장음표시 사용
261쪽
ne iudices sine quoquo suffra. s. ta fundata quae ponit iurisconsultus ,
at uel tali.& susticit . Item decima,collatio intitulatur liber laudo rure habet duos libros partiales, quorum quilibet subdiuiditur in xitulos , & isti in capitula de para- Sraphos . Quartus liber principa-1is legum dicitur institutiones uel Instituta. Et ille diuiditur in quatuor libros partiales, & est introductorius in ius ciuile & canonicum, maxime quo ad declaratiomem terminorum in utroque iure usitatorum qui tanquam Ostiuinin donum praebet introitum in s lientia iuris. Quare consulitur omnibus quasi modo genitis iuris alumnis, ac iuris concupiscentibus. per institutiones documenta sua primordialia capessere, di nu- trimenta , ut ali doctrina primitus infortiati securius mereantur
inhaerere sanctioni Iustiniani Im-leratoris christianissimi . Nulus ergo praesumptuose sine instide iust.& iur. 1Leod. titu. l. iustitiae g. r. & in proe. de scilicet honeste
uiuere, alterum non ledere, ius suum cuique tribuere. Secundo rectitudo naturalis uult nemini subtrahi τ suum est , & ius legale distinguit actus ab illa rectitudine
deviantes.s. actum furandi, fen randi ,rapiendi, &c. Et ultra ostea die quomodo unus illorum actua plus uel minus deuieta rectitudine nature & secudum illud maiores siue minores paternas statuit. Tertio declarat,nam iure naturali rectum est neminem cum alterius iniuria uel detrimento locupletari, non tamen hahetur ex eodem
iure si sit possibili euentus in quo quis loςupletari possit cum alterius iactura , sine talinen eius iniuria , sicut in praescriptionib. & in usucapio. De ista triplici operatione loquitur. l. ius ciuile. ff. de iusti.
tutionum doctrina, iuris maxime IUSTITIARII sunt qui deputatur ad ciuilis sublimitates tenet abscen- iustitiam faciendam,& est vulgare .dere, ne corruat ex alioqui sat apulie,ut in ciliteris, de pign. git uolare sine pennis . Et haec de- Ι VSTVM est quod ex praecepto in ciminibus diuisiotie.quae librorum vel superioris ordinatioe alicui co- Principalium iuris urtiusque sur fi- cessum est , & sie iustum est illud ciant. Quorum modorum alle- quod ordinatur iure. t iuste. ff. de
fandi in singulis cum exemplis acquir. possi Sed iustitia est habi-uis,uide in fundamento iuris. Et tus,seu uirtus superioris ad praeci not. quod ius ciuile tripliciter is piendum bonum subditorum. Qua habet ad ius naturale & tres Ope re &c. rationes circa ipsum & eius mate- I vs TVM & honestu: si concurrutriam exercet,aliter , tamen & ali- praeferendum est iustum. Panorm. ter. Nam ius ciuile primo addit in cap. bonae memoriae in I s. not. super naturalem determinationem de postu. praela. per congruos modos ut est uidere 1 U X Τ Α, aliquando exponitur, id in delictri uerbi gratia ius natu- est prope uel a latere , extra derate, & eius rectitudo dictat delictu puniri. inst. de ob. quae ex des. nascun.in prin. is de fur. l.i. Et ita omnia praecepta decalogi sunt a
iure naturali super illis principiis
malo.& obe. c. solite. uer. hoc aut
prudenter. Aliquando id est secundum, ut iuxta uerbii in Apostolio, Di est secundum extra de baptis.c.maiores,cir. prin.& dic. quod
262쪽
quandoque ponitur similitudina- . runt quod testes tales ideo concorne. ut tu uiuis iuxta Petrum id dantur, ne puniantur de falso,non est ad similituclinem Petri . Ali- . ut probent, ut perdoct.in legibus quando significat vicinitatem tem- allegatis. Alii dicunt concorda-Foris,ut iuxta fessum pascatis , id tur ut probent, ut per glo. in diis est prope & uide notis extra de uer- cto capitulo cum tu . Sunt ergo Eo. signific. Item adde quot modis Kalende prima dies in quolibet iuxta sumatur Barto.is l.L 1stest a. mense,etiam dicte a colo,quia an- an extra uag. ad reprimendam, in . liqui colebant primum diem menis mersi. iuxta. sis , & sic dicuntiar quasi colendi. Vel dicuntur a uerbo grcco calo , DE K ANTE A. id est uoco, quia Romani habebat KALENDE sunt certi dies mentium a calo greco quod est uoco Latine, iit nota in l. qui ante Κ Iendas,& in l. eum qui. Tde uerb.ψbli. quia promissio talis. promitto ante Kalendas, dupliciter acciri potest. Cante finitas & in dubio interpretatio debet fieri contra sti-Pulatorem. I. ueteAbus. ff. de pactis l. quicquid astri neende. n. de uersi.
