장음표시 사용
11쪽
turi , Lector bene ole , quod consilium secuti, quibusive caussis adducti, haec summorum mirorum opuscula, disjuncta Olim esse di jata , in unum tamquam corpus collegeramus, i pisique describi Iusserimus , rem paullo altius repetere necesse hasemus. Cum IO E S P ASCH ALICUS, Venetus Senator Amplissimus, mir omni humanitate sua Dissimisque morsius praeditus, in primis mero majorum suorum gloriae perstudiosus, qui nunc inter Palatini Gymnasii
Moderatores, magno literarum sono numeratur , edti
nem operum AND RE A E NAUGERII, comissus eloquentissimι, a nobis anno superiore non mediocri sumtu diligentiaque adornatam, et considerasset, et probasset ; sciret praeterea, nos in re nulla operam nostram libentius collocare , quam in iis quae ad hujus immortalis RE IP UB LIC A E laudem ac dignitatem qu cumque modo pertinere possunt 3 nobis per familiarem quemdam suum significa it, gratissimum sibi futurum , ii, ubi primum suscepti alicujus operis ratio ac similia ludo pateretur , Orationem egregiam P ET RI P SC V A L ICI , misi e familia sua celeberrimi, qui ante duo uere saecula, ob minutis stes eloquentiae opinion m , quam consecutus fuerat, ad potentissimos Europae princises, de maximis negotiis legatus a Senazu missus
12쪽
est , in Topographia Commiana, cui praesumus, noma quas messe indui, nomoque cultu expotiri studuissemus. Orationem porro sesam, paucis omnino mi m , domi ejus ad remabatur , statim ad nos perferendam cura it . Honestissimo igitur tantι mira desiderio osse quendum rati, nos id propediem facturos , idoneamque rei occasionem captaturos , in noόιs recepimus. Accidit autem peropportune , ut C A MILL VS VA T VS, Abias , Canonicus Pata inus , αλιν omnι genere cumulatissimus , Libellum hune A Q. s T I NI VALE II, S. R. E. Cardinatis , Est scopi meronensis , numquam antea typis editum , unico illo Antistite, meteris fantatatis exemplo , G REGORIO Cardinati B ARB AD ICO , diis, acceperat, nobiscum benigne communicaret . Hunc olim Roma B A R B A DIC VS , talium scilicet merciumamidissimus , Pata rum secum attulerat : eumdemque mix in paucorum quorumdam ιώliothecis hodie custodiari auunt. Scriptoris fama nemo enim es mel mediocria ter eruditus, qui UALE MI doctrinam, mitae innocem tiam , euusique pro Christiana pietate res praeclare gestas , aut ignoret, aut non plurimi faciat ) fu i a scriptionis
utilitas , nos impulerunt , ut moluminis edendι curam susciperemus , ac tam exquisito munere summam a doctis homιnisus gratiam iniremus . Hoc De ι commentario ,
quot li os ad eam inque diem confecisset confecerat autem paene innumeros ) fusius moribus in adolescentia, in Iumentute , in reliqua mita fulset, quos amicos habuisset , quid quo is tempore sibi accidiset , VA L GRNUS diligentissime enarrat. Id mero prae ceterιs in b cul-
13쪽
culcare non desinit, se, quamquam scribendi Iucundit te captus , moluptates ahas omnes repudiaret , camisse tamen summopere , ne qua animi tantum caussa , mel amicorum hortatu, literιs mandasset, ea temere in WDu gus prodirent: plurima enim se scri Use quidem fatetur, at pauca omnino emendare conatum esse. Euod gratissimi Viri de se furique scriptis Iudicium quicumjue
attentius expendet , omnium suus lifrorum σμυαγωγ atque editionem minus fortasse desiderabit. Hanc etiam lucubrationem , si Auctori dicto audientes prorsus esse moluissemus, aemulgari certe non oportebat ; sed ob hanc praecipue caussam eam edere decremamus, ut quamobrem ceterae non ssint edendae, manifesto anarere possit. Si ius VALERII non es ille quidem ad Ciceronis normam semere exactus ; fluit enim cum luto albquo, quemadmodum Auctor Ese te satur, longeque di- sat a Bembi , Sadoleti , aliorumque ejus aetatis clar rum hominum candore atque elegantia: perfficuus tamen est, simplex, ad res Ecclesiae cum dignitate tractandas accommodatus , quι Scriptoris iunique animum Ingenuum, tres publica magis utilitatis quam suae laudis appetentem facile ostendat. Ridebunt, credo , nonnulli, cum audi
rint sid quod hoc molumine VA LE MVS commemorat BE RN ARDI NAVG EMI Cardinatis eam fui
