Hermanni Bouman oratio de historia philosophiae de Deo, sapientiae magistra

91쪽

88 ANNO τἈT AD Horim e modum menti infinitae v tae rationa designari e eonfici voluisse. Et vero diserte assidimat Aristoteles, Metaph. L. I. C. , non aliam rerum caussam, nisi quae materia constaret, a primis quaesitam esse Physicis cum posteriores demum, ad rerum naturalium originem declarandam , incientem quoque caussam requiri viderint.

Quid, quod ipse Cicero, Aca . Quaestia L. IV. c. ar, nulla caussae essicientis notitia haleti

tributa, simpliciter dixerit, ipso auctore, ex aqua eonstare omnia Videtur quidem hicce Philosophus, qui ex diserto testimonio Aristotelis, dAnima, L. I. C. s, omnia Deorum plena statu ret, in aqua potissimum Divinam vim quandam insitam utrase verum hinc non sequitur, cognitam ipsi fuisse mundi caussam vicientem, a materia corporea diversam. Ita quoque Tennem amnus l. c. T. I p. 6 sqq. et Me inersius,4 mst. Acir de vero Deo, P. II p. 53 sqq. Quae autem dicta de rebus Divinis Mileti tribuit Diogenes Laertius, L. I. C. s. hae sp

riae auctoritatis esse, existimarunt idonei hujus rei sudices. - Nec est, quod de Hermotimo Neam, queri, ante Anaxagoram, puriorem de Deo

doctrinam commendasse putant nonnulli. Quae enim de eo narrantur, haec adeo sunt incerta, ut

Carus, qui in Fullebor ni Smbolis P. IX. p. s sqq. veterum de hoc Viro testimonia accur te retulit, lure commentationem suam inscribere

92쪽

posset Uebre die domum Hermotimus aius Mais Au M. OG Haud desuerunt, qui ex Anax go rase, quem modo laadaul, disciplina homooemis Has libenthi, a injecierentiis, qvim Geuinam dem - In quibus, ne de assis viam, Empedocles fuisse videtur. - Platonis sublimia placita in absurdissimas quasque nugas converterunt Neos Paeto fit c i. Num aridis ii documa in a daeiὀrem Idealimum alii, Lockii deerella indumteriamum deflectendis' sanetae religionis caussae euerunt Ne de antlanis dicam, praemtam fidem, quam Deo habendam commendaverat pius Magisteri in depurismum eommutauctibus.

18 De caena io, anteaquam Philoso

phiam criti m profiteretur, Dei exsistentiam apri σου, deamnstrare conato, vid. H em n ea te essenover de restet inulen ex abegestu, T. III. P. 8a sm-Hujus autem rationis vestigia qua tam aut reliquias deprehendisse mihi videor in Κὶntii libro posthumo Vortistingeniebar ad pHlosophischa Religia uleis , primum a. 18I7, nuper, a. I 83o, denuo acti Politato, edito p. 73. ubi

ex notione emis realissim Dei unitatem demonstra.

93쪽

ΑNr OTATA AD N conatu Ut primum autem vulgo eognosci coepta est Philosophia antii critim ab arguis mentis a priori pro Dei exsistentia studiose qua rendis ac dijudicandis destiterunt plerique. Nune nimirum aliud agendum iuveniebant eum Iam tianis objectionibus ea ipsa sibi tuenda esse viderent argimmo, quae quondam iure certiscina babita

Pam,a.. IO Videantursatilani Brunt di ta, quae congessit L. Rei hold, l. e. . R P. A. p. 8s aqq. in tam subinde rationem habet imitus d Wina, ut vhius De Mereas, utrum eam Eoati vim post Eoaucos dicere qporteat , an potius Sehesiis amimum am Staiasininum.

laetus est. Iorda IDI Brunus, a. x o, me in rogo combustus est Thoma a Campanella ibidem, multos per annos, carcere detent

est, Quis non paullo humanior . etiamsi horum virorum placiae improbet, eorum tamen sortem do. leata

