De Nonii Marcelli, auctoribus grammaticis

71쪽

extant explicandi rationes. aut enim commentario aut glossario usus uidetur Nonius. ipsum autem cum legisse fabulas et compilasse iuro suo iam Scholimvoli crus l. l. p. 829 improbauit, qοuniam ipso si legisset Attium, nullo modo explicare liceret unde subsecivortam exemplorum multitudinem habuerit, Postquam supra intelleximus quam pauca ipso addideritoXempla. iam igitur utram do reliquis eligamus rationibus inquirendum cSt. qua in ro . Schotlmuellerus uix recte

uidetur mihi disputasse quippe qui glossatorum cogitauerit

Nonii auctorem. quae enim uir doctus adfert argumenta, uasi ad obrussam exegeris tacito ouanoscent. namque dicit in

primi callitis ordino ex quattuordecim lemmatis sex a littera e , tria ab c incipero, itaque glossarii alphabotici sub0doratur uegligin. luaeritur tamen num re uera duo illa lummata carpes et exules ad Attianorum ordinem exemplorum pertineant. eiusmodi enim ordinum quasi diruptionis exemplumae lacerationis frustra apud Nonium cluaesiveris, ut ordo aliqui ab uno lemmato uel a duobus incohetur, deinde oXompla prioris ordinis sequantur, tortio loco nouus ordo intermittatur, denique quarto demum loco primus ille ordo continuetur. sic enim Schotimuellorus statuit ordinos excipit

, γ Autuna CXules 1 Plautinoriim ordo Lucretianorum ordo extorris Alliuna

attulit ille quidem Oxempla Lucilianorum ordinum in duas Varronianorumque in tres partus diruptorum . nequo tamen apte hos ordines adsciuit quoniam sintilas illas ut videtur partos e diuersis libris haustas osse infra Satis npparebit. accedit quod qui o duodecim luminatis quattuor n littera e, tria ab c incipere uiderit, uix ulphabotico glossario Satis praesidii paratum putabit quodquo coieri ordinos Attiani Obseruationem Scholim uolturi valde consutant. contra quibus commentarium Nonio usui fuisse probari uideatur non desunt argumenta. primum enim librum o quo hausit Attiana in eis quoquc lexici partibus adhibere sine dubio potuit, ubi de indiscrutis generibus, de difforentiis uerborum, do contrariis generibus uerborum, de mutata declinatione, do muta lis coniugationibus, de doctorum indagine dissereret. glosso

72쪽

graphicum uero opus uix credo materiam ad tam uarias res tractandas praebuisse, nedum materiam tam copiosam quam

sontom Nonii praobuisse Ox ordinibus Attianis facito intel- logitur . qua re potius commentario aliquo eum ii Ruin osse existimo, in quo do omnibus illis quas supra tetigi rebus ud notatum inuenerit. doniquo hic quoquo in uos ligare licet undo potissimum eouimontarii illius rivuli fluxorint. nonnulla cnim cum Varrono et Pauli oXcorpiis, plura cum Charisii, Dio modis, I riseiani expositione satis connoniunt, quae quidem placot hie ascribere. Non. p. 20, 10. clepere est furari, tractum a κλοπῆ verbo

Grucco. e. q. S.

Varro de l. l. VII st 94. clepsere inaest, u iue otium alii cleper ,

id est corripere; quorum oristo a clam ut sit ili tum cIupere unde cleperct eae si A commutato, ut multa. potest uel a Graeco reicium κλεπτειν. Non. p. 16. XI cctorare est caetra pectus eicere. Paul. p. 80 M. Gyectorat, eae pectore cici I. Non. p. 146. Oblitterare est obscvr fucere et in oblivionem

ducere.

Paul. p. I 87. obtuleratum alii ab oblivione, alii a littore quoui ibi notata fluctibus aeqvuri et tolli solent.

Non. p. 185. verruncent tu est vertant. Allius. e. q. s. Pacuvii S. D. q. S. Paul. p. 373. verruncent uertant. Pacuvius. Τ) e. q. S.

