장음표시 사용
451쪽
Maxima pars eorum , quae in aquas fiunt protuberantiam & gibbu quen- dam habet, imminentem parti corpo- ris capacis imae, & frequenter in illud latus inclinantem, ubi collum termi
natur et ita tamen, ut nonnunquam il-
lam partem vitri occupet, qui in vase, in quo vitrum fit, si perior est. Si vitri stilla in aquam decidat serventem , certo frangetur &crepabimantea quam deferbuerit, vel momento post. In oleo Olivarum minus quam in frigida periclitatur. In oleo plures numero, & aliquanto quam in aqua majores bullas emittunt, & ebullitio illa diutius quam in aqua durat. Quae in oleo fiunt, sulcos minus quam in aqua facta spatiosos habent, eorumque nonnulla prorsus laevia sunt, & protuberantiis illis carent, quas alia possident. Aliqua pars colli eorum, quae in oleo facta sunt, nec non aliqua fili t nuioris in oleo restincti pars instar vitri communis frangitur. At vero si
452쪽
collum prope corpus frangas, & corpus ipsum caua manu detineas totum crepabit & frangetur, sed minore quam quae in aqua fiunt vi & strepitu, & ita, ut in aeque minUtas partes non dissiliat, & frusta, usque dum dirimantur , cohaereant: atque hoc casu tractus & lineae in eo apparebunt oblongae , in centrum corporis collimanteS,& cavernas vel cavitates eiu dem transversim secantes, sed minores numero & mensura quam in his, quae in aqua fiunt. Quod si vitrum in acetum vini distillet, crepabit utique, &antea quam refrigescat, certo diffringetur , atque dum decidit, majorem quam in aqua strepitum edet , sed lbullas excitabit, minus quam in aqua lnotabiles. In lacte strepitum nullum edit,nec lbullas, quae quidem percipi possint,
excitat: nihilo tamen minus crepat,& in frusta , antequam refrigescat dissolvitUr.
In spiritu vini plures quam in alio
453쪽
quovis liquore bullas excitat, & dum
integrum est, ultro citroqile volutatum , magis quam in aliis liquoribus agitatur, & nunquam non crepat Min frusta concidit. Si quinque, sex vel plura vitra stillaticia eodem tempore in spiritum vini decidant, flammam
quidem vinum concipiet, at saporem particularem nullum.
In aqua solutionis nitri vel salis aras moniaci nihilo quam in aceto vini
melius succedit. In oleo terebynthinae vitrum unum haud secus atque in sipiritu vini frangebatur : ab altero flammam concipiebat ut jam nulli amplius usui esset In Mercurio , bacillo & vi, ut mergeretur, subactum, superficiem acquisivit rudem & depressam r at vero experimentum perfici non potuit, cum subigi, usquedum refriagesceret non posset. Cum in vitro instar calicis culin draceo& frigida repleto experimentum caperetur, unum successit, vitris
454쪽
sex vel septem aliis in frusta diruptis.
Id tantum a nonnullis e Societate, vitrum statim a lapsu manu prehendentibus observatum est, ad primum eiusdem lapsum in aquam, & aliquanto post, durante rubro illo calore, rubras ab eodem scintillas in aqua promanasse , eodemqUe momento, quo hae particulae, nec non bullae, ab eodem manifeste prodeunteS, er Umpebant , non diffringi tantum, idque aliquando non sine satis magno strepitu, sed moveri etiam atque subsilire corpus vitri, tam illius quod permanet, quam quod frangitur. Ab ictu levioris mallei, vel alteriuscujusque durioris armamenti vitrum stillaticium non atteritur T si tamen non alibi quam in ventre percutiatUr. Apicem ejusdem frange, & statim inminutissimas partes dissiliet, idque non sine ingenti vi & crepitu , & particulae illae facili negotio in pulverem rediguntur. Vitro fracto, si liberum quaqua versum
455쪽
ictium sese extendendi spatium scintillae inveniant, in orbem, eadem qua pyroboli minores , quos ob similitudinem mali granati Granatos vocant, violentia dii pergunt Ur.
