Archaeologia biblica

141쪽

g. 85. Antiquitas artis scribondi. haudquaquam ad consignandas Observationes siderum, sed ad tractanda commercia inventae suerint: multo Prosecto antiquiores sunt, qu .d etiam libellus emtionis Gen. 23. comprobat, qui, prout tenor ejus innuit, actato Λbratiami scriptus fuit. Hinc nihil mirum, litoras in libris Mosis pro notissimis et pervulgatis sumi, Exod. 17, 14. 24, 4 28, 9 - 11. 17 18. 32, 32. 34, 27 - 28. Num. 17, I 8. 33. 2. De ut. 27, 8., et adsuisse quoque jam tum longa abhinc aetate librarios publicos, qui genealogias in tabulas inserebant, et dicebantur, E X O d. 5, 6, 14. De ut. 2o, 5 - 9. 3 imo aetate Jacobi jam sigilla , quibus in Oriente nomina inSculpuntur usitata fuisse , ex Gen. 38, 28. 4i , 42. Ρatet, unde multo major antiquitas literarum colligitur.

i. Herodotus et Diodorus Siculus duplex antiquum scripturae genus memorant, alterum sacrum, profanum alterum; Clemens vero Alexandrinus et Porphyrius triplex genus distinguunt, nempe hieroglyphicum , sacras literas, et pro sanas, de quibus aliqui-8, a. explieant. Scriptura bieroglyphica, in Aegypto lapidibus incisa, nomine e v. 26, 1. Num. 33 , 52., oecurrit, qucte jam tum tanto ab usui exposita isuit, ut hae figurae divino honore colerentur. Qui illam lege-hant , non modo EXOd. 8, 3. I 4 - 15. 9 ,1 . , Sed jam Gen. 4 i , 8. erant dignitate inter Aegyptios conspicui. z. Vocem Gesenius vertit antistites, et con

seri arA praefuit, antistes; ast

142쪽

a 36 86. Divulgatio literarum.

g. 86. Divulgatio literarum.

Literae, orientalibus populis antiquissimo jam

aevo notae, a Phoeniciis mercat Oribas et coloniis, et demum etiam ab Αθgyptiis cmigrantibus late per orientem et Occidentem divulgatae fuerunt, quod ipsum etiam cognatio literarum diverSavum, quae Communem originem produnt, confirmat. Patriarchae Hebraeorum , literas a Phoenicibus seu Canaanitis acce-ΡeΓunt, et poSteri eorum in Aegypto, ubi alioquin id temporis iidem characteres Valebant, ConSEPVBbant, uti ex eo liquet, quod aetate Mosis jam longo abhinc aevo librarios publicos seu genealogoS SUOS, habuerunt, et De ut. 24, 1-3. 17, 18 - 19. lex Iapidibus insculpi jubetur, ac scriptura, ita insculpta, Proprio suo nomine , memoYatuΓ, Cons. EX Od.

82, 16. 32. Quare non pau i Hebrasei legero et scribero novorunt , J u d. 8 , id ; plurimi tamen erant illit crati. Hinc, qui artoni scribendi pro aliis profitebantur, cuilibet petenti exarabant literas, quae necessariae videbantur; hi, si non Omnes, plerique tamen erant sacerdotes, qui, prout adhuc dum in ovicnto movis est, atramentarium, 's' non npi , in cingulo gerebant, EZech. 9, 2. 3. II. In atramentario erant maleriae et instrumenta scripturae, et culter, quo Calamus acuebatur, Je Dem. 36, 23. Ceterum di-

143쪽

g. 86. Divulgatio litorarum. 13τtiores Lahel ant proprios, non modo notario S, sed otiam lectores, quare frequentioP auditionis quam lectionis est an nlio, i Π e g, 4, 3. 2 n e g. 12, 1 I. JUS. 29, 1 8. J e r. 56 , 4. B O m. 2 , 13. J δ C. I, II. APO c. I, 5. Nos librarios adibant juvenes, qui lite Pas discebant. Qui piam horum notariorum Scholas quoque Pu blieas habuisse videntur, quarum quaepiam deinceps, in priniis cura Samuelis et aliorum prophetarum, inclaruerunt, et nomen a proΡhetiS duXerunt, i Sam. 19, 16. Seqq. 2 Sam. IO, 5. Seqq. 2 B e g. 2. 3- 5. 4, 38. 6, 1. Discipuli harum Scholarum erant, non quidem insantes, sed juvenes , qui singularia aedificia incolebant, sero ut mos in academiis Persarum obtinet. Docebantur musicam et cantum, et dubio procul quoque litoras, religionem Mosaicam et poe-Sim. A prophetis cognominabantur prophetarum filii, id est, discipuli; prophetae vero et doctore S I Un Cupabantur patre S, 2 ne g. i, 12. Conf. Je S. 5O, 4. Post exilium scholae ad synagogas vel in ipsis erant, de quibus paulo post dicemus.