Non. p. 178. tetulit, tulit. Alfius Androm. e. q. S.Char. p. 278, 5 Koil. concisum tetuli oraclum' pro tuli. Diom. ii. 372, 2 K. foro fers tuli sest te vli ci Hur, ut Terentius 'huc tetulissem pedem P. ibid. p. 44l, 2. concisum teluti strudum' pro tuli. ibid. p. 452, 9. . vors pro Mars et tesuli pro tuli ut Uavortis in iantro nunquam huc tetulissem pedem. Non. I. 469, 3. nussuro. AlimS e. q. s. Prisc. p. 392, 1l l Iorig. urmuro pro uvstvror. CL ibid. p. 380.27ὶ aliud quidem Pacmili exemplum npud Paulum cxint. neque tamen dubito quin Verrius ea quoquo testimonia ni tulerit simie Nonius, i ni Praesertim eum illo loco Attinua etiam nilsetuisse ideo itori similosit quod in insequenti Pnuli glossa Attianum adsertur exemplum.

73쪽

Non. p. 469, lsi. assensis e. q. S. Dionae l. p. 24. adsentio Veruilius 'adsensere omnes.' Cic roepistut irrim secunilo ad fratrem hillippvs' inquit uias νι is Lentulo. sed et adsentior Sullustius ait iii Cusilinu uJius alii varie orientiebuntur.' cd . Prisc. 99, 12 II. Non. p. 4 ,9, 22. cunmunt e. q. R. I risc. p. 392, 8. cunem Pro cunctOV. i Non. p. 469, 27. accinste o. q. S. I rise. p. 390, 17. idem in II A neidos uc instunt omnes Op ripedibusque rotarum Subiciunt lusus' pro uecinyuntur u l

Non. p. 4 ἰ9, 3 l. contempla D. q. s. I ris . p. 392, 9. contemplo pro contemptor. cf. t; oll. XVIII, 12 qui idolii Oxemplum Plautinum adsert quod Nonius.

Non. p. 470, 6. ut Ercretia est e. q. R. Prisc. p. 392, 24. allerco etiam pro altercor - wι de Ter ntius in Andria 'scio, cum putre siler usti studum. Non. p. 470, 9. iarbitrabunt e. q. s. I i isc. p. 383, 11. Cuctius scrotis Porum qui ums urbi runtur puniu , υπολαμβάνονται. Non. p. 470, ll. amplea re e. q. S. Prisc. p. 393, 6. ample ro pro amylca Or e. q. S. Non. p. 470, lG. criminret C. q. R. Prisc. p. 392, 12. crimino pro criminor.

Non. p. 47V, 22. miserrerent e q. S. Prisc. ii. 392, 17. misereo pro misereor, unde miserest et miseretur impersonalia.

Non. i,. 470, 24. iremi P. q. S. Prisc. p. 392, 2 l. laystio pro lamior. Disseilis hie exoritur quaostio. Κrotκ schineriis ) quid omoperam dedit ut ox Probo haec lo minuta sumpta demonstraret hane ii iam ingressus. Servius ad Aon. I, I94 do parti ondi

uoce sex ponens cum Probum testem adserat eram quo consontanoum sit Valerium illum Isorytium ibi significari, I rota soli.

in sero iudico propior concentum Non innao do contrariis gene-

74쪽

ribus ii orborum explicationis et Gollii XVIII, 12) Serviani

pio loei liaild cxiguum tros illos grammaticos o Probo communi auctore sun dolibasse colligendum uidotur. quod acutiusquam uorius iudicasse uirum doctum arbitror. namque primum concontus intor Sorii iana uorba et Noniana minime ita compartitus uidetur ut statim utrum tuo ox eodem hausisso licent statuere. Soruina onim Sallustianum oXomplum, Nonius

p. 472, 11 Lucilii, Plauti p. 475, 20 Afranii, Lucilii, Attii,

Ennii protulit. Soruius tradidit Probum differuntiam qualidam statuisse inter activam sormam et passivam, apud NO-nium eius rei nec uola nee uostigium. ipsu denique uerba alio uterque posuit ordine at tuo ne hoc quidem proni mdumost quod ot Nonius ot Gellius cadum ad runt uorba; dobodibant Onim in hac ro foro os dona nominari. Gellius nutoin si

