De Nonii Marcelli, auctoribus grammaticis

11쪽

VIII

Pagina Vurronianorum exemplorum ordines 118-132 SisennianoruIn ox inplorum ordines 133-136 Sallustianorum exemplorum ordines 136-138

Do ordinibuA primi capitis alpliabeticis 138 Do uerborum ordine uitin corporalia notantium 138-139Do lemmatum extra Ordine S positorumn it c t o r i b ii A. ' De L. Aelio Stilono 140-141 Do M. Terentio Viirrone 141-143 Do Nigidio Figulo 143 De Sinnio Capitone . . 143-144 Do Antistio Labeono 144 De Verrio Flacco 144-148 Do Vntorio Probo 148 151 Do Cnosollio Vindico 151-153Do C. Plinio Secundo ot Flauio Capro 153-155

12쪽

0uam instituturi sumus quasistionum do sontibus Nonii

Iarcelli, eam artissime esse conexam cum illa do compositione libri Noniani uix est quod moneamus. cum enim semel pers poctum habebimus qua tandem ratione compendiosae doctrinae copias congesserit Nonius et quasi undique corraserit, multo facilius sitio dubio intollecturos nos esse sperare licet, qualis sontium ratio fuerit. neque immemores huius rei suisse videmus eos uiros doctos, qui adhuc roi proposita ' OΡeram Ianuarunt. Martinus Onim ΙΙorigius qui commentationem splendidissimam scripsit de A. Gollio set

Nonio Marcollo Τ) A. Gollium sacpissime a Nonio ad partes

Osso uocatum cum uarii. modis tum hac potissimum ratio nonobis persuasit, ut longos Ordines lemmatum eXtare apud Nonium demonstraret, pios o Gellii uoctibus Atticis manasse nemo uidere neqint, qui ad singularem ot rerum et uerborum intor utrum suo Scriptorem concentum animum aduerterit, qui denique Nonium easdem ros eodem atque Gellium ordine ita proferre rospeXerit, ut non solum librorum sed etiam capi

tum, quin etiam Paragraphorum ipsarum ordo mirum in modum retineatur. hanc igitur rationcm in Gollianis libris excorbondis secutus esSe Nonius putandus est, ut Gellii scripta ab initio inde usque ad finem puruolueret, quae memori nimprimis digna sitio ad suum librum apta censeret, ea eXSeriberet. iam igitur cum semel compilationis uidens Nonium conuictum 'idquo argumentis quibus firmiora inuenios nulla,nliorum quoquo scrinia eadem ratione eum compilasse iure tuo suspicaberis . nequo desuere qui quam leuiter ac tumore alibi etiam rem gesserit Nonius arguerent. Riosius ) enim,

13쪽

postquam Selinoide imis' ) snopius longioros ordinos lom malum testimoniis eiusdem scriptoriου instructorum npud NO-nium inueniri ol seruauit cumque IIerigius si . l. p. 794 sq. adn.) SOX tum caput foro totum talibus ordinibus compositum osso docuisset, ordines in altera primi capitis parte ex tantos non solum per alterius quoque capitis singulas litteras dispositos osso onucleauit, sed etiam isdem sere locis occurrore. denique accessit nupserrimo tompore Schottinuollertis' ), qui oti pse quaestionum do sontibus Nonianis absolui non possui gnouit, nisi antea qua ratione Marcellus librum suum conscripserit ad liquidum perductum osset. domonstrauit automuir illo doctus totum sero primum caput ex Olusinodi Ordinibus, spiales Supra diXimus, Constaro atque itu quidem ut Scriptorum testimonia eodem Ordino Aose excipiant, quo hodie otiam a nobis biguntur. Quoniam igitur i, rouitor onarrauimus quae adhue de re proposita disputata sunt, iam uortamus nos ad ipsam dolantibus quaestionem, quam quidem ita instituero in animo est, ut primum de coini Ositione quae inueninius, OXPlieomus,doindo ordinos ipsi unde si uxorint, quantum fieri potest, in-

piiramus, tertio donique loco num qui fontes luminatum extra ordinos positorum indagari possint uideamus.

