장음표시 사용
351쪽
summam par. missiumque generis numero expleturat : secures, ruina , μιαι , alveolos , molas , quantum in XL uetat naves opus esses reritici eorum γ' XX msilia morium in miaticum Decurionibus remigiburipue eollaturos . Ex quibus non solum Arretinorum liberalitatem , industriam , magnificentiam , verum etiam urbis splendorem , opulentiam , ubertatem , amplitudinem mente consequi post Lmus . Neque mirum esse debet nobilissimum hoc Municipium diu cum Romanis , Etruriae inhiantibus , vario marte conflixisse , multiplicesque terrores Romanis legionum aquilis incussisse . Fortissimos siquidem viros habuisse compertum est , quorum exercitu , & Faesulanorum circumfluente ,.Catilinam alacrem redditum , ut contra patriam pugnaret, testatur Cicero in Mureniana. Marmoreus cippulus apud Nob. V. Tetrum delia Doce a brepertus apud S. Grarum ad primum ab Arretio lapidem.
D Mα TE L. ASCLEPIADI. FILIO 'CARISSIM O . TELLIA HYGIA. ET TE L. S A T U
elisio S. Iacui Commendae Hiemsel. Religi is , ad lateralem portam . Udinae aquae lustralis
352쪽
In graduus Tortae Palatii , DOEpiscopii inretini, in lapide
iag. Hodie hie lapis fractus ex omni parte.est , & paene desperatae lectionis. Integrum dedi ope MS. Bibliothecae Stroetiae , in quo anno MCCCCLXV descriptus sui tab Angelo Acciaiolo Nobili Viro Florentino . Volasennam , sive Volasenniam Familiam claram item apud Volaterranos suisse superius pag. ITO. adnotavimus. Hactenus , paucis exceptis , inscriptiones Arretinas protuli , quae hodie supersunt, & in praedictis locis videri Possunt , eas nunc referam , quas Arretii olim exstas e tum MSS. Codices, tum auctores fide digni adfrmant; sed hoc tempore non' reperiuntur, & alio transsatas suisse credibile est. Constat enim Arretii inscriptiones tanto numero extitisse , ut derivata a maioribus voce & fama , saxa loquentia , Sassi ρarianti, in Urbe suisse ferantur : quod , ut notat Cl. Montiauconius in Diario Italico Cap. XXV l. pag. 38 3. profanum vulgus de lapidibus vocem emittentibus in te pretatur 3 at sagaciores de inscriptionibus incisis apposit , id dictum existimant . Quod vero inscriptiones , quac AEmilium Paullum , L. Lucullum, & Val. Maximum spectant , de quarum sinceritate dubitavit Montiau conius , suspicione non laborent, satis iam supra ostendimus.
353쪽
P. AELI PONTIANI . QVI UIXIT . ANNIS . XVIII ME SE V NO DIEBUS XIIX PARENTES FILIO DULCISSIMO LOCUM PRECARIO PETIERUNT. A . T . EREDIO GAL
I 3o. Petrus Bonamicus superius laudatus , scribit hane inscriptionem exstare in AEdibus Brendagliorum Nobilium Arretinorum . Sed hodie Florentiae exstat in Urbanis ΗΟ tis Excellentissimae Domus Corsiniorum , quam editam vide in Parte t. pag. 163. Fabretius, ut perfrequenter solet , non indicato loco , edidit ex Schedis Barberinis Cap. III. n. 293. ad quam vide quae erudite adnotavit. 3II 32
333. Crispina Firma L. Crispini filia , uxor fuit L. Valerii Festi civis Arretini , cuius urnula una cum ea inve
354쪽
ta est Buxeti, anno MDCLIV. quae superius edita est pag. 293. n. II. Hinc libet colligere non semper coniugum cineres in una eademque olla conmix stos fuisse. i 32. Haec inscriptio , ut legitur in Libro MS. Iohannis Hieronymi Equitis Baccii , exstabat in impluvio Domus Nobilium Gamurriniorum Arretii , ad D. Laurentium . In eo MS. Codice primae lineae litterae sunt v. v. quasi haec Tabula votiva dicata fuerit VENERI vICTRICl. sed descriptoris erratum perspicuum est ex sequentibus postremis, litteris licet detritis , quae interpretantur CLEMENS SIBI ET SVIs FECIT , adeoque singularia illa U. F. reponenda sunt, aliorum lapidum sepulcralium exemplo , quae interpretantur inuens Ferit. Rac loci occasione silentio haud praetermittam M. Atilium Alessum in sua Historia inter homines illustres Arretinos memorare Clementem Arretinum, Virum Consularem, Praetorianis praepositum, Domui vespasiani per assinitatem innexum , Domitiano gratissimum,& familiarem , cuius meminit Tacitus Histor. Libro IV. e. 68. & , uti aliqui volunt, Suetonius in Domitiano c. II. Sed Arricinum non Arretinum scribendum emendandumque ostendit doctissimus Ful. Ursinus ex antiqua inscriptione , in qua legitur M. ARRICINIVS . CLEMENS, qui Consul fuit cum L. Novio Asprenate , imperii Domitiani anno XIII.