ad contemplandi ii oconi comprobandam idem Plautinum nil hibet quod Nonius, dubitandum ost an potius ipsi Gollio exemplum illud Nonius debuerit eum praosortim Iclautit stimonium contem ita lemmati sextremo domum loco ni fixum sit. accedit quod no Priscianus quidum potest difficultatem OXpodiro. is enim quamuis P. ἰ 93, 9 Probum nominoi,

tamen talios quoque ad fori nuutoros. sic autem apud Oum est: .QVI et eorum et superiorum omnium usus tum apud Cuprum

quom apud Plinium et Probum inuenies. quid Ox his uorbissoquitur 2 nil opinor nisi hoc Priscianum tam Capri tuam Plinii Probiquo libros inspexisso. qua re codem iuro Plinium Nonii auctorem dicero possis cum praesertim extot simillimus locus Soruit ubi codom modo atque ad Aen. I, 194 Probus, Plinius appelletur tostis cf. ad Aon. VII, 273). hoc igitur

in medio relinquitur quom maxime ex tribus illis grammaticis Secutus sit Nonius; quamquam negari nequit sui Probum tomi'Iam uerum nuctorem eius frustula redire, dubium tamen est num on ipsi Probo debuerit. sod ut Priscianus ot Dio- modus pluribus usi sunt fontibus sic etiam Nonium non unoo fonto sed o pluribus capitis septimi copias eXpiscatum esse duabus potissimum rebus ad uerisimilitudinem adducitur. nam hoc. quoque Papito cum ordines oXomplorum adsint iu pie Paucis excepti8 prorsus Oodem modo excipiantur atque primo ot roli luis capitibus, cisdem ad singulos SeriptoreS Commentariis cum iis iam csso patot cluos etiam alibi excorpsisse eum et nidimus ot in si ii uid bimus. doindo autem si OX uno libro

75쪽

caput septimum manasset, unum ulumque lemma Nonius Pro secto non uariis locis ot in divorsis ordinibus tractasset.

cf. partiret 472, 40 ct partire p. 475, 20 ut alia). qua te

in hane trahor suspicionum ex eisdem cominentariis in hoo quoque capito Nonium multa mutuatum osso adit ibito sortasse praeterea hoc uel illo grammatico, Capro uot Plinio uel etiam Probo. Non. p. 4i 5. iteris positum pro itineris et quidem recte ab eo, quod iter iteris facit, itiner itineris. Naevius Lycuruo io noti ileris sumus: Iute Sci S. e. q. S. Charis. p. 49 K. idem iter et itiner non ex eo quod est iter,s il eae eo quod est itiner . itineris fucit. Prisc. p. 229, 2 II. hoc iter, dicimus cnim huius itineris quamuis antiqui et hoc iter Doris et hoc itiner itineris reuerunt.

Plautus in Mercatore e. q. S. Naevius Lycuruo: io noti iteris sumus; tu te scis. Non. p. 485, 12. exerciti vel exercituis pro exercitus. altius Armomun iudicis e. q. s.

Charis. p. 128. exercui: Gn. Naevius belli Punici libro I o. q. s. Non. p. 487, 18. antistitum. Altius Astyunucio C. q. S. 'Charis. p. 100. et antistes hubel untistitum, ιι Varro Uivinarum IIII e. q. S. Non. p. 487, 20. ycmili. Plautus Aulularia: tantum ue mili et mulae maestitiae mihi hic illes obtulit. 1 'isc. p. 258. idem in Aulularia 'hu Bιs stem ili' uixit Mantum stemiti et mulae maestiline Aihi hic uies obtulit, famem et pauperiem. Non. p. 488, 1 l. flucti pro fluctus. Altius Tel: hs e. q. S. Charis. 143, 12. senuiuis ut Iluctuis. ita kenetivum ' in Qui Plinius ' ueclinabunt.

Sunt igitur in capitis VIII ordinibus quaedam simili

tudinos inter Nonium et Priscianum Charisiuinque. quorum priorem cum uerisimile sit Plinium maxime, quem crebro nominat, pro auctore habuisse, alter autem si Κoilium sequimur o Iulio Romano pondeat, qui et ipso Plinio Suetonioque et aliis studuerit, commentatorem etiam iptem Non iris adhibuit illorum grammaticorum copiaS DOn refugi S SQ ere

76쪽

Non. p. 503. feruli pro feruet. Luciliiιs Sut. lib. IX: ferrιit nunc fervet ad annum. e. q. S. Prisc. p. 443 H. ferveo ferues et ferveo fervis. Veruilius lib.

