Philippi Berterii ... Pithanôn diatribae duae. Quibus ciuilis imperii Romani notitia & ecclesiae politia illustrantur

51쪽

a8 . I PH.i BERTERII Carthaginis vero in Africa nomen semper fuit clarissimum : elegantissime Hymerius : Καρπαν

Africae totius metropolim fuisse nemo unquam dubitauit. Stephanus: Κ- ν μ οπο- Λια ηοδ e m ατη πολις. quod ab Eustathio in Dionysium totidem verbis relatum est. Leo IX. Pont. Max. epist. iiij. Larthaginensis Discopus non incongrue dici poten .metropolitanm, propter arib agivem . metropolim totius Africae. Salvianus lib.vij.de gubern. De. ubi in Astos inuehitur: π c discurram per loca singula,aut cunctas scutiam cι uitares, ne studiose iidear quaepere atque inuestigare quae di

o pe,or quasi matre contentus umilis scilicet Romanis arcibus semper, aemula, armii quovdam , fortitudine , poni splendoreis digni eate. fartha

trinem dico ,. rbi Roma maxime aduersariam,

In e ricam orbe quasi Romam. Quid illustrius de Africae metropoli dici potuit ὸ Augustin. cpist.

clxij. Tanto magis timere debuit , ne pax mmtatumiolaretur, quanto erax Carthago ciuitas ampla or illustris , inde se per totum e rica corpus ma-h-,quod ibi exortum esset , tanquam a mertice

effunderet. Iustinianus , pulsis Vandesis , Caryy -

52쪽

ginis dignitatem conseruauit, & noua Praefecti praetorio sede auxit l. I. de ossic.Praesect.prari.Ast. Sequitur Galliarum prstorium,cuius Praesectus

Zosimo. Prima eius dioecesis Gallia : haec antiquam , ut iam ostendimus, iactat metropolim Augustam Treverorum, Vrbem celeberrimam , quae amplitudine & dignitate Transalpinis omnibus antecellebat ciuitatibus: Zosimus lib. iij. Διάειαν

tur a Salviano lib. vj. de gubern. De. Sed & quod Valens,& Gratianus statuunt de annonis prosesi rum, qui in Treuerica schola docebant l. D. de med. & profess. C. Theod. facile principem totius dioeceseos ciuitatem eam fuisse arguit. Nec quis quam est, qui nesciat Treveros, clarum Principum domicilium laudari ab Ammiano; quod Ausonius attigit hoc Versu in Mosella: Dignata Jmperio debent cui moenia Pyestae. Illud tamen praetermitti minime potest, Arelatem clarissimam Viennensis prouinciae urbem postea, cum labentis & inclinati Imperij ruinas fulciret Honorius, a Flauio Constantino, qui Galliarum tyrannidem occupauerat, Septem prouinciarum metropolim factam fuisse. Integram illius consti-

53쪽

3o P Η. BERTERII tutionem debemus Nicolao Cusiano lib. de eomcord. cathol. iij. cap. XXXV. eiusque meminit Hin marus Episcopus Remensis epist. Vj. cap. xvij. maxime opportunum , F conducibile iudicauimus ait Constantinus) miseruata quotannas comsuetudine,in contrituto tempore, is metropolitana, id est,in Arelatensi Π/rb incipiant Septem prouinciae habere concitium. quibus ego verbis Arelatem

Galliarum metropolim dici omni asseveratione confirmomam quis haec,quae statim subsequunturi uomodo sibi multum Galliae nostra praemium

credant , cum ιn ea riuitate praecipiamus esse conuentum , in qua diuino quodam munere commodiatatum ,' commerciorum opportunitas tanta pr

flatur' ad uniuersam Galliarum dioecesim pertin re non agnostitὸ Prosecto non alia ratione sedes Praesecti praetorio in ea ciuitate fuit constituta:et nim certum cst Gallias omnes, in quibus septem decim prouinciae numerantur, Septem prouinci

rum quoniam antiquior haec fuerat diuisio ) nomine comprehendi. Nam & is,qui per totam illam dioecesim Prssecti vices sustinebat,Septem est prouinciarum Vicarius in Notitia Imperi j. & Gallia ipsae in alio eiusdem Notitiae loco Septem prouinciae vocantur,liis verbis: Sub di 'stione 'Diri ilia stris Fraefecti praetorio Gastiarum dioecesis infra scriptae : His amae septem prouinciae , Pratanma.