POMPONIA GALLAE OPTIMAE HEU RESIS
355쪽
i 33. Idem Liber MS. Equitis Baecii docet hane inseriisptionem olim adservatam fuisse in AEdibus No . Roselliorum , quae , postea dirutae , locum dederunt aedificio Colle ii Presbyterorum Societatis Iesu .. . . . I 34. Hunc lapidem ex Schedis Georgii Vasarii Nobilis Viri Arretini, Architecti ,& Pictoris celeberrima, ac praestantissimi descripsit Donius in suis Collectaneis , proclitumque memoriae est a Vasario exstasse in pariete AEdis S. Petri Minoris ; quod etiam Baccianum M S. testaturo Edidit Ill. Comes Malvasa inter Marmora Fellinea pag. 334. ex Schedis Vaticanis, nulla loci habita mentione . 3IDIS . M A NAELISIVS CARPUS VIXIT ANNOS. LXIIII. MENSIBUS VIII. DIEBUS. XIIL HOR. III et . Hunc sepulcralem Titulum nobis servarunt.'cne dae Barberinae , nempe Cl. V. Ioh. Baptistae Doni , quibus produxit Fabretius Cap. III. n. 38 a.
I 36D . ML. VETTIUS FLORENI INUS EX PRAESIDIBUS SINGVLARIS INNOCENTIAE VIR VIXIT AN. XXVII MENS. Vnu. DIE B. vli I.
Affert hane inscriptionem praelaudatum in. Re
356쪽
dianum pag. 94. in quo notatur , corpus quod in ea arca marmorea positum fuerat, adhuc integrum exstare Regii. Fides sit penes descriptorem. . 3T --
PORCILLAE VESTINAE CANANI VATI
ia . Visebatur haec inscriptio in Agro Arretino , Via quae Clusium ducit , procul ab Urbe ad VI lapidem , quam ex Schedis Hieronymi Magii edidit Gruterus pag.
MIII. a. In primo versu , deletis mendis , legendum arbitror , PORCILIAE VESTINAE CANANEFATI. Porciliae familiae meminit vetus inscriptio edita a Fabretto Cap. V. n. 3qq. ex qua eam celebrem fuisse discimus in ortana Colonia , nam M. Porcilius Gratus Eques Romanus fuit , Sevir Au ustalis, Quatuorvir Quinquennalis , & Praefectus Fabrum , itemque eiusdem Coloniae Patronus. Cananefas civitas fuit , ac patria Porciliae Vestinae , cuius populi partem insulae Batavorum incolunt , origine , lingua , Virtute pares Batavis, auctore Tacito Histor. Libro IV. n. I 3. In alio lapide apud Cruter. pag. CCCLXXXV. I. scri-
357쪽
. scripturn est CANANEFATVM 3 quare Ursinus apud Tacitum legendum putat Caranefates , non Caninefates. In secundo versu fortassis supplendum AC PRIMAEVO FLORE IUVENTAE . In octavo QUOD TANTUM POTUIT PARCA NOCERE DOLENT . In ultimo MORS TULIT ANTE DIEM.