94쪽

ORATI ON a via 9 Pag. s. ac Vid. Tertullianus, de ininms, Cap. s. 7. 3, do praescript Haer. Cap. I. alibi Idem vero, G. Mare L. I. C. Hs alii que locis, Huissophis argumentis usus, resutare Pag. 7. as Sapientissima sunt olfit de usu loquendi in Philosophia de Deo non temere mutando, monita, quae retulit G. S. Francket undriss er Vernuintheologis, p. 29 sqq. Iri a 3 cst Aristotelis dictum, quod ineompendium redactum excitavi, Cicero conse

vavit a N. D. L. II. Cap. 37 ad . l. recte Davisius: Inaris,' inquit, is est eorum suspia, cis, qui Philosophum trium similia non tradidisse, confirmant.' Docet autem ipsa illa suspicio, indicto cum aliis Stagiritae placitis conelliando irae sisse interpretes. Nimirum, quod pisis et

ris non semper a metaphrsicis et transscendent

libus distinguebat Aristoteles, actum est ut lysius de Philosophia theoretica doctrina dissonant, bus valde partibus contineretur. Quod recte, nuit l. ruget euhitata de Philosophia alternit, is iamiae tinter necten M. Romem,

an Vidd. dirigenae dicta, quae conmtulit Re in holdius i. c. . II. P. I. p. 8sqq.

95쪽

Αr Nolaeta re Praeclara illius, quam in oratione commemoravij sententia non optime eoncinit cum misersa Viri doctrina, qui: in opere aes min. mi L. I. inutio semidetur miM,' inquit, is disjsio naturae per quatMor istierentias quatuor species re pere;

quarum prima est, qua creat et non creatur; secunda in eam, quae creatur et erem tertia in eam, a Mur creatur et non creat quarta, quaenine u nec creatur. V Sed elarius, eri usae

di in ipsius de Deo doctrina, intestigemus, ad hoc attendentes ejus dictum: ejusd. p. eodem Libro se Cum audimus, ait Deum fucres, ni aliud debemus intelligeri, utam Deum in

omnibus esse, hoc est, essentiam Omnium absiseri ere. Ipse enim solus per se vere est, et omn/,

, quod vere in his, qua Iunt, dicitur esse, ipse solus est.' Quis eum, ex cujus ingenio haee prosecta sunt placita, ea dicturum esse exspecta verit, quae supra eum profitentem audivimus Sed nimirum, in Vitis quidem bonis, subiride emaciotest naturae vox, quae Deum, a mundo diversum, requirit, quam doctrinae Orstematis, ut vulgo quot ratis. - Caet jure dixit, L. G. Baro ab Ebers te in Naturi cheraeologia der Scholastuer. Pag. , quod rigenae placita a Pontifice Maximo repudiarentur, nec a posteris pretarentur, hoe --gionis caussae prosuisse potius, quam nocuisse Hule enim mussae quid pernaeiosius , quaae Pantheimui

96쪽

P-- OG camarici dictum , quod citavimus, invenitur in ejus libro Vortistingentaber die --t Arsik, p. 87 ex quo paullo plenius id retulit A. C. Κretas chmar Neus Dantem Nider μ ophistaenaeligionilehre, Lips. a. 8as p. Alia Philosophi Regiomontani dicta', ubi physico aut teleologie pro Dei vita probanda argumento audis testimonium impertit, videantur: Crisi derinthinasea , . H. p. at Critia de reinen Vernuns p. 6s et alibi. CH cel. Clarisse, in Praef. libri P a Pe j a ii NamurED GH Aerri fleta, p. 37sqq. G. F. Se iter, ver a Go in kai Maringen, ex ejusdem Clarissi ed. T. I. p. 48 sq. . Mullere Critia des Duco.

theologisiam Biseius caedi in I. F. Re hi Li: -- gasin fur ciristi Prediger, T. IV. P. I. p. 18 Sq. Quam honorificum judicium de eodem argumento tulerint Κantii discipuli nonnulli, elucescit, non tam tum ex eorum dictis , quae citarunt Laeti sa sua, I. c. p. I. et Sellerus, . c. p. 38 sq. sed inprimis etiam ex iis, quae habet . . nelle Versura iner popul en philosophistae Religionselaho, Glasae, IDI. 4. I6 sqq. - Quod ad ipsum Kantium attinet universe in libro posth mo, supra citator Vortes uber die phil. ReligismLde theoreticis pro Dei exsistentia argumentis, mi

lius a Benignius, quam passim aliis in scriptis, judicium tulit.

