Iacobi Pontani ex Societate Iesu Philokalia, siue Excerptorum e sacris, et externis auctoribus. Cum commentariis & notis paene perpetuis. ... Cum indice rerum, verborumque locupletissimo

발행: 1626년

분량: 488페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

261쪽

simum, ammanissimum facinus. Quis tanto mactus ingenio, ut huius parrieldixerimen cogi

tando consequi; quis tam in dicendoexercitatus, ut oratione exprimere queat 3 Plurima, finioni, designastimatesce, superbe, crudeliter, scelerate, impie. in hac una caede omnium facinorosorum dimo odia σο.ti . nec ulla poena, Vllusue cruciatus reperiri potest tantus destam atrox quo tu hoc detestabile piaculum expiare potus Velleius scriptis Ciceronianis aeternitatem ominatur , de de mundi ortu dubitare se ostendit, utrum videlicet procreatus sita diuina prouidentia, an ab aeterno tempore per se extiterit. De qua controuersaquidstituendum, Christiani norunt omnes.

Cap. XXIII. Leges,&Iura.

. Risto es Rhetor. Leges tribus nominibus eornmendat. Quod latae sint a v tis prudentibus. Quod illi, antequam quidquam constituerent, diu ac multum cogitarint. Quod neq; gratia, neque odio, neq; vlla eiusmodi re dest is vero pol

erint, cum de futuris statuerent, tu in commune non de hoc, aut illo, in quem bene, aut male a recti ement. Ideos Polit. vocat legem mari ἐναιως Iureconsultis Lex est mmmune praeceptum, non enim huic aut illi,sed omnibus in commune praecipiunt

leges Sidicas, esse quasdam leges de singulis ciuibus conceptas, ut lex de imperio Cn. Pompei j, de reditu Ciceronis, de caede P. Clodilis respondeo esse priuilegia, non leges, o tantum translate vocari leges. Ulpian. Iura non in singulas personas, sed generaliter constituuntur. Idem fit in artibus inae enim praecipiuntur, finitaeisse oportet, singularia autem sunt intinita. Neq; de his, quae sorte uno casu obliquo accidere possunt, iura constituuntur, ut ait Celsus lib. e. Digestae Theophrast virestit

Pompon. lib. XXV ad Sabinum, dixit, juri constitui oportere in his, quae νς accidunt, non quae e X - αγου Idem Theophrast ut Paulus citat, lib. I ad Plautium, τὸ γαρπια εοῦ δεῖ - --νει - έτω. Celsus lib. 29. Benigne leges interpretandae sunt, quo voluntas earum conseruetur. Propter aequitatem tape et verbis legum

recedendum est Vlpian. Iulius Capitolin. de M. Antonino. Erat mos ei ut omnia crimina minore supplicio, quam legibus plectuntur, puniret Muret. Comment in

II. Tu. I. Digest.

NOTAE.

Leges laudauimus lib. q. cap. 3. Praeterea de lege, θ eonsuetudine ---δε egimus eodem

lib. cap. i 8 Hoc Theoremate Muretus noster ex Aristotele paucis leges a legislatoribus commendat. Deinde pluribus docet, leges spectare oportere τὸ μνὸν, siue communitatem,& eas ferri non pro hoc aut illo: tales enim esse priuilegia dicenda potius. Similitudine artium rem declarat, ilia quibus praecepta dantur de uniuerso: singularia enim infinita sunt, in quibus vis, &natura totius generis tamen cernitur . Neq; enim in Dialectica de certo aliquo sue hoc aut illo syllogismo, nee in Rhetoricis de isto, aut illo exordio, sed absolute desiyllogismo, de exordio disputatur. Sic in Philosophia morali virtus generatim, non ut est in Socrate, consideratur tandem ἀει ἀν ἀduo adijeit, de intellectu legum, deq; ijsdem in mitiorem partem interpretandis, eum exemplo M. Antonini Imp. Muretus noster non modo in Oratoribus saeculi superioris , verum etiam in Poetis, Iurisconsultis, dein toto genere humanitatis clarum est nomen adeptus, dein Academia Romana, quae sapientia nominatur, post litterarum humaniorum per complures annos professionem, ad Pande-ctas explicandos aggress is est, in quibus quadriennium consumpsid Commentarios insuper non inquinate, sed latine. dc puriter in . Titulos a Digestor eonscriptos reliquit. De origine Iuris, de legibus , senatusq; consultis, de constitutionibus principum, deo scio eius, cui mandata est Iurisdictio. Iuridica professione illum inclaruisse argumento est, quod Pataui juris studiosi consensu ad eum Romam litteras dederunt, quibus humanissime ad suam Λcademiam inuitarum. αex eius ore facundissimo, ac nitidissimo disciplinam uaam percipere concupierun .

