Lectiones latinae

31쪽

heroas correxi nempe et O littera haud raro cum similibus et G in libris niss. 0nfusa est et, qua leuitate et inc0nstantia librarii in aspirati0ne uel mittenda uel p0nenda fuerint, at constat inutilem uero lab0rem Maehlyus suscepit qui nuper illud creduli crediderunt s0llicitauit; f. c. 13, 2 merit meruit Flor. II, 9 p. 89, 97. saeuius quam uel in Punica urbe saeuitur, rebell. olli uit Gallien. c. 9, 5 mira inhiatione mirantes et alia id genus plurima. Ibid. dum gestiunt e trum mem0rias in statuis detinere N0n inueni ubi detinendi uerbum ea qua hic opus est n0tione seruandi utatur lege retinere' cf. H0rat Serui. I, 1, 89 retinere uelis seruareque amic08 Ibid. g. 6 funaquaeque nati condit0rem suum aut ducem inclytum aut reginam pudicam sexu u Drtiorem aut alicuius muneri uel artis repert0rem uenerabatur ut ciuem b0nae memoriae In uerbis reginam 0rti 0rem' eum annus, uir ut in detegendis mendis sagacissimus ita in detectis emendandis plerumque infelicissimus, ptime intellexit desiderari qu0 regina pudica ab ea quae sexu suo it forti0 distinguatur. itaque rescripsit sexuue Su0', qu0 neque grat0 0n0 0mmendatur neque per se ualde pr0babile est rep0ne reginam pudicam Seu sexu u lartiorem'. extrema uerba aut cum Usener in aut ciuem bonae memoriae aut mecum in ut ciues b. m. mutanda sunt, ut hoc additum n0n iam ad 80lum illum repert0rem, qu0 peruersum St, Sed ad InneS

supra laudat08 pariter pertineat dicanturque illi, pr0pterea qu0d ex egregiis factis uel inuentis prae ceteris ciuibus eminentes b0nam sui mem0riam reliquerint, diuinis digni habiti h0n0ribuS. IV. Iuuat hic paulisper pr0sae rati0ni scriptore ualere iubere, ut 0nnullis p0etis Latinis pem atque auxilium feram in antli0logiae latinae sed Ries Ι 1 carmine J,

32쪽

32 quamquam plurimae maculae Haupti p0tissimum sagacitate

detersae sunt, nonnullae tamen emendat0rem adhuc expectant sicis. 7 hae leguntur:

iam tunc iam perfidus iste Neptunum p0liare parans petit alta pr0iundi Ita Riesius scripsit, cum Salinasianus habeat inperfidus at ingrata est uocis perfidus quae item in uersu antecedenti legitur iterati0. sententiae qu0que magis aptum existumo h0ce fiam tunc, en, perditu i8te Neptunum p p

Ibid. u. 112: mercat0 madidus, paruae tipi auct0r, ad aurum ut uenias, scire uultui Uersum ultimum ut metr restituerent, uaria exc0gitauere

uiri 0cti, suptius rescire uelim', iesius id scire uelim lege iam scire uelim nam si p0st uenias intercidit.

Carminis 3 uersus 1 hic est: pendet amore dol0r, castus dol0 auget am0rem Castus d0lor quinam hic dicatur, cum nulli machinis p0ssis eruere, quaerendum 8 quemadm0dum uitium qu0 uersusc0ntraxit 08sit anari sed, si BieSi auct0re erip8erimus castum d a. amorem', qu0m0d Dido utp0te per t0tam hanc epistulam culpam confe88 Suum in Aenean am0rem castum p0tuerit appellare, nescio illud scio, qu uiuidius magnitud0 0l0ris depingatur Scribendum esse: uastus d0l0 auget am0rem'. Ibid. u. 27 fc0nubium nunc crimen erat Mirum est omnes edit0res latuisse uersus huius deprauati0nem apertam et 0rrectu facillimam nempe scribendum est c0nubium nunc crimen erit Ibid. u. 148: licet simul impr0bus exul et uagus h0Spes eras et ubique timendus haberis 'Uagus ille h0spes ex Blesii coniectura nimis a codicis scriptura maius hispis recedenti et a l0ci sententia prorsus aliena pr0fectu est iam Burmanni commentum magis silenti licet praeterire quis enim n0n uidet apprime

