장음표시 사용
31쪽
tari, ut tu ius Aeetarationes sigillo, &sublati p-tione munitae , etiamsi edita suerint in aliquo particulati casii habeant vim Conllitutionis generalis, earumque ut ipsamet Congregatio de-c laravit eadem habenda sit ratio. ac si a Papa editae essent , cum authoritatem interpretandi Concilium habeat ex Constitutione Sixti v
proxime relata: quam propositionem latifune probavimus ind. e.. tum sup.de Constit. an. c. usque uan. 9.,8 Insertur secundo ut Sacra Congregatio Episcoporum , ac Regularium, quam Vis habeat a Papa aut horitatem respondendi illorum consultationibus, proindeque elus responsa etiam
in casibus particulatibus edita faciant in s mili. bus cas bus jus generale quoad omnes ad instat declarationum Sacra Congregationis Concit iis
tamen facultatem non habeat Tridentini Concilii decreta interpretandi: Tum quia in generali eo ministione respondendi ad dubia Episcoporum .dc Regularium non comprehenditur facultas interpretandi Concilium, quae ex Bulla Pii iv est Romano Pontifici specialiter reservata. c. a. de pianis. Oremus in c. e. ult. de os ricar. eod. lib. cap. Nuper , vers. Quia tamen conditor Cananis, de senten. excomm. in antiq. Et
in specie inconeeisone iurisdictionis quantun-cunque generali non comprehendi iurisdictionem reservatam Summo Pontifici; est eassis in cap. Quod transut onem , & ibi glos. & DD. not. de ostri lcg. Dec. cons is . In casa inqui
rions , num. I. Rota. decis I I9. Legatus , vel
Nuηcius , in navis . de decis Nota Legatus. in antiq. ubi propterea decidit in concessione conferendi bene fieta qualitercunque vaeantia salta Legato non venire beneficia Papae reservata. Potelias autem interpretandi cohamet pers nae,adeo ut non transeat in alium , ut inquit Innoc. inc sin. de succus ab intest.&nor .glos .m l. Idem Pomponitis,in ver. Appareat, . de rei vendie. Ide
que Creg. XIII. dixit nunquam suae intentionis fuisse eommittere Episcoporum Congregationi ut de iis,quae ad interpretationem Concilii perint inelent . aut de ipsis Congregationis Cone illi decretis cognosceret. Illud autem se recte meminisse ait sanctitas Sua commisisse Congregationi Concilii ea omnia, qua ad Concilium interpretandum pertinent, ut est adnotatum in libris publicis eiusdem Congregationia Concilii roni. I OJol. s s 7. Tum quia, & multo clarius in prae allegata Bulla Sixti v. incipien. Immensa, in h. Et nos quidem, super Inlitatiane S. Congregationis Episcoporum ; dum eidem Congregationi facultas tribuitur Episcoporum, aliorumque Pr laistorum , & Ordinariorum petitiones audiendi, eorumque consultationibus respondendi; causas item . & Controversas inter Praelatos de iurisdictione ; aliave de causa exortas.Item inter Capitula, aut obtinentes dignitates, ae inter quascunque singulares personas , &universia.
tes. aut locorum in temporalibusDominos exa minansi ; expresse interseritur exceptio illarpra ter eas , quae Trident mi Concili, interpretur ο-n m exuunt. Et smiliter in eadem Bulla in g. Nee sane rerum , supeν Institutione S. Congregationis rQuia νium. Disertis verbis statuitur , ut Carisdinales huiu Congregationis cum inter Epis.copos , & Regulares dubitationes inciderint, quae sub decretorum Cot icili; dispestione , aut
interpretatione compreh endantur, eas ad eandem Congregationem Co ncilii remittant. Et ex
ς hae secunda illati otio sati s clare subinfertur nec Legatum de latete poste interpretari decreta Concilii Tridentini, curi a haec factit c as si Papae specialiter relevata; ideoque nonini ludatur in facultatibus legati quanti inacunquit genera
libus,suxta texi .in d. cap. quod trans. uianem, da Q.ti de praedictam decisonem Rot a r I p. inna -
xi Tertia eoncluso. Archiepiscopis. tk Episcopis , caterisque locorum ordinariis in suis decretis.& Constitui ionibus tam in Con cisiis provincialibus, vel dice te sanis. qua medii ra. item
iudicibus quibuscunque in eorum sententiis; de interlocutionibus prohibitum est Tricient Cone illi decreta interpreta Ii. χ a Probatio autem huius conclusonis si petenda
esset a iure eommuni. esset satis dubia,non enim constat apud omnes. an. & quomodo liceat O
= clinarii, & Judicibus iura interpretari e nam ine Nec licuit, ic. di'. prohibetur 2 piscopis generalium Conciliorum interpretatio , di m eis praecipitur ut quoties de universali Synotiti Eubitatio nascitur, pro decisione convena am ad Sedem Apostolicam. Qui textus in Polycarpo citatur ex Gregorio.& in margine est additum rad Episeopos Mauritaniae. Item de iudicibus loquuntur verba illa Deuteronomii e. D se discite. o ambiguum opud te iussicium esse pero xerti in- σιν sanguinem O sanguinem , dec. Cr iudicium
tuum inter portus videνω variari, venias ad iudicem,
qui fuerit illo tempore, id est ad Papam, ut exponit
tionibus. Qui ii. sint Iesit. Ad idem sunt text. in I. M. C. d. legib. ibi Et quare Omnes ambiguitates iudicum, quas ex legibus oriri evenit
aures accipiunt nostret, si non a nobis anterpretatio procedit)& in s .a .caLult C. de riter. iuν. enucl.
ibi s Si quid veto ambiguum uitiam fuerit , hoc
ad Imperiale culmen petJudices reseratur J Nee dicamus ea iura procedere in interpietatione generali, quae facit lus quoad Omnes, quoniam id verum quidem est in ea parte. in qua Aeti-dunt solum principem legis conditorem posse
iura interpretari. At dum prohibent ne iudices interpretentur leges. sed pri capem consulant, intelligi non debent , nisa de interpretatione in Gulis particularibus. Inuubitat lim est enim iudices . quotuin i Dri id ictio ad certos limites territorii , vea perstinarunt restricta est . nequaquam pcisse interp1etarionem facete per modum legi, uni versa is,l.fn. s. de iuris3.omn.
iud. Et lex non fertur nisi in casu dubio,i. Lubio de Carbonian .edulo: & in proposto not. hi. Dec.
Non obstat textus in l. Non possunt. g. deis b. quia habet locum quando dubium est super negotio , non autem super verbis legis , ut ibi
glos &DD. notant. Non enim eodem loco haberi debet quae si io fact i. &quetilio iuris. Quia
ut dicitur in s. Non statim. fad Fluvium,de plagiaricum incidit quastio facti non Principem consultare de ea re oportet,sed quod verissimum itire praesenti cognoscitur, seqiii sudicem oponet. Non obstati. MDe lura , &l. Nam ut att
32쪽
Liui . e. quia proce utit in inter pietatione iiiiii contulit teli Principis, ut
declarat gios .in viri Scuba possvn. r.
Non obstat cap. i . aut Pratur. quia habet
locum in Legato, qui mandatum Apostolicum interpretatur ex commissione papae , ut notant DD. hic. Innocentius tamen in eodem cap. i. depastu .