54쪽

quae tamen ita edita sunt, ut non de Gallijs, sed de Hispaniarum prouincijs,quae septem suerunt,accipienda videantur. Et vero locus ille, ut rudes & in . ta cautoS iuueneS moneam, viro claristimo & docti simo imposuit,qui in lib.de verb.significetiiij. duas tantum dioeceses, Hispanias, & Britannias sub dis positione Praesecti praetorio Galliarum ponit; Gallias praetermittit, quae Septem prouinciae appellabantur;ex quibus vetus haec instriptio intelligenda:

&c.Vnum enim totius dioeceseos Galliarum Vic rium fuisse liquet ex Notitia Imperi quod & libri nostri aperte confirmant. Sed obseruandum est nonnunquam omnes Transalpinas nationes qu rum tres erant Vicatij nomine Galliarum designa ri. Sidonius Apollinaris epist. in lib. V. ad Aquili num et D principatu Valentιnsanι Imperatoris unus Galliarum praefuit partι, alter soliditati. Vicariam Aquilini pater gesserat dignitatem in propria Galliarum dioecesi, quae illa pars Galliarum estat Sidonij pater Galliarum praetorio cuius tres erant dioeceses Praesectus suerat ue haec Apollinari

55쪽

soliditas Galliarum: sic ille Gallica tribunalia dixit epist. vj. lib. viij. Ammianus lib. xxvj. ytaliam regebat cum ostica stu Illyrico Mamertinus,

Gallias prouincιas Germanus. Lapis Romanus: SEx TO PETRONI o P Ropo V. C. PRAEFECTO PRAETORIO Qv ATER ITALIAE ILLYRICI AFRICAE GALLIAR v M. Nec

enim dubium est,quin Hispaniae & Britanniae Galiliarum hic appellatione comprehendantur. Britamnias certe Gallijs adnumerat Rufus. Sed redeo ad Constantinum, in cuius quod dixi constitutione, noniinc Septem prouinciarum totam dioecesim Galliarum comprehendi, etsi persipicuum est, tamen non caret dubitatione, propter ea quae subij-ciuntur in extrema constitutionis parte: Da ut de Noue opulania Aquitania secunda , qua prouinciae longius consitutae sunt, si earum δε-

dices occupatio certa detinuerit, sciant legatos ιμπω confiuetudinem mittendo r. quo loco inter prouincias, quae Septem vocantur, Nouempop

laniam & Aquitaniam secundam in ultimis ab Ar late posuit. At quis tamen Lugdunensem secun dain, utramque Belgicam, Germanias, & alias in Galliarum dioecesi ulteriores, & longius remotas non videt 8 Scrupulum hunc/vt euellamus, repetenda est temporis illius memoria, quo Constantinus in Britannijs Imperator appellatus , Insulae

56쪽

. PI THA No N DI AT R. I 3 to 'sinu praeclare,Vt tunc vidςbatur,constituto, reisu in Gallias traiecit: primum enim omnia ex sententia ei seccesserunt,totamque dioecesim illam in potestatem suam redegit, ut memoriae prodidit Olympiodorus apud Photium: Κω Μο

-e4 Γ-M. Sed cum barbarae nationes undique in Imperij fines inuolassent, Britanniae, & carum exemplo nonnullae Galliarum prouinciae,ope prae sdioque Romano destitutae, tantos nihilominus spiritus sumpserunt, ut non solum hostes propulsauerint,verum etiam Imperij Romani iugum cer uicibus suis deiecerint: quod ita traditur a Zosimo

Haec si quis diligenter consideret, & Constantinum cum Zosimo conferat,sicile animum inducet ut credat, remotiores omnes Galliae prouincias

usque ad secundam Aquitaniam, a Romanis desc-cisse, antequam promulgata esset constitutio illa, quae diem & Consulem non habet. Idcirco cx alijs