33쪽

in rem facere id quod una litterula mutata rescribo: et malus h0spes eras' cs ex gr. Pr0pert. III, 24 44; Parii dilexit spati Min0ida Theseus, Phyllida Dem0ph00n hospes uterque maluS.Carmen 1 quod inscribitur de uel ecclesiae', 0 est Omnia quae p08cis d0minum si credis, habebis: Quae bona u0ta petunt, recipit alma fides In recipit u0ce quamquam uitium metricum forta88e ali0rum poetarum Christianorum item interdum re syllabam pr0ducentium exemplo defendere licet es Luc. uelleru8 d. r. m. p. 362 , tamen ipsum uerbum minime hic aptum est ubi exaudiendi n0ti0nem expectamus. lege respicit

alma fides

c. 176, 1 Eminet impletus pullorum carnibus anseret uarias mensae t0rridus ambit opes. In his unum mendum iam Lue. Muellerus egregie c0rreXit, cum pr0 abs0n illo t0rridus reu0caret turgidus bidem tamen cum ambit u0cem aeque c0rruptam mutaret in addit uereor ut manum p0etae restituerit mihi sic p0tius legendum uidetur:

et uarias mensae turgidus abdit pes c. 82 de Aegypti0':

Exoriente die n0etis processit alumnuS. Sub radiis Ph00bi 0lus habet tenebras. Corvus cardo cinis: 01100rdant multa col0ri. Qu0d legeris n0men, c0nuenit Aethiopi S. Haud pauca in h0 carmine non satis expedita Sunt. iam statim in prim uersu illud pr0cessit praue se habet. nam neque tempus perfectum ullum siquid uide locum hic optinet et recte in uersu min0re praesens tempus habe8)neque pr0cedendi uerbum a sententia aptum est nam ni fall0r 0et dixit, in ea terra ubi dies riatur mirifice gigni homines nigros unde emendandum prop0n0: Ex0riente diu n0ctis pr0crescit alumnius altera difficultas in uersu terti latet, in qu cum multa'

34쪽

u0cem absurdissimam 88 bene intellegeret Blesius, crucis sign0 adp08it l0cum talem esse cuius emendati se fugisset declarauit at idem Si aut accuratius hunc uersum, cuiu8 cetera uocabula uini a V littera incipiunt, inspexi8Set, Drtasse artificium qu0ddam p0etae agn0ui88et uidissetque hinc potissimum medelam petendam esse emendandum est t0tum distich0n ita: fC0ruus cari, cinis c0ncordant cuncta col0ri. Qu0d legeris n0men: 0nuenit Aethi0pr. ubi Aethi0pi cum libris optimis retinui, cum iesii lecti0nem plane n0n intellegam ita enim aperte haec uerba interpretanda sunt qu0dcimque eci8ti nominibu - c0ruuS, carb0, cinis umpseris, id ob nigrum c0l0rem egregie in h0minem illum nigrum quadrat de similibus ludibriis, qualeu 3 restitui, cf. exempla a Luc. ueller0 d. r. m. p. 454 adlata et Orestis trag00diam sed Schenklj lx finde secure caput, ceruicem, c0lla, cerebrum ceterum in legeris u0ea

bul0 0rrepta prima syllaba p0sit utp0te apud p0etam tam

serae aetatis nihil uidetur stendendum 8Se. Carm. 198 6: Nunc autem proprium eruans natura ig0rem c0npellit flux0 umeris depellere amictus Neque adm0dum grati08a est pellendi uerbi in du0bus c0mp08itis iterati et ipsa l0cutio depellere amictus uere0r ut exemplis p0ssit stabiliri legendum pr0p0n0: c0npellit flux0s umeris deuellere amictus'. Ibid. u. 8:ium nos bella u0cant rauc clang0re tubarum, men quatitur saeuusque lauet praecordia Mau0rs In quibus miles semel m0niti mihi c0ncedent, put0, nihil esse Duendi uerbum re8tituique debere: mens quatitur aeuu8que m0uet praec. M Ibid. u. 76: Namque h0mini semper, merit0rum lege perenni, quam breuia fatum, pr0pagat gloria uitam'.