VIII. e. q. S.

ibid. p. 478. praeter alia exempla adsertur idem Lucili anum quod est apud Nonium. Non p. 503, 25. lavit pro iuuat. Verstilius ste orst. lib. III:

lauit improba taeter ora criιor. Plautus Psev stulo: eas lacrimis lauis. Prisc. p. 47 l. lavo lavis lauit. Plautus Pseudulo: oestas. tabellas eas lacrimis lauis. Veroilius in X: lauit improba taeter Ora cruor.' es. Diom. p. 38l,

1 l. Prisc. p. 403. Priscianus libro VIII et ΙX cum Probum inprimis nominet

huic sua debere uidetur, nec uero minus quae apud Nonium extant re uera Probo attribuenda esse probabile est. Iam igitur modo uere disputauerim de commentatore, Si non maius at hoc certo eruisse nobis videmur Verrii Flacci copias eum in usum uocasse et nonnuIiquam Probi fortasse otiam Plinii et Capri libros inspexisse. sed de his auctoribus infra accuratius quaesituri nunc transgredimur ad Pomponiana.

DE POMPONIANORUM EXEMPLORUM ORDINIBVS. p. I6, 34.

adulatio

manducones Senica

gradarius

Pomponius Pictoribus. Tuli. de deomm nnturn. idom do officiis. LucretiuS. Attius Prometheo. Pompon. Pictoribus. Pompon. IVctoribus. idem Praee. POSt. Lucilius sat. lib. XI Varro Modio. Plaut. Aulularia.

77쪽

55. de lorare 56. conturiati iu

64. particulones Pompori us Prosubulo. Inicilius sat. lib. XXVI. Plautus Amphitr.

Pomyon. Prostibulo. Pompon. Prostibulo.

Lucilius sat. lib. XI.

Lucilius sat. lib. XIV. id om lib. XX.

arro Goroni odidascalo. Pompon. Pannuc ulis. Titinius Setina . Pompon. Pannuceulis. Pompon. Ima cone posteriore.

Tullius de rep. Afranius Diuortio.

p. 143, 24. liti. N.

lemma 4. nubere caput Π.

Pompon. Pannuceatis.

p. l46, 2 l. liti. O.

lemma 6. oquiniscere Pomponius Prostibulo. id om Pistore. p. 474. lomma 5 i. ominaS52. Saules 53. paciscunt 54. conuitiant 55. mirabis caput VII. Pompon. Cretula vel otiior . Pompon. Munda. Nouius Quaestione. Nnonius bello Punico.

Pomponius Munda. Pomponius Patruo.

p. 506. lemma 14. sulgit caput X. Lucilius Sat. lib. VII.

Pomponius Macco sequestre.

78쪽

Lucretius lib. VI. id om lib. V.

Lucilius Sat. lib. XI. Lucilius Sat. lib. XXVIII.

lG. amplani Pomponius Maccis Veminis. Pacuvius Teucro. 17. uperibo Pomponius I ernionibus. 27. Opori boPomponius Praefecto morum.

louima 57. lorbiter Pompo /itis Auctorato. 58. puritor Pomponius Aruspice uel pectore

rustico.

Nouius Virgine pra glanntP.L9. reuerocunditor Pomponius Macco viruine. Hnoc omnia ab eo Nonium mutuatum esso spii I Omponia-nns maxime fabulas tractarit ui X negaueris. piis uero illo fuerit glossator an commentator decernere nequeo. quicunque autem fuit, hoc constare uidetur cruditionem eius rursum ad principes grammaticos rediisse, id quod luculentor e locis infra ascriptis appetiret. Non. p. 18. nebulones ct tenebriones dicti sunt qui mendaciis et astutiis suis nebulam quandam et fenebras obiciunt aut quibus sed fustam fustitiuis et furta haec erant accommo-nulo et utilia. Fost. p. 165. nebulo dictus est, ut ais Aelius Stilo, qui non pluris est quam nebvla uul quam non facile perspici possit quolis sit.

