장음표시 사용
91쪽
26 Nicolai Caietani Meta Im Parthen.
rit Ge bard. Mereviori ua Atlante rPraeambulet quis , inquit, cogitationes
minis et hic vis,ia ille Munai in nosra . Tinopa ocellus P sumptuosam Romae magni centiam regatus Venetiarum ver,nspiciendam Neapolis Nobilitatem feruentia Genuae Commercia, felicem illam Mediolani amaenitatem , aliarum deniq;
alia cum miracula, tum commoda. Diuiditur hod id in complura Regna , de Principatus: Praecipua verti sunt; sectam dum Michael. Ant. Baudrand in texie. Geograph. , Hispania, Gallia, Anglia , Scotia, Hibernia, Noruegia, Dania , Suecia, Germania, Portugallia, Pol nia, Hungaria, Bohemia, Boseia, Bulsaria, Regnum Neapolitanum, Sicilia, Sardinia, Rusa, scii Magnus Ducatus Moseouiae, Turcarum Imperium Hellespontum, & Tartaria minor. Respublicae sent, Venetiar, Genua, Status Belgij uniti ,& Helvetii. Insulae sunt, Corsica, Crcta, Istandia, & Eubsa ;Supersunt Ditio Pontificia, Ducatus Sabaudiae, Ducatus Mediolanensis, Ditio Magni Ducis Etruriae, alijquo Principatus innumeri.
C A P V T I. De Mario Atheniensium i
florentibus eius gentis rebus longe clarissimae fuerunt Athenae, de Lacedaemo M, qtiae & Sparta etiam dieia est, velut oculi duo inter caeteras emicantes ta sic autem Urbes obscurae sensim defici ut , subsuntq; dominio Turcarum, & V ne torum . Extant de his Rebusi ubi. duae Aenobontis orationes, &ali , quam de Veritigalibus , suΘΓedit noratione inscripsit, necnon alia IV cratis apud LAddiu. Murstom. i. operi fol.3 Nicolaus Cragius de Reptiblica Lacia
Duplex erat apud Athenieses aerarium: Vnum Commune, unde quotidianae expensae soluebantur r Alterui
ad quod tantum recurrebant tempore necessitati quod etiam Thosaururn partimoniae vocari posse tradit p. Mochiati aricap. et r. 3 3. ubi tammen Atheniensium non approbat consilium, qui Delphii Thesaurum habe bant, qui sola superit itione tutus erat, quem hostis, vel atheus, vel facetus facile mutuo ab Apolline acciperet,
Menno, vel Dion,io , aut certe Diagora opus erat: Q0ystorum ordo peram-ptii, , 8c inultiplex erat Athenis, . quemadmodum & ipsa pecunia publica, quam curabant, erat magna; & varia , quae partim ex ijs, quae proueni bant ex publicis Ciuitatis possessi nibus, ut fodinis, metallis, nemoribus, agris publicis, & mercibus importatis,& exportatis, partim ex tributis belli causa imperatis conficiebatur: quae si usum suum retinere potuisset,inelior loco, ut credere ratio suadet, fortuna Rei p. Atticae mansisset; Vertim culpa Periclis, ut perhibent bistoriae , viri caeteroquin praestantissimi ad demerenda fratiam plebis , in usum theatri maxisma parte conuersa, rem militarem , qua steterat, creueratq; eous'. Rei p. fortuna, deteriorem, & Cives inerti rex secit, inde fortunae ruina sequutaia.
De quibus Agrarii custodibus post Si
gonium multa collegit Ubia Emmitii de Graecorum. Retav pag. 79. Oseq. Ut Ur Guillelmus Postellus de Aepublic. A:benis f. cap. r9. Apud Lacones autem, cum olim usus auri, & argenti nulli apud eos esset, nec item AErarium publicum, quod
bellis gerendis saepe ossiciebat, aut diruficultates haud paruas creabat, quod etiam testatur Archidamus Rex Spartorum apud Thucydidem lib. i. bellum contra Athenientes suscipi dissuadens: Pecuniam, inquit, publicam non babemus , neq;promptZ e priuato conferimus . Vcrumenimvero praefatus Emmius in descripti Reip. Laco ol. 332. Opinatur, postea,cum aurum, & argentum caepis set adamari, ususq; eorum crebrescere,& e manibus a Lasandro in urbem inuectis Arario citet datum initium, ac
92쪽
Notitia Practica Ararij Vniuersalis.
laetorum multi vectigales facti , AE arium cum tempore locupletatum , P cuniae magnitudine, Araria reliqua
rum Gnciae Vibium lonse superasta C A P V T II. De aratio veteris Romae
Omnia Romanae cedant miracula Terra,
I latura hic p)fuit quidquid G0 fuit.