97쪽

94 ANNOTATA An Pam sto. an Qui attente legerit, quae dixit 3 eo bius Von de Gotilichen ingen uncis in OfMahrum, ced alterius, a. 8a P. 168-183, non dubitabit . quin vere eam , quam dixi. gente tiam Uiro praestantissimo tribuerim. - Rectissime de eo, ei sitis l. c. p. 8at me eddote Vor is Et te, inquit, nunmes in hinem vita soauenda Iacobi, tam te mi Mas undis Maheseis egenum si aevaluam vin Gou ks reisse en undesten Naturalismus er Idensitat sophie undis mu tam Minu me se viri , in vennur demesse ais speculatos Lesrin en, dem rarismus nitia e Guelen Ast. ' D sperabat nimirum Vir, pietate et ingenio laudatissismus, sed nimium modestus ille, de te hilo et Sebellingio per argumentationem, in Phil sophiae theoreticae veluti acie, vincendis. Quapropinter in alium tanquam campum certamine declinato, gravissimis quibusque religionis deeretis in interno quodam, eoque altiore, Divinitus nostris animis indito, sensu quem patefactionem etiam dic bat praesidium parare conabatur vel sic tamen ita, ut in oratione diximus, subinde argument

tus est

g. 1. 28hNonnullis sordisce nostri temporis laudatoribus displieebunt haec istoriae monita. Qui, si minus recte me Magistrae illius praecepta interpretatum esse putent, o utervectum a dianis

98쪽

Iul. 36L OD Neseio, an de Seholasticis paullo iniquius tulerit judicium L G. E. Sehulge in libro, multa bonae frugis continenter En eis du

99쪽

, tin gegemalis Mure niduris die Lage sisAre, uis suam. V oc non sine exceptione accipiemdum esse, satis docet, ne alia excitem, exemplium Thomae Λ quinatis. Hie enim quam ingeni

se Hierarchiae vinculis se liberare conaretur, pr denter tamen dissimulata hac lucta, demonstrat ea.

quam edidit, Summa Theologiae erius prioribus

duabus partibus, dum fidei doctrinam illustrare ae Patrum auctoritate confirmare videri vult, revera i me de rebus Divinis philosophatur. - Aequius et verius universe de scholasticorum Theologia j dictaae mihi videtur Ebers te inius, i. e. p. -38.s . ai CL Berge rus, i. e. p. Iosqq. - Haec de Spino et dicta in memoriam mihi revorant Petrum Bayle, acerrimum quisdem illius adversarium, sed cujus scripta . sidet, Providentiae Divinae habitae, non minus grave P rieulum intentarunt. Cum enim sua cum fatali, quam propugnabat, rerum mundanarum necessitate nulla libera Dei consilia ac proposita consister po se contendisset hujus, ex malo physi eo ae mcirali ductae objectiones Divinorum eonsiliorum sapie tiam

100쪽

tiam ac benignitatem refutare eonabantiis sed per praesentissimam Dei Providentiam Tactum est, ut hae ipsae Baylii interrogationes praestantissimum illud L ethn4444 opus parerent, quod Theodicae comtinetur. Ilaec enim fidem, Deo, mundi Gubernatori optimo ae sarientissimo habitam, in innumerabillum

hominum animis confirmavit is paucissimi sint Iiis

bri, qui demigionis caussa tam praeclare meruerint quam hoc Gibnitian ingenii monumentum. δε- editi operis opportunitate vid ipsius Leibnuet i epistola alvi aseo Lum, quae et alibi odita est, et in Theodicaeas es Batavi Traj ad s. h. a. 177a. T. I. p. 1 sqq. ad i. cff. quae dixit I. et se hius. ὀnsulatur etiam Fonte neulius in Lalbniti laudatione, ibidem p. 73sq.

g. 8. si me hoc argumento digna est, ut

legatur venerandi G. Molen ham p commeritatio qua probatur, doctrimam christianam etheologias quae dieitur, Naturali valde profuisse , et vero Agenere humano, hoc quoque nomine, piis me -- quae invenitur in mutu Academiae Rhen Trajectinae, a. I8a8-I8as ubi plures alii hue pertinentes, scriptores laudanturi 39. 3a nisurim aeternitatem

respum etiam recta ratio, et creationem ex D. His probet tamen nondum erado ., meritus eis