Quam sine iudicii praestantia operarii magis hominis

instar quam littoris exuditi Nonius librum quum composuerit ox commentatione ΙΙertzii satis luculentor apparet. cernitur enim ex ordinibus istis Gelli unonim lemmatum quomodo conscribillauerit frustula illae uotoris doctrinae saepe quidem

peruerse eXScripta, nostris tam m litterarum studii4 protiosissima. nequo enim ut docet uirum doctum, uia ne rati inerem prop08linio persecutus est, sed laotius quoscunque libros ut acciperet ei contigit, eos oculis iungis quam animo lierlustrauit, quae sorte conspicuo loco posita orant uel quac potissimum in rem suam quadrare ipse duxit, ea trnia scripsit in lex icon. quod quidem re uora ita misso cum ordinos illi lemmatum Gollianorum tostes sunt locupletissimi tum illacilem nantum Series Saope perquam eXtensae, in quibus testimonia eΚ eodem scriptorc desumpta lii OrSU8 codom Ordine

14쪽

proteruntur PH, apud ipSum Scriptorem Sunt. nam quo portustrantibus nobis omnes ordines quicunque per librum Nonianum e X tant, perraro occurrunt i timonia loco ab iusto ordino alieno po8ita. cuius roi ut pauca adi oram exempla, cxlat indu a pastina Adi, M. brouis tardo stX mPbiriam Plautinorum hiet): livi s Plaut. Aulul. III, 5, 45.

Fammeus Plaut. Aulul. ΙΙΙ, 5, 36. mirari hic licui, quod uersus III, 5, 36) apud Plautum

liviore loco liositus posteriorem uersum AOquitur in Ordino. quod qysidem quamquam casu 1 ac tum esso facile potest, noscio tamen an causa cur hoc loco testimonia contra logona solitam Sequantur, ab ipsa textus, queni dicunt, forma .cius Plauti Darum tabularum oditionis ropetenda sit, qua siue ipse Nonius Hilio eius nuctor u Sus uidetur. ad quam Suspicionem eo

magis trahor quod cupito XVI idem uersus Plautinus ΙΙΙ,l , 36) post uorsum 47 adsertur in bi oui illo ordino p. 549, 25: crocota Plaut. Aulul. III, 5, 47. uiolacia Plaut. Aulul. III, 5, 36. Ut in Plautinis ordinibus paulisper immoremur, incipit p. 539,ll restilla sorios lemmatum quae oXomplis ex Epidico Pinu tina depromptis illustrantur. unus uorsus II, 2, 48) s. u

rica eo loco adsertur quo nondum eXpectatur, sequitur enim s. u. caraiciam uerSus II, 2, 46. neque adeo mirum hoc

uidebiti ir, si propinquam illorum uorsuum uicinitatum 39. 46. 47. 48. 49) satis respexeris. toxius autem formam olus libri, Ox quo sortes illa Plautinorum exemplorum fluxisse uidetur, causam fuisse ordinis peruersi propterea negabimus, plod in eadem serie paullo infra s. v. suppremim) idem uersus solito moro ordini inseritur. similiter res soso habet in

ordine Plautino p. 548, 7 sqq. ubi Plaut. Epid. II, 2, 49

8. u. cumatilis) ante uersum ΙΙ, 2, 40 s. v. impluviatus)adfertur; idom uersus 49 s. u. caerinum apte sequitur uersum 47 s. u. collulam). similibus modis pauca illa tostimonia in coloris ordinibus loco alieno posita eXplicanda eriint, quamquam aliis locis frustra quaesiveris quomodo tactum sit ut ordo uiolaretur uelut in ordine exemplorum Ciceronianorum

5J ro lacrit Iim o osse Orili nona ex eis patebit, quae infra de compositiono singulorum onpitum milii explioniadn orunt.

15쪽

steno osum Tull. do os s. III, st. 8si. oratiosum Tull. de of r. ΙΙΙ, g. bd. oratin re Tuli. Hortonsio. aliis denique locis iustus ordo facile coniectura rostitui Potest. nequo enim equidem dubito quin recte coniecorit Sehottinuenerias l. l. p. 830) in Lucilianorem exemplorum ordino p. 20, 34 sqq. tricones Lucilii librum XV s. u. suone librum XVII adlatum fuisso a Nonio non librum XI et VII, ut est in manus eriptis . nequo minus uidentur ueri simile in extremo ordinis Lucilianorum exemplorum p. 87, 33 sqq. lemmate cordi est pro Lucii. Sut. lib. XVI scribundum esse Lucii. Sat. lib. XXVI., p. 103, 29 non Lucii. Sat. lib. VI uerum potius lib. XXVI csso testendum. recto donique cxistimo Riosi uin in libro philologis II eidolbergam conventuris dostinato oditoque Lipsiae Riano 1865) p. 58 coni isso in ordine Sisennianorum OXOmplorum p. 16l, 27 praefestinatim pro Sisenna histor rum lib. IIII scribendum osse lib. III. ') pauca quidem sunt exompla ab iusto ordine absona neque timendum est ea no quid faciant