de Roma intelligas, de quaia Liuitis hisor.lib. i.nulla unquam Respublica nec maior, ne anctior, nec bonis exemplis ditio uit.Quam frugi parens, prudens, ac diues fuerit illa Terrarum Domina dicta a JIarcellino , celaberrima a Tacito, ditissima a Prudentio, o bis compendium ab Albemeo, Imperij, Diuumq;locus ab Ouidio,pulcherrima,& maxima rerum a Virgilio, ossicinae Orbis a Seneca , AEquaeua Polo a Claudiano bis versibus α nihil in terris complectitur altius AEuher,ctitas nec patium visus, nec corda δε-
Nec laudem vox ulla capit, quae luce malalli mula vicini Vasigia eonferis astris Armorum, legum; parent, s fundis
Imperium, itaq; dedit cunabula iuris. Et paucis, sed maximi ponderis verbis
Martialis Terrarum Dea, Gentiumq; Roma, Cui par oi nihil, o nihil secundum. Et Petronius inquit: Orbem iam totum victor Romanus sebat mare, qua terrae, qua udui currit
Romanae spatium es Vrbis, Orbis
Cuius magnitudinem ad fastidiunta usq; Scriptores celebrarunt, quatuor vero libris complexus est Magnus Li-
quibus tit. Admirauda, de in lib. 2. eam quoq; metitur ex priscis vectigalibus, tributis, canitatiotae, Erario militari , de aliis ad illud explendum n cessariis, metallis, argenti, auri, aliarumq, rerum fodinis, opibus Bi Zantini Imperii, pecunia, & trium his,effusis Principum donis, ac priuatorum opibus, de quibus etiam lue agunt Iul.cesar Butengeride IN. RomIib. de VemgaLPopuli Romani, Vpar KLι .de AEr lib. I A. 3.a v i. ad ubi Chri Τυλ
z. I. a Romani maximam aerarii citrari habuere, in quo recondebantur illesauri congesti, qui id contiabat maxime tributis, ac vc. tigili iis, litae,ut ex Cic. liquet in oratiro leg. ani I. erat trium generum,ex portorio scilicet decliniis, ac scriptura; Et . uacrobius lib. I. Saturna cap. R. ait, eos Aes dem sacram Saturni voluisse .Eraritim , quod tela porta,uo is incoluit Italiam , Drtur in cius nibus nullum furtum fuisse commisesum, aut quia sub ipso nihil erat cuiusque priuatum, Nec signarestum, nee partiri limite
Campum Fas erat. Vid. PetriGregoride Repu Hic.lib. 3. cap. y.q Tria autem suere aeraria, publicum a Publicola institutum, Sanetius, e Militarc ab Aligusto, cui reditus iis Ios, ac certos attribuit; ut testatur Sueton.
cap. 99. quicquia ubiq; militum set ad certam si pereatorum, praemiorumqἈον- mulam ad Irinxit , de iiiii a , viqi perpe tuὸ , ac Ane ui cultate sumptus as Itiendus eos, prosequendusq; suppeteret, crarium militare eam υectigalibus nouis instituit. s Possunt colligi, quae mitterentur in
marium Romanum antiquitus ex Lucano lib. I. Pha, fat. dum ita deteribit expilationem Airari j totius a Iulio Cet-sare
93쪽
Σ8 Nicolai Caietani Ageta IC Parthen.
sare factam, cuius etiam meminero
Eruitur templo multis intactus ab anuis Romani census populi,quem Punica bella, auem dederat Perses , quem victi praeda philippit
raui, te Fabricius Regi non indidit auto , equid parcom more eruasis avoni, Ni dites Assae populi misere tributum, Victoriq; dedit Minoia Creta Metelio, God Cato longinqua vexissuper aequo
ra Cypro. Tunc Orientis opes, captorum; vltima Regum saeua Popeianis raelata es Gaza tria is, Egeritur: triui poliantur templa rapina, Pauperiorq;fuit tunc prima CesareRoma.6 E triumphis immensas opes in aerario cumulatas , sud quid per Romae
triumphalem ianuam fuerit adueetiam, si quis enarrare voluerit, non admiratio solum in animo legentium oriretur, sed stupor. Vide Plin. lib. 3. cap. 3. Liu. tib 3 . cap. Iib. I. calp. 28. dc peculi rem libri de Tris bis Romanorum, ac Onuphmum Panuinium in Fasis , OTriti bis Rom. Et Velleius de Carfaris triumphis, idest quinto Hispaniensi, inquit: Pecuniam ex manubiis latam pausamplius decies sexies millies H. S. quae sunt quadraginta milliones, undξ reditus Imperij Romani nec dicere qui Lquam, nec animi certa coniectura asi qui potest , ut opinatur Budos lib. quis AP pag. 1 7. et Accepta magna,&maxima, sed expensa non minima, nec exigua erant in Magistratus, Ministros, Milites, Populum, opera publica,pi ita Theatra, Amphitheatra, Circos, Palatia, Basilicas, Templa, Fora, Curias, Statuas,Colosiasos,Vias lapideas, Pontes,Aquqductus, Balnea, de quibus agunt