prauat. in c. Di n. simpliciter dicit quemlibetJudicem posse in causa legem interpretari. Et i- .dem innocentius in cap cum μιiari sub de illat. posteaquam dixit in serioribusJussi ei a
Non licere iura conde te,neque interpretari nec
etiam inter ius scriptum,&aequitatem, cum id soli1m Principibus liceat, fatetur tamen in causis,quas coram se habent iu serioles iudices benepoue quantum ad ius litigatoris pertinet superiuribus,& interrogationibus etiam inter ius, 3 aequitatem interpretati. Et dictum innoc. sequi tu bido. Andr: col. ' v/rs. Quidam dicunt di vens inferiore ualees in causis.quas habent coram te, in praeiudicium litigantis posse interpretari ius scriptum. AE aequitatem; sed talem inter pretationem ius non facere .nis inter partes, An
Communiter tenetur iudicem super dubia i gum,ac canonum non posse directe,& princip aliter iudicare,ied tantum poste cognoscete indi-xecte. dc me identer, ita ut super illis non pronunciet,sed super negocio principali dumtaxat, ut patebit insta in hac ipsa consulione n. 4 l .ctseqq. Et hoc intelligunt Innocentius,& Io Andi. ita placitati dum dicunt iudicem posse interpretare leges in praeiudicium litigatoris. Caeterum quicquid sit de iure communi, quod pertinet ad decreta Concilii Tridentini
has altercationes omnes diremit Constitutio vii I v. ad cuiui velitatis evidentiam, quia E
sieci. ii. vers. Id secundum restondet perperam opitiati iiiiit Constitutionem Pii I v. non procedere quoadJudiee, in tribunalibus; supponendum est Hum Pius IV .in a pare. q. Ad vitandam, inhibet nequis audeat super secretia Concilii lii dentini quidquam quocunque nomine etiam sub
praetextu maioris corroborationis, aut executionis statuere. Verbum illud , statuere,esie in telligendum de statutis declaratoriis tantum. Patet tum ex clausula quae immediate subsequiator ibi si eui vel 5 aliquid in eis obscurius dictum, de statutum Mile. eamque ob causam in te tetatione, aut decisione aliqua egere visurii fuerit . ascendat ad sedem Apostolicam) nam adversativa illa pero,&singula verba huius clausulae congruerelae , nisi prius egitiet de itatutis' de elaratoclis; Tum ex ratione prorema ali eius dem 4. Vitanda scilicet perversonis, di consu-
sonis. qui oriri posset , si unicuique liceret in
diereia Concilii interpretationes sitas edere qua indicam se in setius agere nolle, nisi de ma
teria interpretationis. Ad Clem. i. cum ibi not. de . . rdin. Lap. Hei Ioi. In civitate, tr. 24.
vers.cii a secundum palatam. Tum denique quia
illuci vel bum stat intelligi non potest de stata
tutis Coirectoriis Concilir ; quia illis non cori veniunt .imo advel cantur illa verba Coti si turio
nis et am sub pristextu maiora corroborarion. ι . Nec
18 inteno potest deliatutis , &edictis mere executoriis c absurdum enim esset ut locorura Cid nariis non liceret dicta proponere pio obier vatione,& executione Concilii. Cum in eadem Constitui ione Piilv.in h. Mami injus, distu cte eis
pracipiatur, ut eiusdem Concilii decreta. & sia tuta in Ecclesis suis civitatibus,& dioecesbus in judicio.& extra iudicium diligenter obtervent,& a subditis quisque sui, inviolabiliter sacrant
observari.Contradictores, die. Et piopterea pas sim videmus in synodis provincialibus as.Congregati e recognitis,&emenaati , de in Synodis ilice cessanis inseri linuta,& ordinationes pro executi ne decreto tum Concilii a iidentini; pror in tamen absque ulla illorum interpretatio- Σ- De .Quinimo in decreto de recip. O .ιργν. Arri, noli. - 1 s Orni. admoventur etiare Pi incilipes omnes aci operam suam ita prastandam, ut quae a s.Synodo decreta sunt,ab omnibus recipiamur, de observentur. Ad Reges enim spectata, custoditi faciant leges de praecepta Dei, de ει clesiae, ut Augustinus docet epol. 3. so. O IEt secerunt pii Imperatores Constantinus. I heodotius, Martiatius. C alii, ut hietvat card
Cum igitur verbum fatuere, positum in Constitutione milv. nee referri possit ad statuta
correctoria,neque ad executoria, superest, ueteferri debeat ad decla: ahoi ia,ita ut tetistis n-stitutionis sit .ne sub piat editu malo iis corrobo rationis,vel executionis quisquam audacit super
decretis Concilii quidquam statuere idest statu
endo declarare quod est authoritative interpretari. na pratextus seu color est simulatio quaesita
ad faciendum id,quod alia via prohibetur, eap.
Sub pretextu,C.de traasai .den ut in I. Italia. g. de Ο e. Prasid. 29 Atque hoc pro constanti supposito, tertia hae concluso probatur primo , quia illud verbum. attiere , nullatenus referri potest ad inte, pret tionem probabilem luris litorum, sed ad ne-
cellariam,& authoritativam dunt at verbum enim statuere, necessitatem includit, cap. In hi de verborums i c.glos . in Extravag. Execrabilis Ioan iuxa l. tu ver. Marsimus , de in materia , declaratoria non importat Dis interpretatio item authoritativam,ut de verbo, decernere, quo
idem est ac statuere,i. i. iis quod qui quὸ ιυγο ι'
text. in cap.Constituti em, ibi, declarantes decernimus. e sentent.ex comm in C. dc in c. i. Sc ibi Gemin .in a. nar de clerico uret.eod. lib. Rullus illud verbum stat aere,rese iri non debet ad interpretationem author tativam prima speciei, idest generalem,quae facit ius quoad omnes: sane enim indubitatum est si et decretis eoiicit itibus sacere non post eniti solum papam, neque in hoc erat opus prohibitione Pii lv. alioquin Constitutio esset super casu indubitabili , quod esse non debet , l. Labra , g Carbon. e- . Reliquum est igitur ut referri debeat solummodo ad intei pietationem authori
33쪽
sat tuam .quam circum eripta prohibitione facere potui uenti piscopi in suis dioecesibus, &lu dices in causis in eoitim tribunali petidentibus. Secundo ioco idis luna probatur, quia iii erpretationem probabilem quatiae speciei iam Pius Iu pio hibuerat in prima parte illius h. saxita uian. ut die emus infra in quarta conclusione n. s3. Maao 3. Unde nisi postea egillet de interpretati Orienec ei satia, Sc speciali; Secunda pals illius h. abundaret, scesse omnino superflua, quod an esset dicendam , et ibidem patebit
Terti4 sacra Congregatio Epistoporum . M
Regularium authoritatem non habet interpretandi Cone ilium ut ostensum est supra inie- nga conclusone,vers. Insertur secun n. i 8. oost 3.Quinimmo in eadem Bulla pii lv. confirmationis Concilii ibi. ullumve omnino interpreta rionu genio,propter ea verba fuit dubitatum a sacra Congregatione Conciliit, An ex quo Piu Iv. in erectione dicta Congregationis videtur
tantum deputasse eam ad executionem decretorum Concilii. non autem ad interpretationem,& amplius ibi mandavit', ut si aliqua dubietas
emergeret,ad sanctitatem tuam referret. Et in
hae Bulla hine facultatem in teipretandi etiam sibi res ruavit i An Congregatio ipsa inciderit in illam censium decidendo multos casus pro politos ad intei pretationem Concilii pertinentes absqκe eo quod ullam relationem sanctissimo fecerit. Et cum Congregatio hae de re consuluisset pium v. Sanctitas Sua dixit se non credere Congregationem incidisse in hii tu simodi censu ras , quoniam opinabatur hane prohibitionem eos tantum comprehendere , qui proprio aussi interpretari prasiumpsissent . ut indieantilla verba, audeant interpretari; tamen pro futuro dixit se tribuere facultatem Congregationi, ut absque alia delegatione posset decidere casus quos Congregatio tanquam claros putaret decidendos , quos vero tanquam dubios putaret referendos, Sanctitati Suae reserret. prout postea
secit,ut disertis verbis est adnotatum in libris publicis. Congregationis manu Cardinalis Carata. Si igitur supremi, Urbis tribui libus fas non est decreta ipsius Concilii interpretari, idque ne ip-s quidem Congregationi Concilii sicuit ab initio . nisi quoad casus , quos tanquam claros putasset dec idendos. pro quibus etiam opus fuit speciali sanit ismi facultate . quanto minus id lie ebit Ordinariis . & Judicibus inferioribus 3 aith quamvis Rotae Romanae decisones sint probabiles tantum , seu Magistrales secuti dum Cemin incap Dubiis cocs n. 9. dc ibi etiam
. . bis abra deside iis ran. Praepos. in cap. Ne- qti. , 9. d 3. dicens decisiones notiuae non sunt iura , & ideo possunt reprobari. Bellam. de ris 41. si in cassi .d lite coni siti a Cassa. . L. f.
