장음표시 사용
151쪽
ARIsTOTELIS FORTUNA. I sctor noti contemnere. Atque haec Ari telis qui'
vim flens fuisse verecundius assero propter D. Thomam, qui huius Philosephi solet fere esse atronus, sed Doctores doctis murobant istum ita sens e , quos ego hac in parte secutus sum. Si quis vero pro Aristotelis flensiu sologiam ado
net, cum hoc ego non ma opere contenderim.
Tantum a lectore postulo , ut mihi concedat si potes , Aristotelem in his locis erroster An hoc non licet per diuum Thomam, M isiud certe da sit, vel caute eum τι varium se lubricum esse legendum, vel certe esse in nonnusiis placitis reprobandum. Mihi υtrumuis satis est, o tum hoc , tum illud probabilius videtur , nec prae, terea quicquam probabile. αuaedam in hoc iudicium animaduersio. HAEC paullo longiora descripsi, quia mihi visa sunt necessaria , ut qua ratione in his posterioribus sarculis apud alios defenderetur Aristoteles, ex sermone nominatissimi in paucis Theologi appareret. Sed quantum ex eo licet coniicere , permspectum animaduersumque non habuit, huius Philosophi libros , cum primum Constantinopoli delati sunt Lutetiam , prouincialis Synodi auctoritate , S Aca
152쪽
demico cons.su, damvatos fuisse, ta igni addictos. Deinde nesciit Legatum illum Apostolicum, qui sub Innoceotia III. Paric reformauit Academiam , Cauisse, ne Aristotelis Metaphysica & Physica legerentur aut rem istam a Gregorio IX.
kc esse temperatam, ut hi libri non ante lagerentur, quam ab erroribus purgati fulcsent. Tum quae de Alexandrina Philosophi schola retulit, spectauit seorsum a Comple*u personarum S temporum, quibuscum spectari necessario obuerunt Praeterea Aristoxelem ioter SI Platonem eam persequitur comparationem , qu mCardinalis Bessarion S: Marcus Ephesinus instituerant. Canus a Marci Ephesini
partibus stat contra Bessarionem , ob Idque nonnullai rationes exponit. Ea tamen in Aristotele notat o λμα - , qua notata Marcum legere me non memini. Quo factum est, ut inter utrumque nonnihil adhuc discriminis intercedat. Postremo Varum sine Platone , sine Aristotele, sine Philosophis Christianae religionis dogmata , res scilicet Theologicae transigi possint, non tractat, sed istud a Canotractari ut quid maxime necessarium VO-
153쪽
ARIsTOTELIs FORTUNA. I aluissem. Scriptura S traditio, sacrae doctri. nae principia duo cum sussiciant sibi, nihil est admodum , Cur aliena tam anxio M soli cito animo requirantur. Quod autem ista duo principia susticiant, id inuenio traditum a Lirinensi Vincentio , qui de sententia quamplurimorum Patrum doctrina & fide illustrium s1c scribit cap. I. Commonitorij I. Saepe igitur magno sudio , o siumma attentione perquarens a quamplurimis sanctitate se doctrina praestantibuου viris , quonam modo positm cem a quadam , se quas generali ac regulari via Catholicae dei veritatem ab haereticae prauitatis fustate disicernere , Mi nodi semper re siponsem ab omnibus fere retuli a rauod ue
ego, sue quis alius vellet exurgentium haereticorum fraudes deprehendere, laqucosque vitare , se in side sana sanus atque integer permanere , is ci modo munire dem suam Domino adium te deberet: Primosiliret, diiunae geras auctoritate , deinde Ecclesiae Catholicae
traditione. Dico igitur quod mihi visus sum in antiquis Ecclesiae Conciliis & Patrum scriptis obseruare, sed non dico quid alij ea in re sentire debeant. Paties quidem aliquando usi sunt Gentilium Philoso
154쪽
is1 DE VARIA .phia, qua Gentiles ipsos& Gentilium nuri; na destruerent, non qua Christum assererent , vel eius fidem Confirmarent. Theologiae ancillam. recentes nouIquet Doctores , nominant Gentilium Philosophiam ι tametsi non inueniam Christianos veteres ita locutos , qui Ethni- Curum opera δc ministeriis quoad omnino possent, non utebantur. Sed caueant nequam faciunt ancillam , ab ipsis tandem liquando magistra fiat. verum haec disputare nunc , instituti non est mei. Ego enim , quae Aristotelis causam spectant, scribere tantum decreui. Cani de multis quaestionibus in Theologia tractari solstis censera. VERUM ENIMvERo licet Canus id non praestiterit, quod optassem ab illo praestari. Id tamen libro I x. Cap. I. prae .stitit, quod ad pro postum illis accedit . Adscribo verba illustrissimi Doctoris: In hoc tamen ista narum genere , Theologia