35쪽

Elegantius, put0, ratio pr0fluet, si dempta in uoco hominis ea litterula, quae cum semel esset ponenda bis p0nebatur a librarii inscii8, rescripserimus: namqu040mini Semper meritorum eqs.C. 287, 5: Qu0s olim puer in lar paraui Versus ex uariis l0cis deduct0s Uer8us alter qu0m0d explicandus sit diu multumque meditat mihi tandem deprauatus est uisus nam non p0test ille aliter accipi quam uersus uariis loci saet0s', qu0 manifest pri0ris uersus uerbis in sor paraui repugnat at bene omnia ac pulchre se habent hac mea emendationere epta uersus ex uariis i0cis deduct0s cf. u. 21 ne me paeniteat iocos secutum, quo uerbis epigrammat0n facetis

diuersos facili pud0re lusit frigens ingenium ita enim id qu0d praue in libris et scriptis et editis legitur

His subiungam duas in Calpurnium Siculum emendati0nes in ecl0ga I inde a u. 8 hae leguntur: H0040tius, frater C0rydon nemuS, antra petamuSΙ8ta patris Fauni, graciles ubi pinea denset Silua c0mas, rapid0que aput leuat buia 40li Nesei quid siluae umbrosae sit rei cum rasido soli. nam past0re umbris succedunt, ut a s0lis nimis flagrantis aestu tuti sint apparet igitur tale epithet0n unice aptum esse s0li, qu0d 0rrendi noti0nem c0ntineat unde emend0 frabid0que caput leuat buta s0li eodem uiti liberandus est Vergilius in eclogae alterius uersu 10 et rabido fessis mess0ribus aestu', ubi, si Ribbeckii apparatu fide est, omnes c0dd. et edd. perperam rapido'eXhibent ceterum c0118ulendus est Luc. uellerus in n0uimusei Rhenani 0l. XVII p. 4 et in praef. ad 0rat. p. XXI.

36쪽

fc0nuenit umbr08a quicunque sub ilice lentas pa8cit ue8, Faunu8que pater Satyrique bicornes Oues illae inter pascendum lentae rerum naturae prorsus repugnant accedit qu0d non sub una illa ilice, sed passim per campum 80lutae a Scuntur quid multa cum facile

agn0scatur Uergiliani illiu feci. I, tu, Tityre, lentus in

umbra imitati0 legendum 8t: quicunque sub ilice lentus pascit ues Finem huic capiti inp0nam Aetnae sed Munr0 uersibus 74-86, qu0s ita ut emendandi mihi sunt uis adscribam: Haec est mendacis uulgata licentia famae. uatibus ingenium est hinc audit nobile carmen. plurima pars cenae et rerum est fallacia uates sub terris nigr0 luserunt carmine manes atque inter cineres Ditis pallentia regna; mentiti uates Stygias unda8que caneSque. hi Tity0 strauere nouena in iugera laedum; s0lliditant illi te circum, antale, 0m0s0llicitantque siti Min0 tuaque, Aeace, in umbris iura canunt, idemque rotant Ixi0ni orbem. quidquid et in terris falsi sibi c0nscia terret sectora, materiem fingenda ad talia raebet .

nec tu, terra, at S speculantur numina diuum ne metuunt cul0s alien admittere cael0 In singulis emendati0nibus defendendis cum antea tran-8it0ria opera me fungi 088 putarem, nunc Maurici Hauptiidissertati0nem quandam egregiam ind. ecl. acad. Berol. 1854 nanctus aut l0ngi0re disputati0ne pus 8Se uide0. u. 74 certissimam emendati0nem mendacis' - nam c0dices perperam fmend08ae praebent mihi suppeditauit Luc. Muellerus, qu0cum lim de h00 0q0 0nfabulatus sum es. u. 369 mendacemque eXue famam' u. 571 mendacia famae - . 76 libri omnes scenae rerum est tradunt; unde quod Mitur elicuit 'uerum, cum et nimis pr0saeirationis stilum