de magnitud. Aqmaap. . c M. Francia sus Sertius in parte veri Architecturae, Voilhermus Bleu in υοι. admirandorum Iresiae, Iacobus Meusus in Iconibus Roma Veteris, O Noua, Roma Nou-A tiqua anno 16s 8.impressa, O de Antia quitatib. Rom. Ioannes Esnus cum Thon a Dem ero, Iacobus Laurus, Onu-HAus Panuinius, Antonius Salamanta, Iacobus Boisfardus, Alexander Donatus, Io: Baptista de caualterji, Bartholomos Martianus, Augustuus, Rusticus, Gn dorus, Dietericus, Mesenius, Fabricius ,
luere, inter quos erat ille crassui co gnomento Diues, de quo Cic. in para λαinquit: Multi audierunt ex te, cum diceres, neminem diuitem esse, nise quit exercitum fui ructibus alere posset: Erse
hoc propWito nunquam eris diues, ante quam tibi ex tuis possessionibus iarum reficiatur, ut ex eo tueri sex legiones, O magna equitum, ac peditum auxilia possis, ut de Ponaib. 33. cap. Io. Accitat Seneca de Tranquill. p.rr. de Poppio
quodam sub Caligula inquit Panem, is aquam fuisse, cum tot sumina po
deret insuo orientis,insus causentia. Imo
de ipso Seneca Philosopho animi s
pientia aeque, ac externorum bonorum diuite, est. I q. Anna inquiri. Septu
gies quinquies centena millianssedit; ac reliquis omissis, sint nobis exemplo duo Pliniν viri doctissimi, ac diuitijs affluentes, ut ex iis, quae scripsit Nepos
Plinias ad Marcum lib. 3.-ad lintrilianum lib. 6. unde merito Contiantius
Imp. Magni Constantini filius dictitabat, in VH e tot prospectare Reger ,
quot Ciues videret, ut mirum videri nequeat,quod Cicero lib. 7.Epist. s. se Cysare scribit: Marcum Furium,quemmia hi commendas, vel Regem Galliae faciam, vel Leptae legatum:Si υis tu ad me alium mitte,ut ornem.No erat quippe nouum,
Romanum Cluent de Regnis disponore, & qui Coesaris vitam describunt,
multa Regna ab ipso vendita mem .rant. M.Antonius aiebat, Romani P puli magnitudinem non tam ab acquirendo, quam donando ostendi: omnia Regna bello quaesita Augustus victis restituit, vel exteris largitus est; Vndo citus, loquendo de cogntuna Θngliae Regea
94쪽
Notitia Praefica Ararii Vniuersalis. Σ'
Rege , testatur, Romanos veteri morosolitos fuisse silperatos Reges in se rum Regnorum possessione, sub eorum
authotitate relinquere , ut haberent in-srumenta seruitutis, Reges , teste Michaeis Montano in peritiss. Discursposit.O morat. lib. a. cap. ah, ut Omittamus militum copias urbanas, prouinciales , &classicas, colonias , ciuium multitudinem , municipia , admiranda instituta, religionem, scholas, commercia , tribunalia, & similia ad miraculum usq; , quae non dicam exornari,
sed enarrari vix posse. Romae deniq; tantum splendorem Deo adscribas, a quo periodi sent Imperiorum, & fixi rerum fines, qui enim id cogitat, liaerebit cis Edubius; undEtria quondam fertur habuisse in votis S.Augustinus: Viarra Christim in carne,
S.Apostolum contionantem, O Romam per Imperatore , Reges O Consules triώρbantem: Non quod ad beatitudinem
multu intersit habere ista ; potuit itaq; habere Simon Magus, sed quod liberalis ingenii sit, sensum optare earum
C A P V T III. De Erario Summi Pontis is,
seu nouae Romae . Roma caput alta vita CHesis alumna, Summi Ponti stas magniscata Tbrono.
T legum originem anterior Ro-m,tortita e ita & SummumsPontificatus apicem apud eam esse,nemo est, qui dubitet, undE de patriam legum, ac fontem Sacerdotiν necessarium est appellare, ut praefatur Imp. Iustin. in IV . 9.siue L7.Catiferi'si Romano enim Imperio in totum i ere collaps b,non so-
Isim spiritualis illius iurisdictio in Vrbe, verum & temporalis ad Summos Romanos ratifices filii translata, adeo ut S.Maximus bom. s. de SS. Apos. Petro, O Pavia dixerit: In Vrbe Roma , qua principatum, O caput illine; natiora filicet, vi ubi caput superstitionis erat, illic caput quiesceret Sanctitatis, O GiGentilium Principes babitabant, istie Eeclesiarum Principes morarentur.
a mymodo ver5 Romani pontifieis
Principatus, & authoritas creuerint,
Annales ostendunt; Nos pro instituto, Statum Summi Pontificis sequentibus delibabimus ; Siquidem totius ditionis Pontificiae Vrbs p eipua est Roma , quam si cum antiqua conferre votis, non de potestate, vel Imperio , sed quoad antecedentia tempora usq; ad Civilia bella Syllae, & Marii, quadraginta annos ante Augustum Consulem, non ambigendum, quin recens forma Vrbis non modo cum veteri cω
ferenda, sed illi etiam anteferenda sit. Eius arx olim Moles Hadriani , hodi 5 Castrum S. Angeli ab Urbano Vli I.
magno sumptu perseeitim nuncupatur.