262쪽

Cap. XXIV. Patronorum,&clientium

ossicia.

Dimulus plebei j genetis hominibus patribus discretis, ne qua inter eos disse n. - sionum materia relinqueretur,vnimique e plebe permisit,quemcunque ex, tribus vellent,patronum cooptare. Haec autem inter eos iura constituit, patroni quidem,ut quae clientes iura,& legitima ignorarent, eos doceret, quod significat Horat. D. I. lib. I.

Mane domo vigiarctaenis tomere iura.

Horum absentium aeque ac praesentium, neque secus quam parentes liberorum curam gerere te cauuas&priuatae irae publicae rei susciperent denique tum priua tim,tum publice eorum commodis,&rationibus consulerent vicissim autem, a clientes ad collocandas patronorum filias dotem . si patronus sit modicis facultat,bus,conseram: patroni autem ipsorum liberos ab hostibus captos redimant mulctas, si quae debebantur,eorum nomine persoluant: si qui sumptus publice faciendi sint, partem contribuanti utrisque autem hanc legem imposuit, ut neque in ter se accusa.

ren i aut testimonio,aut saeuagio ladidere,inimicitia sue exercere possient. ocinia stituto lamma cum patribus consensio,&beneuolentia ad mulsas mates conseruata est. Commenti inorat pro Sex. Roscio Hot manus.

Hare earptim ex DionysisAntiquitati lib. i. Plutarchi Romulo, cellii lib. .cap.r1 26. deserIptii

sunt,ut Tiraquellus apud A lex ab Alex.locis eorum recitatis demonstrat.ime p. I . lib. 6. Maxima laus erat nobilium,habere clientes quam plurimos tam haereditariarum clientelarum, quam partaiarum virtute propria, gensque certamen erat, quem vincerentur gratia,&beneuolentis,dum illente matronis nullum negant mirus tenuin, vicisumque patroni nullo corrumpi possunt pretio aut elientes molestari sinant. Quod si elientem, ut eum, quia fidemi patrociniumque venit quis quam nequam, improbusrraude aut dolo frustraretur,eum lex XII tabular.his verbis dam naabat PATRONvs SI CLIENTI FRAUDEM FECERIT, SACER ESTO. D

fraude ista meminit Horat. de r8.lib. coli rursum ad Torquatum Ep. I lib. I De patro ua s, i celleniatibus loeut stillustris in a. Osse . quem adscribo pro auctari .Et cum se, quo υ demeeris consuleniadam Mum V, Marmurissu Mimperatorum em eo ment,auamuis murum ariespereusserit, retari end unt. In auo tantopere viano bos iustitis culta est,ut ij,quic uitates ut naris ideareia Meia Di dem recepisent,rerum patroni essent που maiorum Denique de clientela,& patronatu lege . quae tollegit Auctor Auctarii liquitat Romanat. lib. I. Transiuit autem hare neeessitudo inpluiaribus tantilijs etiam ad posteros,ita,ut haere,vel illa huius siue coloni siue prouincia patrona diceretur,idemque lonabant in alicuius e lieni ela. autela aua fide esse.

263쪽

PHILOCALI LIBER

Cap. I. Virginitatis excellentia, dif

ficultas.

Σm Vm pater Peneus filiae Daphnae lapius dixisset, velle se eam cuipiam locare. ex ea nepotes habere, illa pro

cos omnes,aquibus non pauciSpetebatur, auersata.

paene criminis loco .cietatem coniugalem ducens,&ad huiuscemodi sermones vultum rubore perfundens, precibus,' exemplo a patre contendit,ut sibi inlaetam; a viro illibatam manere liceret. Sic enim eundem complexa infit.

Aptissime iunxit cum virginitate verbum in quo inest

suavitatis notio. Et sane virtutis huius iucunditatem qui expertus non est, animo concipere quanta sit non potem expertus autem verbis explicare nequit rimis instar in medio animae,&corporis efflorescens domum uniuersam sua fragrantia complet ut virginitatis,& illius aeternum colendae tacultatem Daphne a Patre P neo flagitat. Exemplum assumit Dianam, aeternam virginem, quae ante id ipsum a love patre impetrauerat. Vides igitur rem diuino iudicio approbatam, ac stabilitam. nec in Dsana modo, verum etiam in altera filia, Minerua scilicet, cuius connubium Vulcanus cum affectaret, eam cogere ad nuptias Iupiter noluit sed rem in eius arbitratu reliquit illa fabrum fuliginosum, Masrestem constanter ocindi3nabunda ab se repulit Tanta est in Virgirmate honestas, pulchritudo, ut non coniugio deuincti selum,