37쪽

370let et a uerborum c0llocatione praue se habet, tum e0dem incomm0d lab0rat quo Hauplianum illud uultis est fallacia nempe n0n loca 80lum, in quibus fictae istae fabulae

aguntur, Sed res ipsae quae ibi fiunt c0mmem0rentur p0rtet itaque mihi p0st scenae' 0cula et uidetur periisse. iam uer scena et res uni quae n08 dissimus Sceneri undHandiung nimirum scenam p00tae mentiti sunt fingend0 Tartarum, . 77-79, re uero, cum ibi Xempli gratia Tantalum p0ma emper fugientia facerent captantem, . 80-84. cf. X. gr. 0r Sat. I, 4, 6 qu0 acer spiritus ac uis nec uerbi nec rebus inest'. - in uersu T libr0rum steti 'ni gr08 derunt carmine manes perspissu inepta iam uiderunt ut mir0 0d pro c0mmenti sunt uel finxerunt p0situm est, ita addit ill 'carmine plane fit int0lerabile ab Haupti in nigro uiderunt agmine reficia est c0niectura Speci08i0re quam ueri0re nam neque mutati ipsa sat lenis est et uidendi uerbum mihi quidem ualde ingratum remanet. id qu0d 08 restituimus luserunt p0st litterarum fui sit lu'c0nfusi0nem saepissime in c0dd. bulam 11011 0tuit n0n 0rrigia librariis in uiderunt ceterum 1 Minucius Felix 11 9: 0mnia ista figmenta male sanae pini0nis et inepta 80lacia a p00tis fallacibus in dulcedinem carmini lusu Seneca nesci autem an hic ipsum l0cum 110strum ob cul08 habuerit ad Marciam de c0 80l. 9 4 c0gita nullis defunctum malis adfici, illa quae n0bis inser0 faciunt terribiles, fabulam fabulas γ 088e luserunt ista poetae et nos uanis agitauere terr0ribus u. 80 pro eis quae codices habent hi Tity011400na strauere in iugera n0n minus quam in uersu8l pr fp0ena Hauptii emendatione recepi, quamquam num circum u0x aetatem tulerit integra equidem magn0pere dubit0. 1 00dem uersu 1 mir0 80llicitandi uerbum cum ictu qu0dam iteratum Munr0ni scrupul08 0ui88e quant0 meli0re iure demi. 52 in u0ce prou0cat offendisset sed t0- tum l0eum v. 50 - 44 adscribam, ut simul quid dei sentiam

38쪽

iam c0aceruata nituntur candere ut iles impius et miles metuentia comminu astra pr0u0cat insestu cunct0 ad pr0elia diu0spr0u0cat adm0tisque trementia sidera signis In quibus primum, put0, uides, pr0u0candi uerbum nimiSotiose repetitum excusati0nem habere nullam sed illud qu0que permirum 8t, gigante a Stra pr0uocasse, cum quibuSqu0m0d bellum p0tuerint gerere mente n011 0ncipio quidqu0 eadem astra, quae hic metuentia dicuntur, m0 iterum trementia uel p0tius territa dicuntur nam aliter id qu0d liber Cantabrigiensis praebet tertia n0n uidetur e88 emendandum at tam misera aut0J0gia in h0040eta nullo hercle pacto t0leranda est quid multa eiecta Dedissima interp0- lati0ne restituendum est: impius et miles cunct0 ad pr0elia diu08pr0u0cat, adm0tis ad territa sidera signis nam ita u. 53 X asseribergilii emendati0ne scribendum

cenSeo. 110n minus autem ii. 62-63 dei uocabulum bis p0situm m0l08tum est fiam cetera turba deorum

Stant utrimque deus ualid0 tum Iuppiter ignis increpat et uictor pr0turbat fulmine m0ntes ubi Drsitan haud male rubens ualid0 tum Iuppiter ignes increpat'40ssit reu0cari ad similitudinem H0ratii 0 l. I, 2, 2 frubente dextera sacra iaculatus arces quamquam ne ita quidem l0ssi restituti perlaeta est. nam male se habet me iudice illud ualid0s ignis increpat'. 0li autem dubitare quinita ediderit auct0r ualido tum Iuppiter igni increpat' c.

1110ntes quand0quidem autem hanc de eorundem u0cabul0rum 908 pauc0rum uersuum interuallum repetitione mole8ta quae-

Sti0nem attigi, pergam l00940nnulla carminis n0stri40 uiti0 adsecta purgare itaque v. 68-70 haec leguntur: tum pax est reddita mundo tum liber cessat uenit per sidera caelum defensique decus mundi nunc redditur Stris.