Ex praecipuis Ecclesiis est Basilica. S. Ioannis in Laterano, sed Basilica S. Petri in Vaticano totius Orbis facile pulcherrima est Ecclesia, & sumptuosissima ad miraculum usq; excitata, eiq; adiacet ornatissimia in Palatium Pontificium Vaticanum. Recentem Romam praeter alios plurimos fit sh descripserimi Florauantes Maclinesius, ac Ioannes et eo rus Sprevereus in Roma noua. Ioannes Bissetius de O-tu, Interitu Rei p. Romana Veteris .er Noua, Hactis Lentultis de Statu Reip. Romana prisco,ct recentioH; Li Tefori dellata, Corte Romana in varie Relaet onmatteda dities ambasi adori, a Musseuer
3 Summus Pontifex quoad Secularem Monarchiam, polli det nobiliorem Italiae partem,nimirum totum id, quod inter fluuium Floris,& Caietam sit uatuest, in quo spatio comprehenduntur
Prouincia Bononiae, Romaniola, Marchia Antonitana, Umbria ineu Ducatus Spoletanus, Latium, O Patrim2nium S. Petri. Accellerunt etiam Ferraria ,
cum Almonsus II. Duκ Ferrariae diem clauserat anno r398. vii seu dum ad Sedem Apostolicam reuersum est sub Clemente VIII. meatus Vrbinas per
95쪽
mortem ultimi Ducis anno ror . sub Vrbano VIII. aut optimum habet Propugnaculum s Leonis, septem Civitates, Io. Castella, de reditus annuos
3 oooo. coronatorum t Subsuntq; etiae ius dominio Auenis, , Comitarus Vin- Ucinus in Gallia , uti Beneuentum it Regno Neapogitano. Urbes autem praecipue sunt praeter Romana,Ancona, Ariminum, Asculum, Esnonia, camerinun , Fatientia, Ferraria, Firmum, Forumliui, Fulginium, ola, Macerata, Oriuetum, Perusia, Pisaurum, Raucnna, Reate, volatum et sonum, Viterbium, Vrbinum ,
adeo populosae, ut Sumin. Pont. e Solo Bononiensi, Marchia, di Romania, seli Romandiola exercitum a oo oo. militum, absq; notabili diminutione cducere possit. Tanta est hominum copia , ut tempore Clementis VlI.cum Imperialis exercitus Romam aduentauerit, sola Marchia I s. m. militum Romano Pontifici miserit in auxilium , ut tradit L .Herm.Vvestivius in tract. de Iure Superior. ac Summa Potest. Rom. Pontifeap. I a. per tot. O in Aurifodina Iuripublican U.Roma, & teste Legato Veneto in relat. de Pontifice Rom. Ecel. Domin. Si Princeps aliquis Secularis PG-tificias obtineret ditiones , easq; uti rem propriam administraret, cum paucis Principibus seret comparandus, notam Imperi j magnitudine, quam Regionum praestantia, agrorum fertilitate , incolarum numero, nobilitate Ciauium, ad militiam apta iuuentute,summa deniq; rerum omnium abundantia,
habetq; semper paratam in suis Terris militiam , quam ti Soldati delubande appellat, ad octuaginta millia pedita ,& tria millia quingenta equitum. Et inter Forte litia praecipua sunt, -- tum Piperna, Safubiu, Pallanii, Spoleta,
Perusia, Ancona, Forali uia, Ber Oria , Ferraria, ci I. Sprever. in Roma noua lib. I. v. 7. aliud quoqi prae caeteris cminet oppidum Ciuitatis Veteris, siue Centum cellae ab Urbano VIll. cur Portu capaci, di Castro munitum, Bau- and in Lexicon. Geta H. M. ccnIum-ceua Ioannes XXII. anno aetatis X aere tus, spatio octo,&decem annorum ,
quos superuixit, vigeses quinquies es-tena aureorum millia coaceruauit, Callixtus III. Pontifex cetum,ic quindecim millia nummorum aureorum reliquit, teste. Sixtus V. immesos collegit illesauros, ultra quod immensam pecuniam in sdificiis consui psit, quinque aureorum millionibus in Erario illatis. Urbanus VIII. breui an norum decursu collegisse dicitur qui quagies centena aureorum millia . Et de Innocentio XI. Christianae Reipublicae vero patre undecim milliones Romanae Ecclesiae eii acquisiuisse se
tur,vltra pecunias pro Imperio Romano-Germanico aduersus Turcas sa etissime erogatas. Reditus autem Papae ad decies, & octies centena milli ac ronatorum putantur ascendere, secu
dum Honorium in Thesaurosuo Positis. par. a. pag. I 27. ubi vectigalium descriptionem exhibet, quae ea ipsa est, qua ponit. O.Moc is tracttae I aris cap. 3A nia otali 7 .Livonius ponit quindecies centena millia coronatorum. Hi raeus autem 9oo ooo.coronati apud B
ieritia in Theatri Vitae humana tomae. veri redita focas. Summa omnium, quae ex Christiano orbe annuatim, Curia Romana coegit, facit decem millionum millia, vel ut aiunt, centum tonnas auri, uti videre est in appendi, ce Caibalaest. verit. DLao6o. apud Masseximii. Fatig. in conf. pro AErari clas . t 7. orae i 3 3 i .in e. Et dilueri in Itinerario Italia p. 9. cap. r. se vidisse testatur ostensam a Prothonotario Apostolico designationem redituum Papae Urbani VIII.de anno I 6a9.,quae consummata effciebat reditum annuum 379 188 .coronatorum, non connumeratis ibidem, quae ex Ducatu Vrbini recipiuntur; habet enim hic Ducatus reditus
annuoS Icooo .coronatorum, test:
potismi Romani lib. 3. cap. 6. de dignis LNepotibus eiusdem Pontilicis scriptum
Nicolai Caiet ni Agera I QParthen.
