장음표시 사용
341쪽
lieres Vicanae memoriam in hac eolumna posuere . Singularia VI A C , quae sequuntur alii mihi explicabunt , Hrtassis mixti tinnis emtum . Mulierum Vicanarum fit quoque mentio in Florentina insigni Tabula edita in Par. I. pag. 3I6. quibus Decreto Decurionum Florentinorum natali die Liviae Augustae mulsum , & erustulum ad aedem Bonae Deae eorum pecunia datum suisse memoriae proditum est . Quare videmus in Colonicis solemnitatibus celebrandis , eas locum habuisse , & saera , solii seminis permissa ,
ad Bonam Deam frequentasse . mae vero suerint Deo-Tum sana , & aedes celebriores apud Arretinos, iam superius declaratum est . M. Atilius Alessius , de Arretinis Antiquitatibus optime meritus. ex priscis locorum appellationibus , quae ad hanc diem perennant , itemque ex antiquis plurium aedificiorum vestigiis , ex pavimentis pulcherrimis , tessellato opere stratis, ostendit in sua Historia MS. Arretii Templa , sive sana Iovis , Iunonis, Iani, Saturni , Palladis , Mercurii olim celeberrima extitisse ι ut silentio praeteream Balnea Nymphis dicata , Thermas , Aquaeductus, Pontem , Porticus, Basilicam , Theatrum , Amphitheatrum , cuius insignia vestigia hodie conspiciuntur . De antiquo Fonte , cui Genium veteres dederunt ex-π' Urbis moenia , eiusque Fano , & Apollinis oraculo ,
meminit Anonymus auchor Vitae S. Bernardini Senensis Cap. XL. itemque Conpilium Antisiodorense , ut notat
Deltio in Disquisitionibus Magicis.
Imperante Cosmo I. Mediceo , dum in hae civitate , t stante vasario , munitionum fundamenta es derentur, reis pertum est aeneum praegrande Chimerae signum , expressum in Tab. XXII. Operis Dempsteriani , quod hodie, quod praeclaro in loco Musii Medicet ab omnibus conspicitur , nam antea sordido in Ioco iacebat debetur comsIio , ae studio Clarissimi viri mihique earissimi Petri Andreae Andreinii Patrici Florentini, ut ipse mihi dum viveret testatus est . Etruscam octo literarum epigraphen praesert in anteriore dextro crure I incertumque est , ut notat IDisit iroo by Cooste
342쪽
notat Cl. Senator Bonarrotius , an nomen artificis eiusdem contineant, an Numinis, cui hoc pulcherrimum signum dicatum fuerit. Aliud eximium monumentum ediis tum in eodem Dempsteriano opere Tab. I. quod hodie exstat Bononiae in Musto Cospiano , olim ad Arretinos spectasse certis imo testimonio primus omnium , non sine voluptate, eruditis viris declaro . Patera praegrandis est, id insigni, ut ea serebant tempora , opificio, inscriptis etiam Deorum nominibus , egregie celata , quae Iovis cultum apud Arretinos praecipuum fuisse ostendit 3 atque , ut arbitror , Minervae , cuius ortus ex Iovis capite in ea potissimum repraesentatur . Adstant , ut describit Praestantissimus Bonarrotius s. II. duae mulieres , obstetricum vices gerentes , & Iovi parturienti opem laturae . Mercurius cuius simulacrum aheneum apud Arretinos conspicuum fuisse testatur Iulius obsequens) brevi chlamyde semit Elus , cum bipenni, qua Iovis caput aperuisse etiam fabu-Iae Graecae testantur, nascentem Minervam admirabundus intuetur . Furio a nobili possessore sublatam credere fas est , nam quis adeo stultus indoctusque est, ut paucorum obolorum, ut ita dicam , sordida flagrans avaritia, patriam suam tam eximio monumento carere voluerit λ Ηane igitur pateram optime delineatam eruditissimus meus Iohannes Baptista Donius a Cosmo Ricci ardio Nobili Viro , &antiquitatum investigatore studiosissimo accepit 3 qua sua Collectanea exornavit , atque in lucem primus Omnium edere cupiebat ; nam in Classe v. pag. XXIX. haec adnotavit 1upra eiusdem paterae delineationem : Reperta eum urna falli, einerum plena , quam opereuli loco tegebat, Arretii , apud Franciscum Mariam Actium .
