Lectiones latinae

21쪽

21 me uidi, t0ta mens, t0tus animus resiluit atque abh0rruit ab illa diuitate In his unum uitium iam M0m uisenus palmari emendati0ne palmam' pro postquam' sustulit, restat alterum cuius tu mihi testi es praebet enim c0dex, id qu0 te8tis

oeulatus possum c0nfirmare, cuius quo tu . t. 8 qua-pr0pter relinquenda est Halmii falsa lecti0ne innitentis e0niectura cuius de qu tu scribendumque ex illo die, cuius, quod tu mihi testis es, palmam ereptam . . uidi ita saepiu8 Liuius dicit qu0d quidam auct0res sunt Ibid. 17. inde me Rh0d0s et ab regressu Aegyptium pelagus, ut 0ra Nili uiderem Ritschelius, ut l0cum aperte lacun08um Suppleret, ad sententiam ptime pelagus allexit scripsit, litterarum imi litudinem nihil in in curauit. 0 uitium dum nuper nesci quis ita uitare studuit ut 0p0neret inuitauit inde me Rh0d0s', in alterum pessumdatae latinitatis incidit quae utique hanc uerb0rum coll0cati0nem efflagitat inde inuitauit me Bli equidem suspic0 ante ut ora Nili intercidisse attraaeis; cf. Cic. Lael. 4 50 nihil esse qu0 ad se rem ullam tam adliciat et tam attrahat Data ccasi0ne quid de tituli uerbis Vergilius rat0ran 0eta censeam breuiter pr0feram nam Bitschelius in e0qu0 titul illi nullam mitin auet 0ritatem tribuendam 88ecensuit, errasse mihi uidetur hunc autem minime neglegendum 88 recte monuit Jahnius praef. p. XXXXIV: in tanto studi qu0 a grammaticis et rhet0ribus in Vergili p0ne batur, fieri p0tuisse cred ut aliquis quaesti0nem institueret,

utrum Vergilius rator an p00ta sit habendus, sicut quaesitum SSe Scimus, Lucanus utrum hist0ricus an p0eta sit atque talem quaesti0nem reuera in antiquitate m0tam 88e, cum antea in c0niectura esset 08itum, nunc cert me d0cument c0mpi 0bare p08se per0. apud Macr0bium enim, Script0rem de Vergili 110 un040mine bene meritum, in

Saturnali0rum libris initii haec legimus: Ρ08 haec cum

22쪽

paulisper Eusebius quieuisSet, omne inter Se 0n80n murmure, Vergilium non minus oratorem quam foetam esse habendum pronuntiabant quid qu0 paul p0st haec de Uergilio sententia latius ibidem explanatur 2 isti enim h0mines, qui unum Vergilium in am0r atque deliciis habebant, iam ipsi, si dis placet, Cicer0ni eum praeserendum 88 exi8tumabant, qu0d ille in un0, hic in milibus dicendi generibus

excelluerit quemadm0dum igitur Fl0ru noster hanc qualemcunque de ratoria apud Mar0nem arte quae8tionem per80luerit, h0 etsi 110n ad liquidum perducere, at 0nicere tamen ex Macr0bi licet hic enim, quem multo uari08que Graec0rum R0man0rumque eriptores excerpsisS et in usum Suum c0nuertisse a constat, Drtasse ipsum Fl0ri libellum

in manibus habuit indeque qu0d in rem erat excripSit. quanquam h0 in medio relinqu0. atqui illud mnes pr0babilitatis numer0 mihi uidetur hab0re, 0n sine consilio Baeticum illum statim ab initi fuirum litteris pereruditum appellari nimirum cum eodem Florum dialogum de quaesti0ne supradicta e habentem in eis quae sequebantur putauerim

finxisse talem uer materiam uerb0rum ampulli per8equi et exornare, 011 indignum erat Fl0r utp0te rhet0re et ludimagistr0. iam si in c0mparati0nem Lucanum 110camuS,

