Apophthegmatum ex optimis vtriusque linguae scriptoribus libri 8. Paulli Manutij studio, atque industria, doctissimorum theologorum consilio atque ope ab omnibus mendis vindicati, ..

91쪽

a. cI UOMEN Is t Cleomenes ipse quidem nihil accepit, sed ve

,itus ne quid aliti ciuibus donaret,adiit Ephobos, dixit ii satius esse, si hospitum suum Samium ex Pelponneso submouerent , nε cui Spartano persuadeat, ut fiat malus. Ephori vero CIeomenis consilio parentes, eodem natim die promulgaiunt edictum , ut Maeander Pelopenneso deeederet . Quantus in hoc homine diuitiarum contemptus; a quibus non Lecus atque a praesentissimo vene io timuit ciuibus suis, quunt plerique non aliter existini frit beatas ciuitates,quam si quam maximὸ abun

Quodam interrogante, cur Argivos cum

in '' , Lacedaemoni js bellum gerentes,quum s penu

mero vicissent, non deleverint: Ne optaueri. mus quide, inquit,illos deletos, ut habeamuς qui iuuenes nostros exerceant. Perspexerat e . gregiusdux corrumpi iuuentutem,si permittariirocio, luxus ac malorum omnis magistro . Percunctanti cuidam,qua ob causam Spar - i tiatae non dicarent di)s spolia ab hostib detra υ 'dii l. cta; Quoniam, inquit, a timidas venerunt. Porori AEquae parta sunt ab his qui ob timaditatem cap i sitiat nec decet intueri iuuenes, nec di, consecrata reponi. sensit in bello aut viricendum, aut sortiter occumbendum, adeoq, rem ignominiosam iudicabat metum mortis , ut Qlienae quoque timiditatis monumenta put rei ab iuuenum oculis submouenda.

Cleomenes quum amicus quidam hospiti in phidiiijs nihil apposuisset nisi vinum ni-srum,& panem ignei duratum, succensuit no

92쪽

mium x-1 is Seueritas est,si quis a seipsis exigat victum duriorem, at inhumanitatis est ho item eodem compellere . .

CLEOMENES ALTER. Cleomenes Cleombroti filius , cum quiGaspiam illi donaret gallos gallinaceos pugnMces, ac munus suum ornan verbis, diceret 1llos ob victoriam pugna do interire: Da igitur, inquit,mihi aliquot ex his qui hos occidunt, Nam ii i his suns praestantiores. Vir militaris ad bellum torsit omnia. Quisquis laudat viscium, illustrabat victoris gloriam . .

longa rex is prooemia' inant, rex est tantam ' 'oportet & orationem esse qua uteris 4 Est ii omnibus Spartanis peculiare , ostendi serm ne, quam causa postulat, longiore: adeo misquam non placebat frugalitas. 3 ν

Leontychidas huius nominis primus , cuidam obi)cienti, quod facilε mutaretur. Muror,inquit, sed pro temporum ratione, nonvi' , vos proprio morbo. Prudenti x st pro ren nouare consilia, At sne cauta subinde alium feri, incόnstantiae vitium e st . Idem rogatu a quodam quo pactoquis ' na quae adsunt tueri valerer, si non omia,i Pi inquit, fortunae credideris, in animi bona nu Ium rus habet sortuna um .externa Vona rea demus nobis stafiliora,si quaedam se posuertiamus,nec fortunae volubili commiserimus. At

93쪽

sem et in periculum consjciuiit, niὶ hoc ipsum quod habent Imperium amittant: multi item diuites augendae rei studio quicquid haberit ,

totum committunt nauibus .