i . ni ne . I. de praten. magnum tamen habent pondus aut hor alis, ut per Christophori Castil. cons. .Pisis priω icol n. numer. rQ. OEL: Et praevalent communi opinioni secundu mimo lana tic. i. de D. ront s. quisqvici ibi contra 33 scriptesia Barbat. μι. i s. rinina ob Oan. Franc,
mat eas sacere jus in curia ad instar syli. sit hcis secui uni eas fuerit capitis iudicatum eum id Rotam si ectet inters' et ait verba , & menteri Papae iii rescriptis,& in hac quas possessione ex istat sciente, & 'atiente. imo volente. & mandante Summo Pontifice, a legat e 4 cut de , iudic.¬ata perJoan. Andr. post Holiten in ede po stuI. Praul. Extra Curiam vero dicit eas fi dem facere sicut responsis Prudentum & te darguit Gem m. d Petr. de Anesiar. qui contra Rotam constatuerunt Quamobrem Rotae inter. 3, pretatio in suis decisionibus videtur aut horitativa, dcconi equenter prohibita eii quoad Con
cilium Iridentinum in Constitutione Pii lv. Hinc Gregor. XII te . spritu i 18 i. dixit es
a moliendam Rotam si per decisionibus, quas iacit in materia Concilii. Et propterea in causa
dixit se tractasse de ordine sanctissimi de intelle ctu duorum decretorum Concilii Tridentini, ut habetur in impressis decis i 3 . par. r diverso. ιχ i. Iun3 16o2.In Roia propolitum fuit dubium ad eam tranumissum a Sac. Congregatio Concilii superii teneta ιρο. i s. sies' s. ex ordine Sancti ulmi,ut apud Seraph drosi a. Et quod magis est Calaguritan.& Caiciaten durisdicti
Proposui dubium an piscopus pollit visitare siuas Cathedrales Ecclesia, Calagurit an , de calciaten iuxta decretum Sacrosancti concilii a riudentini si s.cap. .cr fessa s.cap. 6. Pro citius in terpretatione in hac causa sui ficiens facultas i iii attributa erat vigore speciatis com- mistionis. ut in impressis Διψι28. p. r. a. di νι Et fere usi, receptum est. ut s quando in Rota ancidat quaestio concernens interpretationem Concilii. & cantis si dubitis. &a sacra Conste gatione non decistis , uel Rota ipsa Coi .giera tionem consulat, vel lignificet partibus ut ad ant Congregationem. a qua tibi declarationei obtinuerint, redeant cum ipsa ali Rotam, qua deinde procedit ad causet expeditionem tu i Cecisione in s. Congregationis, ut in specie cos ligitur ex Aesone 4 8a dc dicis. so.par. i.&d cis,as. it .a.d reri Quinimo idem Gregorius XIII. T. q. Iunil f q. audita Congregatione iussi tigniscari Cardinali Aquavi. ae tit quondo in supplicationibus non exprimitur articuius certus iuris, super suo cognoscendum est, sed in genete . de confuse petitur commissso causae, addatur seni pertiaee clausula:dummodo non agatur 5 tirpi tatione decretortim niti. in idem Cardinalis Caraia adnotavit .Habetriis ergo expiet om decla rationem intentionis Papae nolentis ut ludice , quibus causae committuntur . se ulla tenus iminisceant in intei pietatioue Cone illi. Quod si id ιη non licet judicibus delegatis a Sede a potiolica longe minus licebit Oidinariis. quia delega
tus ira causa sibi tit praefertur commi s. fiangit ut vice Papae, de est maior Ordinario .dane, de , A M.flos a. in c. pastorula s. 'uterja, de s .r-
QuintJ,5e ultimi, s Episeo is ordinarii M Judicibus Ecclesiastici; liceret Concilium Tit- dentinum authoiitati, eam eorum dice ces bid
34쪽
veI ;n eatis, pendetii bus interpretari, reserva, tio interpretationis,quam labi, & Sedi Apollo-lieae fecit pius IV. redderetur omnino elusoriarvam quoties inci Aeret, quastio speetans ad in relligentiam concilii, satis esset ut partes adirent Episcopum, autJudicem cauέω pio intei pro latione ob t i. enda, nee oporteret ascendere ad locum,quem Dominus elegit, ut incontinutione Pii I v. praeipitur. Praeterea inanis esset in stivitiatio S. Congregationis Cardinalium Concilii Tridentini interpretum, si quilibet Episcopus posset interpretari Cone ilium in sua didices nevimo enim serὲ eonsuevit S Congregationem consulere ea intentione , ut obtineat declararitionem per modum legis uniuersalis , sed tanti, nutea uti possit in aliquo suo particulata casu, vel controversia tune pendente. pro cuius declaratione s pateret aditus adJudices,&O dinarios . quid opus esset ad sacram Congrega tionem confugere ' praeterea multoties contin geret ut unus Episcopus interpretaretur Concilium uno modo, de alius alio; unde sequerentuφgravissima incommoda Finge enim virum contraxisse matrimonium in Parochia mulieris alterius dioecesis, & Episcopum ordinarium viri declarassie matrimonium esse nullum , veluti contrac una in aliena Parochia. vel coram Parocho contradice te & heonverso Episcopum dioecesinum mulieris pronunciasse ma IIImonium validum, eo qu/d sola presentia Parochi, viri , vel mulieris ubique locorum sussciat ad validitatem matrimonii,nec requiratur consen sus ; utique haec mulier in sua Parochia habebitur pro legitima uxore,& in parochia viri habe, bitur pro concubina. Qui sane casus atque alii tonsimiles , qui frequenter acciderent propter naturalem hominum ad dissenti elidum facilit tem . ut Ulpianus ait in l. Item sanus 3. Principaliter . de arbit r. vix esse possent sine scandalo. S. pe etiam contingeret ut Episcoporum interpretationes adversarentur declarationibus s. Co gregationis ἔ atque ita undique oriretur pet- versio illa,&confusio, quam pius iv. sua Conlii, tutione vitare volu t.Quin varietas interpretationum posset aecidere etiam circa Canones pertinentes ad dogmata. contra id quod habetur ad Corinth. Id ipsum dicatu omnes, O nosint in vobis blasmata,in cap Loqυitur Dominus. &per totam,24.qu. i. a. & in Extra vagan. Bona facii ulli. nam sanctam δε majoν.o obed,
3 sed praedicti, obiicie,;OportetJudieem scire
leges & stituta Canonum, cum teneatur ad illorum praescriptum sententiam ferte. cap. audices . . qu l. . cap i. de CoUiιιι. cum multis sint.
Ithus. Et de decretis Concilii Tridentini patet ex eadem constitutione Pii iv. Confirmationis ipsu Concilii. Id autem sne interpretatione fiaeri non poteli, quia scite leges non est verba eaiarum tenere. sed vim, at potestatem habere, i.
Scire leges, g. dele'. Quinimo vel ba legis, &Constitution s offendere licet ut mens servetur, cap. setalo, 38.dy .glos in extrava g. Quorti xdum
Dan.χχli .mveν.Convertens. quia dum plerianque attenditur verborum proprietas, veritatis lensus amittitur, cap. Is astem, 22. qu. a. V
de Hierony m. in cap. Marcion, l. quo. l. Nec putemus, inquit, in verbis scit pluratum es.se Evangelium, sed in sentiri non in sumiticie, rno. Fun.in a. DecrctuI.