quem Suet0nius in libell0 0400tis Suet reli. d. Reiffersch. p. 50, 6 tradit in praefati0ne quadam aetatem et initia sua cum Vergili conferentem dicere esse ausum a fila scripsi: et c0dd. quantum mihi restat ad culicem', uidemu8, idqu0d aliorum qu0que rhet0rum exemplis licet 0nr0b0rare,e08 in declamati0num praefati0nibus de se suaque uita d0- cui88 auditores cs. Jalinium . . iam illud qu0que exe0dem Suet0ni sed Reiff. p. 121 9 notum 8t, rat0rum pler08que declamati0ne sua etiam edidisse.

ΙΙΙ. Emendand Minuci 0 Felici nuper plurimi uiri d0ctin0ua eaque egregi Halmi recensi0ne incitati peram de-

23쪽

23derunt qu0rum ludia n0li dubitare quin script0ri et antiquitus a lect0ribus uel explicati0nes uel l0ca similia sibi adn0tantibus et media aetate ab insciis librariis null0 0n

mend0rum genere laedi88imum in 1110dum deprauat perquam pr0fuerint at ut ingens uiti0rum m0les ab eisdum uel detegeretur uel amoueretur tota, tantum affuit ut amplus ingenium periclitandi campus relictus sit p0steris hinc mihi animus fuit experiri, numquid et ipse pro uirili parte ad

elegantissimi script0ri emendationem ualerem c0nferre qui conatus utrum feliciter cesserint necne, tu, lect0 beneu0le, diiudica. c. 2 4 ut et aura ad8pirans leniter membra vegetaret et cum eximia u0luptate molli uestigi cedens arena Sub

Sideret Illud permire dictum put0, harenam uestigi cedentem

u0luptatem parare eamque eximiam nescio quid ceteri de hac re entiant mihi semper uerba cum eximia u0luptate' eo tran8p0nenda sunt visa, ubi unice apta extant: membra vegetaret cum eaeimia uotustate et m0lli uestigi0 eqs quanquam n0n tam e praua uerb0rum collocati0ne quam X e0c0rruptelae genere ii nullum in libris 88 frequentius sit uitium 88 repetendum, recte lim me Herm. Senerus

m0nuit scilicet ubi ex uegetaret u0e syllaba et praue iterata 88et, c0nsequens fuisse ut deleretur eadem p 08t u0luptate c. 5, 3: itaque indignandum omnibus, ind0lescendum est audere qu0sdam et h0s ita scripsi: fh00 P. studi0rum rude8, litterarum pr0fanos, expertes artium nisi iam ita scripsi: artium etiam P. 80rdidarum certum aliquid de

Summa rerum ac maiestate decernere'.

Ad uerba indignandum mnibus, ind0lescendum est'c0niecturarum nubem quandam apud Halmium habes, quarumtamen pleraeque externa quam u0cant pr0babilitate carent omni quamquam recto iudici uiri d0cti in illis uerbis hae-Si88 mihi uidentur nam ut συνδετον, qu0 ut illis ita