96쪽
Notitia Bactica Rirarij Vniuersalis. 3r
ptum reliquit, numeratae pecuniae ill rum abyssum,sollim rationabilem im sinationem penetrare valere. interii vel o constat, quantum veteres aucti, vel excogitati aetate posteriorum Pontificum , quilibet ex ingenio suo fidem praestet, monente Pelle . inadae adcit.
s Et iuxta placitum priefati Sponger
ἀι EI. lib. s. cap. 6. ordinarii reditus aestimantur quindecim tonnarum, extraordinarii innumeri fere sunt; ce setq; Franc. Albanus, At aut Dr .ibiis Papam singulis horis gaudere prouentu mille coronatorum. Tot enim,&variae Bullae , reseruationes , mandata
de prouidendo, spolia, annatatiredem ptiones palliorum, confirmationes, dispensationes, pensiones , menses Papales, anni lubilaei festiuitates,& et isdε generis alia, quanta summa importent, nee ipsi Exactores, neq; Rationales exacth sciunt.Quantum vigente neces- state pro fide Cath.contra S. Rom. E clesiae hostes tuenda exigi possit,ex Archiepiscopalibus, Episcopalibus, A hatiis , Monasterijs,& Parochiis iures Pontificis summo, ex numero colliges. Sunt in orbe Catholico Archiep. t 3 o. Episcopatus tor'. praeter Episcopatus Indiarum. Monasteria , quae iam Pauli IV.tempore suere 14 o eo.& Parochiqet 88ooo. Sixtus IV.pennam Papae, di tissimuni vectigal appellabat , ut nunquam ei desit pecunia, quandili ipsi nodeest manus, & pcnna , I urs tingi ur
transumpsit in cons pro Amariari .s in .sys. Sicuti vero ditissimum, ita & sanctissimum, atq; Catholici O bis praesidium, Summi Pontificis ori rium dignξ praedicandunia. Sed potentia illius, & auctoritas i gE maior est, neque ex aerarii copia censeri debet', sed ratione praeeinmei tiae, totius Christiani orbis arbiter estici plurimum potest etiam, ubi nil posse videtur, quare de a potentissimis obsequentEr colitur, & ab impotentioribus humiliser adoratur,& se vic Deumi Regem Regum, Principem Principum
in sua Intronizatione a Decano Cardinalium merito appellari iubet, ut testsetur ciuibor Manualis Politiei lib.3av. q. in princi Hinc potentissimi Principis nomen sortitus est, & vocatur Beatismus, & Sanctissimus, Rector uniuersalis Ecclesiae, Vicarius Christi D. N. , cuius est terra, & plenitudo orbis ter
Status Urbinas. et Comitum Montis Feltrii fuit
Ducatus Vrbinas , &ab his ad Roboream gentem deuolutus, sed per mortem ultimi Ducis Francisci Mariae de Robore anno 16a . sine mascula prole unica filia iam M. Duci Etruriae nupta relicta , maximiq; thesauri, depretiosorum mobilium ad tres milliones aestimatorum haerede, eodem, quo Ferraria titulo, uti studum nempi Eeclesiae Romanae eui eo nomine, Boteraleste de Duco. av. t 3. duo millia. cum ducentis aut eis, siuE, ut Suectus de Principatio. Italiae pag. 37. notat, annua pendebat scutatorum millia octo apertus fuit: Ecclesiastico quidem Statui valdE opportunus, cum limites c iunctos, & permixtos habeat versus Marchiam Aneonitanam; Eius vero partes sunt Vrbinum, initatus Mon
& Vicariatus Senagagliae.1 Huius Status redituum, atque ex pensarum computus ap id Honorium in 1 f.Posit. posteriar. g. II I. descriptus extat, quem hic asserre ni iniunx esset, de incertum. Habet autem optimum propugnaculum S. Leonis, septem Civitates , Io. Castella, & redi
tus annuos Io oooo. coronatorum sc-
eundiim Io: τε d. Spreveriin Roma se lib. s. cap. . num3. scis vltim iii Ducem collegisse ducenta, & quinquaginta aureorum millia, testati ir
97쪽
32 Nicolai Caietani Ageta I C. Parthen.
Romanorum Imperium cunctis domina tur in Ode
In qua Regna duo, Dana, Bobem iacent. Praeter eoi Reges Ardus cum Caesarese
Inntimeri comites, innumeriquὸ Duces.