sed in medulla; non in sermonum soliis. sed in radice rationis.) Hinc dici solet verba Scripturarum non esse Judaice intelligenda i l itera
rinth. 3 .Fe de r. de Sen cons .n. .vers. Mulltim est. Ergo cum legum interpretatio absoluth si ne cellaria , ut etiam patebit infra in s. Otiuima conclusone num. 9s. Quomodo ordinatii , ae Judices poterunt controversas , & lites dirimere ad praescriptum decreto tum Concilii
Tridentini , si eis non liceat etiam posthabita
vel horum proprietate illius mentem. ac sensi msciutari & partibus aperire, atque uti inter me tatione illa.quae tantopere ad legum intelligentiam conducit . &veruatis nisi instationem, δ' ut in Extra vag. stura nonnunquam. de veriuν. β-gnis Pisterea Constantinus Imperator Plotiano rescripsit in l. i. C. de relanin Cedire I beo sanasSuper paucis,qua iuridica sententia decidi non possunt , nostiam debes contulere Matella
tem ne otctipationes nostras interiumpas, cum
litigatoribus legitimum Daneat arbitrium a sententia provocandi. Et plura in hanc rem cumulat Brasisti lib. 3.issem.apu. a. Et sane vix ad praxim reduci potest , ut Oidinarii , ac Iudices saltem ex remotioribus regionibus considant sedem Apostolicam luper . iam btis rubiis emergentibus clara intelligentiam Gnu lii. Et cum causarum instantia ex Mus Hem Concilii deeteto cap. ao si . 2 ad almum. oc ex 4 ausa ad biennium rearicia sit. 'iomo oo fieri p terit ut Iudices m lndiis expeti ut res poti tiri ab Urbe in causis vertentibus coram eis. H i .e his legum inter pietatio etiam de iure communi ludicibus sit intes d. ita; tamen pro444bi ' hre non asscit eos , tibi copia principis haberi non potest glosunic.dc DU. in ii Non φιβι ι g. δε υ-
Vethm aa hae respondet glosar sangularis Hein ver. Iudicaνί. nam curn lixc Decretalis dispbnat ut solus Papa cognoscat de dubiis priυileiag olum Apostolieae sedis, non autem inferior; quetrit glossi sed nunquid in ei denter potest alius cognoscere.quam Papat videtur quM se, et deaud. l quoties ori in interr restit.c. us,in M. in. spiciendum privilegium. Et si verba simi manifesta, Iudere potest dicere, ὲion obstat privilegii morganis. de ld. in strum. tap. Icιυ mus De inde subdit glos non obstire t Quos proh At si de ψώI.cap. Exceptionem, νψn.de excipi & cap. L ror. υι fl/nt usitimi, nuta habent locum. tum verba obseura lunt,&ambigua ; quia tune e ius es interpretati, tutus est tonae re et tibi υε, perta sunt, & elata potest ii 3 ex dicere, obstat pii vilegium. non obitat privilegium a V pra3icta Pheletalis ac mus. similiter innocent usibi in ver. Iudicam Sc t iudicem posse eognoscere ineidem et an privilegia iuvent caniam es t snoti obstanti biis si Hicate sit per ebael ioγε sibi propolita , ita tamen ut pr vilegii non saeiat mentionem. item δieit ilicii e mni oposse iudistare de pii uilegiis Sedis Apollo licae quando digitur Ae illorum i mei pretat, one tantum, scili teteum de ipidium verbis dubitatur sequuti r toti3em uel bis biosi n. t .sed 3e Ioari. Andri in veν. pnν tigmamrmat iudicem non posse de privilegiis cognoscere, tum agitur de interpreistatione dubiorum in eis contentorum. Anton de
35쪽
ta 8c clara ita ut nulla tot cadat si bitatio pro- habilis, cognoscit intcrior,& dicere potest, ob sat, ei non ocistat,quia hoc non est cognoscere,
Iut examinale . seu interpretari, cum talia cadant super duhio: Si enim privilegium dicat. bubprotectione pulpi i , Iatum est quod non inducit exemptiotiem;&sic poterit iudicare. Secus
f privilegii Verba sunt dubia. Et tilo. Si vertitur dubium de privilcgii intentii si dubium non est probabile, iuia apparet casus apertus,vel tale dubium eit per glosias communes , vel comis munes opiniones decidibile, satis puto inferi rem de hoc posse cognoscete , siaut videmus quotidieJudices de talibus iudicare,quando incidenter υenit. Secus f principaliter super hoe adeatur, quia tune papa est adeundus, ut dicit
hie Innocentius. At si ibi cadat probabilis dubitatio, quia non potest per regulas bene de eidi, ita quod omnino sensus privilegii est obscurus,& dubitatio si solum circa verba privilegii,
tune solus Papa interpretatur,maxime s quaeri, turde interpretatione generali , quae omnibus pretiudicet sinistior autem non, nisi fiat de mandato Papa.) Hac Butrius. Henric. Boich. pol med. vers. Aut queri an alitis. Similiter dicit infatiorem non posse principaliter, & directe cognoscere de privilegiis Papa, si si dubium de interpretatione dubiorum in eis contentorum, sed indirecte, de incidenter, ut s quaeratur an iuvent causam,de qlia agitur, poste cognoscere. &eis non obstantibus judicare super eausa principali pendente colam eo , ita ut de privilegiis non faciat mentionem ; & se de incidenti cognostat , & de principali pronunciet secundum
Innocentium, Hosti ensem. Habes ex pradictis secundum communem Canon istarum sententiam Inferiores a Summo
Pontifice super dubiis litteratum Sedis Apostolicae nullatenus posse iudicare, seu pronuntiare, sed cognoscere tantum posse incidenter. praterquam in duobus castas , in quibus etiam incidenter de dubiis privilegii cognoscere non pos4a slint. Primus est si dubium esset arduum, & ine
plicabile , ut not. Abb. in cap. l . in a. notab. de Iarum. calumn .dc Dec. hιc n. abo. Et docuit Bari in l. omnes populi. in 3.quast. c. qua'. principaris n. ss.
τὸνf.Vbi νινο sta tirum,f.de Iuli. Olar. Secundus 43 est cum Papa est praesens in loco;quia tunc etiam in illis casbus, in quibus iudex potest interpretari, recurrendum est ad ipsum Apostolicum pro
interpretatione. Ita post Bald ini. Cum de na-
44 Itaque applicando praedicta ad propositum
nostrum, quoties in negociis. & eausa insurgit quaestio super intelligentia alicuius decreti Coniae illi Tr dentini. si vel ba sint elata. Ordinarius& iudex procedat iuxta illorum tenorem ad expeditionem negocii, vel eausae; omnino autem abstineat ab interpretatione,ut notat Bart. in l. Cum abexecutore. in primip. cal p nult. de appellat.. & alii apud Dec. h cn, is . Uoi enim verba sunt clara, non est interpretationi locus, Llθὰ, aurisso,
Quo A si υerba Crine illi sne subia ; tune duo θ' casus sunt distinguendi. Piimus est cum direm,
ae principaliter vertitur quastio super intelle/ualicuius decreti Cocilii Et hoc pi uno cadu oportet ordinarios, δέ uAices omnino abstinere ab interpietatione tam in cognoscendo , quam in pronunciando,& sedem Apostolicam consul re 3t in hoc iura,&DD. omne, conveniunt hic.& passim alibi. Neque vero tune subest ullum imconveniens expectandi responsum ab Urbe etiam ex longinquis partibus, cum dubitatio non oriatur occasone alicusus negotii . vel causaependentis , quae celerem expeditionem requirat, sed principaliter, & in genere quaeratur de intelligentia Concilii pro futuris casibus. Et mos Episcopo tum est de pluribus dubiis sacra in
Congregationem consilete;ptae sertim occasione x ilitationi, liminum , ut illo rem decisione
postea opportune uti possint pro Ecclesiarum suarum regimine ; memini inter alios Archiepiscopum Coamini in Itidiis Occidentalibus in Vistatione liminum pro quarto decennio consuluisse factam Congi erat ionem super dubita fere ducentia, & super plerisque responsum ob. tinuisse per litteras faciae Congregationis.
. secundus casus est cum occasione aliculus negotii, vel causae pendentis, obiter. & indireθὸ incidit dubitatio super aliquo Concilii decreto,& tune s commoue pateat aditus ad sacram congregationem; illa omnino est consulenda, de interim abstinendum a decisione secundiam doctrinam Baldi & Felini,quos retuli supra n. a 3. Sin autem non si facit s adi ius ad S. Congregationem ob locorum distantiam, vel aliud legitimum impedimentum,& periculum sit in mora.
- tune subdistinguenfli unt alii duo castis. Primus' est eum dubium . de quo imadenter di bitatur, noti est admodum es issicile.&arduum .sed ut ait Butr. hicsulmum. 3. decidibile per communes glosias, vel communes opiniones; & hoe casu Judex potetit super eo dubio cognosce ie , de iuxta intellectum, quem veri olem iudicaverit, super negotio principali sententiam ferre; dummodo tamen stipet intellectu Concilii non pronunciet: & lie cognoscat stupet incidenti, Mpronianei et super principali, secundi m Innoc. Host.&Boich. sit pracitatos n 41. Ut s quastio principalis si An Matrimonium si validum,necne,& incidenter,& per modum exceptionis obiiciatur nullitas ex eo quod celebratum fuerit coram Parocho non Sacerdote . Judex poterit stante dissicultate recutiendi ad Urbem pro
declaratione . cognoscere & examinare An decretum Concilii cap. t .s ga . de reform. Mair me qua parte statuit ut Matrimonitin I non aliter valeat, quam s celebratum fuerit coram Paroelio,vel alio sacerdote de ipsius Paroelii licentia, requirat necessario ut parochus si Saeerdos; sed post huiusmodi cognitionem non debebit pronunciare super intellectu Concilii;declarando decretum illud non requirere ut Parochu sit saceidos; sed simpliciter sit per negotio prin- Α' eipali decideiabo matrimonium esse validum. Similiter si pro validitate matrimonii obiter in ci/at dubitatio an decretum c. 3 a 4 de tefor.