Paterae, ut aliquid de his dicam , vel publicae , vel privatae suere . Publicae constitutae erant in Templis De rum , quibus ad res divinas Sacerdotes utebantur 1 quae Deorum imagines praeferebant , qui in iisdem Templis colebantur , uti haec insignis Arretina ostendit, qua Etrusci , sacrorum amplificatores,usi sunt. Privatae erant in unaquaque
343쪽
quaque domo , & familia , teste Cicerone in Verrina IV. n
a I. & 22. quas a maioribus acceptas summa diligentia , &religione adservabant cum patellis, & thuribulis, erantque insignia Penatium hospitaliumque Deorum. Discrimen in ter has habes ex eodem Cicerone ; fiam vel purae erant ;nulla scilicet caelatura ornatae , vel graphice scalptis D rum imaginibus ι vel ornatae exstantibus sigillis Deorum , vel crustas , vel emblematis , quae ab his avelli poterant. Huius loci opportunitas postulare videtur ut Arretinorum Artificum praestantiam in conficiendis fictilibus vasculis exornem I indicatis eorum nominibus, quae ex iisdem inscriptis in orbiculari fundo vasculis , Arretii sua tempestata repertis , collegit Marcus Atilius Alestius , quaeque eodem ordine reseram , uti exposita sunt in eius Historia , quae MS. ut dixi exstat Florentiae in Doniana Bibliotheca . Testatur haec inventa suisse anno MCCCCXCII. in ripa flues miniς prope Pontem , dictum vulgo delle Carcianelli , pra sente Card. Iohanne Medice, qui postea Leo X. P. M. fuit. Disiligod by Cooste
348쪽
His alias addo inscriptiones ad antiquas Arretinorum . Figlinas spectantes, in quibus Praediorum P. Aurelii Plutini, f. Plautini Stabuli P. Actii , & Castrorum Praetorianorum L. Silvinii Helpidiani, item Insulae M. Vulpii Sulpicii fit mentio quas ex Schedis Burallii descripsi in suis Collectaneis Iob. Baptista Donius, qui ait Arretii repertas suisse.
349쪽
D Vase fictili reperio in quodam In tegula. Graterus alibi reper.
HELPI DI ANIAet ficum igitur Vastula torum , & Simpulariorum in
his videmus per notas, vel monogrammata expressa nomina,
itemque indicatum Magistrum officinae fictiliariae, eiusdemque officinae argumentum, palmam nempe vario modo exis pressam, & astrum . In aliquibus vasculis miro artificio fabrefactis efformata erant capita diademata Iovis Hammonis, Bacchi, iremque Faunorum , Silenorum, agrestiumque N minum hianti , ut larvae, & oscilla solent, ore. In aliquibus etiam eorumdem vasculorum fragmentis visebantur ludicrae avium pugnae, leonum, & canum equorumque venationes , quadrigae , bigae Circenses , quae vascula tenuitate , & luciditate valde commendabilia erant. Ex his Figlinarum notis licet colligere non pauca Arretinarum Familiarum nomina , quae Inferius cum ceteris enumerabo.
Haec vasa , multiplicis figurae , rubra erant, Villanii quoque nostri Historici tempore celeberrima quaeque s nam licuit aliquot videre J ea Asiatica , quae vulgo Puteberi appellantur , vivido colore . & splendore longe superant: quare haec maxime in usu , atque in deliciis in tota Italia apud veteres fuisse credibile est . in quibus etiam olera in mensis ministrari solebant, Sedulio Poeta auctore , qui ait; Rubra quid appositum testa ministrat olut . Scribit etiam praelaudatus Alessus in quodam Arretino Rure , quod Chiani appellatur , tertio circiter ab Urbe lapide , quoddam genus terrae albae inveniri , quae Arretina
350쪽
appellatur , ex qua vascula escaria conficiuntur , itemque ea praesertim vasa , quae ad vitrum liquandum aptissima sunt in sornacibus , in quibus haec creta magis magisque indurescit , cuius maximus usus est Venetiis , & per totam Italiam . Praestantes quoque fuere Arretini Artifices in lateribus quadratis conficiendis, quare ex his confectum murum egregio opere Arretii laudavit Vitruvius Lib. II. Cap. 8.& Plinius Lib. XXXV. Cap. I 4. Libet etiam ex allatis Figlinarum notis coniecturam non omnino inprobabilem duacere, nempe ab Etruscis, qui in Italiam praestantissimas artes invexerunt, auxeruntque, tum Graecos, tum Romanos
Artifices, tum etiam Statuarios, & Gemmarum Scalptores ιdenique Figliniarios didicisse nomina sua suis operibus apponere , atque inscribere . Idem dicendum arbitror de A chitectis, qui in capitulis columnarum sua nomina interdum inscribere consueverunt. In vasculis igitur fictilibus eseariis conficiendis, propter varias elegantissimas formas, & teis
nultatem maxime commendandis, supra ceteras Etruriae ,
de Italiae Urbes, nobilitatem retinuisse Arretium metito adfirmat Plinius Lib. XXXV. Cap. II. de quibus superius sermo est pag. 2I9. Tanto artificio elaborata fuisse haee vasa constat , ut crystallinorum , dc murrhinorum splendorem ac gloriam obscurarint , teste Martiale , qui lcapud Romanos in pretio fuisse testatur Lib. I. Epigr. 33.
Sis Arretinae miolant eustallina testae . tantumque Porsenae Etruscorum Regis lautitiem auxerint,& condecorarint, eodem auctore in Epigr. 96. Lib. X lv. Praecipuo item artificio Arretinos praeditos fuisse constat in armis fabricandis , quod quidem obsetvatu dignum est , praesertim Livii disertissimo testimonio. Plura enim Libro XXVI ll. versus finem enumerat armorum genera , te bellica instrumenta , quae Arretini, Scipioni Consuli bellum adversus Carthaginienses paranti , suppeditarunt ; a que ita scribit et Etruriae primum populi pro suis qui que Deustatibus Consilem adiuturas polliciti . Arretini XXX millia Itutorum , galeas totidem , pila , gaesa , hastar longas, millium quinquaginta