S. 87. Materia et instrumenta scripturae.

Quae sucrit prima scripturae materia, Don liquet: usitatae autem olim materiae erant: I. Ex Pegno Vegetabili. i. Folia aΓborum.

2. Liber, βιβλος , seu cortex arborum, ex quo

144쪽

i38 9. 87. Materia et instrumenta scripturae.

3. Pugillaris, πινα - , m , , seu tabula lignea,

de S. 8, I. EZeCh. 37, 16. Luc. I, 72., quae tamen in oviente ViX, ut in Occidente, cera illinita fuit. 4. Linteum; hinc et Romae erant libri lintei, a Livio saepius memorati; aut etiam pannus Xylinus, qui in Mumiis Aegyptiorum reperitur hieroglyphis in- ScriptUS. s. Carta papyracea, quae ex divisis papyri arundinibus , jam ante bellum Trojanum parabatur, ut ostondit Plinus Histor. Nat. XIII. 21 - 27. II. Ex x e gn o a n im a l i. Pelles animalium, quarum praeparatio quidem Tudior orat, donec sub Eumene PDge Pergami, circa ann. 2oo ante Christ. , melior inventa Osset, quae ab hoc loco adhucdum Pergamena dicitur, et alias qu0

monumentis perpetuis usitatae erant, 1 Ma CC. 8. 22.14, 2Ο. 26. s. Lapides seu saxa, quibus ii Di imis monum nia publica insculpebantur, et I lorae insculptae 31oii-amnquam quoque calce DXplebantur, EX Od. 24, 12.5i, 18 32, 19, 34, I, SQ q q. I=C rit. 5, 10. 27, Ι - ' cons. J O S. 8, 33. seqq. Job. 19, 24. PS. I 6, 1 56, 1. 58, I. 6Ο, 1.

Laterculi, qui, insculptis litoris, igni coque et adhuc dum ex rudoribus Babylonis osso

145쪽

8 . Maleria et instrumenta seri plur9e. 130diuntur; exstant autem in oriente multo recentiores

quoque hujusmodi inscriptiones. 5. Arena in terra strata, in qua adhuc dum in India proles scribendi artem discunt, et in qua ipso quoque Archimedes siguras mathematicas deline abat.

Cons. JOh. 3, 1 - 8. Ceterum Si EZech. 2, 9. Apoc. io, 9 , libri in Visione manducantur, symbolum id est rovolationis, nequaquam Vero argumentum, in alimentis quoque scriptum 1 uisse. Instrumentum, quo scribebatur, erat

1. In materia dura, uti lapidibus et tabulis aeneis,

stilus erat ex chalybe paratus, J e S. 19, 24. , nonnum' quam cuspide adambiatina munituS, J o 1' 1 7, Ι

2. In tabulas ligneas , cera obductas , literae in Primebantur acuminato γρχ pic' , quod erat ex altera extremitate latum et planum, quo, quod male scriptum fuerat, deleri, et cera rursus complanari posset. Astobductio curae in calidis illis regionibus vix usitata crat ; litorae itaque in his tabulis atramento Vel tinctu-xa pingebantuΓ.3. In linteis, pannis Xylinis, carta, pellibus et Pergamona litorae pvimum pingobantur bacillo acuto, vel penicillo, fortasse , demum vero Calamo, qui etiam sindobatur; hoc eleganti calamo Orientales

adhuc dum , loco pennarum no Strarum , utuntur. Culter , quo calamus scindebatur, dicebatur J e r. 56, 23-

146쪽

i4o g. 87. Materia et inStrumenta scripturae. atramentum, , jam Num. 5, 23. pro HSitatis- Simo ponitur, cons. Jer. 36, 18., et diversis modis parabatur, quos Plinius XVI. 6. XXX. 25. narrat; simplicissimum autem, adeoque antiquiSSimum C OmPO-nebatur ex contusis carbonibus, aut etiam ex fuligine, et aqua, addito gummi. Utebantur Vero antiqui aliis quoque coloribus, et, ut Cicero de N. D. II. 2 o. et Persius ΙΙΙ. D. testantur, etiam atramento, quod Sepia,

te m effundit, etsi Plinius id negat. Hel, Paeos quoque auro scripsisse sacros libros, Josephus testatur Λrchae Ol. XII. 2, 11., conferatur Plinius XXXIII. 4ο.