264쪽

verum etiam qui ab ea distant longissiis stupris,&adulterijsas suefacti,& vagis demum cui usi generis libidinibus inuoluti, em

peream suspexerint,magnisque honoribus condecorarint atque

adeo in caelo,inter duodecim signa collocarint.Sibyllaei quotquot tandem fuerint nam de numero non constat Iapud sapiente quo. que non ob vaticinia tantum,sed quia simul' irgines in honore, &admiratione fuerunt. Cumque Solico idiomate a Dei corisiiiij

quae,ut oracula,mortalibus enuntiarunt, nomen traxerint, recu

inquit lib. i. aduersus lovinianum S. Hieronymus scribitur dei consilium sola nosse virginitas. Quid ego dicam de Vestalibus,

quanta earum apud Romanos veneratio,quanta auctoritas quot, &quantae praerogativa, Quo etiam seuerius,5 inclementius m niebantur, si corpus stupro inquinassent Minor decennio nulla capiebatur Post tricesimum annum sacerdotii nubere licebat. Quam conditionem quae acciperet, tota resiqua vita infamia labo Admirationem porro amorem, Heuerentiam huius prata clarissimae viritui dissicultas certaminis,& victoriet magnitudo potissimum in mentibus hominum excitauit Iactanturm buum meum mare importuosum nauigant. Immo vero quantacunque in sempe teportum mutam sicut coniuges, inuemunt nec merguntur tamen tantas animisortitudo in tanta imbecil tale naturae muliebris. sedent, nee basent niaflammas exti tuant. Et boeias duntaxat relinquitur, ut irantuae, nec exuranturiEt cumper ignem incedere nemo queat,neertam insinu abscondere, it non mes pedes, -

α 'menta isto incendio pereant, mirgoflamma erepitantes iLassustinet. Haec

&pluram Chrysiost de difficultate , tractatu panegyr. VIII. de

S. Thecla.

Veruntamen multum inter christianorum, centilium virgines interest. Nam hae eo clare intacto contentae,deanimi,eogitationumque munditia dc puritaledic sanctimonia parum labo rarunt,&,ut verisimile apparet,antecamia quaedam, Minuitamenta veneris qua oculis, qua auriis bus eu pestem non ita vehementer iugerunt,&execratae sunt. Λ foeminis nationum verba Grattiluasi lib. de cultu familita--, quia nihil verum in hisque oeum aestiunt praesidem , de magistrum veritatis. S. Chi ost libellum de virginitatem verbis silio postanti interpretεIudaeivirginitatis laudem aspernantur nequentinini. mumdom ipsum natum ex virgine Christum ignominiis affecerunt: contra vero gentes admirationavirginitatis obstupescunt: quam tamen sola colit Ecclesia dei, e. piosissimus inua laudandavirginitate inversibus. in praeceptis ad eam rite colendam

265쪽

dia PHILOCALI ECap. I. Digestorum, seu Pandectarum

commendatio Ex Laurentii Vallat Elegantia Llib. 3.

PErleoproxime L. Digestorum libros,o plerisque veterum Iuris consultorum via

luminibus excerptos:& relegi cum libenter,tum vero cum quadam admiratione Ptimum, quod nescias utrum diluentia, an grauitas, prudentia an aequitas senteniatiarum,an orationis dignitas praestet maiori laude digna esse videatur. Deinde quod ipsa in unoquoque sunt egregia,& persecta, ut vehementer dubites, quem cui praeferendum putes. Cui simile quiddam ' de ultima parte tantum, quae ad nos peruenit, dicam an Epistolis Ciceronis admirari solebam, quaecum a pluribus scribantur, omnes tanaen ab uno eodemque: audacius dixerim, si personas abstuleris; ab uno Cicerone scriptae iudicentur; ita verba.& stntentia,characterque sedicendi vhique sui est similis. Quod eo magis in iureaeonsultis est ad minacidum, quod illa eadem aetate cuncti extiterunt, eodem quasi ludo, ac schola instituti: hi vero etiam saecudis inter se distant,licet omnes post Ciceronem ideoque quibusdam in verbis ab eo ditterentes,quales omnes a Virgilio adLiuium fuerunt. Nam Ser.Sulpitij,atque Muti Scaeuolae nihil extat, sed alterius, uti recentioris. Et prisci quidem illi Iuri consulti quales, quantique in loquendo fuerint, iudicare non possumus. quippe quorum nihil legimus. His autem qui inter manus versantur, nihil est, mea sententia,quodaddi,adisiue posse videatur,non tam eloquentiae quam quidem materia illa non magnopere patitur quam latinitatis atque elegantiae,sine qua cera omnis doctrina est,ckilliberalis,praesertim in iure ciuili Ut enim Quintilian inquit, lib.

