장음표시 사용
311쪽
C est potirquoi, si te procureur charge par mandat de demander uno somnie 'argent, hilare te seruient, i exeo de Se potivo ir D. Ce qui est consorine I e re scri de Dioclsilien et Maximieti is si uti sit de famille, si mo me tous au tres individus , en plaidant ou en transigeant, .sdrent te seruient contre la voloni de elui poli qui iis agissent, iis ne euvent porter aucula projudice a leue cotistituant; 'olici sui que si votre sis 'est immisc datis a gestion de vos assaires an voti e utori sation, e qu'il a Lit ne petit VOu nuire, si votis De 'ave depuis ratisi M. Le si senseu dune ville municipale estissimiles ii procureur. Ain si is erasi senseu d'une ille municipale ou de to ut utre cor poration , ne eullasiliarer e seruient qu'autant que soli mandat l'y
VI. Un sis de sam ille ou un es clave sisserant te serment, ure ceti qui te leur rhsserent, De rendent pascia condition de celix dont iis sependent plus mauuat se i D. Sur et te mali ore, tin is de amille est assim it Dun es clave dans te cas oti l ἡssere ii disere te serment dans ne assaire, 'unde son phre, et 'autre de son attre.
Mais es' i s agit dii sicut drui fit de famille ou deI 'esclave, lesiis do iam ille dissere deri' esclavc. En esset, si si uia sit de famille a dἡlser te serment et), teque l
clave ou te sit de amitte 4 , scit acla libre administration de fou
Voy laci. 133 , sur Ie rixias de droit. 2 C' est-h-dire, a celui qui se dis ait ersiancier, non du phre, ais dasiis , et qui Massirm par ferment que te sit lui devait. 3 Car quoique uri es clave puisse quelques is obliger OD attre parses Contrat ou quas contrais, it in des cas oti l De te petit pas, te is que ceu d' intervention , de compromis, de iuge metit et de seruierat, is re 'Meles selaves titia ruri sigale metit incapabies de ces actes et iis dii Exeo erice latae sit de famille , comm oti te verra ci-apres, D. 5. D. M UUM .
312쪽
292 I. IB. XII. ANDECΤARUM IT II semiates 1 enim solvi quoque recte potest, et novandae OblIgationis jus habuit et n. l. r. Gaius, lib. 5. ad ed. νον
Imo is quidam l putaut L 3 et de peculio actionem dandam in
dominum, si actori detulerit Servus jusjurandum.
Eadem de filiosamilias dicenda sunt n. l. 2. Paul. lib. I9. nil ed. S. IL Cui jusjurandum deferri potest p
VII. risco jure quasdam fuisse personas quibus iurare religiosuit, discimus ex Gellio Tales erant vestales, et lamen dialis :quibus proinde jusjurandum deserri non potuisse patet. Hinc fragmentum illud edicti perpetui : Sacerdotem esialexu, et L minem dialem , in vini mea jurisdictione jurare non cogam . Gellius, noci attic. X. 6. His personis exceptis, non attenditur personae qualitas quiniusjurandum ipsi deferri possit etiam patrono ac parenti. Unde Paulus Du quoties Pro ter rem 5 juratur, nec parenti nec patrono remittitur jusjurandum PDVter rem autem jusjurandum exigitur, veluti de pecunia credita quum jurat actor sibi dari oportere ' vel reu Se dare non oportere. Idem est quum de pecunia constituta jusjurandum exigitur . l. I . lib. 3 ad ed.
deserat jusjurandum , et servus urnoerit sibi deberi, non dubium est ser vari ius jurandum , sive liberam servus peculii administrationem habeat sive non quia per hoc iusiurandum conditio domitii melior efficitur. t contra, si servus detulerit iusiurandum debitori peculiari qui iuravit se nihil debere, ita demum iusiurandum servatur , si servus peculii administrationem habuit. 1 Huic servo scilicet qui peculii administrationem habet. id infra lib. 6. tit. . de nocation et sit 3 de solutioni6. 2 Ergo iusiurandum quod detulit, valere debet iusiurandum enim est
Instar solutionis erga eum cui desertur, et instar novationis erga eum qui
illud detulit citisse , dictis titulis. 3 Haec lex Spectat casum quo quaestio fuit an servus deberet refertque sententiam quorumdam Proculeiatiorum cui hoc easu putabant indistincte iusiurandum valere, quo is qui se peculiare ita creditorem dicebat servo us iurandum deserente iurasset sibi deberici haec autem sententia ita demum obtinet quum servus liberam peculi administrationem habuit, ut ex supra relatis eoibus liquet. Scilicet ut ex iureiurando quod detulerit , obliget patrem de Peculio 'periri de ac servus qui peculii administrationem habet, obligat ex hac causa dominum. Hoc autem plus habet filius servo , quod etsi peculi administrationem non habeat, obliget ex hac causa patrem.