oblig. Ergo perinde est a si promismet ante Kalendas finitas,& tunc bene sequitur quod qui aliquid Promisit ante Kalendas sit illi similis qui promisit Kalendis. Et allegantur isti tex. cum ratione praemissa in arg. ad testes concordandos,quorum aliqui deponunt antexuet ram, alii post, ut qui dixerunt post , intelligantur post inceptam ct qui ante, intelligat ur ante guerram infinitam & hoc fuit dictum Ang. & Imo. l. si quis peremptorie
super I .glo. 8c doc. l. a. g. pen. & l. 3. 5.cum quid. g. si certum peta.persari. ini. i. C.de usustu. l. insulam. s. penu l. is solii. matri. Per Ia. Bu.
in l. sed dc si postessio. g. item si iu
ter stipulatem. g. r. tyde uerborum obligatio. In not.in capitulo cum contingat, de offic. deleg. in capitulo cum tu. 3c magistratis in cap. in nostra de testi. Et aliqui dixe- praecones quos prima die mensis mittebant per terram dicentes , uocat uos senator ad nundinas, prae arate uos,de hoc est. glos. nota. in cum bissextus T de uerbor. susni. quae etiam declarat nonas &idus de quib. uide in fine primi libri compuli chirometralis , dc in aliis. Item in fine libri 6.in gl. i. Ω- per data lib.
lane aquam , salientes scilicetaque,& fistule quae salientibus iun
DELYRIA sunt quae hic auctor delabris affert,nempe Accursium secutus .ff.de actione emp.& uen leg. limes seu ut nos impressimus, funes di labra in gloss& text. Sunt enim labra apud i uti scola su itum
loco iam citato, crateres lapidei. quibus aqua saliens ex siph unculis concupitur.Vide Budeuin in I gem iam citatam.
LAC dicitur fructus industrialis secundum Bar. in lex diuerso , in repetitio. ff. de rei ven.& idem dicit de mala ibi. L AN Io onis est macellarius,uel beccarius, a laniando sic dictus , quia dilaniat & dilacerat animaliati per frustra carnes incidit & uenis dita
263쪽
die, uel est ille qui lanam separat a fugit. & disserta fure, quia fur est
coriis bestiarum & exuit siue ex- qui clam aufert secundum Bar. ibia coriat bestias & sic dicitur a lanisi dem . Item latro est qui de die, furcio secundum glo. in I. cum delanio uero qui de nocte. l.congruit. 1fidenis .ff. de sun. instrv. legat. of praefi. Ite latro dicitur qui maxiLATA culpa non est intelligere quod me est perfidie. I in omnibus C. de omnes bene intelligunt, non face- emen .serv.& vide. aut . ut nulli iud. re quod omnes faciunt , uel maior g. pe.& l. capitalium. ff. de pripars uel id facere quod nulli uel LATRO publicus est ille qui palam , pauci faciunt.ff. de uerhor. fignificatio. l. late.
LAΤOMIE apud antiquos Iocus dicebatur ubi lapides cedebantur Liuius in Ir.belli punici.Compraehensa postea priuata aedificia, comprehense latomie, di meminit Callistratus in I. succurritur. n. ex quib. cauniato. litet in uulgaris cod. latumiis mendose est scriptum. IMO uero recte scriptum puto. Vide Bal. in annotatio uibus ad padectas, ad i. iam citatam.