t m M perium Romano-Germanicum,
licet hodiE Hispania,Gallia, Italia, alijsq; regionibus Europae,imo
Africae auulsis, populorum, aut regi 3 num ambitu reliquis Imperiis, Regnisque restrictius videatur, coadunata tamen potentia, auctoritate, dignitate,&praeeminentia, Orbis uniuersi Imperia,
Regna, Resq; publicas longε post ta
maxim Erelinquit: Non mediocris quidem est huius Imperi; praerogatiuaia, quod sit omnium serὰ eruditorum iudicio, ipsa prouidentia diuina sic dirigente, quarta,& vltima illa Monarchia Vniuersalis a S. Daniele in suo vatici nio praedicta, cui perennem,& cum quo
duraturam felicitatem diuina ominantur miracula, Dan. a. ct 7. Auctor M nuasisPoliti I rirnpress anno 1687. lib.3. cap. I. Retulit autem Imperiunia Romanum ante Caresum M. Statum summi Regiminis pute Monarchicum, quod etiam vult Iulius P gius insua orat. de ordin. Repubi Germ. , sed a tempore Caroli Magni, di regnante potissimum Carolo IV. imperium mixtum fieri caepit, laoc est Monarchicum Aristocratia temperatum, Oluentaeter αδεο 0mη enucleato lib. s.cap.8.a Auguli inimi Imperatoris titulus his verbis conceptus fustin Capitulatione Francos ti scripta die i8. Iulii i6s 8. quae extat in tra trud 3 par.Hisor. u fcolonia edittag. yy. videlicet: Nos Iopes vr Dei gratia electus Romano. rum Imperato emper Augustus Germania, Hungaria, Bob mae, Dalmatia , Creatia, Scia nia Rex: Arebidux ,-sria, Dux Burgundia, Brabantia, Syriae, Corinthia, crania , Luxenburgi , Uuiste erga inverioris, O inferismis Suessa, Princeps Suevia , Marchio S.R. Imperj, Burgouia, Morauiae,superioris, atq; inferioris LMatia, comes Princi a lis Hamburgi, Drotis, Ferreti, Missen, Greisia , Lan grauius Argutiae, D minus Marebia, Ses Onia, Portu Na nis, O Salinarum, . Imo ipse Turcata, qui noster hostis est, aliis Regibus prγteritis , Imperatori hunc dat titulum intenti, M Magno Chrisianorum D mino, uni electo Romanor. Imp.cte. teste
VGessivis in Aurifodina ve Gabaudiai in log. I 96. Huius Imperatoriae Dignitatis splEdor continuatur, & conseruatur ii Augustissima, ac Potentissima cum prinmis Domo Austriaca, quae dignitatem istam diutilis,quam caeterae omnes stim
spossedit; quippe posteri Caroli M.
Imperium tenuere per annos I 18. D mus Saxoniae I I7. Franconie ro a. Su
uiae i Io. In hac vero Serenifffamilia permansit annos a s o.dc quod excurrit,& felieissimὸ hactenus ex ea Imperiali diademate eoruscarunt XIV. Imper torcsinulla etenim in Germania superest familia meritis dignior, aut paeferendis sumptibus, quos Maiestas Imperialis,&Regia requirit, omnibus fisei bonis in priuatam Principum possesesionem redactis: Non tanaen ideo hireditariam succestionem arguit, nec Iibertas eligendi,que voluerint, Elect ribus adepta: Vnde esto sudata video tur vaticinatio illius persopati Auth ris 'noliti a Lapide de rat. t. par. a. c. a se . i. tam scilicet alte in augustissifamilia Austriaca Imperium radices egisse, ut continua in illa, ac perpetua
Imperii sedes firmiter speranda sito
In Coronatione tamen, quando M sun tinus Imperatorem init ironizat, sic eum assaturi, Medi tene locum regium , non haereditarium ineu libero Principum,
98쪽
Notitia Practica Ararij Vniuersalis. 23
inctione tibi delegatum. Interest enim, ut Statuum Imperi j libertas illibata
permaneat , & omnes , quantum fieritatest, vitandae sunt occasiones,ex quius ullo modo discordia in Imperio oriri posset, quo instituto nilii Hapien-ritis,aut Reip.salutarius unquam excogitatum putat Horum in Francoetis. cap.6. cum laquam membra unius cor-
poris , participent bona , & mala, em lumenta, & oneradiabentq; pro capite Imperatorem, qui non absoluth regit , sed per Comitia , ad quae conueniunt Electores, Principes , Comites, & B mnes immediati , ac Ciuitates Imporiales , de quibus adeundi sunt Arumatu inpleno tra e Comityr, in primis IM Guniberara Dis. inaui Ior Maricius in comitiorum do Achate, 0-mnaeus, alijq; Iurispublici Scriptores. Vires Germaniae sunt absque dubio
maximae, aestimaturi, totum Imperium educere posse, tum equitum , tum peditum ducenta millia. Inter Germaniae pedites excellere putantur Tyr Ienses,Sueui,& V vesiphali. Inter equites Brunsvicenses, Cleuenses, & Fra eonienses , sed peditatus Germanicus potior est. Vires maritimae terrestribue si minores non sunt , Ciuitates enim Ha-hurgum, Lubeca, Rostochium, & aliae, habent haec centu, haec Isomaues,quibus aequant vires Daniae, & Sueciae. Praeter frequentissimas militares e
pias, etiam plurima sunt sortetitia, ilia Hungaria scilicet contra Turcam sunt, Raab , Romora , Neube H, cassauu , ramar, et o O, Papa, c, Presburg In Austria, Vienna,& Neu d; In Silesia, Unui lauta; In Sitiria Vrbs, di Arx Graz, Rac et V, Bettare; in Carniola est Durach, Segnas, Pertigne, Si Fg; In
niset; In limitibus Baliariae Misacb ; In
Alsatia, Argentina, Bengeld,Hagenauus In Palati tu, Maiibram, de Franchen- 7ta4In Terra Episcopi Spirae, Udenhelm, alias Philipiburg, de alia in aliis locis, teste Milipp. Andrea Oldnueteriin et GDODr Re p. p.q. f. 6. O i6q. Constat autem Carolum V.Ccesarem circiter nonaginta millia peditum, trigint i m. equitum, Turcis Austriam propcrantibus opposuisse: se Maximilianum II.