79쪽

Non. p. 18. rumen dicitur locus in uentre quo cibus sumitur et unde redditur, unde et ruminare dicitur. Fessi. P. 270. rumen est pars colli qua esca deuoratur, unde et rumure dicebant quod nunc ruminare. Non. p. l54. primiter pro prime et mimitus pro primo. Pomponius Maccis steminis quin bono animo est futueo eripis primiter de pannibu S.' e. q. s. Charis. p. 2l0. primiter. Pomponius Maccis seminis: bono animo es, eripis primiter. Clitirisius autoin Iuli uin 1loinania in Secutus est, hic, si

ou in Sehottuiuolloro do Plinii libris graurinaticis p. 32) sentimus, Plinio, Cnt,ro, aliis usus QSt. Non. p. 506. fulvis pro fuloe . Lucilius Sul. lib. VII e. q. s. Prisc. 445. Dioeo oloes et fuisto fuistis. Lucanus in x

e. q. S.

Non. p. 508. puribis pro puriel. e. q. S. Dioni. p. 383 Κ. puris: cum ea hoc est mus inmitiuum parere tertio Ordine, apua veteres par ire dictum reμπ vs.

e. q. S.

Diomedem uero Keilius praes. p. LI sqq. demonstrauit

Probo uSum esse auctore, quo Cum etiam Priscianus papite

ΙΙΙ usus sit, Notiti auctor itona Borytium ad partes uocasse uidotur. - De extremo ordine no sallamur mira ciuit Prisciano similitudine causendum est. ille onim capito XV, p. 70, 4-71, 13 H. do eis adverbiis disserens quae quainuis ab altorius declinationis ad loetiuis derivata tamon in iter d si-nnnt, cadeIn adverbia oodum ordino cum eisdom testimoniis Re Nonius protulit, ut nubem sane pro Iunono limpleoti ui- dor mur si communem utriusque sontem crederemus; apparet enim Priscianum o Nonio sua congessisse id quod ianil Iorigius Pilol. uol. XI p. 593 sqq.) demonstrauit. qua duro uidendum cst num alius forte opem laturus sit apteque Charisii inuo abitur subsidium. Char. p. l95, i 2. ampliter Plautus in .... pro ample. non dubito quin Cliarisius do Podem exemplo Plautino dixerit, quod habet Nonius p. 51l, I b. Dissiligod by Cooste

80쪽

Charis. p. 197, 2 l. duriter. Terentius in Adelphis: ruri reuere uitam semper parce ac duriter sese hubore.' ubi Acron secundum antiq/ιorum' inquit 'consuetudinem. num et Ennius in Phoenice quam tibi ex ore orationem auri erdictis aedit Vtrunt lito tosti monimia posuit etiam Nonius p. M 2. ' Charis. p. 200, 15. hilariter ab eo quod est hilaris, hilare autem ab hilarus ut Helenius Acron in Terentii Adelphis. ubi Terentius: hilarem hunc sumamus diem. sed el. Vranius in Sororibus: nunc se obsequentem atque hilarem nisi praebent.' - Nonius li. 5l3, 31 item hilare adverbii tostimonium Asranii uorsum dtulit. Charis. p. 2l4, 1. publicum. Titinius in Setina: stu ut statuam publicitus.' Terentius quoque in Phormione: nonne hoc publicitus.' e. q. s. sed et Plautus in Bacchicibus c. q. s. idem in . 1 hitruone ita pereure adueniens hospitio publicitus. ' extremum exemplum otiam npud

Nonium p. 513 inuenies. Iam cum Keilius spracs. ad Cliaris. l3. XLV sqq.) Charisium p. 190, 8-224, 22 Iulio Romano cuminaxtine usum demonstranorit, hoc quoque loco reicimur ad nntiquiores illos Caprum, Plinium, Helenium Acronem, Asprum, qui se Probi

copiis ot Vorrii et Varronis sua conquisiverant. per quem noro Nonius antiquam illam doctrinam a coperit uix contingot ut enucle s.

caput Ι. p. 20, 34.

lomma 69. cornuus 70. strictura 7 l. quiritare Lu R. Sat. lib. III.

Vorgil. lib. X.Lucit. Sat. lib. XXVII. Varro do uit. p. R. lib. I. Vorgilius lib. VIII.