LATIΤARE est malitiose occul& publice furatur ut sunt pirate, uel qui publice stant in stratis , uel isti qui habentes arcem, & castruiridisrobant homines transeuntes. Nocturnus uero depopulator agrorum dicitur qui obsidet stratam publicum diarobando transeuntes , dc differt a publico latrone quia iste
clandeliine furatur & moratur in loco, unde dicitur nocturnus depopulator agi orum quia in nocte segetes destruit dum ibi se abscondita lacet dr iacet.Pan. in c. inter alia. in
tare animo fraudandi creditores LAEGVS est medius inter prodigum suos agere uolentes. n. qui. ex cati. & auaru .glo. I ibi doc. in c. ex parin pos. ea.l.fulcinius .f. quid sit lati te de coniuetudine. tare, & habetur in glo. c. consulta- LAR UE sunt deformationes hominationibus 2.deom. deleg. propter appositionem coloris. LATINI sunt uel dicebantur olim LAVDUs eii sententia arbitri. Et lau quidam qui ita erant a dominis ma dare est sententiam arbitralem numissi ut essent in uita liberi, & ferre. st auderent plenaria libertate in bo ΙΤEM laudare debet arbitrer in lo
nis suis ted in morte serui erat,quaxe post obitum eorum non poterant succedere parentibus & bona eorum tanqiram seruorum ad dominos deuoluebantur , & haeredes eorum nihil post mortem eorum consequebantur. Sed contrarium habent conditionem dedititii, ut supra dictum est in litera D.&in desuetudinem abierunt, quia pessima conditio erant, ut inst. de liber.uersus. Vita latini gaudent dedititii
LATRO dicitur qui per uim & de die
iuratur. in auth. sed nouo.C. de scrico ubi compromistum est factum , alias non ualet laudum. l. si cum dies. g. si arbiter.ff.de arbitris. Sed quomodo locus accipiatur , dicit Ludovicus de Roma. quod pro ciuitate, dc allegat Specula. singula istiter in titu. de arbi. uer.icem quaeritur astricte. dc. g. sequitur. Item Iaudum arbitrorum non potest roscindi praetextu instrumentorum deetaouo repercorum , si equiparas arbitramentum transactioni. Si a tem uis equi parare reductioni apis pellationis, tunc postes sicut in apis
264쪽
probabo , dicit Federi. de senis in tus, qui nullo homine remedio consi. suo, 2 38. quod incipit Petrus praeuideri potest , ut C. de pigno.
testatur. actio. quae fortuitis ec institu. eo-
LAXAMENTUM uocat lex iudicias dem titulo. g. item is eui. uide su- duorum mensium qui dantur tuto- pra culpa.ribus ad pecunias collocandas. in LEGATUS est ille cui certa patria, authenti. ut hi qui obliga. se habe. uel prouintia committitur guber- prahibent res mino. g. quoniam
LAICUS est secularis & de populo,
di qui non habet sacros ordines c. duo sunt Q. quaest.2.glosi in c. r.deprcou. in 6. & dicitur a lans graece quod est populus latine c. auo.
LAICVS potest excommunicare, &esse commissarius in causa spirituati ex permissu Papq,led ea quae competunt soli sacerdoti, ut est confectio eucharissiae non potest Papa comittere laico. Panor. in c.consultationibus uersiau. .dubitatur. decieri. agco.
LEVIs culpa ut in. g. praeterea qui
LEVISSIMA culpa,est non praeuidere. quod sapientis si tuus praevidistet. ut posui rem in capta & claue clausi, & credebam este clausam , claue
amota non probans an essent clauia. Et similiter de leui depositamus non obligatur, si res deposita perditur nisi partes si conuenerunt. Sed de lata culpa semper tenebiatur . Et etiam est lata culpa nescire iura ciuilia l. leges. C. de legibus, ubi casus ad literam, quia omnes debent scire iura ciuilia. Non ergo excusatur dicens , nesciebam a lex prohibebat. Et iam in maleficiis ignorantia crassissima, & n gligentia maxima lata culpa est .