Nonnulla vitra affrictu sicci lateris in frusta dissiliunt, statim atque infundo nonnihil attrita sunt: alia nisi semitrita perdurant. Fuit, quod dimidia circiter parte absumta sepositum , paulo post nullo tangente dissiliret. Aliud affrictu lapidis, &adjecta aqua & smiride ad collum usque detritum, perdurabat. Vitrum in manu cujusquam sub aqua fractum, manum gravius & strepitu majore percellit, quam in aere, ac etiamsi prope superficiem aquae detineat Ur, minutarum tamen particularum nulla extra aquam fertur, sed contrario quam in aere modo, citra dispersionem in aquam decidit: ac si unum ex his vitris in D n. Boylaei machinam mittas, bene vacuato recipiente ruptum, haud secus atque in
456쪽
libero aere quaquaversum dissiliet. Si vitru istiusmodi in igne calefect- iris, instar vitri ordinarii sese habebit, nisi quod temperamentum eiusdem ita debilitatur, ut citra fractur S periculum minus quam antea flecti possit. Vitrum stillatilium lithocolla collo
tenus munitum , fracto apice strepitum edit, quam si manu detineatur, minorem, sed ita ut totum intus dis fissum esse liquido appareat; ipse etiam color in caesium degenerat, plana manente externa superficie, sed illum in modum collisa,ut exemis partes in soccos abeant, conicas quandoque figuras repraesentantes & usque adeo fragiles, ut facili negotio in pulverem redigantUr. Vitrum istiusmodi aliud lithocolla undequaque pollicis unius crassitie, tectum, rupto apice lithocollam omnem, haud secus ac granatus minor bellicus, in frusta comminuebat. Duo vel tria illius generis vitra ad gemmarium in hunc finem missa ut
457쪽
3Imargaritarum instar perforarentur,
adacto propius terebello, statim in frusta dissiliebant, haud aliter, ac solent, qui rupto apice diffallunt. T
458쪽
Suia frequens fornacum in hoc opere mentio fit, ex re visum fuit, sub ungere qua de hoc negotio Agricola non minus eleganter quam pers seuetra,
didit, ad ecta figura fornacum instrumentorum, qua apud Amstelo
menses in usu sunt, nec nora nomeD- clatura eorum, quibus Londinenses vitrarii, D n. Meretto teste in elaborando vitro communi utuntur. Et
Agraeola quidem lib. 12. de remetall. ic habet. Estat vitrum, cujus consectura propterea huc pertinet, quod ex succis quibusdam concretis, & sabulo , vel arena vi ignis & arte subtili exprimatur: & quod expressum, ut succi concreti & gemmae atque lapides quidam, transluceat: ut lapides liquescentes&metalla fundi possint: sed primo mihi dicendum est de materia, ex qua vitrum conficitur: deinde de fornacibus, in quibus conflatur: tum de
459쪽
de ejus conficiendi ratione. Confit autem ex lapidibus liquescentibus& exsuccis concretis, aut ex aliarum rerum
succis, qui cum his naturali cognatione iunguntur. Lapides quidem liquescentes, si fuerint candidi de transiticidi, c*teris pristant: quibus de causis ad crystallos primas deferunt: cx his conis fractis in India feri vitrum tam translucida facultate praecellens, Ut nullum cum eo comparari possit, autores esse Plinius scribit: secundas tribuunt lapidibus, qui, tametsi eis duricia crystallorum non sit , tamen simili modo candidi sunt & translucent: tertias dant his lapidibus candidis, quiti allucidi non sunt. Eos autem Omnes prius urere necesse est et postea pilis Iubsectos sic frangere & comminuere, ut inde sabulum fiat: tum cribrare et quocirca, si tale sabulum vel arena, sevitrariis ad ostia fluminum ostendit, eos urendi & tundendi labore levar. i Quod vero ad succos concretos atti-l net, primae deferuntur nitro: secunde
460쪽
tiae sali, qui conficitur ex lixivio, ex cinere anthyllidis, aut alterius herbae salsae facto. Sunt tamen qui huic sali, non illi, secundas tribuunt. verum sabuli vel arenae, ex lapidibus liquescentibus confectae , portiones duae cum nitri vel salis fossilis, aut ex herba
salsa facti una commisceamur et ad quas adjiciatur minuta magnetis pareticula: certe singularis illa vis nostris Etiam temporibus aeque ac priscis ita an se liquorem vitri trahere creditur, ut ad se ferrum allicit: tractum aut Ompurgat, dc ex viridi vel luteo candidus acit: sed magnete postea ignis consumit: qui vero jam dictis succis carent ipsi duas portiones cineris quernei vel alignei, vel cerrei, aut, si hi in promptu non fuerint, sagini vel abiegni cum
sabuli vel arenae permiscent, & addunt modicum salem , ex aqua salsa vel marina factum , atque eXiguam
magnetis particulam sed isti minus candidum & translucidum vitrum