Matram. dum publieae honestatis impedimentum ex sponsalibus nullis prorsus tollit, ex validis veris restringit ad primum gradum , vendicet sibi locum in impedimento public honestatis, quod oritur ex matrimonio coiit Ia som
36쪽
nam Concilii Tridentini contracto per verba deprae lenti, δύ non consummato; iudex uanto dimeti tale recurius poterit de huiusmodi incidenti cognoscere , dc pronuncias e matrimonium elle Mullum, sed non poterit in sententia declarare Eecie tum d. e. 3 . non habere locum in matrimonio nullieter contracto; quia haec deela- ratio quam .is in se vera sit , & ad mentem s. Congregationis , tamen ad iudices inferiores Non pertinet, sed tantum ad Summum Ponti fi cem, vel ad CardinalesTridentim Concilii Sania Oitatis suae authoritate interpretes. Secundus vero casus est, cum dubium est at
' duum. 8c dissicile ue dc tune etianas de eo incidenter agatur. de non sit facilis recursus ad Seiadem Apostoli eam, nihilominus oportet Episco; pos, ac JuJices abstinere ab illius decisone, de aeram Congregationem consistere,quia . ut di Etum est supra n. a. etiam in illis casibus, in qui bus iudex potest litteras Apostolicas interne, tari ; hoc tamen non habet locum ti agatur de dubio arduo. 8c inexplicabili. Et hoc consilium
dedit Judiei bus Matth. Μatthesil. in sua opus
L elect. νιον. op n. ut scilicet ubi res est pro ' sti, ambigua.& omnia utrinque sunt paria, omnino abstineant a iudicio, 3c Principem cons lant. Haec etiam est theorica glossae uni eae in I. Non possunt Ide Idib. ubi docetJudicem in causa dubiis legun primo recurrere debere ad interpretationem consuetudinis; Secundo ad verborum propriam significationem I Tertio ad par tem benigniorem ; Quatth ad similia, Quinto quando omnia sunt dubia, ad conditorem Legum Sc Canonum. Et sequuntur in c. i .ri Constit. Petr .de Anchar. num. 34. vers Quadam uatera
terminis loquitur lex ind. l. i.C. se relat. in C.
dice rheodos. in illis verbis super paucis, quae lu-yidica sententia de ei di non possunt, nostram dea hes eonsulere Maiestate in.) Et in cap. Per vene-Fabilem . Gmnibviaers si discite, o ambiguum, qui L flut legit. Quae omnia si procedunt de iure Communi, inulto magis vendicant sibi locum interminis Concilii, stante districta prohibitione cujusvis generis interpretationum, de qua in ante dicta Constitui. pii I vi
a Quarta conclusio. Magistri,dc DD. prohiben tur glossas, commentarios, adnotationes. &scholia super decretis Concilii TridEntini typis
mandare,atque impressa edere. Nec excusantura censuris,ex eo quod eorum interpretatio pro babilis sit, dc non necessaria i seu authoritati Pro cuius conclusonis evigentia observangati sint verba Constitutionis pii IV quae in Ad νirandum. tres habet partes. In prima inhibet nEquis audeat ullos commentarios,glossas, adn lationes, scholia, ullumve omnino interpreta ti Inis genus super ipsius Concilii ae cretis quo eumque modo edere. In secunda,quae in ei pit ibi; aut quidquam. Similiter inhibet ne quis audeat super iisdem decretis quidquam quocunque nomine etiam sub praetextu majoris corroborationis aut executionis, aliove quaesito colore sta tuere. In tertia quae incipit ibi, ait uix rὸ. Interpretationem dubiorum super de eleti, Cone illi
emergentium sbi , ac sedi Apostolieae te se
Pro . Fun. in a. Dιcretia. Im. ιι Quibus suppostis, in i . r.eius m l. prohiberi editionem interpretationis piobabilis Do rum, ac Magistrorun , clare probatur ex infra- scriptis. Et primis eum in a. par. 4 prohibita si interpretatio Mecessalia de aut horitativa , ut pro a- tum est supra in pia cedenti ccnclusone n. as. vers. Cetιrum qui missili sit prima pars nen inclu- Ueret interpretationem probabilem,abundaret. dc verba adeo praegnantia, δι inculcata nihil operarentur. Et tamen in lege. vel constituti otio
nec syllaba debet esse stipetitii a.desne mysterio aliquid operandi,ut dieit glosin 1. . l. Quod me
via. de Aleo cons.s 2.Circa hanc n. a. lib. . Etiam ad correctionem suris communis. Cravet t. sons
Seeundo in eadem prima parte prohibetur e-Eitio glossarum, de commentariorum: At hac verba referri non pollunt ad Principem, vel Judices, qui non edunt commentarios ad leges,vel constitutiones ergo necessario referri debent ad durisperitos,& Clossatores, quorum interpreta
tio probabilis est secundum glosias initio citatas in i .supposito sub n. ia ertio Constitutio in prima parte eiusEem
f. Id Hiandtim, prohibet ne quis edat quodcunque interpretationis genus super decretis Con cilii. Ergo comprehendit etiam interpretationem probabilem Magistrorum . qua est ima ex quatuor speeiebus interpretationum, ut conliat ex ductis in eodem primo supposito a quia sub prohibitione generis .vere de proprie incitiditur quaelibet eius i pecies l. Semper m generalibus 8. ra
otiario prohibitio editionis huiusmodi sit in
eo A. Pari formiter personis tam ecclesiasticis, quam laicis. At certum est respectu laicorum prohibitionem non esse intelligendam He Inte pretatione necessaria alathoritativa, sed de pro- babili tantiam Supervacaneum enim sui siet, de praeter intentionem pontis eis in ea Constitutio ne prohibere iudicibus laicis interp etationem authoritativam decretorum Concilii,cum indubitati iuris sit iudices saeculares non posse leges Canonicas. 8c Conciliares authoritative interis pretari glos i .in cap.Nec licuit. t 8. distin. Hine cum monalterium quosdam haeredes Mora talea coram saeculari convenisset, dc ageretur de Inaterpretatione Concilii, Sacra Congregatio rem
ad se perlatam ad Sahctissimum retulit, qui dixit seribendum Nuncio ut sciscitetur a Judicibus iacularibus,de quo dubitent super interpretatione Coneilii.& Congregationem consulant illisque luggerentibus scribat dubitationem ad Congregationem. Ergo etiam respectu Eccles-astieorum ea prohibitici intelligenda est de interpretatione probabili . uia una determinatio respiciens plura determinabilia. debet ea pari- formiter determinare l. Iam hοι iareo in. g. ia
uuar. e. Maiores de Baptis Eum si diu. Et ea quae teguntur ab eodem verbo , eandem recipiunt qualitatem. Bart. Se alii in 1 Talis scriptam d. detragat. ι .DD. in cap. Secunia requiruise apped. Seraphi
37쪽
18 Prosp. Fag n. in 1. Decreta l.
Quinto expendenda sunt vecta prohibitionis
universalia, ae multoties repetita tam rei pectu personarum, quibus si prohibitio, qu m respectu interpretationis inhibitae. Et quidem rei pectu personarum ibi,s uniιuique Isceret:&ibi , mnibus eιιιfiasticis pers. is ι uitiscianque ni ordinu,
c. quam Iarcu quo nque honore, 'c Respectu vere, Ititerpretationis ibi ullumpe omnino interpretarionu genus, oc. Qiis quidem verba restringi non possi in t ad iudices tantum , 5c ad solam interpretationem necessariam absque eo quod vis manifesta inseratur litteras cum de natura ver- horum universalium sit potius omnia includere,& comprehendere etiam ea, quae alias in generali dispositione non eomprehenderentur , ut de dictione quodcunque , est tex. in c. Solita . vers. quodcunque ligav/ris. 3cibi Abb inuit. no. rab.de maior. cy obes cum concord . de quibus per Roman. cons. 3 i. ννὼ - , num. 2. dc notat glo. ine. Pastoraia . in νιν. Temper alite ν , de donat. Dec. ine. Sedes. col. petiuit. in fine de rescript.Seraph .decis. 98o.ntimer. 8. Et de verbis illis, cuiuscunquesntcοηditionis, Oc. est te v. in c.
sitamνι &ibi not. Archi d. d. .ls. Orem Id. g. 8eoo magis quia hoc casia verba non solum sunt universalia, sed etiam geminata, &sapius in
g. Nostram autem consummationem , C. de reter. ivr.enari. nam quemadmodum pius iv. ad vitandam perversonem , di constitionem inhibuit ne quis ederet commentarios super decretia
Coneilii Tridentitii i ita &Justinianus ob eandem rationem confusonis inhibuit ne ad suum Codicem applicarentur commentarii , sed prohibitio lustiniani habet locum pracipue in interpretatione probabili Jurisperitorum . ut
patet ibi: nullis Iariser tu, nec non ibi; cum percontνarias interpretatisnam sensentias totam penes raconturbatum est. Ergo idem dicendum de prohibitione Pii I v. quia verba Constitution m ad intellectum iuris communis sunt referenda, cap. cum adeὸ, & e. Causam qua . de rescript . Anchar. cons. I s 3. Prostatribui,num/ν 3. sicut enim leges non dedignantur sacros Canones imitari, ita &saeroium statuta Canonum Principum Constitutionibus adiuvantur. e. Int ilexi v. & ibi gloc o. Andr. in ver. Adia vantur , de navi oper.
