , Culcane Ec Luscinone regulis arma mouenti blis. In citeriore qumque C. Sempronius praelio victus, exerciatus eius fusus fugatusque , Ec illustres viri in acie caesi. Sempronius cum graui vulnere latus ex praelio,haud ita multo post expira, uit. Ibidem. L. Furio Purpurione ct M. Claudio Marcello Coss. Fabius Buteo Hispaniam Q. teriorem, a Minutius Thermus citeriorem Haetores sortiti sunt. Hoc anno iterum in Hispania bellum coeptum,scilicet quinto anno postquam simul cum punico bello fini tum erat. uia tum primum Hispani suo nomine, nullo Punico exercitu alit duce, ad arma ierant.
128쪽
: Hoc quoque anno Cornelius Lentulus, Muriam. qui biennio ante citeriorem Hi paniam ob-l tinuerat, Urbem ingressiis, tulit prae se auri mille quingenta pondo quindecim : argentii viginti millia , signati denarios triginta quatuor millia dc quingentos quinquagin-
L. Stertinius eX Uteriore Hispania, quin, quaginta millia pondo argenti in aerarium tulit, Ec de manubijs duos fornices in foro Boario ante Fortunae sedem dc matris Matu. tae, Unum in Circo inmimo posui ct his fornicibus signa aurata imposuit. Q inutius Thermus aduersus Budarect Befasidem imperatores prospere pugna uit,duodecim hostium millia cecidit, Bud rem coepit, caeteros fudit fugauitque. Ibiadem
Gliscente tantum in Hispania bello,utct s 39sulari Ec duce 6c exercitu opus esset, placuit patribus, ut citerior Hispania coolaris esset, ad quam missus M. Portius Cato, qui postea a censura Censorinus dictiis est, huic P.Masius Praetor adiutor datus. Ap. Claudius Nero Hispaniam ulteriorem fortitus est. Ita ferme Titus Liuius, ct Plutarchus. Sed ego ex ijsdem colligo,& affirmare mihi posse vi- 'se deor, Praetoribus Paulo Manlio in citeriori: Ap. Claudio Neroni in ulteriore: M. Catoni Consuli in tota Hispania imperium fuisse.
129쪽
Na Catone in ulteriori quoq; Hispania res gessisse ex Plutarcho costat, qui ait eta PoI
bio,a Catone omniti Vrbiu muros,quae intra
Betim amne sunt,uno die solo aequatos esse. Quod si quis admiratur , magis admiretur eum tribus seruis comitatii Hispania rexisse, in ea intra annu quadraginta oppida cepisse, tuorum alterii Valerius Moimus, a terum Plutarchus literis prodidere,ex quo sic T. Liuio petat,qui de Catonis in Hispania rebus gestis plura nosse desiderat. Eodem anno M. Heluius ouas urbem ingressus, tulit in aerarium argenti infecti quatuordecim millia pondo, septingenta trigii ta duo, dc signati bigatorum xvij. millia viginti tria . Oscensis argenti centum viginti millia,quadringenta triginta octo , ex ulteria
Hinutius de citeriori Hispania triumphaui ct tulit argenti pondo triginta quatuor millia, o genia, bigatorum septuaginta octo millia, Ec Oscensis argenti ducenta septuaginta octo millia. Atque hic est primus triumphus,quem Romanos egisse de Hisbaanis reperio.
Rursus Τ. Liuius M. Heluium appellat, quem superius M. Aelium dixit, forte quod utroque apyellaretur nomine : sed in eo lapsus memoria est , quod ait in Minutium M.Helvio successisse. Namque Heluius vite rioremi
130쪽
riorem, Quintus Minutius citeriorem, ut di- Mνῶ ς triximus,rexit Hispaniam: deinde quod ait M. Heluium in aliena prouincia pugnasse. Suquidem Iliturgis, circa quam postrema eius victoria fuit, Plinio ct Ptolomaeo in Betica ponitur,quam aliqui Gienensem esse ciuitatem suspicantur. Antonius quoque Nebris. sensis in Betica poni quanquam in Vocabulario ipsius Gaeographico, mendoso oppidii Boeoticae pro Beticae impressum est. P. Cornelio Scipione Africano iterum, Ec 36vΥ. Sempronio Longo COS.Praetores P. Cornelius Scipio Cn.filius, hoc est, Scipionis Africani patruelis,ulteriorem: Sex. Digitius citeriorem Hispaniam rexerunt rursus in prouincias Praetorias rebus compositis redacta.
Horum impar fortuna fuit. Nam P. Scipio prosperὸ omnia gessit, ct Propraetor Lusitanos fudit .alter crebra magis quam digna di-etii proelia fecit, ct adeo pleraque aduersa, ut , vix dimidium militum,quod acceperat,successori tradiderit. Eodem anno M. Portius Cato ex Hispa nia triumphauit, tulitque argenti infecti viginti quinque millia pondo , bigati centum viginti tria millia , Oscensis auri quingenta uadraginta pondo, praeter pecuniam militii visam. Nam Plutarchus testatur singulas aris negeti libras viritim militibus distribuisse, illudadu ciete,melius ei se multos ex Romanis a Sentum