Imp. maiores etiam copias contraxis.se, quarum numerus ad centum millia peditum, equitum triginta lumque m.
accedebat, ' alios, apud Moch. de
Imperium ex veteri Consuetudin obligatum est Imperatori Romam adsumendum diadema proficiscenti suppeditare viginti millia peditum, &quatuor millia equitum in menses octo, & hae copiae appellantur AuxiliuRomanum, seu Expeditio Romana , de qua plura omneus de Iuri Ptibi. lib.
n. i7. seq. R. Tvia de constit. Princilib. a. p. q.mqa.GOMasus de Regna B hemia tib. r. cap. i s. Visus de Prine. O Matib. Impl. 3. p.97ta n. II. Licet voto inde a Caroli V. temp4re nemo Imperatorum Romam pro consequenda Corona adierit, summa tamen in Matricula taxata a Principibus, & Statis bus in casu necessitatis praestand i ma sit, chrisopb. Pelleris ad is MME. δε
Constat etiam Carolum M. ob bentorum grauitatem, neq; solum praedia
stipendiaria, agros prata, vineas, villas,& huiusmodi reditus, ac vectigalia, vertim de propriam suppellectilem Praefectorum, Praesdum, descriptam habuit, iuxta patrimonii vires, Faust. tet cons. pro aerario clast. 1 73M. 33 I r. Pisciregalia ad Imperatoris αrarium pertianuisse, ex caλυη. quae iregat. liquet, de quo Guntherus in Ligurin.lib. 8.Vectigal, Porius, cudendae iura moneIDCunxy; molendinis, telonia minaeotes,
Id quoq; , quo forium, vulgari nomine
Et Capitolitium certosis tempore Gyum , Hine Ligure auro tribuersis omnia Asco. Puer orium, Parata, & Mao n licum. quae Otto Magnus tmp. retinuit. Fod in fuit summa quaedam frumenti, quam aduentanti in Italiam Regi, populi soluere tenebantur, pro quo saepe etiam aestimata picunia petadebati irive vide-
99쪽
Nicolai Caietani Ageta LQParthen.
videre est apud Fermn de Vineis Ca cellarium Imper. Pederici II. in lib. 2.2 9. Parata, sumptus, quos iidem in vias, ponte'; sitiminiam, qua transiaturus, alit quo aditurus Rex erat , resiciendos impendere Maso It sumptus in tecta, de caetera, qtiae Regio exercitui in agro hospitanti necessaria, praebere, iubebantur. Non absimile est Ius Hospita tiarae, sivh Albergari. ,
a Collectas Imperii imponendi modiorij sunt. Prior Constitutione Maximiliani I. introductus Denarius com munis, quem quilibet Imperi j subditiis, siue mediatus, stud immediatus Coelari soluere obligatus erat, qu. ae Collecta, δe Capitatio dicebatur. Alter , dum cuilibet Principi, ac Statui Imperij certus numerus iuxta quantitatem in Imperij matricula dennitam assignatur, qui adhuc obseruatus, qua uis de reducendo priore consultatum fuisset in Comit ijs de anno I 669.testetur Pelieri in ad .ad Mach. Gq.n..t 26. ν Aliae insuper sunt Collectae Imperiales, aliae Circulares, aliae Prouincia-Ies. Imperialis Collem est, quae ad utilitatem totius Imperii, uniuersis, qui ei subsunt, indicitur, utpoth ad c6seruandum Imperii regimen, ad arce dos hostes, vel Pro incias recuperandas. Circulares Colle sunt, quae Imperii Circulis imponuntur, eius utilitatem concernentes ; Est enim Imporium Romano-Germanicum in decem Circulos distributum; nempE, Franc nicum Bauaricum, Austriacum, Saevisu, Rhenantim, Euctorum Rheni, Vmes halicum, Saxonicum Superiorem, O Infe inorem, Burgundicum de quibus Vosse-Γngius in Aurifodγηa veri circuli. Pr uinciales sunt, quas imperii status, de ordines pro utilitate Prouinciae subditis suis imponunt, de quibus omnibus, isaeit orae. 13ῖ a. & latius Hen . Bo-cende Colle I. cap. 2.3. , φρυ tot. io Est&alia Gabella, quae pleiumquE Decima pars est Omnium bonorum , quam in alieno territorio succedentes,& haereditatem inde eo, ubi alioquin
domicilium fixeriint, transferentes,piasto loci,vbi haereditas delata est, relinquere cogatur: sicuti de transmigra res de una Ciuitate, territorioue tria aliam, aliudue, de suis bonis, quae transportant, vel alienant, pariter decussem detrahi patiuntur. Suntq; etiapro pecoribus,& iumentis, pro importatione, & extractione mercium, proponderatione mercium, & aliis apud