se sententiam, ut existimaret, antiquorum industria in omni disiciplinarum genere omnem scrisendi materiam posteritati praereptam 3 iccirco nomos hsros meditari,
sominis esse ut Tullii merbis utar intemperanter abutentis dies otio , sty literis. At bonus NA ERIVS , Si foret hoc nostrum isto delatus in aevum,
14쪽
quo qui paullo sunt moderatiores , antiquorum micem dolent , quibus nempe multa scire , temporum mitto ,
non licuerit ; qui mero ingeniosos ac liberos se esse esse, ees haberi molunt, clamitant saepius , meterum ιllorum fatuas plerumque ac deliras fuisse doctrinas, es nostro demum saeculo homines , tamsuam e diuturno somno, ad rectius philosophandum excitari coepisse; profecto sibi multo aliter sentiendum esse intelligeret. Sed mi delicet ea tempestate quamquam multis adier nidus ita opinari impune licebat. suae tamen opinio, eorum o tem lemitati mederi poterit qui non ideo scripta suat flographis tradunt , quod ea Iampridem ad umbialicum perducta , accurateque castigata, doctorum rorum judicio comprobentur ; sed hoc potissimum consilio uer Aunt , ut quaecumque Usis exciderint , si e utι-lia , si e nullius pretii, ea flatim edere festinent ; quoemenire necesse es , ut infinita, eademque inanι librorum copia laboremus. Sed Iam ad instituti nostri r tionem exponendam redeamus. Hunc VALE RII commentarium adepti , in animum induximus , ei scripta
quaedam alia PATRICIO RUM VE NE TORVM
adbungere; tempus admenisse existimantes quo obligatam PA SCHALICO fidem liseraremus . Cum aAtem
A p O ST O L VS a E N V S , Hir Celeberrimus , CAESA RI S Historicus , ηυ Poeta , quem honoris
caussa nominamus, nonnihil de cogitatis nostris auditisset, qua est insigni erga nos, omne ue titerarum cupiados sumanitate , auctor nobis fuit per epistolam , ut
CARDINALIS N A ERI I VITAM, a LE RI O sororis euus filis, diligentius quam sol b , bat,
15쪽
bat , conscriptam , stes ante hos centum annos Veronae editam, sed raro admodum occurrentem , iterum cura nostra proferremus , atque nitori suo restitueremus; memdis enim ιγponraphicis passim scatebat. Assit etiam ad nos e bibliotheca sua , quam instructissimam possidet,
veterum orationum fasciculum, quas Veneti Patricii ἀ- versis temporibus ac locis recita verant omnes autem fere oblimione sepultae erant ) ex quo numero, quae nobis hac nota luce digniores miderentur , eas deligere possemus . Codicem praeterea manuscriptum benignissime
obtulit, in quo PAVLLI BARASI Oratio ad L 'DOVI CUM XL GALLIAE ME GEM adhuc inedita continebatur. Incredibile enim est , quantam iis ille doctissimus rariorum stes singularium Codι- cum supellectilem congesserit ρ, prodigii mero simile , quam tam rerum historiarumque cognitionem pectore suo atque animo i e complexus sit , ut merito eum mocare quis possit quemadmodum olim Eunapius Dionysium Longinum nominaiit ; Rβώοθ is iras , P ιτατουν μου κον. Sed quamquam hιs copiis comparatis, liter nia hilominus exiguus futurus erat paucas enim orationes
e plurimis excerpseramus ) nisi PETRUS CATHAEMNUS ZENVS , APOSTOLI frater, Ct risus Congregationis Somaschae, mir eruditissimus, xy deum ema literatorum natione, in primis mero de Ital rum ingeniis optime meritus , fraternam liberalitatem aemularι, atque editionem hanc nostram insigni thesauro
quo enim alio nomine appellemus locupletare luisset. Tres enim orationes PE T R I BAROROC II, Patricii Veneti , Episcopi Palamini , hominis, ut illa
16쪽
ferebant tempora , eloquentia ηὐ eruditione non must ri , quas in membrana concιnne admodum exaratas ,
ipse in primata bibliotheca adser abat , nolis edendi potestatem fecit 3 idemque CA DO L I CA PELLI orationem suppeditamit, ha tam in funere G E O ReGII COR NELII , Gri summi , qua numyuam tuis descripta, Henetus in Abbotheca domus religiosae,
ubi Ese commoratur, longo tempore delituerat. Vtinam mero Laudatronem pulcherrimam , a B E A RUD O
TI, Henetiarum Priscistis , recitatam , de qua V lde honorifica doctorum evirorum testimonia exsant, hoc νυ lumine exhibere potuissemus . At nescio quo malo fato, quammis as eodem Z E N O diligentissime sterquisita , ninquam tamen reperta est. Huuus storro humanissimi, atque omni virtute ornatissimi fratrum paris, A P m