N.cap.6. Omne ius aut in verborum interpretatione positum est,aut equi, pravique discrimine. Et quantum momenti in verborum interpretationesit, ipsi Iurisconsultorum libri maxime testantur, in hac re praecipue laborantes, utinamque integri so-rent, aut certe isti non forent qui in locum illorum, etiam Iustiniano vetante, suc-ee flerunt, qui ob imperitiae suae velamentum aiunt,non posse doctos euadere in iure ciuἱb facundiae studiosos quasi Iurissconsulti illi aut rustice locuti sint, id est istorum more aut huic scientiae non plane satisfecerint.

De voce pandectae Gellius lib. ta .e aps Tyro Ciceronis libertus libros de varijs , ae promiscuis qua itionibus composuit,graeco vocabulo Pandectas, id ast promiscua. multifaria contianente inscripsit, tanquam Omne rerum ac doctrinarum genus complexos. Hanc inscriptionem . Plin. inter illecebrotas.& magna promittentes numerauit, propter quas,ut ipse ait vadimonium deseri possit His Pandectis,de quibus loquimur, septem' triginta Iureconsulti symbolas contuisteriunt ex quo rit in verbis Digestorum leges velut centones consarcinatae sunt. Bud in Pandin. Iamyero super antiquis uris interpretibus adeo multis, ex quorum voluminibus tam in I-tis,iussu auctoritate Iustiniani Augusi per Tribonianu, de alios desecta, & excerpta sunt frustilla, Quibus libriDigestorum istorum conserti,st conflati sunt, grauissimam Mureti conquestionem in Epist. ad Paulum Sacratum audiamus. Ex omnibus veterumscriptorum monumentis numpeius ab hominibus severitis, ae I

meraridis agitiosim tractis uni quam ea, quibu magna quadam et M hominum eruditorum qui lens senatusconsulta/lebiscita,edicta magistratuum, erurbana es prouincialia tum copi Iu es uberibus, tum mundissimo ac nitidissimo orationiwgenerescriptis commentaris instra sent amque immensi operis videretur, eorum omnium cripraperuoluere arduum etiam es difficilem crebμ, is eorum dispensionibus quidvsimum, ac verissimum essetis arer ei

malo

266쪽

LIBER SEPTIMUS ar

matismegerievum Imp nian w- scriptis ea tantum excerperent, qua tiba essent isque in iudicis obtinerent' iam in unam corpus. sectis cateru,digessissen is tererentur'disorum manibu elati rem minuerent,aeis rent. Aligi pote uaccepta, non ut Horatianusa irati , qui in os ramosfiis amputans saliciores inserit sedis milites accepto signo ad oppidum aliquod stipiendum,ae δε- radandum per medium ius milegrassantes, seu quidi ebrium erat ducerantes, muriantes, truncantes revi tempore exbibuerunt nobis Iuristonsistosin a Deiphobi, laceros crudesitet ora.ora manusque ambas quamq- disciplinamperpurgandam, uperpoliendam et

rant amissisermarunt vix ulva sim ei simagosuperesset mam enim hanei H eitatem essedi mus, quod, cum hoe ex ibinsenaιusco uisu, biscuis, tuum constitutionibus Principam,resisprudentum confatum dicatur, hodie in GrisIu- nulti lex extat,niustumsenatus conseritum,integrumsaltem,=--ηt ' LumpseMintumia Diperpetuipavica quaedam, ut ex nauseagis tabuia Dipsae riseipum consitutiones multis loci deortata, se iασιονα prudentum autem responsa ita distracta,diticerata diuulse, is in ei me milia binoot abuti remouata videatur. Itaquehodie nasite ius ciuio disierecogimur quamssublatis, is extinctis omnibus i ristotelis,se Aristotestorum interpretumscripti ragmenta tantum quadam reperirentur, variis Asexandri. emisu, F fPhiloponi,ctatiorum decerpta commentari' quibus utcunquem communes ocos digestu, Arsotinam ni is