ηriit. nam Leges & Canones ex uno utero,
vel fronte divino processerunt. ut Ba Ιου. inquit in coet s. himatu posito post rubraeod. de Edict.D Nadrian. tallen. n. 3. Ad hoc c. I. de suram ca
s Septim δ . & ultimo corroborantur praeflicta
ex observantia subseeuta nam ctim olim quidam Jurisperitus edidi siet glossam typis excusam Hispano idiomate ad integrum corpus Concilii Tridentini, S. Congregatio declaravit eum incidisse in excommunicationem in Constituistione Pii IV. inflictam. s 3 Et meo tempore cum in sacra Congregat ἱone examinatiam esset quid agendum de remis sonibus. quas typis impressas edidit Augustinus Barbola ad universa decreta Cone dii tridentinisquamvis proprie remissones illa Concilium non interpretemur, sed simpliciter reserant suo quemque loco Authores . qui singula decreta. interpretati sunt; tamen eum relatum si in rese. rent en negari non possit quin hac si implicita
interpretatio ex aliorum sententia , &. species quaedam adnotationiam ad Concilii decreta: Sac. Congi egatio die a T. p, ita ica a de mandato Grego in XV. decreuit hiijusmodi rei litones Indici librorum prohibitorum esse adi: ciendas, prout fuerunt assectae. ss Atque ita non obstat quod omnes fere legi mlatores suarum legum interpretationem . dc commentationem prohibuerint, rutiter. q. in
princ. 3c cap. s. in . l. l. 6 Nostrana autim coiisummationem. s. 2.1 Moc autem,prope inemC. de vetentur. enucl. Li4. Dr. l. para ι. l. t. q. tit. 4. Db. I. ardi mo. dc tamen contrarium pollea obtinuerit.
Nam praeterquam quod contra Constitutio. nem pii IV. quae habet decretum irritans inficiens possessionem,& imponit ipso facto poenam excommunicationis . non poteli valle e introduci consuetudo. quia contra facientes statim incidunt in poenam , ' in facti)m damnatum,
eri . o pac. Alphon. Castro de to testare hau paris nasu lib. a. c. a a, ps priniam ionis ιλ. m. et te hoe ea su obiectum tollitur ex fucti ; si ita luitu modi consuetudo applica tibi Conici eo aries la Glosias ad deereta Cone illi Tridentini miti me viget. Nemo enim hactenus id attentare piae. sia mpsit prater unum Hispanum, qui piopte Iea fuit de nunciatus exconi :L nicat iis , α Auth remaΗnotati num, quae Indici librorum prohibitorum adieliae fuerunt , ut supra prodii medictum est.
in , quod est memoria dignisῖmum , cum Gregorius XIlI. con m silet ritus Flauio Uisno Francisco Alciato, & Antonio Caiasa, s. R. E. Caidiualibus provinciam cou puandi :ε-ptimum librum Decretalium , multaeue ipse manu sua exarasset ac monuisset, sed e vixis eie-ptiis inchoatum pia D lili et e Sixtus V. eius successor eam curam imposuit Dominico cardinali proelio anno i s 8 . eique collegas adiunxit Cardinales Aldobrandi Dum, Mot: hemm . Columnam; Ex quibus ruinali Ald ob andino post obitum Sidita ad p ntifica intra astumpto,&eteatis Cardinalibus ex pralatis ii sus Cogregationis Lueto Saxo, I autenmo Lia chetto,&Pompeio Arrigomo; extremo at no i 1, 3. iutius est finis ea unde quaque set gen it, re copiam seendi quae inserenda in Carionum corpus c taentici Magnopere autem hautaturi, e sitit m. in extrema hae compiliatione in em debeient oeci me i- eoium Concit. Florent. ac I rid. Cani Deseri. mad Hos mala pertinentes: εἰ tandem ptimura
tionibus in eam itum est sententiam , ut insererentur , licet Collectiones tam Gregotii IX. Bonifatii VIII. dc Clementis v. quam in antiquioribus is dori , Mich idi , Anselm , Photii. 8c aliorum paucissimis dogmatibus sint
Conciliorum decreta trecentorum prope anno-rtim in quinque libros disposita , ii iis propriis distributa titulis compendiaria qua sum sitin rea
complectens , ex r mam manum accepit
die a s. Julii plano a sy8. sed cum t3pis iam extusum s. b nomine septiimi libri Decie- talium Clcmentis Vlli. proped em esset publi-
38쪽
eanaum, gravis emersit dissicultas,quod cum de-vreta fere omnia Concilii Tradentini in eo in-s ita sana iti corpusqurisCanonici tedacia ellent, negandum non erat, quin iurisperitis liceret eis applicare glossas,8c Commentarios : ita enim in praecedentibusCompilationibus factum videmus: nam ut millas faciamus veteres Graecorum collectiones, quibus sitas addiderunt interpretationes, non modo Alexius Ariste nus, Ioannes zonaras, de I lieodorus Balsamon, verum etiam Ioannes Scholasticus , & Photius ambo Constantinopolitan i Antistites , A Matthaeius Bastetis Monachus,Constantinusque Harmeno- polus. atque Arianiuε Apud Latinos prima Decretalium compilatio, quam tempore Alexan-ὰri II l. ex dec rotis antiquorum Conciliorum, δίSummorum Pontiscum Constitutionibus aGratiano omissis fecit Bernardus Pix positus Papiensis mox Favent nus Episcopus.& Breviarium Extravagantium inscripsit, licet privato eius nomine edita fuerit;Glossiatores tamen habuitVincentium Alanum. Tancredum, Laurentium. &Rogelium. Similiter ad se cunesam privatam eompilationem Cilberti.& Alani quam suo nomine edidit Ioannes Callensis eo tum discipulus, glossemata fecerunt idem Ioannes, Hugo verratientis Episcopus , & Bernardus maior Compostellanus. Quemadmodum & ad teriatiam . quae a Bernardo Archidiacono Compos ellatio propria authoritate Romae consecta, de ideo Romana appellata , ac deinde omnium prima Liber Deeret alium conscripta fuit, glossas nescunt idem vincentius, Alanus, Rogeritis, Jacobus,& omnium copiosissime Tancredus, ut con stat ex vetusto Codice antiquarum compilatio num ab Anagnia civitate in Bibliothecam valitacanam delato; licet Io, Andri putaverit glolla ad hane compilationem composuisse Paulum Mungarum Quarta itidem compilationi, cui addita fuerunt capita septuaginta,& unum Generalis Concilii Lateranensis paulo ante eelebrati, glossae fuerunt applicatae , licet de Autliolibus varia sint opiniones. Ali i enim illas tribuunt Ioanni, alii Roberto,sive Rogerio. Et praetermissa quinta. quam idem Tanc rediis compaginavit ex Constitutionibus Honorii lis. Ad sextam itidem compilationem. quam Gregorius lX. ex quinque compilationibus praecedentibus in quinque Libris Decreta litim disposuit opera scilicet Rayniundi tunc ejus Capellam , & paenitentiarii, mox Tertii ordinis Praedicatorum Magistri Ceneralis; glossas edidit Bernar ius de Botono Parmensis,& Canonicus Bononiae. sed&ad sex.
tum Librum Decretalium Bonifacit VIll. qua septima fuit compilatio. Jo Andr. Bononiensis applicuit glossas, qua in hoc praevaluerulit glos sa)oaim. Monachi cardinalis ; fuerunt enim
concurrentes, ut idenim et Io. and r. testatuto prafationa ei tu libri. Ae demum ad compilationem Clementi natum Clementis V. a loanne
XXII. publicatam glossas consecit idem Io.
Andr. Et ad Extra vagantes, quae una cum Decretalibus Gregorii IX. Sexto,Clementinis coopus litti, Canonici eonstituunt , ut declaravit Cregor. X lihi Constitutione, quae incipit: Cum pro munere.zenae linus de Cassanis,& Guillel mus de Monte Lauduno glossas applicaverunt.& Apost illas Ioannes Franciscus de Pavinis Ro-Prula nun a. Desural. Tem. . tae Auditor. itidem veterum Cantinum Exposi
tores, Rufi num Sylvestrum, lo. Hispanum,1 ii, hem Faventinum , Goisredum , Melendum, Baitholomaeum Brixi en .loannem de Deo, & aialios quamplures recenset Cullielmus Dura Dd.