quae dolo comparatur . Sed caius fortuitus est inviu- eaei eucu. nada , ut in c. nouit. de app. Potest
ε t dici Iegatus quicunq. ab aliquoad aliquos est missus. ALIΤER Iegatos dicimus eosdem quos aduocatos uel patronos cauaru qui in fore sibus negotiis praeeminentibus litigantibus suum praebent patiocinium . Et nota et sunt tria genera legatorum. Qu idam de latere domini Papae mittuntur, ut cardinales , quod appellant fratres. Et tales postlint absolvere homines sue dc alterius prouincie & extra & equiparantur proconsulibus . Alii sunt non de lat
re, sed datiui, & i Ili simpliciter
in legationem mittuntur , ut praelati quae tantum absoluunt prouinciales de in prouincia, non extra constitutos , & equi parantur praesidibus prouinciarum . Caeteri sunt natiui. qui suarum ecclesiarum praetextu legatione funguntur, ut archiepiscopus Cantuariensis,de quo in cap. r. de Ofitc. delega. lib. 6. Eerales sunt quatuor scilicet archiepiscopus Eboracensis Cantuarien-ris , Remeniis, & Pisanus, ut no . in
tus per literas de sua Iesatione si-dem tacere debet si exigatur, ueC. de man. prin. I. unica eius uice fungitur, a quo destinatur, & uicem alterius gerit quare honorandus est , sicut ille qui uicem gerit. 89.distinct. ca. ult. tibi dicitur Pcliaconus non debet sedere ante praesbiterum nisi locum habueriesui Patriarchae, tunc cum sicut ii lius locum tenens honorabitur ue P .di-
265쪽
s distinct. capit .i. Item legatus generalis , potest cognoscere per simplicem querelam , per appellationem , ae causis subditorum suffraganeorum suorum , ut nota. in glo. causae illorum. c. r.eod littu. Et legatus a latere conferre potest eccusias uacantes , si est cardina
LEGATUS proconsulis est cui proconsul postquam prouinciam est ingressus, mandat iurisdictionem deis terminatam di assignatam, ut quan
sineret eum habere quod apud eum
tunc esset. Quandoque per praeceptionem, scilicet cum duos, uel plares haeredes instituit, dc alteri eorum praelegauerit aliquid, ad hoc ut id praeciperet. i. prae alii seu an te alios haberet. Et no . quod lex tum regulariter trahitur adhaeredes . Et fideicommissum fere idem
eii, quod legatum,sed est dictum fideicommissum, id eo quia olim padebat ex fide haeredum , sed modo quoi iuris est in uno. idem est di in
doq. initere moram necestariam pas LEGATARIVS est eui aliquid legasus trahens, ut in t .aliquando. n. de tum est , de qui legatum accipit. Et om procon. dc leg. talis p otest este testis in testamen LEGATVM est donatio quaedam in to ut inst. de test. ordi. g INatarii,. testo a testatore relicta inli. de leg. Sic etiam fideicommissarius ut ibis. r. & st. de leg. a. l. legatum , uel dicitur. est deliberatio haereditatis , quia LAGARE, est ultimam uoluntatem
testator ex eo P uniuersum haer dis sciret alicui quid collatum itelit elle in l. legatum. n. de te. I. dc relinquitur legatum , non ut haeredi
sed cui placet, ut dicendo, hoc illido, lego, uel relinquo, id est dandum despondo. Vigebat ut legatum olim pluribus modis . Quadoque teliatoris de singniis rebus disponere. dc legatum ab haerede praestandam alicui relinquere. Etiam legare alia significatione est mittere,
dc se inde dicitur legatus , id est , missus , sed cum significat relinquere, uenit inde legatum. Et legare omnes pos lunt qui testamentum per uendicationem,his uerois . Ille facere possunt, de legare possunt ammodo uendicat a me illam rem sibi, ut dicat suam elle, de petat ut suam. Quandoque per donationem
his uerbis. Hae res meus damnatus
elio. i. obligatus esto, hoc illi dare. inandoque secundum quosdam Iugatur per condem, alionem vi uando a testatore aliquid relinquitur in poenam di in damnum haeredis hoc modo . Si haeres meus titiam duxerit in uxorem, in damnuin suum , dc poenam centum ei lego . Quandoque uigebat legatum perueibum si nendi. his uerbis . Sino illi hanc rem. i. permitto illum habere. Si uero res apud illum es et omnibus illis, quos possunt haer des instituere. Item legari potestres testatoris dc haeredis , de etiam res extraneae personae, ic sic quando testator sciebat rem alienam esse , tunc debet haeres rem illam emere a domino , de tradere legatarios , dc si dominus uendere uoluerit, debet haere legatarios tradere aestimationem. Item possunt legari fructus futuri, item iura actiones dc seruitutes , sed uon res quae non est in rerum natura , ut hypocentaurus, Sc ea de quibus non est commercium, ut forti Romanum , bλ-
silice uel templa , quae publico aptus esset hic modus legandi, ue usui destinata sunt.1tem potest lς- g tum
266쪽