24쪽

24 mihi qu0que semper hoc quidem l000 0lestissimum uisum est, haud aegre feras et Similibus Drtasse defendas, tamen non ita Minucium scripsisse ea c0arguunt quae in Octauit resp0nSione leguntur quam Summa cum arte uel in singulisl0cuti0nibus rati0ni Caecilianae adcomm0dasse inussium, sciunt qui eum legerunt habemus igitur c. 16 6 nihil itaque indignandum uel d0lendum itaque n0stro qu0que l0c0, iquidum uia et rati0ne artem criticam facessere est cordi, uerba indignandum et ind0lescendum copula quadam coniungenda sunt. Sed, ut iam dixi, ex eis quae uiri d0cti 0mmenti sunt pauca fere adrident unus enim alitenti rectam uiam ingressus est dum c0nicit indignandum mnibus, mnibus ind0lescendum est quae e0niectura utique certa esset censenda, si ulla huic l000 oppositi Sube8Set cf. X. gr. c. 5, 1 repudiari alterum, alterum c0mpr0baris at quo niam gradati0ne cum maxime hic pii est, scribendum erat itaque indignandum mnibus et omnibus ind0lescendum est nimirum librarius culi a pri0re 0mnibus ad alterum aberrauit et h0 quidem certum atque c0nstans Minucii esse genu l0quendi, haec demonstrant exempla: c. 4, 2 alacritatem tuam illam et illam dul0rum eqs. 5 5 beati satis Sati8que prudentes 5, 6 caelum ipsum et ipsa sidera'; l, 1 lege hist0ric0rum scripta uel scripta sapientium'; 22, 1 acra ipsa et ipsa mysteria'; 23, 10 t0rmentis quibus et quibus machinis' c. 35 4 parentem innium et mnium d0minum hinc alteri huius capitis loco medendum est haec leguntur: sine dilectu fulmina tangunt loca sacra et profana, h0mine n0Xi08 feriunt et saepe religi080s in quibus saepe' 0 omnem rati0nis aequabilitatem tollit neque enim fulmina semper n0Xi08 8aepe religi 0808 feriunt, edituli faet discrimine et n0xios et religi0808. unde apparet rescribendum esse: h0mines 110Xi0 feriunt saepe et saepe religi0808 quam emendati0nem cum ipse olim inueni88em, nunc a lu88manno cf. nov. mus Rhen. XXIII. p. 543J mihi praereptam esse uide0

25쪽

c. 8, 4 templa ut busta despiciunt, deos despuniit, rident Sacra, miserentur miseri, Si fas St, sacerd0tum, h0n0reSet purpura despiciunt, ipsi seminudi N0 quadrare ut in limatum castigatumque Minucii stilum tam ti0sam in e0dem ambitu uerb0rum repetitionem nulla ui rhetorica e0mmenclatam templa despiciunt' et 'purpuras despiciunt 0rtasse restituendum est 'templa ut busta defugiunt . 00dum uer nomine uituperanda est Halmi coniectura miserantur, miseri issi, Si fas St, acer-d0tum scribentis, si quidum statim sequitur fissi seminudi'. quamquam in u0lgata lectione acute sententiam inperfectam agn0uisse censendu8 8 idem ci praef. p. X. 0 paul0 facilius sua Minuci reddidisse n0bis videmur ita miserentur, miseris si fas est, sacerd0tum', sensu nimirum e0dem, quem Halmius intulit. c. 9 7 et8 110n omnes pera, c0nscientia tamen pariter

incesti Haec uerba etsi per se nulli suspici0ni obn0Xia unt, tamen duce libr0 Parisin qui f0p0rae exhibet aliter mihi c0nf0rmanda uidentur nam 'ae' diphtongus, ut saepi88ime, pr simplici e 0sita est habemus igitur f0p ire caue tamen ne hinc Heumannum secutus utile illud opere restituas. pr0cul enim ubi h0 tu archetyp exaraturi fuit op0re

emenda igitur: etsi 40 0mnes corp0re, 0nscientia tamen pariter incesti'. c. 10, 1 multa praetere e0nsult0: nam et haec nimis multa sunt, quae aut Iunia aut pleraque omnium uera declarat ipsius prauae religi0nis obscuritas'. Prudenter et circumspecte egit Halmius qu0d omnium' u0cem aperte absonam non opkensi auct0re in f 0mnia' mutauit nam inepte f0mnia' set pleraque uinia inter se 0pp0nuntur. Sed num idem Minucii manum restituerit delendo c0rruptam uocem, p0te8 dubitari certe cau8a, cur h0ca nesci qu sit adiectum, 110n apparet. 0rtasse h0 dedit auct0r: omnino uera declarat ipsius pr. eL bscuritas