S. 88. De libris.

Libri, , qui jam Job. 19, 23. Num,

21 , I 4. EX Od. I7, 14., notisSimi erant, scribebantur olim in pellibus, linteis, pannis xylinis et carta Papyracea , et dem Uin quoque Pergamena. Spatium materiae in columnas plerumque minuta S, ni de P.

36, 23. , dividebatur. Si liber susior erat, plures pelles, cartae, Panni xylini aut lintei connectebantur. Baro ex utraque parte inscribebantur, EZOCh. 2, 9.Zach. 5, I. An lineae antiquissimo aevo fuerint βους οφωμον .criptae, uti in inscriptione Sigaea ct in inscriptionibus Hetruscis, mox e X peditum CSSet, Si illi lapides Jos. 8, 3 a. roporirentur. Λn intervalla VeΓ- horum relicta fuerint, discussimus in Introductione in V. T. P. I. g. 98- Libri, materiae flexibili inscripti, circa baculum, vel Si libur crat longior, ex duabus extremitalibus ciΓ-ca duo S baculos convolvebantur, et lecto P librum Vel

147쪽

2.88. De libris. 141 locum libri revolvebat, αναπτυξας το βιβλιον , et

lecto loco complicabat, πτυξας Luc. 4, 17 - ΣΟ. ἴundo descendit nomen P, Volumen, PS. 4O, 7.

Je S. I 6, 1. 34. 4. EZech. 2, 9. 2 B Q g. I9, 14. E Z P. 6, 2. Liber, hujusmodi scipioni obvolutus, et sto vol funiculo ligatus, tacito poterat sigillo Obsignari, Je S. 29, II. Da n. 12, 4. APO c. 5, 1. 6, Libri vero, qui tabulis lignei S, plumbeis, aebeis, Vel eburneis inscripti erant, per annulos in tergo, aequali distantia dispositos, per quos bacili trajiciebantur, conjungi solebant.

Orientales amant inscriptiones librorum tropicas et aenigmaticas, quales quipiam etiam cen Sent esse inscriptiones Psalmorum 56, I. 6O, 3. 80, 1.; et Prosecto negari nequit, a Sam. I, J8. les Sum Davidis super Saulum et Ionathan, simili r itione , arcum nuUcupari.

g. 89. De e Pi Stolis.

Epistolae, quae eodem cum libris nomine, d=ner , nsn, Veniebant, eo Tariores Sunt, quo ac-

vum est antiquius. Prima memoratur epistola 2 Sam. 19, 14. seqq. Deinde Vero frequentior est epistola-Tum mentio, et interdum etiam sub mentione nuncii latent, ut Εκ r. 4, 15 - 17. Mittuntur vero in Oriente plerumque sine sigillo ; si autem ad magnatem scripta sunt, in crumenam pretio Sam conduntur, quae ligatur, et argilla Vel creta apposita, et sigillo impresso signatur, Cons. JES. a9, II. Ne h. 6, 5. Job. 38.14. Coterum epistolae antiquiSSimae Sine salutatio noinchoant, et sine valedictione finiunt; Verum sub m0-

148쪽

narchia Per savum prolixa Salutatio usitata erat, quae Egr. 4, 7. IO. 5, 7. in con Pendium redacta est. Apostoli in epistolis Salutatione quidem Graecis consueta usi sunt, Omiserunt tamen ConSuetum χαρ :ν , et adjecerunt benedictionem quampiam religioni Christianae con Sentientem. Paulus, qui epistolas dictabat, in opilogo benedictionem propria manu adscribebat,2 Thess. 3, 7.; et generatim dictare notario magis

On Suetum DPat, quam Scribere.