nullam meritorum partem non modo ferenda, sed ne cogitanda fuιdem gratia consequi nos posse, hianter fatemur ; qui studiosis umienis, quam sibi solis di vites esse malunt , eu clarorum hominum monumenta , quae plerique ahι, ne qui uam attingat, centum ferreis me uisus obserant, mel blattis es pulmerι comedenda semmittant , i , ut bonos ac magnanimos decet, rei pub-cae commodo quotidie depromunt .., Nolumus autem , a ce Lector, te mirari, CHR LS TO P ΗO RI M AI C E.L L I, Canonici Para ι-ns , Orationem , pluribus bainbarorum saeculorum nae splane deformem , testimouiis qua de P ET ZO B AIN CIO protulimus, a nobis interpositam esse ; non enιm
17쪽
verborum , aut sententiarum, sed narrationis dumtaxat
rerum a BA RORO C IO gestarum , quae in i a continetur, ratιonem habuimus. Petimus etiam ab istis qui
se Ciceronianos profitentur docili sane ac fastidioso g
nere hominum ) ut si huic molumim manum admo Gr/nt , pasimque offenderint quae ipsis Tullianam dicendi formam minus referre mideantur , Scriptoribus ignoscere , caussamque in tempora conferre melint. Sunt enim ut picturae , ita des eloquentiae russimenta fuaedam. uemadmodum mero pictores illi qui ante Apollodorum
Atheniensem fuere , in aenon puta, Dinias , Charmas, Bularchus , stes plerique alii , longissimo inter allo a Zeuxide , Timanthe , Parrhasio, Protogene , Apelle su
perati sunt, nec tamen a fanis hominibus contemti, cum artium ιntentoribus omnia debeantur ; similiter, Helos
sty laboriosos miros qui paullo post renatas literas , iam posteritati ad ornatius dicendum exemplo suo monstra ere , risu οὐ petulantibus uocis excipere, arrogantiae atque impietatis est non ferense . di temur
GI Orationes propius a perfecto dicendi genere abesse ;
erum illud quoque ormamus , . in his omnibus illustrium Virorum scriptis , si minus Ciceronianam elegantiam , at certe Ciceronianam sapientiam , fus pars potior orationis est , in eniri uod si horridiora quoque essent quam sunt , tamen ob mirorum principum laudes quas
complectuntur , digni sima essent 'in legerentur 3 ut olim Saliare Carmen, eum Lι ii Andronici , eu ' β. Ennii
poemata , quam is incomta , obseurisique mersis adeo referta , ut mix interdum intelligi. possent , nisilominus
18쪽
tu summo in pretio habebantur, qu magna cum molmptate audiri ae legi solesant. Postremo accuratis imos Indos duos huic Volumini ad Iecimus , alterum Lucubratronum omnium A USTA NI VALERII, quem a multis me menter sag
tari cognomeramus , maxιmam partem ex commentario
DE CAUTIONE ADHIBENDA IN EDE DIS LI B RI S , concinnatum , suppletum mero ex Catalogo quem nobis Mediolano misit Io S E PHUS ANTO NIVS SAXUS , S. Theologia Doctor , styBibliothecs Ambrosians in ea urbe Prfectus, Vis scriptis editis , doctrina, humanitate, ac religione clarissiamus e alterum nominum propriorum , rerumue memor sitium fus toto volumrne occurrunt , quo nimirum tisri utilitas magis innotesceret. Tu interim fame , Lector
optime , ese majora in dies a nobis exspecta.
19쪽
AVGUSTINO VALERIO, , S. ' R. E. CARDINALI.
. . EX PROPE INFINITIS DELECTA.
Angusisum Valerium novi ego , hujus lilium sororis Bernardi scilicet μυ- gerit eum aliquot abhinc annis philosophiae studiis Patavii operam daret : quem cum audirem disputantem in pila losophorum corona de quaestionibus maximis , Mque in primis in philosophia reconditis: tantam animadvertebam inesse in argumentando vim , ingenium , acumen : tum ableo Parata omnia quibus aut probaret Lia , aut refelleret contraria : vix ut mihi possem persu dere cum praescit irra admodum esset adolescens per omnem suam aetatem literam illum quae eius facultatis non esset, ullam discere potatis . Neque ille vero eruditione magis , et cognitione maximarum rerum , quam vitae sanctitate , pudore, innocentia philosophi nomen tuebatur. At eum rursus illius seripta legerem , tamina admirabar eloquentiae , et ornamenta doctrinae maxima , ut eum me afficeret voluptate lanama , oratio cum pure et latine scripta , tum a me et numerose cadens , gravitas me sententiarunt teneret inprimis , quae einuere videbantur ex animo itu ructissimo optimis artibus , et quem Philosophia arctissime eomplexum numquam videretur dimisisse.