26쪽

26 c. 12, 7 'pr0inde si quid apientiae u0bi aut uerecundiae est, desinite caeli plagas et mundi fata et secreta rimari satis est pr0 pedibus aspicere maxime ind0ctis eqs. Sanissim0, si quid uide0, iudici U0nckius spec crit.

p. 140J 0cis cuiusdam ante secreta desectum agn0uit nempe c0ncinnita aequabilitasque rati0nis desiderat qu0d illis caeli et mundi resp0ndeat id uer qu0 uir ille d0ctissimn commentus est et ecul0rum secreta neque scite excogitatum et huic l0c minime aptum est. Scripsit, ni fallor, Minucius desinite caeli plagas et mundi fata et terrae secreta rimari Satis esto pr pedibu aspicere' eqs et rectea n0bis terrae u0cem insertam esse, ita ut res paene extra omnem dubitati0nem p08ita sit, dem0nstrant ea uerba quibus Octauius ad J0cum 1108trum respiciens Caecilium resutat, c. 7, 3-5 8acrilegii enim uel maximi instar est, humi

quaerere pr pedibu aspicere qu0 in sublimi debeas

inuenire quid enim p0test esse tam apertum, tamc0nse8sum tamque perspicuum, cum dul08 in caelum

caeli plagas sustuleris et quae sunt infra m terrae secreta circaque mundi fata lu8traueri8, quam 88e aliqu0d numen praestantissima mentis' γc. 13, 1: quanquam si phil080phandi libido est, S0- craten, apientiae principem, quisque uestrum, tantu est, si p0tuerit, imitetur'. Hunc ple0nasmum non minus serendum ut quam infra p. 19, 26, ad quem locum nos Halmius relegat, in uerbis his dicam equidem, ut p0tero, pr uiribus et adnitendum tibi mecum est in quibus iam W0Werus et Heumannus, hic pr uiribus ille ut p0t 0r0', quippe qu0rum alterum alterius c0ntineat explicati0nem, a Minucii ratione esse secludendum coniecerunt a leni eg traiectione loc subueniri p0sse puto dicam equidem ut 0ter et pr0 uiribus adnitendum tibi mecum est iam n0stro l0c aliud accedit quo Minucium ita scripsisse ualde fit inprobabile nam ut quisque pr0 quisquis p0situm accipia et ple0nasmum patienter fera8:

27쪽

27 quis, quae80, 0cuti0nem quisquis tantus est' pr ea quae est quisquis p0test unquam sand audiuit et Maehlyus quidem ei Flechei seni ann. 869, p. 43l , cum hoc bene sentiret, uerba tantus est p08t imitetur transp0suit, scilicet S0craten ad ea Subaudiens sed nesci an magis expeditum remedium in pr0mptu it nam is u0cabul0, qu0d uidere licet quam facile uel p0st tantia uel ante ess perierit, insuri et uerbis lautus is est parenthe800 quam u0cant signo inclusis ita l0eus interpretandus est tam sapiens tamque egregius h0m 80crates est ut sane dignissimus sit quem pariter mnes Sedulo imitentur itaque altero praeterea leniore uiti rem0t haec Minuci restituenda sunt: quamquam, si phil080phandi libid est, S0craten, Sapientiae principem, quisque uestrum , tantus is est si p0terit imitetur c. 16 6 atque etiam, quo imperiti0 Serm0, 0 inlustri0 ratio est, qu0niam n0n fucatur p0mpa facundiae et gratiae, Sed ut St, recti regula sustinetur offenditur utcunque animus illis fucatur p0mpa facundiae et gratiae nempe ipsa p0mpa facundiae 8 sucu80rationi adspersus, ut illud fucatur misere uideatur et o υτο λογεῖν. 0mm0 diu certe esset curatur atqui de hac re certari p08se uide0 1llud pr liquid ausim c0nfirmare, Minucium n0n gratiae sed gratia scripsisse, cum p0mpa gratiae omnin nulla, gratia facundiae autem sit illa suauitas iucundita 8que el0quentiae, qua maxime h0mine capiuntur uitium inde ortum est qu0d gratia ad u0cem pr0xime antecedentem facundiae ad 001 1110dabatur cf. adWig. m. Liu. p. 10. c. 17, 9 cum nuper algius es, Fleckeiseni ann. 1869 p. 410 uerba mari intende: 0ge lit0ris stringitur h0 sane l0c int0lerabilia deleret, ad recessum ut ita dicam difficultatis n0 penetrasse mihi uidetur nam in sequentibus ad-8pice Oceanum exercitus lapsibus auct0 mira inaequabilitate primum Oceanum, deinde lautes, p08trem fluui08