Professerabi es honesto es necessario, duo isti
vitia maxime vitanda sunt, quae Ocero commmemoraust. Unum , ne incognita pro cogni-ιμ , lyceriaque pro certis habeamuου. in
155쪽
ARIsTOTELIS FORTUNA. Is3ve etiam in Theologia multapeccantur. Vt isti, qui D. Thomae Scotique opiniones vel indi cussas amplectantur, proque his non aliter pugnant , ac pro aris σ focis. I uamuis autem
qui nihil certo comprehendi posse existimarunt, multa isti ab siur de dixerint, hoc pr.eclare tamen , debere sapientem ea, qu.e sibi probabilia
viderentur , sequi ; quae contra , improbare, atque a firmandi arrogantiam vitantem fuge ire temeritatem , quae a sapientia disii det pia ramum. Sed hoc vitium esse re qui volet,
non lis es, s ad res considerandas adhibeato tempus es diligentiam , nisi ad ea etiam quae igno, ut, a docti mis qui sique interro, ganda adhibeat se curam se modessam. δίpost alia: Praesare autem cum eo agetur, cui
praeceptor contigerit o eruditus es plus: qui
cum certa ab incertis Aaret, tum vanis quaesionibus declinatis υtiles es necessanasset gat, doceatque discipulos esst quandam doctam, ωt ita dicam, ignorantiam, sapienti que esse,
quaedamnestre quam sicire. Alterum enim es vitium , quod quidam nimis magnum sudium multamque operam in res obscuras atque di ciles conferunt, easdemque non nece serias. duo in genere multos etiam e nostras peccase video, ut ei s quo'
156쪽
r14 DE VARDA a quaestiones latυ e persequerentur, qui μου Porph ius ab nuit, homo impius ,
is hac re prudens tamen, ut Platonis Aristote-u Me disi iam posi, agno re. βυι ne quicqua- nis opportunis se loco or tempore
tramuere , nec quaestiones vllas persecutis m, qua iuuenum retenta obruerent k nomiuuarent. No i autem Theologi impore nis ives iacis longa de his oratione d serunt is inec ι Menes porta e possunt, nec Fnes fine .mis enim frre pomit dis tutiones ilias de uniuem lum, de nominum analogia, de pri mo cognito, de principio mdiuiduanonu , c. enim inseribunt , de di notione quantita τι in re quanta, de maximo se minimo ,. de in s inito , de intensione o remissone, de proponti nibus , rassibus, de in aliis hviusmod ex-
nio nimis tardo , nee his intelligendis pam re -- ct duuentiae adhibuissem , animae uel informame non poteram. Puderet me diae cere non intelligera ,s use intelligerent, qui Me muctaramp. I uid vera ilias nune μ λ snones referamin ' P dum Deus materiam possi era e faranu, num plures Angelos em ems cxei condere , -m continuum in omnes μαν parteae Liuidere, num relati em a subaecis
157쪽
ARIs TOT ELrs FORTUNA. I 33 pis re, alioque multo vaniores, Pata scri ere hic nec libet nec decet, ne, qui in hunc forte locum inciderint, ex quorumdam Ingenio ominnes Scholae auctines aestiment. Iustissima est
eruditi & pij Theologi querela, cum hinc
notat nonnullos eiusdem secum professionis homines, quibus vel in docendo Porphyrij sobrietas displicuerit i qualem hominem suis vincunt inuentis & argutiis ;inde concinnat syllabum paucarum de sexcentis qua stionibus , quas in Scholis Theologiae perenni obrui silentio, quam otiosissima occupatione ventilari praestaret. Augustinus diceret, non doctrinae vitium esse, sed docentium. Sic enim sanctus Doctor ad Marcellinum scribit epist. v. Posse Milia ve ortasse etiam grauiora de
Imperasoribus non Chrastianis se ego comm morare, ut intelligerent vel hominum haec esse Utia , non doctrinae : vel non Imperatorum, aliorum, ne quibus Imperatores agere nihil possunt. Recte igitur ae apposite Canus
omnia , nisi forsan beati Thomae oppo tunitatibus nonnihil metiri videretur. Sed aperte sentire timuit, contra quam sentiet vulgus Theologorum ordinis sui. Non cnim semper licet, nec tutum est: etian
158쪽
in iis, quae explorata sunt, vel explorata facilia, supra captum cuiuscunque vulgi
sapere S pronunciare. . Ad Canum accedit Bernardus Casentanus
Episcopus.' VT duo sint pro centum aliis, Cano 'adiungi potest Antonius Bernardus Mirandulus Casertae Episcopus , qui lib. XXVII. Euersionis singularis certaminisse a. vi. de Aristotelis doctrina sic scribit.