Ber νdinus Parthenius Iuro II. de Ps tka miratione pag. 39. Tr0Mnem Gabrielium do Augustino nos o ita loquentem inducit. In iis Augusinus Valerius , qui vel eo tempore summam excellentia ingenii exspectationem commovebat , qui eum ad comitatem , affabilitatemque sermonis , Prudentiam , Probitatemque plusquam juvenilem adjunxisset , eam suturae laudis significationem dabat , ut eo pervenire procul dubio Putaretur , ubi tamquam exemplum , atque spectaculum omnium doctrinarum , ae virtutum in sua Republica , hoc est in orbis theatro , propositus videretur ἡ illud autem judicium adeo cum aetate comprobavit , ut Ionge majora praestiterit squam de se ipse esset Pollicitus, etc.
20쪽
Alo, us Lollinus , Patricius Tenetus , Bellovensium Anti es , in Libro infer pro Episcopalium Curarum Cnaraeteres , edito EAluni 163o. M pag. 239. usque ad 246. Horum amicorum principem locum nuper occupabat Augustino Valerius , Ecelesiae Romanae Praeses Cardinalis, Veronensium autem Episcopus , qui non ita pridem bonis omnibus collacrimantibus excussit , nulli tamen flebilior quam mihi: quem ille suo testimonio ornares auctoritate tueri, consilio regere solebat. Dcus immortalisl mirum cit quod patior. Doleo , et me ipse
novo quodam modo consolatur dolor. Nollem minus amasse , ut dolerem minus. Iuvat tanti viri tumulo fictu parentare , dulcemque Iamentationum amaritiem en comi is miscere laudum suarum , quae tamen non rhetorum more nobis sunt dicendae , sed carptim animi moerorem levandi caussa. Crevit Auia
ausinus in sinu avunculi Bernardi Naugerii Cardinalis , doctissimi simul, et integerrimi , liberalibus disciplinis , pietate in Deum , caritate in homines imbutus singulari , morum vero gravitate tanta , ut ab his nondum ex ephoebis egressus , pater audiret, quorum ipse filius esse per aetatem post et . Toga virili sumta parentum hortatu patriae tyrocinium persolvit , in collegium adleiactus ordinariorum Sapientum : sic Veneti rerum publicarum juniores consuliatores vocant. Exinde egregiam Provinciam suscepit , senatu seonsulto sibi demandatam, publicitus philosophiam profitendi. Quo in munere abunde sibi , atque auditoribus suis satisfecit. Nam et docendo , disceptandoque assidue ingenium , memoriamque excolebat , et juventutis animos ita exemplo ad dericus do et rinarum inflammabat suo, ut brevi ex ejus schola cives magni nominis prodierint , qui nunc rei publicae ad clavum sedent . Ex his regenda, juventutis rudimentis divina bonitas eum evocavit ad ingentium populorum salutis procurationem capessendam . Episcopus fit , nihil tale eogitans . Ueronam Italiae ocellum adit : ibi vitae suae figit tabernaculum , perpetuis exeu-biis gregi sibi a Deo credito invigilando. Per quadraginta , et eo amplius annorum spatium Ecclesiam illam rexit , sermone omnes urbanos , rusticos erudiens , excitans exemplo , scriptis etiam condocefaciens , Omni genere monuismentorum quae ad pietatem, et cultum spectant animorum, in lucem edito.
Unde nominis sui fama latius emanans , sibi optimi cujusque studium eone iliabat . Cui non eum laude dictus Augustinus λ Ubi non inaudita tanti vir virtus p Praecipua Christiani orbis lumina Palaeo tum , atque Borromaeum Cariadinales , flagrantissimus cum primis ejus amor cepit. Hinc crebrae illorum apud Gregorium XIII. Pontificem Maximum efflagitationes , quibus probatissimum senem fatigabant , ut amplissimum Ecclesiastici Senatus ordinem Augusλῶ
cooptatione honestaret : sibi purpurae suae fulgorem minus arridere , cum eo minime communem qui maxima quaeque laborum praemia promeruisset. Num inquam se ullius precibus exorabiliorem praebuit Summus ille Parens , quam ilia lorum votis. Norat enim, utrumque favitorem esse maximum virtutis, non ambitionis . Augusinus itaque omnium approbatione ad culmen summo proximum eveelus, socios honoris habuit Romanae curiae primores, Castaneum , Siandratum , Fachin et tum , Medicem, Viros commemorabili dignitate praediis tos , Pontificesque Maximos suo quemque tempore futuros. Auctum tam in signi xitulo cura mox excepit Romae de more revisendae. Lateri haerebam non tam itineris comes , quam particeps cogitationum quibus ille in diversa trahebatur, dum hine sponsae suae, Veronensis Ecclesiae , amplexu se avelli aegre fert , inde officii desertor , ingratusque erga Pontificem videri timet:
Mirum diei u l prisci moris virum , privatis gregis sui curis occupatum , euic que