tum relinqui quibuscunque uera gendo solum pro lege Q. tab.erilia
is, aptis tamen & idoneis , ut si dicat testator lego dari iubeo, impero, mando, praecipio,& sic de aliis. Item relinqui potest legatum pure, in diem dc sub conditione . Et potest testator huiusmodi legarssapponere conditione quam uoluerit, quia haeredis institutio est ca put & fundamentum testamenti. Et quia sine haeredum institutione non ualet testamentum , ideo multum interest tabellionis de haerede considerare dc inquirere, secundo de haereditatis diuisione, tertio qui possunt & debent institui, quarto quo modo dc qualiter fiat haered in institutio. LEGITIM E partes haeredum. his uersibus continentur. Quatuor aut in tra damnatis iura triennem. Semissem uero damnatis quinq.uel ultra Arbitrium sequitur substantia caetera patris . Quarta tibi satis est si
extraneus haeres. Τunc tabellaris cum reddete cucta rogaris. Tunc de falcaris cum per legata grauaris. Deiliis partibus uide glo. in c. raynu
LEGITIMUM dicitur sex modis. Primo quod non est prohibitu & sies
abnegationem Ῥhibiti. ut successo de legitima. Secundo strictius qui quua est permistum, non est per at ringationem prohibiti, sed per positionem liciti. Tertio in positivo cligniori, scilicet a iure ciuili concestum, capiendo ius ciuile largi si sub pri3 praetorio & omnibus partibus luris ciuilis. Quarto concessum a iure ciuili , rearingendo ut non comprehendat praetorium, sed Omnes alias partes. i. senatui consulta, principium placita,& responsa prudentium. Quinto ad huc plus restringendo in s ciuile solum pro L ra. tabu. Sexto maxime restrina sis responsis pendentium. & dictis praetorum .ita notatur in I. unica.C. quando non pet. par. pe.accres haec
LEGULUS. i.collector.C. de muri Iegulis, super rub. lib. D. l. si cuius g. in de quaesitum.1f. de usust. No est qui pretium pro comperto stupro accipit , vel damnatam de adulterio ducit, uel qui eam adulterio subiicit , uel adulterum se facit uel quaestum de adulterio,uxoris accipit . uel mancipia quaestuaria habet scilicet qui tabernae uel alicui negotiationi praeponit,meretrices ut plus lucretur. & hic est infamis uel qui uxorem depraehensam in adulterio, in matrimonio retinet ut C. ad leg. tui. de adulter. l. crimen. lenocinii. & gloss.de multis modis Ienocinii concordantis allegantur. C.de spect. dc scenino , dc lenoni I. I. g. lenones & l. 2. dc I. Iib. 9 LENOCINIUM facere non minus est quam corpore suo quaestu facere. I. palam. g. lenocinium. E. de ritu nupt. & de crimine lenocini not. in I .athletas. g. ait praetor ff. de his qui not. in n. dc l. a. g. lenocinii. st . de adult. dc uide aut. de lenoci. per totum ubi prohibendo lenocinium tangit multas fraudes leniami.
LEVITA haebraicum , latine diaco
LEO est bestia nec continetur appellatione pecoris. l. a. ad. l. aquiliam. de l. hi enim. ff. de edi .edi.
LETAMEN est sterquilinum a letando dictum , quia Ietas facit se
rum, unde dr de aliquo uulnerato ad morte F letale uulnus habee dc
uenit a letu, idest mors, unde Boleti
267쪽
leti leti causa s uere meti. LEX est constitutio populi qua maio
res natu simul cum plebibus aliquid sanxerunt, secundum Isi. lib. s. dc dist. I. c. lex est. Et dicit glo. olim populus statuit Ieges sed hodie transtulit hanc potestatem in Imperatorem, insti. de tu. na. gen.& ci. g. sed quod principi. Vel aliter , Lex est species iuris & ponitur quandoque stricte, scilicet pro
eo quod populus Romanus senatorio magistratu interrogante ueluti consule constituebat. institu. detur.nat. gent. & ciui. g. constat autem . Nam consul, est qui senator erat, & populum consulebat, an
eis placeret ita statui , & populus respondebat ita. Et etiam sic diffi
LEX est commune praeceptum uiro
leges cum promulgantur, & firmantur cum moribus utentium comprobantur. Nam lege non tota perspecta , inciuile est iudicare uel respondere. T de Ieg. l. in ciuile. Et leges ipsae canones sacros
imitantur. in auth.de eccl. tit. f. I. co I.9. c. I. de iuri cal. & c. t. de no. ope. nunt. ubi subditur. Sacrorum
statuta canonum principum constitutionibus adiuuantur. dc sic econuerso in materia ciuili ius canonicum cedit & imitatur. Lex alia
priuata, alia publica. Lex publica est quae sanctis patribus scriptaris est confirmata, ut lex canonii. Lex priuata est quae ex instinctu
spiritussancti in cordibus fidelium est scripta, scilicet charitatis quae dignior est ei prima r9. quaestio
rum prudentum consultatio. deli- LEGUM authores seu inuentores eoctorum quae sponte uel ignoran- nuntur dist.2.c. Moyses, & capit.