Concedimm eos, qui non legerunt sacras scripturata ante aduentum Christi redemptoris nos , vel eas non intesiexerunt, vel lumine Spiritusfuncti non fuerunt ili rati, nunquam pommisse hanc rem credere ; sicur accidit Iudaeis; non tamen ex hoc sequitur, quin Aristoteles
potuerit credere , Deum cognoscere tua inferiora , o lumine aliquo diuino commotus profer re istis auctoritates , non sotam ad persuasionem multorum s ad Uum legum, verumetiam ad ipsem veritatem , praesertim. cum eas multis in locis protulisse videatur, in quibus nusia n cessitate cogebatur hoc facere. aesare cum nuia lassi ratio, quae nos impediat, quominus asserarimus An otelem abud ratione naturali osten
disse, a d credissse , . o huc pium sit O ra,
159쪽
rioni consentaneum, non video , cur nonnusti homines ita ob linate O mordicus velint tueri
Ar otelem n Ail credidisse , nisi id quod rationaturatis ostenderit. Praesertim cum nos , qui Christiani siumus , non negemus , rationem naturalem aliquando concludere aliud ab eo, quod ipsi credimus. Non enim existimandum est, id ei quoque accidere non potuisse , quod multis ex nobis accidere experimur, ut videlicet aliudex a religione crederet, aliud ex ratione naturali dicendum esse arbitraretur. Etenim nemo
es ex nobis , qui Chrsi redemptoris ac seruatoris no i religionem opietatem vere pro temur, qui ne at ex principiis naturalibus sieri non posse, ut ex eo quod non est simpliciter, ali
quid fiat, o fleri non posse , ut verbum μι
caro s es tamen Armiter non credat, mundum uniuersum a Deo optimo maximo , ex eo quod
non erat simpliciter, creatum fuisse , se vesbum factam esse carnem , proque his tum is ac defendendis Oitam Ebent me,s opus esset, non
profunderet. Etenim q uis Aristoteles non eas veritates de Deo Opt. Max. ct de Christo seruatore nouro assecutus fuerat, quas nos immenso ipsius Dei bene cio consecutos esse miser tenemus, non tamen ex eius dicitis cosses repossumus, eum lumine diuino ita prorsus din
160쪽
-mno rami AEuminis,lamque admirasilis in incipis cognitionem tenuisse, de quo clarissima more tam multapraeclare tot in locis promtit, ac resata reliquit. Praesertim cum existimandumst, Deum Opt. Max. non tam fuisse hominum generi infensum es inimicum, τι passus'eris imum tamdiu in omnibus rebus aeripi, aitque in turbuistissimis erroribus versen, sed -- gulis ei seculii aliquaου veritates s eas mari me, qua maximi erant momenti, diuersis viis o variis oraculis aperuisse. Clariora sunt ista, quam ut explicatione ulla indigeant. Α- perte loquitur Casertanias Episcopus, audiat qui voluerit. Res tamen est eiusmodi , ve qui audire noluerit, futurus norisit tanquam ethnicus M publicanus. Id cum alia probant multa, tum Cassiodorus in opere de Dialectica, ubi Philoso phiam ita definit. Philosephia es dismarum
numanarumque rerum , in quantum homiri
postibile es, probaboscientia. Aiste= Philosophia eis ars artium, o disciplina disciplina.
xum. Rursus, Philosephia eis meditatis monis quod magis conuenit Christianis, qui saeculi a- itione calcata , conuersatione disciplinabili, Amilitudine futurae patria visunt. Sicut dicit