Qgod igitur ad veteres Canonum Colle iiones factum est. nulla ratio suadebat cur non id vinesset permittendum ad extremam hane compi
lationem septimi libci Decretalium. Id veris ex diametro adversabatur Cinstitutioni pii Iri prohibeatis, ne super decretis Concilii Tricientini edantur glossae, & commentatii, ullumve omnino interpretationis genus. Tanti autem huiusmodi prohibitio hab. lassiit, ut hanc unam ob causam substiterit huius voluminis publicatio miris elucubrata laboribus, ae vigiliis, dia
Praesulum,Gymnasi orum .iotiusque Ecclesaae vo-eibus emagitata. Ita ut propterea nullus rellet
dubitandi locus, quin Constitutio pii IV. interdicat etiam probabilem Glossatotum inteipim
, Sed hic quaeritur an eonclusio ut si pra srm
ta procedat etiam in his,qui glossas di commentarios ad universa Concilii decreta non typis excusos, sed scriptis evulgant. Et quidem cum Piis iv. in I. para.df. Ad viarandum prohibeat ne quis audeat super decretia Concilii glossas,& ccmmentarios edere expendenda est proprie huius verbi .eder. ,significatio, Cum enim glossae super decretis Concilii . nee . stripto evulgari consueverint, ideoque recurrition posmi ad consuetudinem inter I relativam. secutidum ea.quae dicentur infra in seque tui conia clusione,n 83. spectanda ei primo loco propria verbi significatio iudita theoricam gli ita in LMn ponti deleti, &Abb.in eap. L. n. 14. D
Inspecta ueto iuris eommunis δἰ postione,
verbum edere referri non posse ad impressionem D pographorum,qua nune utimur, convincitur hoc uno argumento, qucd typostaphiae usus leaste Polydoro Virgilio L In νentori νιν.lib. a. cap. 7. initium duxit Moguntiae anno salutis a s 42. velut alii maluerunt, i 4 s s .a Ioanne Cuthembergo nobili Alemanno qui etiam inventor suit atramenti, quoad haec usque tempora utuntur typ
graphi; indeque post annos sexdecim Aelatus est in Italiam. & primi libri Roma typis excus,ut
refert volaterranus. fuerant Augustinus de Civitate Dei,& divinae Institutiones Lactantii Romiam.
Igitur ex iuris veteriis significatione edere est copiam Leribenti ineere, vel dictare, hi alterscribendo excipiat, uel proferre scriptum ut te
dum hoc prohibitio pii lv. complectitur etiam
eos, qui glossas manu scriptas evulgant. Praete rea in hune sensum accipitur vel bum , edere , etiam postquam sibii coeperunt prato commitisti , ut patet ex deereto Concilii Tridenti hi de aditione, O us acr.Γιν sus . nam lubrica simpli ei ter ibi inscribitur , De editione librorum. Et Aeinde in eorpore s. synodus quas explicai sianificationem illius verbi, Edisione. statuit, ut
39쪽
qui set; plo sacrae seriptura libros communicant, vel evulgant, nisi antea examinati, proba- tiq; fuerint , eisdem poenis si ibi aceant quibus im- preliores. Et probatio in nonte libri . vel scripti , vel impressi authentice appareat. Ex quo contextu duo colliguntur. primu editionis ver- ho contineri non sol sim impressῖonem . verum etiam evulgationem , seu communicationem inscriptis &lic nigrum ἡeclarat rubricam. ut per Alexan. cons. I 3. Circa primu inti. p. vers. Et sicut per rubricam, lib. 3 .Secundum in matella prohibitionis etiam poenalis impressionem, & evulgationem huiusmodi pari passu procedere. Atque ita non obstat quM, materia si poenalis, & siti-
se aecipienda propter censuras Cunstitutionis Pii IV. Etenim in matella etiam poenali,&odiosa fit lata interpretatio quatenus patitur verborum proprietas, i. Cum lege, & ibi Aretin. d. tit lamen. cum aliis adductis per Cagnol. in s. i. 67 num. 41. C. sui adm. Quemadmodum nec obstat quod tibi agitur de libro tum editione de lin- pressis. & non de aliis sit intelligendum ex communi usu loquendi , qui praevalet verborum proprietati . l. Librorum , 6. Quod autem Casius, j. detis. 3. Anchar. in repet. Caxonum statuta, nu c4. in n. de Ocistis. eum vulgatiusui non solum ver . ba, sed & mentem accommodare Legislatores semper in dubio praesumantur , Alciat. praeis
Cessat enim obiectum tum ex decreto Concilii superius ponderato i Tum quia quod dicitur, communem usum loquendi praevalere proprie. tati verborum, non habet locum in verbis legis. Bart. in l. Ita vulneratia, vers item nota, quod verba legis f. Quod met. caa. Tum quia Constitutio non loquitur nominatim de editione librorum, sed glossarum.&cuiusvis generis interpretationis. Tum denique quia Pius tu, ibi non prohibet simpliciter ne quis audeat edere , sed adiectis verbis universalibus quocunque modo oc. quae extendunt dispositionem ad editionem , quae fit in scriptis . etiam s huiusmosi editio alias sitibsimplici editionis verbo non comprehenderetur,ex singulari doctrina Salyc. in 1.2.C. de noxial. tibi Aeterminat statutum imponens poenam pro . homicidio quocunque modo patrato habere locum etiam in homicidio casuali, de sine solo. Et
Et quicquid si de doctrina salyceti,de qua ple-
stio illa,quhd dictio, quocunque modo . seu quovis mado, vel quomodocuoque, extendat dispositionem etiam ad impropria.& non comprehensa indis. positione generali, verissima est. Di ibi per Cravet,& eam pluribus exemplis confirmant Ruin. cons. 3 a num. ργ.lika, Aledi. conss s. m. 3.
. , concludenso, aut quis Clo stas, seu Commen. tarios s aper Hecretis Concilii scripto ita aliis communicat, eu evulgat,ut ad omnium manus pervenire possint ; & non videtur excusandus a
censuri, Constitutionis Pii IV. Tum quia hoe icam verificatur piopria, dc gemina illius vel bi,
eder. . significatio ut patet ex dictisn c . vers. ngitur ex stiris veteru e tum quia in huiusmodi evulgatione viget eadem ratio pervet sonis, &confusionis in Bulla consileratae, atque inim- pressione.