. ,3 Interrogatus quid potissimsi oporreret pueingenuo , discere, ae illos, inquit, ba ad virilem aetatem. peruenerunt, usui sint futura. , ,. ' - Percunctanti cuidam quamobrem Sparti tae parcissime biberent, die, inquit, pro nobis 8'Galli, sed nospo ius pro alijs consultemus. Salsissimὶ notans vinosos non esse ad consultandum idoneok, sed sal ibrium consiliorum P rens est sobrietas, ἰ i is Ieon tyclesidis unuς h senioru humero quos serunt Lacedaemonsjs fuisse viginti octo, cum corinthi ea naret apud hospitem , rogauitrium illic th na quadrata nascerenrur: illo neusante, Quid igitur, inquit, si quadrata nasce

rentur, faceretis rotunda ρ Ita Plutarchus in

' vita Lycurgi Linamquam hoc al bi refertur

. '-LEON TY ALTER. Leontych das Aristone natus , cuidam ipsi se'xi - uice ut quid Demerati amici malo dx eo lo- -ntur : Pei mo,' inquit, nihil miror : qitandoquid intillus tuorum de qumdana hei . ne lQqui posset. Docuit contemnendum es, 4 in ledicentiam,quae non a iudicio,sed ab ani nil misi bops fiet scitu .Qui vero passim male di cuni omis λῆ hos alatii est id naturae vitio Deere ho frix eδrun merito, quibus obtrecta ἀa Cum postae risi proximae clauem draco cirxepidei cuniuolutu et complexus, idque augures

assirmarent ege Phrtentum: Mihi. inquit; ne-

94쪽

quaquam videtur: sed si elavis suisset circumplexa draconem portentum erat. Lepide irrusit hominum superstitionem, qui terretur hir, quae ςasu,neς praeter naturam accἱdunt. Hunc mortalis ingenis morbum alunt augures ari li, aruspices, ac diuinatores. Verum ubi quis praeter rectum, & horaestum instituit nefaria consilia,tum oportebat horrem portentum,&. aliquid magni mali sequuturum expectare.

Philippus quidam erat profiten, Orphei agmysteria,& his alios initiare solitus.Is uum superst ςsse te tremae paupertatas, .lamen apud Leoti lio

4 pud ipsum Orphei ςhidam diceret, eos qui apulacris initiati esse hi, post obitum for beatos : Quin igitur, inquit,o demens, m M ocissime

vitam abrumpis,ut desinas ins licitatem tuamae inopiam deplorare ' O animum' ab omni superstitione liberum . Post hanc vitam 'lices erunt , qui hic piE iusteque vixeriis Hoc . persuasuta erat Lacedaemoni js, i hie pie vi - .xissent, eos ab obitu fieri divos. P.; L E O N I Leon Eutycratidis filius interrogatus , in qua tandem urbe aliquis possit tuto vita agere: In ea, inquit,quam qui incolunt, neq; plus possident, neque minus, & ubi iustitia viget, iniustitia imbecillis est. Graviter admonuit. Aequaliaqualitatem esse paςis & tranquillitatis altri-. My qiα sem, inaequalitatem seditionis esse seminaris ,

nee ibi locum esse iustitiae, ubi ut quisque Dientior est, ita licentius oppriniit imbeelli io

: Idem quum, videret in Olympi cursores 's licitos de comissione, ut aliquid lucri hab F rent

95쪽

ritv . rent ad occupandam victoriam. Quanto maisior est , inquit, cura curseribus de celeritate suam de iustitia λ Vir integrae mentig etiam in ludis volebat haberi rationem iustitiae,nec . tantum agendum,ut prior quis ad metam pextingeret, sed ut iuste vinceret.

i :T: qa L nidas Anaxandridae filius, frater CIectamenis , cuidam ad ipsum ita loquenti, Exe nodera pin regno,nulla re nobis praestas: At, inquit, - ni vobis suissem melior, non essem rex. Moderatissimo dicto&refellit c6uitium, &suam dignitatem sibi defendit. Etenim ubi reges non nascunturAEd ciuium suffragijs eliguntur, hoe publicis calculis princeps iudicatus est cAteris mellior, quod ad regnum ascitus est. . Cum ad Prmopylas proficisceretur, cum Persis conflictaturu , uxori Gorgoni roganti,giiuilei myndRrςt: Vt bonis, inquit, nubas , boposqs liberos parias. H qc vox testabatur illum gn m praesagisse interitum, nec hac pret sensi ori territus est ab expeditione , pul- eberrimum escie ducens pro patria pugnan-

atet . .: yphoris dicentibus qubd ad Thermopvla, proficiscens paucos secum educeret: Ad hoe anquili,negotisi,ad quod proficiscimur Iudi- ς os satis multos educi ad morte si in bello. si ursus quu Ephori percuctarentur, si quia statuisset: Nihil aliud, in-ν quam vertate simpediturus barbare

96쪽

iuna transitum , sed re vera pro Graecis moriturus . Egregium imperterriti pectoris docu- mentum, in causa honesta, pia is nec certam mortem horrescere.