28쪽

memorat itaque t0tum l0cum hac tran8p08itione sanandum esse cense0: quidquid arb0rum est, uide quam e terrae uisceribus animatur uide lantes manant ueni perennibu8: fluui0s intuere eunt semper exercitis lapsibus mari intende, lege lit0ris stringitur adspice oceanum, refluit reciprocis aestibus hac rati0ne ut rect a min0re ad maius ascensu fluit rati0, ita neque glossema statuatur p0rtet et mendum qu01110d 0rtum it elucet nempe librarius ab ultim0 . ueri, flaberentur ad lapsibus aberrans uerba interiacentia miSit quae cum perspect errore in margine adscriptae88ent, p0stea uarii l0cis textu inserta sunt. c. 18 6 mitto Persas de equorum hinnitu augurantes principatum et Theban0rum perm01 tuam fabulam tran8e0. bpaSt0rum et ca8ae regnum legeminis mem0ria 40tissima est Haec c0distis scriptura 110 uti n0mine uiti08 est et

uerba Thebanorum perm0rtuam fabulam Meursius et Rigaltius in Theban0rum par, 0rtuam fabulam emendarunt idque Halmi pr0bauerunt, qui tamen in praef. p. XVIIJahleni 0mmendat inuentum: Thebanorum fratrum inter-m0rtuam fabulam respicientis ad Cypriani de id0l uanit. 5, 2 uerba sic Theban0rum fratrum germanitas rupta latcum h0 l0c Cyprianus Minucium 110n, ut alia Saepi8Sime, ad uerbum, sed aut liberius Xeripserit, equidem in Mevr- si emendati0ne egregia Theban0rum par adquiescendum put0. alia res est de uerbis insequentibus nam illa de Thebani fratribus fabula qu iure qu0ue exempl0 m0rtua uel interm0rtua dicatur nescio certe semper ea in h0minum ore mem0riaque uigebat, et e prae8ertim temp0re qu0 Statii Th0bais n0n multo ante esset edita. 0tuit autem script0 non aliter fabulam istam inridere atque exagitare nisi ita, ut ueterem ideoque uilem appellaret quae cum ita sint, c0nici h , olim eriptum fuisse Theban0rum armeritam', id est, Theban0rum par, emeritam fabulam'; s. c. 21 9 et diui ceteri reges qui c0nsecrantur 110 ad fidem numinis, sed ad 0110rem emeritu p0te8tatis'. ea quae e-

29쪽

cuntur f0 pastorum .... 0tissima est', cum priores critici de latinitate laeda et barbara plane securi transierint, nuper demum H. Senerus Flecti ann. 869, p. li suo iure indubitati0nem u0cauit c0niecitque transe past0rum e caSaregnum; nam de gemini mem0ria n0tissima est quidem antequam h0 inuentum cogn08cerem, haec Suspicatu Sum:

past0rum et casae et ob regnum degeneris gemini memorian0tissima est', nequis autem cum Maelily casam illam sede Sua Inoueat, adscribam l0ri uerba I, 1: si repertos apud arborem Faustulus regii gregis past0 tulit in usum et educauit itaque Minucius n0tum esse adserit, Romulum et Remum prim past0res fuisse et in Faustuli casa c0ne0rditer

uixi88e, at 08dem m0 regno c0ndit0, cum uter re e88et quaereretur, inter se dissensisse, ita ut Remus fratris manu

occideretur.