Nec refragatur quhd libri impressi duntaxat
consile verint allegari , non aurem manu scripti ut observat Salas de legib,tra lat. 4. uast. 97. Δ-θut. Σι .self ii .vers Nec οι His diciundo. Quandoquidem in prohibitione pii IV. non consiὼ eratur allegatio, sive citatio Authorum, sed editio,
seu evulgatio Interpretationum Re praeterea verum non est libros non im pressos non allegari; nam ante alii in impressionis Authores omnes vlegabantur. Et etiamnunc allegamus multos,quos in .pressos non habemus, ut in specie Vincentium , testimonio Joann. Andi. inpram. DecretaI. profundissimae
scientia patrem. cuius glossa super Decretalibus in insignem Bibliothecam Francisci Cardinalis Balberini nuper delata, speratus in publicam utilitatem propediem imprellum iri. stem ex manus si pias nondum impresssis hodie saepe numero allegamus Dynum super Digesto veteri. In it. dc Digesto Nouo Jacobum de se tuis. super Digesto Veteli, Raynerium de Follivio super Infort. Signotollum de Homo daeis super Cod. Angelum Aretinum stiper D. gesto Non . Baldum Novellum super in it. Paulum de Elea- raris super Clement de alios plutes. Et ante impressionem solebat allegari Lapus Abbas S Miniati supers lib. Decretal cuius Clossam manuis sariptam nostris temporibus commisit praelo DominicusCardinalis Tuschus ut legitur in rus epistula in princip. veris. Idemque servabatur de volumine manu scripto consiliorum Cardinalis Tabatellae quae triginta annos latuet Liat apud Felinum Sandeum Rotae Auditorem , eluique studio fuerunt excusa, ut ipsemet testatur eiusdem voluminis initio.Ita etiam saepe adducimus Codices manu scriptos Bibliotheca vaticanae .ce aliarum eelebriorum Bibliothecarum. Quod vero id minus frequenter sat duplicem habet rationem. Altera est quia Codice, Mati scripti non ita facile multiplicat tur, scLt impreis; ideoque propter labrorum penuriam an- liqui Doctores nonnunquam nia , bant ibros. quos allegabant,ut patet ex Fe de r.ee Sen. an s. Ics. ass. O acs Bald ιμ l. 1 aa. Verba Isa- metitν. circa prmcl. I b, i. tibi delectura CAossie-di,& ιο 4 7. Puni ἰαθευφiολώ.n. is n. n. I. O .ubi ait Siniihi non credis . crede lac cibo de Beloisio qui hoc dicit. & si vix illius dispotati nem . mutam illam tibi , crede etiam Bartolo hoc dicenti S scio tanten si rid tanta est sapientia tua, quod non cures oe illis Doctore tia
Altera ratio citro pera manu scripta minus se quenter allegent Dr. est si ia in manus eriptis adhuc retinetur antiquus imos,ut non clientur nisi opera clariorum Scripto ium Utinam is em mos servaretur etiam in impressis e milum enim est quam patvo desectu hoc saeculo allegentur authores quotquot typis fuerunt excusi etiam ad
decisionem eaucarum; quasi imprimendi licentia aequalem insundat omnibus authoritatem. s Maior ver/,vel minor frequentia librotum,&sc masor, vel minor ratio perversonis . M
40쪽
eonfusionis, diu et statem dispostionis hoc casti non in Hucit. In h satis est ad sustinendam dispo-
f. . f. de donat. Et habe inr magistraliter per Dynum in regula, Decet , &perboan. Andr. in
7s Auto h a Glossas,&Commentarios super Aectetis Concilii scripto compositos sbi reservae ad usum.& commoditatem suam Aumtaxat, &non videtur incidere in poenas Constitutionis, quia nee illius ratio, nee verba huic casui applicari postunt; non enim proprie diei potest edidisse,qui nec typis mandavit,nec alijs communi
το Atque ita his non adversantur duae glossae P. per Coneilio Tridentino compostae. A ltera a Cardinali Antonio Carata olim Plancto Sactae Congregationis Concilii 3 altera a Marincola Episcopo Theani, tum quia credendum est eos non composuisse hujusmodi glogas ut evulgarentur. & per manus omnium deferrentur 3 sed ut asservarentur ad usin ipsbrum,uel ipsius Sae. Congregation. tum quia quatenus fuis Iet opus ;veliti mile est eos id egisse ex speciali licentia, 7 8 & facultate. Tum denique quia ipsi tanquam Congregationis Ministri non videntur comprehensi in prohibitione Pii IV. Neque enim in eis, qui veros & germanos sensus s. Synodi ex ipsius
Congregationis oraculis perceperunt viget ratio illa prohibitionis, vitandi scilicet perverso-Dem,& consulionem, quae oriri posset, s unicuique liceret prout liberet super de eretis Concilii interpretationes suas edere. Neque illis eoi veniunt verba illa : Interpretationes stivi prout ei ni remi neque illae proprio ausu, quae ad hoc propositum olim ponderavit Pius V. ut dictum est - , supra num. 3 o. in potius optandum esset,&ad
m nx m Constitutionis propius accederet , ut
quae ipsi hauserunt ex propriis sacrae Congregavitionis fontibus . caeteris quoque communica rent : inde enim praberetur occaso reiiciendi interpretationes illas, quae adversus sententiam S.Congregationis apud scriptores aliquando i repserunt,ut dicam instanti m. 82.
9 Ratio autem illa Constitutionis eum sit expressa per illud gerundium , Ad vitandam, censetur finalis. Bartos in 1 xtravag. Ad reprimendum, Hrs Nec ex eorum absentia . num. 13. o nus . 14. vers. Et hoc apparet, ac proinde ea cessati te,
einet dispositio, e his Chri hia, l. Quadam, de ibi glos in ver. Cessat. de stiretur. cum multis simili
lo Quinta concluso. Magistri. Doctores,& Advocati , qui aliquod Tridentini Concilii decte tum non principaliter 8c directe, sed occalione solutionis, seu dilucidationis alicuius quastionis . aut causa expeditionis obitet & indirect
interpretantur. atque huiusmodi interpretatio nes scriptas, ut typis excusas edunt, non incidunt in censuras, & poenas Constitutionis PiliV Hre concluso prima fronte videtur satis dubia. Primo quia prohibitio Pii IV .ines udit etiam quartam speciem interpretationis probabilis N agi sit ortina, ut ostensum est sura in i . cantius
quoad glossas,& commentarios , quI non sunt nisi a Doctoribus& Magistris: idem videtur di-eendum quoad aliud quo cumque interpretationis genus 3 quia in 3. Ad vitandum, haee omnia indifferenter prohibemur siub eadem clausula,& verborum structura , ideoque eodem iure censeri debent. ut patet ex dictis num. 1 3. νers. Quarta prohibitio editioniti. Nec videtur afferti polle sussiciens ratio di Versitatis inter interpretationem necessariam iudicum, & probabilem' iurisperitorum : imo magis digni excusatione videntur iu/ices , qui necesssitate expeditionis causae quasi coacti interpretantur Concilium , quam Magistri, & Doctores. qui interpretatio-nra edunt ex mera voluntate. Ex his qua late cumulat Felin.in cap. Querelam, in glosin ver. N cestitate. de iureiur. praesertim ad vitandam poenam excommunicationis. cap Inter acia desint. ιommunicationis. Sed iudicibus non licet interpretationes suas edere super decretis Cone illi, ut patet ex dictas a nam. G .usque ad sa. Ergo nec Magistris. Secundδ. quia Bulla Pii IV.prohibet, nequis super decretis Concilii edat ullum omnino in terpretationis genus. At negari non potest quin Magistri & Doctores hoc casu edant aliquod
genus interpretationis super decretis Concilii, licet non imper universis , nec primo, & per se principaliter, sed incidenter tantum ponderando negativam universalem,nec ullum omnindo,oc. quae omnia negat post bilia. Rom. ons is s. pr sons in princ. num. a. νὸσSecunia qaia, cum multis congellis per Craveti. cons. ssi re princ. R excludit etiam ea, quae sub latissima vocabuli negati Vi significatione continentur. Dec.cons a a. n. H.crseq.lib. I. 8s Tertio, quia Bulla prohibet non solum nequis edat ullum interpretationis genus , sed adiicit etiam verba quocunque modo, Erc. quae includunt omnem modum tam principalem , & directi,m, quam incidentem .dc in directiun ut scripsit Ge
Quarth,ratio expressa in Bulla: Ad vitan3am
peruersonem,&eonfusionem, Oc. aque viget in Interpretationibus, quae fiunt obiter, atque inthia,quae fiunt principaliter e utroque enim casu decreta Concilii pervertuntur, quod etiam docuit experientia , & non multorum annorum spatio experti sumus multos in errores graves fuisse prolapsos ex pravis interpretationibus . quas hauserunt ex libris impresss e videmus enim Navarrum virum alioquin doctum , dc pium, &versatum in Curia ; sape tamen consuluisse in casibus contingentibus , & Decreta Concilii exposuisse contra declarationes SMerae Congregationis, licet ignoranter, & fortararius, quam alii. ut in calce plurium illius Con-sliorum est adnotatum,& praesertim cras. 42.derempor. ard cons. 9. De 3s, qui vi mei .cau. cons ι I. iure uri cons i s. de Cier c. non ν d. cons. a O. de praeb. cons. 8 i. de Naevi. cons. c. o i a. destit. Nonach. cons. 9. de consanetit n. O agia. & saepe alibi. Itaque cum editioni harium uiterpretatio num,quae obiter faunt, conveniant verba &mens