Vbi peruenerat I hermopylas,sie commili- se tones affatus est: Aiunt barbarum in propinquo esse , nos autem tempus terimus. Nunc enim peruenimus ad barbaros,quos aut vinca mus oportet , aut victi moriamur .Qo am ita dicente, prae iaculis barbaro rum nec Solem videre licebit,An non, inquit, Lepid. . Iepidum suerit, si cum illis sub umbra pugnaturi sumus uid hoe animo sortius ' Ad

mortem eunti etiam iocari libuit: sed ludens interim metum exemit suorum animis. Hoc apophthegma refert M. Tuli. Tusc. quaest lib. 'r. velut de ignoto. E quibus, inquit, unus quum Perses hostis in colloquio dixisset glo'rians , solem prae iaculorum multitudine, de fauittarum umbra non videbimus, in umbrae totur, inqα t, pugnabimus . , t '. Cum alius quidam militum de hostibus di- - . xii et, sunt prope non Et nos, inquit, prope Anim illos: signi ficans ob id non minus imminere discriminis hosti, quam ipsis. Cuidam dicenti, Siccine cum paucis aduer 9rus multos belli fortunam experturus huc ve- Fortitor atriti λ Leonidas, Si putatis, inquit, me multi QTudane fretum huc venisse, ne Graecia quide omnis satis sit: siquidemea ad barbarum multitudinem collata, exigua portio est: sin virtute, & hic numerus suffecerit. In bello iudi cauit plus habere momenti quales ducas militeri quam quam multos . I Alteri

97쪽

so Alteri cuidam dicenti,quod cum paucis aduersus multos conflicturus iret, Imb multos, inquit,duco ut morituros. Hoc conuenit cum

eo quod ante respondit E psoris . a Xerxes Leonidae scripserat, si desinas δεο idest cum dijs bellare,sed meis te copij adluxerit potes Graeciae fieri Monarcha. Huic IU . ita respondit. Si nouistes quae sint in vita honesta, abstinuisses a concupiscendis alienis, Mir hi verb potius est pro Graecia mori , quam in

populares meos gerere Monarchiam . At hie prius duxit honestam mortem pro albicis liberandis oppetere , quam Monarcha factu eos seruitute premere,a quibus venerat depulsurus seruitutem barbarorum. p. Rursus quum Xerxes scripsisset, Mitte ar- Animo 'nia,rescripsit Veni & cape. Maluit armis mo 'ri, quam traditis armis turpiter de vita cum

hoste pacisci .s 3 Caeterrem ubi iam adornaret cum hoste eo

Graui 'igere, belli ducis admonuerunt, expectaret reliquos socios: Non adsunt, inquit, qui pugnaturi sunt λ.An nescitis eos solos cum hostibus pugnare,qui reges verentur ac metu sis Nun putauit eos expectandos,qui ad praescriptum ab Imperatore tempus non adessent.. Reliquos etiam si adsint, non pugnare . Milites sic adhortatus est, Ita prandete c5 ε pyςμ' militones mei, tanquam .amad inferos c natqri. Haec vox ignauis ademisset animum, at vi ris fortibus addidit, admonens ith cibo vinoq; graues venirent ad praelium, aut certe pro patria fortiter occumberent.

Idem percunctanti quam ob causam forte*viri

98쪽

vis gloriolani mortem in gloriar vitae anteponant, Quoniam, inquit, alterum naturae proprium, alterum peculiariter suum esse duciat.