38. In effodiendis Arretinae Arcis iandamentis anno MDI. M. Atilio Alessio teste , qui ea tempestate viVebat, inventi sunt tubi plumbei ad usum aqua eductuum , & cOlumella foetido liquore oppleta , cui pro basi inserviebat ingens vas, in quo caeIata erat adlata inscriptio. Pauculas litteras deesse puto , quibus suppletis , scriptum fuisse crederem: IVNIVS RESTITVTVS F. In compertum mihi est an hic Iunius Restitutus impensa sua fecerit aquaeducti tubos , an vero sepulcralem memoriam. 339. Haec inscriptio desumpta est ex Sehedis Petri Bonamici, in quibus haec legitur memoria manu Angeli R
mani I. C. De anno Domini MDXLII. in Villa Marcenae Gr-tinarum Arretii, a quibusdam rusticis repena fuit quaedam invita pulcherrim3 coloris , γ' veris , quam in manibus habui , es' in ea iserant emeres , π duae ampullulae mitreae perfractae , exura parte anteriori epitaphium hoc . evidelicet, EVFROSIAE A TICAE . Scriptum potius crederem EUPHRASIAE , sive EUPHROSYNE , quamvis F pro PH non raro sculptum viderim . Dubitari aliqua eum ratione ciu is poterit an
haec fuerit libertara Pomponii Caecilii Attici , qui , teste Cornelio Nepote , praedium in Agro Arretino habuit .
Nullas, inquit, habuit bonor , nulla uburbanam, aut maritimam sumptuosam Villam , neque in Italia , praetre Arret num , es Nomentanum rusticum praedium . In aliquibus editionibus , &MSS. Codicibus Ardeatinum scriptum est , pro Arretinum Iverum Paulus Manutius in Notis in Cornelium Nepotem,
358쪽
auctoritate etiam Giberti Gisanti Arretinum , non Ardeatianum legendum esse ostendit . Idem adfirmat Fl. Blondus in Italia ; qui ait : Cornelius mero Nepos in Attici Vita quod ad Arretii dignitatem facit J Atticum ipsum dicit praedium in agro Arretino possedisse . Servat quoque ad hanc diem nomen is Caecilians , vulgo Citiguam, quoddam Rus , quod a nobis dicitur Villa , amoenissimo in colle positum , secundo ab Arretio lapide , ubi etiam conspiciuntur quaedam antiquin rum aedificiorum vestigia I a quo duobus item milliariis distat Villa Marcenae , ubi inventa fuit Euphrosiae Atticae
sepulcralis urna . operaepretium me nunc simarum arbitror, remque viris eruditis non iniucundam , si nomina veterum Familiarum, quae apud Arretinos vel municipalibus muneribus , vel armis , vel studiis , vel publicorum operum munificentia aliave de causta inclaruere, aliquo cum ordine adtexam. Complura alia adferre possemus , si reliqui omnes lapides, qui
interciderunt , ad nos pervenissent. Ea igitur ex his quae supersunt, sunt : Acilia , Aelia , Ael a , Anicia, an nia, Artis, Aurelia , Husinia ι Triatia s Camia , Ciartia , Cilnia , Cincia , Claudia , Cluila , Crispinis , Cocceia , Ereria ; Fabia, Flamia,
Folaia , Gavia ; Heli a ; Iunia , Iulia ; Laronia , Lartia , Lucceia , Lusia , Marcia , Murris , Taccis , Petronia , rimponia 3 Saenia . Sagenvia , Setinia , Spurinna 3 Tellia I Valeria, δε- filia , Vettia , Ulatia , Volapenna . Quae vero ex obsignatis in seriptionibus in Figlinis erui possunt, sunt, Anneia, Succia, Τοugenia , Camuria , Cornelia , Domitia , Ettia , Farseia , Rasinis , Sellia , Saufeia , Terentia , Vibia , Umbrycia , ex advenis vero Portilia . Satria . His addenda est Cestiua , quae frequentius nominatur in Figlinarum impressis notis , nec incognita est ex pluribus apud Gruterum editis inscriptionibus , ni tamen cognomen sit P Cornelius Nepos , ut illustre exemplum adieram , in Attici vita laudat L. Iulium Calidum, quem, post Lucretii, Catullique mortem, multo elegantissimum Poetam , virum bonum optimisque artihus eruditum suam tulisse aetatem contendit.