Cap. III telis arti, ducis Iustiniant

laudes. BElisatium sortissimum ducem nonJpsemtici plurimi,dignis virtute ipsius laudibus praecsicarunt. Praeterquam enim quodve esset ulmae multaris perit hibetur quanta Dux aetatis illius nullus.Exegit a militibus seuere abstinentiam,vine

ex humili quidem plebe pateretur violari quenquam necmilitaribus vijs,Marbori has fruges, pomaue decerpi Sic enim de eo Suidas Belisarius Dux , corporis tum

pulchritudincitum proceritate,ac faciei formositate facile omnes superabat: faciIem, Naccessibilem unicuique se praebens ali uturo: adeo,ut pauperi,&inglorio cuique

similis esset. Amor eius in milites δε agricolas inexpugnabilis:in milites quidem omnium maxime sui temporis natargiebamr. Unde omnium mortaliui n milites henefieentissimus fui e eidem Suidae dicitur: siquidem eorum qui inreliciter pugnauerant,vulnera multis pecunij solabatur, qui prospere, ijs armillas, torques in praemia donabat In agricolas tanta parsimonia, prouidentia utebatur, ut Llan te Belisario nullum unquam violari contingeret Uendebantur enim ab ipsis

omnia venalia iuxta sententia Segetibus vero florentibus diligenter cauebat, ne alicuius praeteriens iumenrum eas depasceretur. Fructus autem in arboribus matu ros nulli omnino attingere licebat. Tace de singulari eius prudenti ac sortividi ne cuius non leue aritumentum, atque exemplum, quod circiter octoGraecorum

millia eius ductu, ducenta sere Gdeiecerunt Quinimmo Belisarij virture.&laboribus totam Africam avandalis reta cuperatam, limites ipsius in antiquum statum reductos fuisse ipsemet quoque Imstinianusi tetur in egregia illa ad Belisarium militum magistrum per orientem ustola quae habetur in libis. Cod. de officio praefectiUrbi 'rudentiae quoque ipsius.&ma animitatis non vulgare indicium est grauis illa, quamlumuis breuis epistola,

267쪽

qua Totilam Gothorum Regem de urbis Romae eversione cogitantem absterrae Ex

Commentar. in Tom. I. PancirOli rerum memorabit.

Bel a ijia licitatem.&gloriam in calamitatem, demiseriam extremam commutatam, utpo te, eui Imp. oculos et sedi jusserio, qui l tugurio' propter viam sibi excitato, a praetereuntibus stipem peteret qua se aleret scribit Petrus Crinitus dehonesta disiciplina lib. y cap. s. quod tanquam mendacium refellit lib. . Parergon, cap. q. doctissimus Iureconsultus Andreas Λlciatus. Apud Sigonium de Imperio occidentali lib. io inuenio coniurationis in lustinianum Blso accα- situm, comprehensum cum tamilia, ipsum domi suae in eustodia habitum , triumphalem hominem, ac sine dubio eius saeculi virtute, dignitateq; principem. At vero postero anno re ad liquidum explorata XIV. Aprilis tanquam innocentem emissum, ac bona, dignitatemq; pristinamia redditam.Vita porro runctum anno Christim LXV. In Asriea subegit Vandalos, in Italiadomuit Gothos in Oriente vicit Peisias. UT DISCIPLIN. MILITARIS PERITIss. COMMEND. JCic Pompeium laudaturus, eumq; ad bellum Mithridaticum pro Imperatore deligendum , Qui inibus suasurus, quatuor res inubmmo duce ineuse oportere assirmat, scientiam rei militari , mr tutem, auctiori tatem, faelicitatem, quas in Belisario quoq; reperiet, si quis eius rea gestas, tot bella ab eo administrata consideret GT NEC EX HUMILI VID. PLEBE, M. J Ad Iustitia am pri tinet,nemini sinere iniuriam facere, cui opportuna est vilis in abiecta hominum conditio, plebei j scilicet, rustici, opifices, egentes. NEC MILITARIB VIIS ET ARBORIB FGGES, dcci IHuie malo occurritur, si exercitus raptim per vias militares quibus horti immineant, ducatur, ut canes solent Nilum bibentes timore crocodilorum sestinato praeterire . Me autem a rapina seeohibet miles,cui ad victum necessaria desunt. Cassiod.lies .episti 3 Disciplinam,inquit, non poterrier are ieiunusexercitiis, dum quod deest, semper praesumit armatus. Habeat quod emat,ne cogatur cogitare quod auferat. Necessitas moderamen non diligit: nee potest imperari multis, quod nequeant custodirepaucissimi. Huc perimet c. s. Strate Lonosandri, quo praeclupit, ut ne miles in itinere faciendo alienumquid attinga CORPORIS TVM vLCHRITUD, TUM PROCERIT. 6ce I Cum egregia corporis formast muta quaedam tommendati , Et dixit Aristoteles non mirum si ea Imperatorem quoquemnitibusgratiorem e Sciat. Et nemo est, qui non formoso, quam deformi subesse malit Tantum habet decora facies illecebrae, ac blandimenisti. Vnde versiculus Euripideus. μενω νβδιν χιον τυραννι rmam lectissimam, imperio