ter contrahuntur, coerctio commu
nis rei publicae sponsio. f2 de leg. I. Quandoq. ponitur large pro omni rationabili statuto. Vnde etiam dicitur.
LEx est sanctio sancta iubes honestat rohibes cotraria. quae sumitur eκege grae , f. de leg. & senatust. LEX etiam quandoque dicitur conia
tio. i. disi. consuet. Quandoque ius scriptum, siue constitutio quicuniaque Quandoq. constitutio ciuilis tantum. Et qualis debeat esse lex , habetur in c. erit. 3. di. ubi dicitur. Erit autem lex honesta,iusta, possibilis secundum naturam & patrie consuetudinem, loco, temporique conueniens, necessaria, utilis,
di manifesta, ne aliquid per obscuritatem in captione contineat. Et
ibido in c. seq. g. leges dicitur qa non est iudica dum de legibus , sed secundum ipsas institu utur autem suerunt usque in ii. dist. eiusde ubi dicitur Moyses geli hebraee prius
omnium diuinis leges sacris literis explicauit . Phoroneus rex primus grecis lege; iudiciaq. constituit. Mercurius trimegestus' primus egyptiis leges tradidit, & dicit gl. ut trimegestus dictus est propter tres potentias eloquentia, ictutia, & uirtute. Solon erimus leges Atheniensib. edidit. Licurgus primus lacedemoniis iura legum ex apollinis autoritate con finxit , Numa Popilius qui Romulo successit in regno primus leges Romanis edidit, deinde cum populus seditiosus magistratus ferre non potiet, decemviros legib. scribendis creauit, qui leges ex libris Solonis de graeco in latinum sermo. ne translatas, duodecim tabulis exposuerut . Fuerunt aut hi decem
uiri. Appius claudius , Τitus Genacius , Publius sestus, Lucius V tutius
268쪽
turius, Caius Iulius, Aulus Malius nitie,Iulie,aquille,corneli 3c p Sulpitius, Publius Curiatius, Titus Romulus, Sp 3rius post humus. Hi deceni sunt elicti ad scribeniadas leges secundum Isido. lib. s. eti. Leges autem in libris primus consul Pompeius redigere uoluit, capue lex pompeia , lex papia, a papio alias papiniana, a papiniano. Lex falcidia, & complures alie,de quibus infra. Quaedam etiadicuntur a locis, ut lex Rhodia& consimiles.
sed non perseuerauit , obtrictato- LEX aquilia loquitur in eo casu, rum motu. deinde Cesar, id est quis culpa sua alicui damnum de-
Iulius edi cepit idem facere , sed ante intei sectus est. Paulatim auteantique leges uetustate atque incuria aboleverunt, quarum & si iam, nullus usus, sit notitia tamen necessaria uidetur secundum Isidor. Itb. s. ety. c.& a.distin. 2. ubi glo. dicit causam quare notitia illarum legum est necessaria, & est ut sciatur causa quare tollantur.C. de caduc. tollen. l. unica quia papa a guit etiam ab abrogatio iure, c.nouit de iud. Vel ideo notitia talium est necessaria ut reprobentur ma
ledicta. 37. distinc. legimus qui de
erit, ueluti equum, seruam uel aliud animal occiderit, uel uulnerauit, seu uestem tuam sciderit, aut illius rebus damnum dederit , in hac I. uenit culpa leuissima, ut si quis ex alio se praecipitau rit & super alium ceciderit ten tur lege aquilia. Casus uero etiam occidentem excusat, institu. de lese aqui.f.iniuria. Et si putator rama deiecerit, & non proclamauerit,& sic aliquem occiderit, tenetur ea leg. sed non tenetur l. Cornelia. de siccar. in ova uenit tantum do- Ius . ff. ad legem aquil. de ad leg. Corne. de siccar. Require supra Α-ctio legis aquille. a quibus ceperunt, habetur in ra. LEX eo mistbria proprie non est fuerunt,prae alleg. dum dicit Isido. lex neque senatusconsultum , sed
ubi supra . Noue autem leges a CO Banimo Cesare ceperunt di relia quis succedentibus, erant ue per mixte & inordinate . Postea uero Theodosius minor Augustus ad similitudinem Gregoriani & He mogeniani codicem factum constitutionum a Constantini temporibus suo proprio citiusque imperatoris titulo disposuit, quem librua suo nomine Theodotianuni uocauit.