39쪽

in quibus uersus alter tam atrociter est 0rruptus, uinia sit emendandi m0limina uideatur eludere a felicius, ni uehementer all0r, in ii. 70 res mihi cessit, ubi redditur' uerbum et per Se ffensionem praebet haud medi0crem nam adscribitur', inseritur uel aliam ejusm0di 0ti0nem p0tius expectes et pr0pter u 68 uerba tum pax est reddita mund0'0ppid i est ingratum reu0candum est 'desensique decus mundi nunc additur astris quis p0rr credat, p0etam . 116 haec dedisse n0n est hic ausa d0dendi, dum Stet pus, causas γnam nult fere neg0ti rep0nitur 110n est hic ansa', si quidem littera E antecedens c0rruptelae Diis et principium fuit sed ut in uiam redeam, difficillimum est deis. 84 iudicium ubi Iac0bus cum c0dicum scripturam interius recte inpr0basset, aut inferius aut ulterius scribendum esse censuit, qu0rum alterum Hauptius amplexus est at in uerbis ita restitutis quidquid sit ulterius salsi sibi c0nscia terrent' et pr0rsus inusitate carmina uel menda diu subintellegenda sunt et mirifice haec salsi sibi c0nsela' dicuntur itaque recte Mitur unius uersu defectu statut fieri et rep08uisse cen-Sendu est, cuius supplementum recepimu8. restabat igitur ut absurdum illud interius' 0rrigeretur quod 110 ita fecimus ut uerb0rum pr0xime equentium nec tu, terra, satis'

rati0nem haberemus nam apparet, iam antea terrae c0mmem0rati0nem factam 88 0p0rtere, cum ali0quin uerba illa

quo spectent 0 habeant iam illud adm0dum dubium est, num falsi sibi c0nseia recte sit traditum certe si l0c0s tales re8pexeri8, Oresti trag. 4 et men Sibi 0 8cia fruit et Auth0l lat. I, 1, 21, 24l sed metus et facinus, sed mens est c0nscia fruum ita enim hic uersus c0rrigendii e8t), quae 0mnia meta sunt ad Uergilii imitati0num Aen. I, 609 et mens sibi c0nscia rectri facile n08trum qu0que p0etam fraui sibi c0nscia scripsisse suspicaberis quam c0niecturam qu0- minus in textum reciperem, pr0hibuit l0cu quidam Anth0

40쪽

40 in propatulo est. mn in haud raro falsum ei qu0d rectumet 0num est p908itum inuenimus. f. 0r. p. I, 10, 29 fuero distingu0re falsum denique v. 85 traditam lecti0nem nec tu, terra, satis ut rati paulo elegantius pr0fluat, in

sat es mutaui nam aegre os u0cula caremu8. idem err0rapud Pr0pertium reperitur III, 18, 30 , mi Drm08 8ati8, si mod saepe uenis ubi iam te. Heinsius mendauit mi

form08 sat es V. In M. Annaei Senecae scriptis ad genuinum nit0rem restitu0ndis cum lina uirita icti plurimum operae c0ll0carint,n08tra aetate eius studium fere interm0rtuum iacet cuius rei causas hic indagare nil attinet sed perare licet, crip t0rem et ingenii acumine et eruditi0nis c0pia et stili elegantia aeque c0mmendatum iterum lect0rum multitudinem e88 habiturum, quand0 pera eius innumeris quibus adhuc scatent uitii purgata erunt talia autem etiam nunc apud illum extant quae legens uix oculi tui credas exempl0rem inlustrab0. in libr0rum de clementia primi capite a 4 haec habes: qu0tiens nullam inueneram mi8ericordiae cauSam, mihi peperer uelim sciseitari ab omnibus qui Senecam ediderunt criticis, quidnam sit illud mihi peperci quidem

haec me plane n0 c0nc0quere ingenue profite0r interim rescribo mihi peperi se miseric0rdiae causam). et quoniam semel in egregi0s de clementia libr08 incidi, pr0feram quas 0lim mihi ad 0taui in e0 emendationes . . , 5 pote hoc, CaeSar, audacter praedicare, omnia quae in fidem tutelameri, nihil per te neque ui neque clamari reipublicae rariSsimam laudem eqs haec codicum scriptura e0rrupta uarie tentata est ac de pri0ribus pii me meruit Hauptius find. ecl. acad. Berol. 866 p. 5 , qui seribit 0mnia a te in fidoli tutela haberi nisi qu0d a te pr0pterea displicet qu0 paul0J0ngius a libr0rum mem0ria recedit nihil autem pr0n0mine 0pu8 St, quand0quidem statim sequitur per te rep0nendum erat aeque extrema uerba quanam rati0ne 088int Sanari