359쪽
In adlatis quoque Figlinarum sigillis quum nominetur Vibia familia Arretina , in ea fortassis numerandus est egregius hic civis C. Vibius Celer , Papirius, Rusus, cuius fit mentio, addita Pomptina Tribu , eo modo scripta , in hoc singulari lapide , prope Lacum Circeium invento , quem pretio redemptum a Neapolitano cive, anno MDCCXXVII
Argentoratum transferendum curavit quidam ColIegii eius Urbis praestantissimus Professor , cuius nomen memoria non teneo , a quo perhumaniter , & aliam sequentem inscriptionem accepi, quae si in ea civitate suissent, non pa vo quidem Neapolitanis esse poterant ornamento. Rem certe eruditis gratam facturus, tortassis primus omnium, eas in Iucem profero . In tertio versu sequentis lapidis sculptum MONIA NOR , legendum est MONTANORUM . Ηuiusce Cohortis Primae Montanorum, cui C. Vibius praefuit singularis mentio est , vel una aut altera occurrit in Graisteriano Thesauro pag. DXLIV. Io. in qua legitur P. CAPATIUS MI L. COHO. MONT. PRI. STI P. XXX. Reliqua quae sequuntur non brevi calamo elucidanda essent. Alterum marmor quod sequitur non obscure fortassis indicat Neapoli fuisse Gymnauum , in quo publice iuvenes litteris Graecis , & Latinis instituebantur.- C. VIBIO. C. F. POMP I IN
360쪽
Duo maxima , & praeeipua Etruriae flumina TIBERIS,& ARNUS Arretio vel tranulum , vel ortum debent; nam
Tiberis, Plinio Lib. III. Cap. 1. & Dionysio Lib. III. teste, ex Apenninis montibus, media sere longitudine , finibus
Arretinorum profluit , Arnus vero , Strabone auctore,
Lib. V. ab Arretio copiosus delabitur , Florentiam Pisasque perfluens . Longis meatibus fertur Tiberis per CL millia passitum , non procul TIFERNO Perusiaque , & Ocriculo , Etruriam ab Umbris , ac Sabinis dirimens . TIFERNI igitur aliquantulum nunc morari libet , utpote in civitate Arretio finitima, & ad Etruriam , licet Pontificiae ditionis, spectante , quae vulgo Citta di Caselli appellatur. Praeterea C. Aninio Gallo Arretino militi in ea positum fuisse monumentum pag. 3oo supra ostendimus s nec pauca adnotabimus, quae eruditis viris haud iniucunda esse possint . A Tiberis propinquitate Tifernum Tiberinum appellatur , cuius meminit Plinius iunior Lib. IV. Epist. r. atque ut ita disserat a Tiserno ad Metaurum, de quo consule Plinium senio. rem in Historia Natur. Lib. III. Cap. V. & XIV. itemque Cluverium Ita l. ant. Lib. II. Cap. VI l. pag. 6 II.& 624. Plurali numero Tiferna Tiberina dicta suisse testantur script res, ostenditque vetus haec inscriptio edita a Fabretto Eap. III. n. Iag. sed non accurate, lineis item confusis, ac perperam distinctis ; quae exstat in Opido Montonis Agri Tisernatis, eo advecta ex Plebe S. Gregorii. Vu D. M