Foc sis, prima mox hominum aetate orta est, quum imag natio, Vellementiori assecta agitata, audaciores expressiones Suppeditaret, et Vocem ad modulationem, atque corpus et inprimis pedes ad iAsolitos motus seu saltum permoveret; hinc poesis, cantus et Saltatio simul orta os t. PO Sis non modo apud Hebraeos, sed etiam apud aliquas alioS guntes, jam aetate Mosis ad summum persectionis culmen evecta

erat, Exod. II. De ut. 3I. Num. 21 - 24. Cons.

quoque librum J o b. Floruit deinceps apud Uebraeos per mille fere annos, ct quovis honore digna

reputabatur. Usus ejus erat non Solum ad Voluptatem, sed antiquissima aetate etiam ad conservandam

historiam, quum praeclare geSta, carminibus comprehensa, decantarentur; porro quam maxime ad laudem numinis, ct ad elegantiam quoque operum erudit Oxum , prout libros Jobi, Proverbiorum et Ecclesiastis carminibus exaratos comperimus, cons. I Reg. 5, λ2 - λβ. ut G eu. 3, 24, 4 , 25- 9, 25 - 29

149쪽

91. Indoles poeseos Hebraicae. 343

Poematibus et carminibus Hebraicis insunt illa, quae omnibus Poematibus communia Sunt, nemΡe Sensus elati et ardentes, sententiarum lumina, figurarum atque imaginum pulcritudo et varietas, Verborum denique Vis , ponduS et elegantia; Sunt autem alia, quibus a poematibus Occidentalium distinguuntur. I. Tropi, imagines et figurae sunt audaciores et insolentiores, quae inprimis ex collatione poematum Arabicorum lumen capiunt. ΙΙ. Ornamenta Orationis a rebus Orientalibus, in

primis Palaestinensibus et Hebraicis depromta sunt, nempe i. ab Objectis naturalibus illius regionis, uti a Libano cedrisque ejus, a Carmelo, a quer-eubus Laselian, a Vineis, hortis et arbolibus, a jumentis et seris, inprimis a bobus, asinis, leonibus,

aquilis, gagellis; a fontibus et fluminibus; a terrae

motibus Et C, ; 2. a re Pe Cuaria et ru Stica; 3. ex historia; 4. ex Vita communi et moribus,

atque etiam a Vitiis, uti ab ebrietato, impudicitia, sornicatione et adulterio: 5. ex mythologia

orientalium, quae magna quidem eX parte, sed nequaquam Omnis, cOΠVenit cum mythologia Graeca et Bomana; sic occurrit quidem thalamus solis Ps. 19, 5 - 6., aSt Sol non Vehitur curru, sed volat alis, PS. I 39, 9. Je S. 18, 1. Malach, 3, 2O ; ita quoquo curPUS tonitruum, cui Vem non equi, nisi forto Habali. 3, 15. , Ned , monStrosa Symbola nubium juncta sunt, EZech. I, 2 - 28. PS. I 8, D. 99, 1. i aetas aut QR Jes. 2, 4, II, 6-9. 24, 23.

150쪽

non modo milites, belliducos , imperatoves et Omnes morientes, sed etiam populi devicti, civitates ci regna OVO PS a personificata, imo et arbores, symbola civitatum, doscendunt, et ibi in lectis cubant, armis capiti suppositis, Jes. 14, 9 - 2O. EZeCll. 26, 2O Sl, I4- I8-32, 7 - 8. 17. 3O. Mat th. 16, i 8.; itai quoque flumina Orci, P s. 13 , 4 - 6. 2 S a m. 22, 5

donique coelum politicum, quod concutitur, ut siet lae Obscure atur vel decidant, quum rerum omnium siti conversio Hagg. 2, 6. 2I. JUS. 2Ο, I 3 - 14. I 4, 27. 24, 21 - 22. 27, I. 34, 4. , II. A mOS S, . 9- Io. Matth. 24, 29. cons. quoque Gen. 37,

ΙΙΙ. Carmina Hebraica sortasse quidem pedibus, et

curto syllabarum Vel verborum numero, magis tamenis sententiis parallelis dimonsa sunt, qua O, syntaxi vel senSu, Synonymae, aut antitheticae, sibi respondent. Hic. parallelismus syntacticus, synonymus, antitheticuS, Con stat jam solis duobus membris, se immediate Con Sequen tibus , ut PS. Ii4, 1- 8.; jani tertio quoque membro impari, ut HOS. 6, 1 - 2.; jam quatuor membΓis,.quorum Ρrimum tertio, et Secundum quarto respon

det, ut PS. 33, 23, i jam etiam quinque membris, quorum duo prima et duo ultima sibi parallela sunt, es: medium est impar, ut Jes. 3i , 4.; Vel primum terric

et Secundum quarto respondet, et quintum c Si impar. . ut PS. 19, 8- 1O. Nonnunquam Observalli P quid

piam singulare, ut Ps. iis , 5 - 6. Miesi. 1, 4. Haec