LEGES quibus nos utimur quomodo fuerunt facte, require. ff. &institu.de exhaered. lib. per totum, de in multis passibus . Nam ut dicitur,distinctio, et .c.quaedam. Leges quaedam dicuntur ab his qui eas madiderunt, ut consulares, tribu
potius pactum , & habet locum cuuenditor conuenit cum emptore ut ii intra certum diem non fuerit solutum pretium totum, uel
pars , cum de pretio per parescertis diebus loluendo conuenit ut in tali die uel tempore sit res in empta uel inuedita si dictum se uere deat possessio uel dominium ad uenditorem. Τale autem pactu non habet locum in pignoribus , sed in emptionibus ut st . de leg. comisi l. vlt.& I. si sun dus . Et res dicitur inempta,ita accipitur si ueditor inemptam esse ueluti, cuius causa id cauetur alias fraudaretur uenditor, si ex ista ulla in potestate emptoris esset, non dando pecunia, pecuniam ineptum fac
269쪽
re landum,temest in I. 2. Teo. ei. sene,creati sunt deceuiri, qui tran-LEx cornelia de falsis poenam irro stuleru ut leges grecorviri in latia at his qui falsum testimonium num,dc eas in decem tabulis eburixerunt, uel falsum testametum , neis scripserunt. Et his decemviri uel aliud quodlibet teli mentum postea uidentes in illis decem ta- scripserunt, aut sigillauerunt , aut bulis multas leges deeste accepta alias falsum commiserunt puta in potestate corrigendi diminuendi moneta uel mensura. Et est dicta interpretandi addendi & suppleulex cornelia a Cornelio scilla pri di, duas alias tabulas addidet ut mo inuentore. Dicitur etiam te- & exinde dicta est lex duodecim samentaria, dc eius poenam seruos tabularum. Postea cum praedicti est ultimum iuplicium, in liberos uiri sibi magistratum usurparene uero deportatio. institu. de Dubli. a populo sunt creati, dc sici consuiu di. g. item lex cornelia de falsis . Ies facti qui senatusconsulta cimi LEX cornelia de sicca. loquitur de his posuere. Postea praetores costituti qui dolo malo inrerficiunt scilicet sunt qui electa praetorum fecerue. telo uel iactu fulcire, ec huiusmo- ut lex duod cun tabul. sie dicitur
di. Vel etia dicitur lex cornelia de re hoc nome olim accepit cum robeneficiis, a ueneno, pura quando mani Hira poeta esse non haberent quis alium interfecit uenei. o. aut sed ostent pinnes groeco .Ipsi .n lemagis sensuris uel incantationi- ges scriptas desiuerantes a graecis bus , uel qui mala medicamen- nriseriit nunci OS,ad g oecos o suota publice uendidit. Et dicitur desi plicarent eis iura traderent quod catus, a sica acuta uel cultello, eo, graeci Romanis cenuerunt, sed mi-
quod significat seruu uel cultum Duerunt dc suis iapiente quenda ueut inst. de pub. iud. g. siccarii autem explora et an d igni essent Roma unde dicit glost ibi, quod sicca est nil eg. acu in sto, Da veni stet Ro- cultellus utrinque scindens quem mani exuogitantes sid fieri pote portant peregrini quandoque in ba rae quinflam stultu ad disputanda culci quoddam, ita quod non patet cu graeco ponerunt ut si pderet de
unde uersus. Et sica mucro latens, risio esset. Gr. cafi natu disputa esii carius, inde uocatur. incepit, dc leuauit digitum unum si Lin duodecim tabularum fuit ori- gi,ans P unus esset deus. Stultusgo totius iuris ciuilis, secundum credens uellet eu non oculo ce-vio. insiit. de iure natu gen. dc cini. care,dutas eleuauit digitos. s. indi ex non scripto. in ue i. origo. m. cu dc ined si et ad iurametitu ne de orig. in I. a. g. I. Et di. lex scri- cessarium leuatur dc cum eis etiapta in a a. tabulis , quarum ducem pollicem sicut naturaliter euenit ia ciuitatibus Athenientiunt dc D quasi grecu cecare uellet utroque cedemoniorum , a decemviris DG oculo Graecus aute credidit quoi runt alia re& due ad allatam de- trinitatem oliunderet. Iterum ecclarationem per eosdem ducemui gogrecus apiariam manum exten ros postea audite, ut dicit grois in die, ut Usis ridere omnia nuda deuec. deceuiros. g. deinde c. M tyies aperta etsi deo. Stultus,aute times