8;gnam eII FACILEM, ET/CCESSlBILEM N CUIQUE, Ohe. Loci de Pompeio Iarria vero ita faciles aditus ad eum priuatorum , ita liberae querimoniae de aliorum injurijs esse dicuntur. His qui dignitate incipibus antecellit, facilitate par infimis esse videatur pro lege Manilia. MMILITEM ID OMN. MAX DON LARGIEB. J Quid fuerit donatiuum, quando dar tur, vide Stev vechium ad cap. 2 O in lib. 2. Vegetij. Congiarium autem munus est, quod imperaδtor dat populo De praeniij pro merito tribuendis militi Onosander Strate eo cap. 34 VULNEMR MvLTI PECUNIIS OLABATUR. J Largius vulneratis stipendium perlohaebat, ut e rumineommodum hoc modo consolaretur. Repete quae lib. Neap. de humanitate erga aegro tos,&saucios milites Traiani, Gratiani Impp. narravimus. US ARMILLΛS, ET TORQUEsIN PRAEM DABATH Praemia, ac dona militaria fuerunt torques, armillae, corollae, annuli, de milia UT NOLUM VNQvAM AGRICOL VIOLAR CONTIG. J Longeὲ alius mos miliatibus nostrorum temporum premunt enim rustiebs,4 extorqueti pecunias, de furantur quae possunt, atque haec omnia quasi potestatem habentes, quia videlicet Reipub aut Principi serviant.

quamuis hostem nondum viderint, certe eum eo nondum aut periam eonflixerint t Chriastianum militem sirendu's fisucantentum es , di nemrnem concutere oportet, ut S. Ioannes Baptista

docuit, Lucae 3. OCTU GRAECOR MILLI DvCENT GOTHORUM , cce Hoe optime ex historia Sigonii de imperio occidentali perspicias.DE URBIS ROMAE EvERSIONEC

GITANT. 4 Epistolam hanc recitamus lib. cap. Sunt qui tradunt, eum Totium puta, tan tummodo nobiliora.& sumptuosiora aediscia diruere voluisse , Quod si verum ast, non videtur urbem tam deformatam a se ae vastatam sibi retianere is incolere voluia

268쪽

Cap. IV. Unusquisque personam suam qualemcunque bene agati

dest Choragus ab histrionibus hoc unum postulat, νὴ quisque in theatro bene', M personae sua qualiscunque ea tandem sit, conuenienter se gerat ita in maximo ilisis mundi totius theatroivitas nobis qua si persona deus,& fortuna circumposuit neisque alter,aliud vitae genu potius nec deterius est sedi nusquisque proinde viso. est, eo utitur. Re qui bonu3 est, ubicunque degere honeste potest, seu mendicum, seu monari jam animulet, nec te persona plurimum contendet: quandoquidem detragoediarum actor is ridiculus fuerit, qui hanc renuatialiam potius eligat; praesertim cum qui anum praeclare, 6 cum laude egerit cor Oua, ε praeconis voce celebretur: qua vero indecore regis personam sustinuerit omnium sibilis, de procaci otis sonitu exeipiatur Ac interdum lapidibus impetatur. Nullius nostrum vita propna est, alie nas vero extrinsecus ci cum fusas habemus. Nos autem eam facultatena, quae intus his utitur,quo praeliantiorem,aut deteriorem racimus. meliores,aut peiores sumus, viventium quodammodo fabularum actores Hinc illae quasi vestes quaedam indus, ut exui post viti

Noti abit m nlium Sine si ius ab Epicteto Stoleo, cuius e ba ex Enchiridiscap. 1 i subscribam. Atti rem inmma talo,quata magιstrapreia sint ememoro:Ab euis, breuisse longa, uua Gn κἀμ- eagere voluerit, Eeam quoauepersonam et Mose repra tes Bociaud Arincipem. seplebesum. Hoc enim tuums,darampersonam bene os gere e autem eligere, alterias Horatilat. r. lib. I aliquot exemplis docet,quoinodo nullus paene in sua conditione, sc sta in aequiescat, de cum vita humana quasi quaedam eo moedia videatur,nemo personam suam, quam illi vel tortuna, vel ratio,adde.vel deus imposuerit, aequo animo agete velit, alienam prae sua suspiret. Nam milesiam aetate felsus race attrensi labore debilitatus, mercatorem se esse mallet mereator nauigation uinperieula expertus,militare mallet iurisperiti tonsultorum frequentia, cimportunitate delassiti, agricolarum vitam praeoptanti cum contra qui ruri degunt agrestes, si forte vadimonium obire, dein iudicio se si stete eoacti tuerint,solos in urbe degentes faelices praedicent Lamb interpres. Idem tamen Pocia odest lib.r.hominum diuerta studia enumerans, dc indicans quo quisque si bi placeat, lyricam poesia suam praefert omnibus, nee eligeret,si posset, esse Iupiter. NEQUE ALTERO ALIUD VITAE GENUS FUI IUS, De. Si perfectionem dc sum aram vitae humanae sp ctemus, nud sum tam neglesiam vivendi genus inue ut emus, quod non aeque, ut honoratius at letum d necessariumst.&quo dcietates, ac cattus hominum earere neutiquam possint.