11 Sed ut ad summam reuertamur, notat Patilus Uυindec ius de Electora. I .cap a 3.punct. Q. Fridericum I.Imperi ex imperii reditibus annuati ins percepisse viginti tonnas auri, quorum maximam partem Italia, minimam vero Germania contribuerit. Verum
Schneid uin. Insiit. desuec . ab intes. sis mor successFfri n. s. scribit, a nuos Imperii Romani prouentus sub Friderico Barbarossa fuisse sexaginta
tonnarum auri ex Germania,& Italia , Collectarum ex Ciuitatibus immedi tis, ex portoriis, vectigalibus, teloniis, quae non erant Principum,aut Privat rum, sed Imperatoris,& Imperii. In uniuersum autem reditus Imperii s mem milliones auri constituere creduntur , teste Botero in relat. de Imperi Roman o XLcέio de I arat. μ n. 7. sequendo Authorem Gallicum,&eius Interpretem Gothogrediam in inchora Dia Cosmica de Imper. Geminu. Is φ.I.
rorum , secundum comitem Lusium in compenaehi risoL88.ra Ex Alistriae reditibus,tributis,in vectigalibus decies centena aurcorun millia Imperatores Austriacos perci'. pere possie, nonnulli scribi int, cuius tamen summae tres partes oneribus soluendis haud lassiciunt. Q Iantum ad subsidia extraordinaria, ab Austria i feriori quater centena septiragena, ex
Superiori vero ter centena aureorum
millia in censum relata perhiberistribit Euc Acap. q.n. 6.I3 Hungaria sexies centenis millibus aestimati ir, ita ut in uniuersum fient via ei es centena aureorum millia. Q yn eK sola
100쪽
BD Alsatia, Sueuia, R itaq; , in qua
Domus Austriaca quatuordecim habet Communitates, percipiat quotannis duos milliones auri cum dimidi insivlitata tantum pendantur vectigalia , tolle eodem Kloch bid.r Sunt autem ordinarii in Bohemia Regis reditus alii ex senobiorum, Ciuitatumq; liberarum canone annuo, alii ex auri, argentiq; fodinis, alii ex vectigalibus, alii ex ditionibus thm fi scalibus, tum iis, quae de tabula vulgo, ae quaternatae a quibusdam dicuntur , quos ad aureorum germaula. milli quadringenta siuE grossbrum, ut vocat, exagenas centies septuagies semel mille, quadringentas,& triginta, ascedere quidam prodiderunt. Regni onera non tam sunt impendiosa, nec sumptus publici modum excedunt,quibus mendis partes quintas quatuor, hoc est abunde esse arbitrantur, di annis singulis ut mininum, sexagenarum tricies quinquies mille in thesauros Regis recondi posse creditur. Quotiese si que vero necessaria causa urget, ordi nes Rex conuocat, propositis Reip. periculis, opem, ac subsidia poseita Ferunt hoc onus, ut plurimum agricolae,& Ciues, ac etiam parte aliquantula Scul reti in Regno liberi, & Parocharum pinguiorum Sacerdotes, itemq; opiliones, & eorum magistri. Agricolae glebae adscriptitii censentur supra centies quinquagies, Cives vero plus minus duodecies mille . Sculteti
CCCXXXVIII. Parochae Clo CCCXL. Opilion si magistri Uni xvi II.
cedunt contributiones aliae multiplices pro numero agrestium , partim eκ nobilitatis, pastim ex Colonorum i culis corradendae, itemq; ex usurarum decimis, rotis molaribus, fumari; Maurea suppellectile, viaioitibus, vino, seu mento, pecoribus, piscibus, lana, mercibusq; alijs,Iudaeorum deniq; Capiti
bus cogendae. Peculiaris etiam est co
tributio, quae ab Ordd. uniuersis in silaria Ministrorum Regiae Aulae,& diruseluendum Creditoribus in Bubemi
Regijs sinus usitatum, ex Cereuisias
praestatur; ut tradit M. Paulus Strarim vius in descript. Rei M. Bobem. cap. IL. pag. Q 8.is Viribus praeterea,& Erario Imperii accedunt subsidia Catholicorum Principum, qui nunquam in necessitatibus defuere, & taphetiam optimi Romani Pontifices. Liberas quoquECiuitates Imperii fere singulas olivia Imperatori quotanis in recognitionem immediatae subiectionis non leuem pecuniae summam obstrictas fuisse, &quasdam adhue esse, docet post alios