Ontra obseruationem nostram por omnes ordines, qui num

iusto more procedant numeris persequi hodie etiam licet, comprobatam, nisi hoc sorto suspicionem mouere possit, quod in Vergilianorum ex omplorem ordinibus gnopius in ulniuntur testimonia alieno loco posita. sed ex lieditur fortasse haec difficultas eo, quod credibile uidotur Nonium Vergilii uersus haud raro uel ipsum inuenisse apud pootam uol memoria eos tenentem adiecisse, nam tum temporis pueros inita edidicisso Vergilii carmina notum est. hoc quoque haud parui momenti uidetur fuisse, quod quemcunque sui tomi, oris librum gram' maticum inspexit, Vergiliana imprimis exempla tanquilin63 leuos illae mutatioties quamquam per sess recto saulao facito uid Enntiar, eo inagis sese sustinubunt quo saepius eius modi errores librarios Noniani operis commisisse uidebis.- p. 14, 5 codices exhibent Lustret. lib. legimus autem nersum adiutum lib. VI , I I; p. 472, 10 qui adseribitur Vorgilii vorsus non libro uerum potius libro XI, 06uimi nitur. ut denique ipso Iuuciliano exemplo utar, p. 20l, 9 Non innam niluseripta praebent Luci . Sat. lib. quamuis Priscianus, cui sine dubio miliorem fidem tribuemus, eundum uorsum o tibi o IV attulerit es. Prisc. p. 203 Hertz . eiusmodi autem in oti domina exempla Permulta nil sorri sacile possunt.

16쪽

locupletissima adlata usquequaque inuenire facile potuit. quare si uorsus hinc uul illinc adsciti iustum ordinem interrumpunt, non est quod ualde miremur. in universum igitur negari nequit Nonium testimonia eo plerumque ordine proferro, quo apud ipsos scriptores inueniuntur. quod quidem quamquam numeris appictis demonstrare in omnibus ordinibus nequimus, licet tamen suspicari eandem orXompla quaerendi rationem - in eis quoque libris citandis Marcellum adhibuisse, qui temporum inuidia ad nostram memoriam non permeneriint. quam quidem Suspicionem ea potissimum roconfirmari arbitror, quod ubicunque eXtant ordines saturamim Varronianamim siue Attii, Pomponii, Afranii fabularum, eiusdem siue saturae siue fabulae testimonia semper uideo iuxta collocata et uno loco quasi consociata, uelut in hoc ordine

Varronianarimi Suturarum:

P. 45, 32 inserum . Varro Murcip.

euirare Varro Marcipo

ludibria Verg. lib. VI. sobris

Varro An b. uulpinari . Unimo Myst.

- sufflatum

Cie. Tusc. l. III. prodius

torculum Varro GerontOd.

cingillum

Tutilina

. 48 silicernium

49 trossuli Uurro Sesquiui. proboscis Varro Sexassest. Cesari

Varro γνωθι σεαυτον.

17쪽

Vorgili iis Aori. lib. I.

Idem uero cadit sino dubio in ordines cos, illii ios limoniis depromptis e prosae orationis scriptoribus ossiciuntur, ut ubicunquo ox Oodo in libro adseruntur o Xomliin, CR Oodum ordino Scso DXCipiant, quo apud ipsum scri litor Ana suoru Di.

De quo enim dubito quin c. g. in brevi illa sorio sit. l4l, 22

maceriae - multifariam) eXomplorum Sisennianorum ecdum ordine sese excipiant testimonia, quo in Sisci uino libro his loriarum tortio legebantur.