sE MENDICUM, SE MI A CR H. xSSIMILET J Qui in theatro artem

factitarit scenicaminoniden laudatItur, quia Regum aut Principum Asthulis,aut Ulysiis personam

sustinent sed quia vocem,cla gestum personae suae,eius, inquaniaraturae, ingenio, domoribus eon. uenientem adhibent,eamque ad unguem imitantur Quod idem deseruisancillis, mendieis. Aequibus in nostri 3 seu coincedi j i, neu tragoedi je loeus dat ut carnificibus i dixerim. NULLIvS, STRUM VIT PROR EST,&e. J Totus hie loeusimhl quidem obseurus est qui acutius nil eum nobis illuminet licet Nisi id est,quod ex Platone suo addueit M Tullius iraeoEnon i

bis solum nati sumus: ortusq ite nostri patetem patria vindicat, partem parentes, partem amici; CStoicorum placitam, Homines hominum cauli, esse gen

. - ut ipsi inter seruius ali prodesse possent.

269쪽

Cap. V. Cances larius describitur.

CAneellarij nomen apud nos, vereor, ut jam consentaneum tantae rei esse possis. Nam ut et thoc tempore H α, id est .djgnati O,ac matellas huius honoris, tenuia haec a ppellatio, atque apud alias gentes proculcata, fgnificatum suum sustinere, ae perserre non potest. Latinum certe nomen non est: nisi forte velimus, a caneri

lando quod nee ipsum satis latinum est,cancestarium dictum. Atqui ne ij quidem

saeculis, qirae hoc verbum genuerunt, satis festiuum nomen fuit Cancellarij, e Cancellariatus summum est hodie honorum fastigium ultra quod nihil sperate iret, homini quidem priuato, togato, quasiq; quoddam summa ambientis animi seu stitium. Abeo jam progressus nullus: sed qui se porro in Guerit. regreditantum potest. Proinde hunc, qui norma est omnium jura reddentium, qui in omni terme parte orestituendae Reipub pri ncipis vicem implese, aut certe obtinere creditur: emius ore facundi reges moribus nostri ille solent scuius Oculis velut em lsTitiis circurnia

Direre omnia, di perlustrare creduntur, ne quid uspiam sublustet, non suo loco pota fit masculus auritriis, ut dicitur, perpurgatis, plenam, ac justam operam postulat ribus dare dididerunt: qui caput est sanctioris, interiorisq; consilij. Tune denique. qui ut ita dicim) promus condus clamentite, benignitatisque principalis factus estinui morum legumq; regimen perpetuum recepisse videtur, hunc, inquam, tot nominibus eximium, multiplicis, aerariae prudentiae fiducia subnixum esse necesse est. In hoc uno acumen dialecti eorum , sententias philosophorum, verba oratorum, memoriam jurisconsultorum,ingeniumPorcianum,pariter ad omnia versatile, acre, pigrum, indesessium eueoponet. Hunc omnia, quae aetas ista capit, complecti, fleperdiscere ccinuenit, quae modo ad instituendum, excOIendum qi politicum virum vileant di Fusiissime enim eius ossicium describit, & ab eo tantam perfection em, quantam Cici ab Oratore suo exigit Bud n eandesta pag. Ios videat Butengerum de Imp. lib. a. pU-4 Prahoe Theorema quid annotem, non habeo nis multa esse vocabula digni tutum, At ossiet. orum aulicorum, quibus exprimendis vix latina inuenias raut si inuenias, ea non usurpari ere a ab his, quibus nescio quo modo barbarasucci pleniora videntur.valet praeterea non parum in eius modi appellationibus uris peritorum nostrorum recentium semilatina latinitas, quisito quodam iure,ut putant,m hi, utuntur.Cancellarium Budaeus consummatissimὸ descripsit, lub cuius barba vili nomine quanta dignitas, ac paene maiestas lateret, ostendit. Proindequibus est quippiaam eum Regibus, dc Principibus, Cancellariorum gratiam sibi concilient, eorum fidem S opem. t nauigantefolim, fratres Helenae lucida sidera, implorent. Quam humilis, ae seruilia fuerit aprineipio Cancellariorum functio, qua nunc turil est honoratius, atque sple litius, dinaub. Notis in Vopiscum, pag. I .