dis. 7. Du. n. leges propter discor- MApam scit maxilatam sibi dati pudiam plebeorum cum nobilibus Ω- gnum ciaumna quasi repercussurust rcv io. ann. in desuci diutui abiis seu auit Getecus intellexit et, deu, omis
270쪽
omnia elauderet parma. Et sic cre- sVNΤ q. malunt legere, lex sanniadens Romanos dignos legibus, de plagiariis. Sunt si legant fa-ybiit,& decemviris discretis a Ro- uia Tu uide catellianum cotta i a m in i electis , quos greci dignos legibus indicauerunt leges codi. f cit . Et sie greci tradiderunt ipsisIO. tabulas eourneas, quibus continebatur tam ius scriptum quod in ciuitate athenarum frequentabat quam non scriptum , quod in altera ciuitate scilicet Laced emoniorum erat in usu . Postouam uero isti decet nutri fuerunt siccii decem tabulis reuersi, ab ipso populo Romano habuerunt potestatem super illas decem tabulas examinandi,
addendi &c. ut supra de hoc in gl.
LEX falci. dist. Σ. quaedam in fi. prohibet ne quis in testamento plus extraneis legare possit quam ut quarta pars fit haeredibus data. Dicit autem falcidia a falcidio tribuno auctore, uel secundum Aeto. dicta est a fabri falce. i. a diminutione quam imponit singularib. relictis , resecat. n. de legatis ut falce resecates segetes . Nam olim Iicule cuilibet totam haereditatem suamo heri relinquere sed postea Falcidius statuit quod quai ta pars haerς
dii as deberet relinqui haeredibus legitimis &c. ut supra De F. Triplex autem est falcidia , una debita tui e nature, alia iure institutionis, tertia dicitur quarta trebelliani quae competit haeredi instituto qui rogatus est haereditatem aliis re itituere d ist. 2. resiposa de testa. c. ray
LEX muta de plagiariis eos prosea itur qui liberos aut se os uellios alienos ab urbe uel de una Prouincia ad aliam lubducunt die Os nendunt fraudulenter insciis dominis & patribus ut ii. ad leg.
sal. de pta l. v. de l. lege, ta l. eum. dictione plane plagiarii nomine. LEX fusia alias iusta uel suffia) canina non permittebat in testamento manumissio fieri usque ad certum modum uel numerum seruorum,licet inter uiuos sit, sed hodie ill a sublata est, & multomagis
hoc liceret in ultima uoluntate. Et dicitur canina fortes quoddam inducta quis canis uocabatur. Nacanis naturam seruabat, qui stat
in palea, quam nec sibi habere potest,nec alii fauet, ut sit consonans rei nomen institu. de dona. g. est de aliud. Τalis ergo moriebatur tanquam canis, quia non poterat tenere servos,nec libertatem patiebatur eis dari. instit. de te. fusi. cani. tol. in glo. IaLEx heliescentia deditiorum est de latina libertate , de institu. qnidc quibus nao .manu. non pos. g. eadem lege eliescentia, ubi dicit
quod domino minori et . ann. non aliter manumittere permittitur
quam uindicta si dest uirga praetoris apud coasilium t ideli apud locum consilii super hoc iusta causa imanumissionis approbata fuerint manumissi, ut ibidem texta inquit.
LEX Iulia de adulteriis di stupro perseq u itur adulteros , si eos, qui siue uirgines , uiduas , aut honestas aut honeste Diuentes corrumpunt aut uiolant. Et non solum temeratores aliarum nuptiarum gladio punit, sed etiam eos , qui cum masculis nephandam libidinem v xercere audent, siue non fercntur,
institu. de publi. iudi c. g. item lex. Iul. de ad ui. de ibi per totum dem ligibus hic post is , quia publica