Iam si ad exempla quibus ordo efficitur, ipsu nucedimus, paucis exceptis videmus ea in lemmatis primo loco pii sita. )ubi uoro aliena exempla primo loco inueniuntur, uidendumost ne totum lemma prolite rea ab ordine n bsonum iudicemus. Oxempli enim gratia in primo Plautitia ruita 1 abularum ordine p. 6 Gerolium Sallustianum cXemplum in principio luminatis legitur; neque tamen ipsum lemma ab ordine alionum. Requitur enim I lautinum testimonium Bacch. I, 1, 44 optime Plautinorum e Xemplorum ordini insertum. similiter paullo post primarium oXomplum ni fero domum loco positum est; nam quamuis p. 9, 5 exumussim in principio loria mittis oX Amphitruone Plautina testimonium ropotatur, pro primario tamen Oxemplo ultorum o Milite glorioso habendum osse concedos, si Nonium libro usum osse aliquo Satis respoXuris, in quo fabulae Plautinno tin ex litterarum ordino dispositae orant,

ut Epidicus squao sabula in lemmato anteeodonti ndsertur)oxciporotur a Milite glorioso interi octis Mos tollaria ac IIona chmis . neque aliter res sese habebit p. 10, 4 burdum ubi primarium exemplum o PHrsa Plautina petitum post IIomortuum testimonium logitur, et p. 10, 31 ltu cones ubi primarium cxemplum tortio domum loco inuenios. de aliis quidem dubi- in re licet ut p. li, 29 possum, ubi qui lemmate priore senitores) Plaut. Ροon. prol. . 48. 49, in Sequenti autem In aut . Poen. I, 2, 99 adsurri animadii urterit, primo oculorum Obtutu

18쪽

qui OXomphiin o l uuiuio potitum primarium csso statuit putauitque Nonium poston demum quam illud inm o commontario cXscripserat, prius testimonium e Sticho 'dosumptum addidisso. qua in re nescio an uiritui doctum opinio tofollerit. noque enim uideo cur uersum illum o Sticho ndsuitum pro lirimario eXeml,lo habendum osse nogemus, praesertim cum Stichus ordini stabularum alphabetico - ut breuius quam latinius dicam - optimo inserta sit: itores Plaut. DOcnuL Prol. 48.

- . ea pes Ailius Eurysaco. Ailius Meden. exules Vergil. georg. III. uest/Ῥωι Plaut. Trinummo II. l, 2 l. Afran. VOPiSCO. Varro tuussio. quin si Nonius postea demum uersum o Νticho adlatum inuo. nisset et adiecisset, nullo pacto DXldicare possemus, qui sactum sit ut ille quae post 'a in uenorat ante sta scriberet quae iam stilo mandauerni neque liotius post ea, id spis dinulto magis respondet illia senilier pollet neglegentiae inor-tiuoque. immo si omnino commentario usus ost, ad Plaut.

Si teli. II, 2, 45 Oa Nonium nrbitror inrionisse nil notata, quae s. u. Pussum hodie logimus. transtulit autem OX planationem in loXicon suum, ascripsit uel Sum nil quem ea saeta orat, addidit donique oXomplum quod in commentario Orat adla- tuu . neque contra sententiam hanc sacit quod uorsu o Sticho Plautina desumpto non probotur Possum uocabuli oXplicatio. cum enim. uocabulum illud in exemplo quod equidem primarium esse statuo adhibi)ntur ad uela uoiatis inflata significanda, Optime commentator aliqui adnotaro poterat Pussum proserie rustosum esse ot huius significationis tostimonia ista oPoonulo Plautina ot Lucilii saturis addore ubi do uua passa dictum ust ut rivosi pussique senes nominantur. Stichum

uutem sabulam in libro quo utubatur Nonius, insuisse luculenter lipparet e cuturis ordinibus es. p. Elo sq. 532 sq.

19쪽

Iuni gii in est Oniat in lunaimata lite onuineraro ubi primarin vompla ultero dirinum uot tortio loco posita sunt. sal ostonim sciro Nonium non sonipor ca uerbii in principio lummatum posui Sse, quormn Oxplicutionum aliquam in libris suis inuenerat atque exscripserat. num autem testimonia illa ante primaria exempla posita ex eodem tanto fluxerint atquc haec ipsa ab hoc loco alienum est quaerore. Venio nunc ad Oa lemmata quae ordines' re uora into rumpunt; dico a item ea quae nulla praeboni Oxompla nisi ab ordino ipso aliena. ingenioso quid in do eis explicuit Schottinuellerus l. l. p. 826. demonstrauit Onim magna cumuorisimilitudinis specio illas quoque quas primo aspectu aliunde ordinibus intrusas osse credere quispiam possit,sa pius ad eundum sontem reuocandas esse, ad quem Ceteras ordini apto infortas. nam lue Nonium in hunc modum isoquentur compilasso a Schoitiuuellero satis problibi litor doco-mur ut unam commentatoris adnotationem discorporct in duo lemmata, undo fiebat ut alterum lemma testimonio eius scriptoris cuius testimoniis Ordo efficiebatur, careret. at tuo