Cap. I. Famos libelli.

D emviralis lex ruit inauciores libellorum lamosorum. SI sty IsiccYM TAS si T. ACTITAS SIT, SEU CARMEN CONDIDISSIT. Quo Di NFAMIAM FACERET FLAGITIUMVE ALTERI PRECAR v R.

CAPITE POENAS LUIT O. Arnob lib. 4. Carmen, inquit, malum con

latiliere, quo alterius fama coinquinetur, divita decemviralibus scitia euadereici

270쪽

LIBER SEPTIMUS. et as

luistis impune. Ac ne vestras aures aliquis conuicio petulantiae pulsaret, de atrocibus formulas constituistis injurijs Cic. . de Repub de ijsdem. Quem illa vetus comoedia non attigiti vel potius quem non vexavit Z cui pepercit Esto, populares, homines iis probos in Rempub. seditiosos, Cleonem Cleophontem, Hyperbolum laesit; patiamur etsi huiusmodi ciues a censore melius est, quam poeta notari sed Periclem cunn jam suae ciuitati maxima auctoritate, plurimos annos domi, o belli praefuisset, violari versibus, Meos agi in scena, non plus decuit, quam si Plautus nis-ster voluimet, aut Naevius P. aut Cn. Scipioni aut Caecilius M. Catoni maledicere. Nostrae eontra XII. Tabulae, cum perpaucas res capite sanxissent, in his hanc quoque

sanciendam putauerunt, SI QUI S AC TlTASSET, SIUE CAMMEN CONDIDISSET, QvOD INFAMIAM AFFERRET , FLA

GITIUMUE ALTERI, e praeclare. Iudicijs enim, ac magistratuum disceptationibus legitimis propositam vitam, non poetarum ingeniis habere de heiamus; nec probrum audire, nisi ea lege, .ut respbndere liceat , caudicio defendere. Idem in IV. Tuscul. Declarant XII tabulae, condiciam tum solitum esse carmen. Quodne liceat fieri ad alterius iniuriam leges sanxerunt. Horat lib. a. epistola i ad Augustum.

Poenas lata modo, qua nollit carmine quemquam

Deserlli. Eralibi. Si mala conssiderit in ρκων carmina,isjeis. Augustus iudicium de libellis famosis non minus vehemens, quam maiestatis esse voluit. Tacit. lib. . cum meminit Cassii Seueri, qui viros, neminasq; illustres procacibus scriptis dissamauerat Vlpianus recitat senatusconsultum cadere huiusmodi,

S QUIS LIBRUM AD INFAMIAM ALICUIUS PERTINENTEM SCR1PSIT COMPOSUIT, EDIDIT DOLO UE MALO FECl T, Quo Qv IDEORUM FIERET LETIAΜR ALTERIUS NOMINE OLDERIT UEL SINE NOMINE UTI EA DE RE AGERE LICEAT: ET, SI CONDEMNATUS SIT, QUI FECIT, INTESTABILis

Ex LEGE ESSE IUBEATUR. Idem alibi, siquis obearmen famosum damnetur, senatusconsulto explestum est, ut intestabilis sit. Ergo nec testamentum is cere poterit, nec ad testamentum adhiberi testis. In codice Theodosiano iit xxx t v. huiusmodi decretum extat Constantini Aug. Si quando libelli famosi reperiuntur, nullas inde calumnias patiantur hi,quorum de iacti si velit in sui bus aliquid contin hunt: sed scriptionis auctor potius requiratur,&repertus cum omni vigore cogatur. his derςbus, quas proponendas credidit, comprobare. Nec tamen supplicio,cetiam ii aliquid ostenderit, subtrahatur. Ibid simile Ualentiniani, Theodosij, Arcadij. A A A. Diximus pauca lib. I. cap. 4.

Fama a Graee voeabulo est ut alia innumera e graeco I rite manantia .. Ruia

mor latina vox est, minusque significat . sermonem videlicet vulgatum , ae 1parsum, earum non ita lono lateque , combae voces in bonam is malam partem capiunturia. Λ fama pro celebritate , de existimatione deducta, sere in deteriorem partem valent pro personis, rebus quae ignominia notantur,aut cum dedecore,oc infamia alicuius coniuncti sunt, atque ad eam pertinent. Famosius vir, famosa mulier pro probro&dedecore aspersi rimorum carmen, tautolus libellus, qui ad infamiam alicui conciliandam corvcribitur, ae proponitur: quo

SEARCH

MENU NAVIGATION