5 Inriiurando calumnis quod parenti et patrono remittitur , opponitur
313쪽
ti Car lor Ihil a qualit poli re cevoi et Our change lanature dera' obligation I s. Ensin, α queique juris consultes pensent 3 qu i saut donuer
i 'action dii pocul contre te mailre On l' es clave a desere te ser
gion sisendat de preter Serment, comine notis 'apprenotis 'A ulu Gelle uelles latent les vestales et te flamine deIupiter, auxqueis, consorin sinient adlusage resu , t 'On ne polivait sessere te seruient.
De la ce fragmen deci' sidit perpsit uel Me ne forcerati sint os Nestales ni e lamine de Ii iter Myrgier serment dans totis es
fhre te sermen hin es clave sur On 6 cute, et que elui cicie prἡte , te ser men do it tre Observὐ sol que et es clave ait uis' ait pasci'administratiunde soni sicule, parce quem sermen re nil la condition de son attre meis leure Mais si au contraire Iiasis re te sermen au dsibileum, et que elui citur ne ieri devotr, e sermetit ne sera Observ qu'autant que et es lave
mais ceti opinionis' sit suivi qu'autant queri' esclave vati l 'administration de sonisiciale , comine On te volt par es tot ci-dessus rapport6es. C' est ,-dire , po urriu'it puisse obliger son phread'6gard de sonisi cute , parte serment qu'il a giarsi comiti uia es clave qui ari' administrationdera Ori psicule, obligo sola malire en paret caset mai h et gard te sis dis fiar deri' es clave en ceriu'il oblige soti phre encore bien 'lu'it,' ait pas 'ad ministration de son sicule. 5 L ferment concernant esserit de chicane, donici phre et te patron
314쪽
29 LIB. XII. ANDECTARII W ΤΙΤ. II. Super ea re lamen quam de iis nonnisi laeso eorum honore suspicari quis potest, ei jusjurandum non desertur; V. G. re si patronus libertam suam uxorem duxerit, non compelletur jurare de rerum amotarum judicio v. l. 16. Ulp. lib. Io ad ed. VIII. Non desertur autem usjurandum DI'. et qui rerum suarum administrationem non liabet.
Unde , re pupillo non desertur jusjurandum I n. l. 3 . . . Ut p. lib. 36 ad ed. 2'. on desertur etiam jusjurandum ei qui probabilem ignorantiam allegare potest ejus rei de qua jusjurandum deserretur. Hinc u heredi ejus cum quo contractum est, jusjurandum de serri non potest, quoniam contractum ignorare potest . aut . Sent. lib. I tu. I. g. c. Enimvero, si qui in alterius locum succedunt, usiam habent Causam ignorantiae, an id quod peleretur deberetur. Fidejussores quoque non minus quam heredes justam ignorantiam possunt allegare. Haec ita de herede dicta sunt, si cum eo agatur non etiamsi agat. Nam plane, qui agit, certus esse debet, quum Sit iusso testate ejus quando velit experiri et ante debet rem diligenter explorare, et tunc ad agendum procedere n. l. 2. de reg. juris. Gaius , lib. . ad Cil. VOV. EX regula quam statuimus, sequitur etiam quod procurator non compellitur jurare, nec defensor et . Et ita Julianus scribit, libro Io Digestorum, defensorem urare non compelli, Sufficere' que ad plenam defensionem, si paratus sit judicium accipere v.
l. c. g. 3. Ulp. lib. 26. ad ed. g. III. Ex quibus causis jusjurandum et quoties possit deferri 2IX. Musjurandum et ad pecunias et ad omnes res locum habet. Etiam de operis jusjurandum deserri potest 3 . Nec de injuria queri adversarius potest, quum possit jusjurandum referre n. d. l. 34. Quinetiam , quum quis ex suo jurejurando agit utili actione de qua infra art. 60, si ambiguum sit an uraverit, potest haec quaestio delatione novi jurisjurandi decidi.
lu5jurandum Proseter renas id est, illud quod de re ipsa interponitur an de-
eu tu necne. Hoc, quum nullatenus sit injuriosum , non remittitur. 1 Hoc sensu ut, si ei deseratur, non teneatur iurare. Caeterum , Si ei
delatum uerit, et volens iuraverit, jusjurandum ejus tuebitur praetor inst3,ri. I). Idem dic de caeteris quibus deferri non debeat. a Defensor luc est qui citra mandatum absentis, rei causam suscipit. ' Etiam de ea re , an praegnans sit mulier quae Carbonianam petr t. id infra, lib. 37. tu de Carbon edicto.