probatum est hoc quidem sine ulla dubitationo in lommato depexum. in ordinibus Plautinis similo adest Oxemplum capito quinto p. 421. inchoatur ibi ordo inde a luminato cupido et amor; quod nutum sequitur amare et stilistere alienum uidetur ab ordine quoniam exemplo Plautino carot. licet tamen hic eundem explication in udhibero quκm Schott-muellorus in primo capito. qui enim de cupidinis et amoris notionibus, is tacite adducitur ut otiam Amandi et diligondi significantiam explicet. quod quidem genus lemmatum ab ordinibus alienorum quamquam adesse negari nequit, Plura tamen lemmata re uera aliundo Ordinibus esso intrusa facile intellegitur. ualde enim dubito num tria illa lemmata spael, ceos, illicere, mutus) primi Plautinorum exemplorum ordinis propter aliquam siue etymologiae siue significationis cum antecedentibus titulis communion m suos locos obtinoant, id quod Sehottinuolloro uisum ost. IIorigius enim admodum probabiliter paeliceos lemma Gellio attribuendum osse demonstrauit es. l. l. p. 716). atque re uora quidem Gollio illo loco usum csso Nonium auctoro si non alia, vel illud sapientes putant magnum mouet Suspicionem. noe suspicio non augetur ea re quod apud Nonium ipsa soro Gollii uerba Disiligori le

20쪽

ri deuiit: παλλακίς de Graeeo est sic.rum 83 cs. Nonii iiorbua Graeco uocabulo stynthicationem inflexum putant), ne lio maxime urgoam quod apud Nonium clymologiae illius a pollici ondi uoco ductao nec riola nec uestigium sit, immo prorsus alia pelleae uocabuli origo a Grauca voeo r petatur. n qu est cur Marcellum frustula quaedam aliundo l3ostea repetita ordinibus inseruisse si uo ut uerius dicam, ibi assuisse negemus

ubi maximo per spatii opportunitatom lieobat. quod qui domro uera Saope laetum esse cum pser Seso admodum est credibilo tum tortulim lumina in ipso Plautinorum exemplorum ordine documonio ost. nam hoc quoquo tomina postea demum ii Nonio inuentum ibi affixum esse ubi spatium perinitteret, facile spero to esse concussurum si ad ipsum quod adfert Nonius oXemplum, to rolognusero. ost enim id ropolitum o Varronis de uita populi Rotianni libro primo. atqui SchOtt-muellerus tam acuto quam probabiliter ex ipsa locorum o Varronis de nita populi Romani libris desnmpiorum per totum toxicon discriptione ac digesticino lineo collogit t): viol-loielit ortilari sicli hiemus, weshall, dio Citato aus Varro douita p. R. so Zerstreut sind; Nonius schoint sto an Stellen, vo sicli grade Platκ laud, nacligetragon und nur cinon Thollam Suhiusso solbst angustigi gii haben.' neque ullo modo timcndum est ne quisqua in huic conisecturae - mihi quidem ualdo probatae - existiit aduersarius. testes autem locupletissimi nobis accedunt ordines illi locorum ex aliis scriptoribus congos torum, quos Plautinis Nonius inseruit. p. 83, 7 incipiunt Plautina a lemmato contento; intermittuntur Varroniana usque ad comedim inde a quo lemmate continuatur ordo Plautinus. similiter ros sese habet p. 171, 7 sqq. Lemmata autem sexemplis e Varronis de uita p. R. libris depromptis illustrata saepius in Ordines intrusa sunt uelut p. 43 sq. paupertus, pandere P. 421 sqq. Osculi et suauium et alia. colorum cum distribueret Varroniana o libris douit. p. R., de re rust. , Cato) non spatii tantum opportunitatum Nonium respexisse existimabimus sed etiam ipsana lom-matis naturam. noque enim casta factum esse Putniadum ostut osculum et suavium lemma ei potissimum capiti tribueretur