Nam naturae beneficio vivunt di ignauissimi iat honesth mori non contingit nisi virtute praeditiS. Cum cup ret iuuenes cilibes, quo sorent incolumes, abesse a belli periculo, sciretque Humani illos id minime laturos,singulis illorum tradi dit scytalas, idest epistolarum Laconicarum genus, unaque his misit illos ad Ephorosi Cu Anim0' vero treis etiam ex his qui grandioresta du- 'xerant uxores,optaret saluos,ac simili pr textu ablegare conaretur in patriam , intellecto dolo non sustinuerunt accipere scytalas. Quorum unus ita se exςusauit. Non praeco, sed pugnator te sequutus sum. Alter verb Hic , inquit, manens ςro melior. Tertius porro, Non postremus,inquit horum,sed primus inibo pugnam. Vtrum hic potius admirari conuenit , ducis nδ animum,qui de se nihil solicitur, eorum incolumitati prospexit,quos adhuc vivere reserebat patriae, ad in aetate florenti tam 3um vitae contemptum

olim sciebam , inquit, illi moriendum esse. Nihil illi visum est nous rei, si mortalis natusis moreretur , nec magni referre paulo serius an citius vita decederet,cui omnino breui foret decedendum I .

Lycurgus ia qui Lacedaemonijs leges con- I didit a

99쪽

mluea- didit, quum conaretur ciues suos a morabit. praesentibus ad temperantiorem vivendi rationem traducere , eosque virtutis & honesti studius os reddere : nam erant corrupti delisciis; duos educauit catulos , eodem patre e demque matre progenitos, quorum alterum, passus est domi lautiorib. vesci cibis,alterum

eductum venationib. exercuit.Dein quum ambos produxisset in forum apud multitudine. posuit illic spinas, simul S escas aliquas deli,

eatiores m xemisit leporem: Quum terque' rapere: ur ad assueta, alter ad escas, alter Ierporem inuaderet , An non videtis, inquit , ciaues duos catulos, quum eiusdem sint generis, tamen ob diuersam educationem admodum

dissimiles inter sese euasisse, plus 4; ad hono' statem momenti habere exercitationem, qua naturam; S unt qui dicant ab illo productos catulos,non quidem ex iasdem paretibus natos, sed quorum alter esset ex ignobili canum genere, qui aluntur ad aedium custodiam altei ex his, qui aluntur ad venandum Deinde qui erat ex ignobiliore gne, exercuit ad venatu alterum qui erat ex praestantiore gne,tantsi deliti, exercuit. Dein quo uterq; serretur ad ea , quibus assueuerat, arq; hoc pacto palam omnibus f cis et Lucursu ,quanto institutio vale' ret, tum ad meliora, tum ad deteriora, dixit: Proinde nE nobi quidem 6 ciues nobilitas, qua ri miratur hominum vul8us , ductum qu ab Hercule genus profuerit,nisi ea ges erim', per quae ills mortalium omnium clarissimus, ac generosistimus extitit,ac per omnem vitam

quae honesta suntαoscamus,& ςxer eamus.

100쪽

I eperit vir ingeniosus viam, qua multitudini philosophicis rationibus non satis idoneae, virtutis imaginem ob oculos poneret* magis. n. imouent ac penetrant in animos quae cernuntur,quam quae audiuntur. Quod autem ille se eit in ciuitate , hoc cuiq; pa r familia cin sua domo, cuique moderatori in suo grege faciendum est. Res u idem e scax est natura, sed potentior est institutio,quae malam naturam corrigit & vertit in bonam. Quales nascantur liberi, nulli in manu est: at ut recta instituti ne evadant boni, nostrae potestatis est. Quoniam inteli gebat aequalitatem & ad frugalitatem & ad concordiam in primis conducere,fecerat nouam agrorum partitiosem: S in singulos ciues a quam portionem distribuerat. Fertur itaq; quum dein ex peregrina Aequalitione rediens iter saceret per agrum recens demessum,conspicei et ii manipulorum aceruos indine positos& aequale;, dele ctatu eo spectaculo cum risu dixive eomitibus ut tota Lae cedaemon videtur multorum esse fratrum , qui nuper inter se diuidierint haereditatem . Bono principi, nihil iucundius est ciuium concordia, rursum turanno nihil formidabisuius Idem quum inductis nouis tabulis debit . res arris alieni liberasset, iam & ea quae quiseque priuatim in aedibus habebat , ex aequo partiri tentauit, quo sunditus E ciuitate tollexet discrimen opum & inqqualitatem sed qua cerneret eos aegr. laturos manifestam rerum ablationem, idem occultiore via facere ag- l