57쪽

34 PM BE RTERII . ἰ 'l . Galliae prouincijs, quae illius Imperium detrect bant,euocari Iudices,& legati non potuerunt. Nec mirum, si is, qui Augusti nomen usurpaverat, &orbis se Ro iami rectorem & dominum profit

batur, urbem , quam Constantinam vocaverat, Galliarum suarum, ut ipse loquitur, metropolim esse voluerit. Itaque cum eo Constantinus verbo usus fuerit,quo uniuersa Galliarum dioecesis comprehenditur, non est audiendus Hincmarus, qui Septem prouincias nullo authore nominat: hanc

ille constitutionem Theodosio, & Honorio asscriptam legisse videtur. Quod si ita est,non temere quis dixerit Honorium, quod Tyrannus statuerat, eo extincto confirmasse, damnataque inuisi capitis memoria, infoelicem titulum inductum,& gratisi,ma Imperatorum nomina substituta: quod in st tuis , & inscriptionibus ispius factitatum nemo ignorat.Et sane, quamuis tyrannorum leges, & i dicta rescindantur l. I. 2.& 7. C. Theod. de infirm. his quae a tyran. Vnde Pacatus in panegyrico, quinquennium quo Maximus in Gallijs Imperium occupauerat,iustrale iustitium vocavit. Arelas tamen, quem a Constantino honorem acceperat, post oppressam tyrannidem, retinuit ue quod optimi Principis Honorij clamemiae acceptum re

Superest nune, ut de Hispanijs, & Britannijs,

58쪽

quae praetorio quoque Galliarum subhciuntur, verba faciamus. Fuit primum Tarraco totius sere Hispaniae metropolis: Strabo lib. iij. Τα-- -λισ

notas 'γrbibus eminens Iberis. Primas tamen Augustae Emeritae quam plures nummi antiqui coloniam vocant aperte desert Ausonius: -e. Fure mihi poΗ has memorabere nomen Iberum

A Smerita: aequoreias quam praeterlabitur amnis,

Summittit eui ut uos Hifflaniafasces,

Corduba non,no arce potes tibι Tarraco certant, AEuaequesinu pelagi iactasse Bracara diues.

Omnibus enim Hispanis ciuitatibus Emeritam amicponit Poeta doctissimus , Proconsulisque quo haec dioecesis prius regebatur tribunal in ea collocatum tenuit: nondum enim sorte vicarium habebat, quem Gratianus, ut author est Sulpicius, primum instituit. At praecipitante Imperio, cim magna ditione Hispanias premerent Gothi, ad ringium nomen peruenit Toletum: quod hic per sequi non instituimus; ne Reipublicae Romanae, cuius pulchritudinem penicillo nostro imitari non Ε Σ

59쪽

masse videamur.

Postrema est Britanniarum dioecesis , in qua Londinum urbs hodie nobilissima, & regni Br tannici caput, vetusfuit oppidum, Copia negoci torum,& commeatuum,m Tacitus scribit, illustrer quod Augustam appellatum ait Ammianus;eoque referri debet hic Notitiae locus raraepositus thesau

men antiqua est huius dioeceseos mereopolis , sed potius Eboracum, Romana coloniatillic siquktim Imperatoris fuit palatium, & Britanniarum praet

rium; de Spartimus in Seuero ciuitatem χbis dixit: In ciuitatem veniens,cum rem di am essetfacere, primum ad Sellonae templum ductus

ea. Hactenus. quid de utriusque Imperij dioece si bus,& earum metropolibus sentirem, breuiter exposui: quod si quis illustrius aliquid,& persectius adferri potuisse ex ι ... st clinon pugnabo; at ille fortasse me digitum ad

60쪽

datis. yn Hoecesi Orientis quandecim erant prouincια. Vetus prouinciarum yndex collatus eum Notitia Imperis, emendatus .P uelia simani xxxj. obiteri emendatur. Praeses Driae authoritatem babuit olim in Iudaeam. TFrus colonia Romana, in metropolis Cons laris. Serytus colonia, edi secunda Fhoenices metropolis.. Tres primum Aunti prouinciae, pinea quinque ex, es demum iacem. Utrioque , Asiana, in Φontica indecim. Thraciae sex. Locus Theodorati istustratur , ἶρ exponitur. Sere macedonia prouincia. iacia quinque. - ouella D liman xj. emendarur.

NAQuae uvE dioecesis plures habet prouincias l. I. C. ut omnes Iudic. l. 3.C.Theoaede equor collat. Argumentum ingens,nec instituti mei:sed in animo est, ne quid a studiosa imuentute desideretur, certiora pnouinciarum nomina ascribere ; dissident enim, & discordant plorumque inter se veteres Notitiati s 1