c. 19 4 isdem Milesius Thales rerum initium aquam

dixit

Lenem maculam contraxit 0x isdem quam tamen neque Sabaeum fidem neque ahlenum is autem e0nicientes Secutus sustulerim et alterum quidem inuentum pr0pterea

qu0que displicet qu0 statim sequitur deum autem fuit, ni fall0r, antiquitus exaratum is ni , id est, is enim

c. 20, 3 ut temere crediderint etiam talia monstru08a miracula eqS. Ρr 'talia cum . exhibeat alia' facta p0st inplexos'u0cem mai0re interpuncti0ne emendandum ut filia monstru08 miracula', si quidem hae u0ces sexcentie inter se mutatae sunt ita apud Capit0linum uit. Maximin. c. 20, 8

praue uel in nuperrimis exemplaribus legitur uerum ubi aliud senatus c0nsultum accepit', ubi emund fillud senatus c0Π8ultum Seneca epist. XV, 95 67 d. vase quant h0cutilius est excellentis animi n0tas n0sse quas e ali in Setransferre permittitur lege ex illo in se tr cum autem 0ptimus qui8que auguste temp0ris script0r ille u0cabulum p08 adiectivum ponere soleret, ab hac n0rma argenteae

30쪽

quam dicunt aetatis auct0re rece88erunt, ueluti Fl0ruses, 11 filii 110biles p0rtus', I, 18 illas celeris u0luerisque nauis c. 20 5 similiter ac uer erga de08 quoque maiores nostri inprouidi creduli rudi simplicitate crediderunt'. Non satis est emendati0ni uerb0rum similiter ac vero' studere, qua in re plerique critic0rum adquieuerunt altius latet ulcus nam siue crediderunt refers ad illud erga d00s': tali 0d nem unquam R0manus locutus est sine creduli' cum uerbis erga de0s coniungis credendi uerbum n0n habet obiectum qu0d uocant iam illuc qu0que ineptissime se habet. cum enim scriptor iam in eis quae antecedunt gentilium de pluribus deis pini0nem refutauerit unumque tantummodo

deum esse demonstrauerit, praue iterum legitur, maiore8 deos qu0que credidisse. Sed cum in eis quae secuntur de h0minum n0bilium post 0rtem c0nsecratione Sit Serm0, hinc l0cum emendanti auxilium petendum esse putauerim. iam uero l0cum grauissimis turbis adfectum mecum adgre8808 mnem menti auXietatem dep0nere iube et reminisci quae Supra dixi, hunc librum mnigenis uitiis delarmatum esse haec igitur Minuci restitu0: similiter uero aede0s heroas qu0que mai0res n0stri inpr0uide ita egregie Heumannus: inprouidi . creduli rudi simplicitate crediderunt.

Vitium inde natum ut qu0Lu0ces ac deos in archetyp super lineam adscriptae p08tea falsis l0cis c0ntextui sunt in Sertae quae qu0d superscripta suerint duple excogitari p0test rati0 aut additamentum lectoris cuiusdam sunt nam nult sane sententiae detriment abesse p0ssunt)aut, qu0 magi crediderim, librarium culis a fuero ad heroas aberrantem uerba quae interiacebant ac deos fugerant simillime, id qu0d nuper praeclare Useneriis l. p. 40l 08tendit, c. 5 5 uerba ut uel serutari permissum' super aut stuprari religi0sum scripta ingentes turbas m0uerunt ita p08tquam mendi μεσιν arte et rati0ne exp08ui, nemo cred temeritatis me arguet qu0d erga uocem in