315쪽
VIII. Le seruientis 'est pas non plus dἡsser 1'. , elui qui ti a pasci' administration de se assa ires.s 'est potirquoi in ne dhyre pacle serment Dia pupilles 1 n. 2'. ii ne te sissere pas non plus a cella qui petat ali signer avecquelque probabilit son ignorance ara ζgard de la hos fur la-quelle lici' agit de rhter te seruient. C 'est Ourquo u e seruient ne petit tre si ursi ara' hsiritior de elui ave teque On a contractsi, parce qu'il peii ignore ce
En esset, u ceu qui succh dent auri iei et place 'une utre per sonne , ni une juste cause 'ignorance par appori a une demande
316쪽
296 LIB. XII. ANDECTARUM TIT. II. Igitur, si quod si juravit te deserente , non jurasse te dari ibi oportereri et adversus utilem actionem qua hoc quaeritur, an juraxeris tibi dari oportere, opponenda est exceptio iurisiurandi perimentis udestionem actione comprehen Saul D. l. 29. TrJphon. lib. 6. clisPutatio imH. X. Qui jusjurandum detulit, et delationem revocavit quod antequam praestitum sit, quandiu lis aut etiam appellatio pendet, sacere potest), postea illud iterum deserre non poterit . . II. Od. h. t.
De sectu delati jurisjurandi et relati.
XΙ Ι cui jusjurandum delatum est, debet aut jurare, aut jus jurandum adversario qui illud detulit, referre Dalioquin causa cadit. Nun re ait praetor tum a quo jusjurandum Petetur, SODer aut ju GV CO u H. Alterum itaque eligat reus ; Ut solvat, aut juret: si non jurat, solvere cogendus erit a praetore n. l. c. g. 6. Ulp. lib. 26. d. f. um alia autem et alia facultas reo 1y, ut, si malit, reserat jus iurandum . . . . . . Hinc Diocl. et Max. delata cond tione jurisiurandi reus Psi non per actorem quominus de calumnia di juret, steterito per judicem solvere vel jurare, nisi reserat jusjurandum , necessea
Nam si manifestin turpitudinis et consessionis est, nolle nec jurare nec jusjurandum referre n. l. 38. aut lib. 37. ad ed. Qui condemnatus est eo quod nec jurare nec jusjurandum re ferre voluerit, si co utendat non esse recte delatum jusjurandum , appellare potest: et, si judex appellationis recte delatum jusju-r3ndum pronunciaverit, hoc ipso sententia confirmabitur ; sin male delatum censuerit, causam dispiciet, et Sententiam emendare poterit. l. CHult. Od. h. t. Quod diximus, jusjurandum quod desertur posse referri , de eo quod in iure desertur accipe. Nam re jusjurandum quod ex conventione extra judicium desertur, referri non pote Sin. l. 7.Ρaul. lib. 8. ted.
XII. Et haec quidem de jurejurando quod desertur.
Jusjurandum autem quod refertur, praecise oportet prae Stari. 1 Hoc dicit de reo, exempli causa Actor enim , quum ipsi desertur iusiurandum , similem habet facultatem illud reserendi Put mox videt, . a Qui iusiurandum deseri debet iurare se non columni re catis id δ'
re ut per eum stare noti debet numinus hoc jusjuraudum de calumΠι inter D OD at, ut id et, intra art. 5.
317쪽
Si elui qui a sit condamn potir uoi resus de rhier u dersiisere te seruient, prsiten d uerae seruient ne tui a pas sit re gulthrement desdrh, i petit appeter v jugement et si te juged'appe prono iace que e serment ut a sit rhgulthrement hisirsi,
1 On arte duraesen deur poli citer uti exempleri a te demandeur a galement la faculi de sisdrer te serient qui tui est εsiarsi comme on leverra bient di.
318쪽
298 LIB. XII. ANDECTARUM IT II.
. Et si is qui petet 1), conditione jurisjurandi non utetur ciu dicium ei praetor non dabit: aequissime enim hoc facit, quum non deberet displicere conditio jurisjurandi ei qui detulit . d. l. 34. g. . et si is .liem notandum quod, quum quis detulit jusjurandum et ipsi
relatum est, non est provocalioni locus. . V. d. l. penult. cod. h. t. Regulariter tale resertur jusjurandum quale delatum est. v Non Semper autem consonans Si per omnia referri jusjurandum quale
desertum forsitan ex diversi tale rerum 2 vel personarum 3 quibusdam emergentibus, quae varietatem inducentci ideoque si quid tali incidorii ossici judicis concepti hujusce modi jurisjurandi terminetur . g. 8. XIII. Hie quae de utroque jurejurando et quod desertur et quod res orlur dicimus , ita coria plectitur Ulpianus Quum res in jusjurandum demissa sit, judex jurantem absolvit, reserentem
audiet : et, si actor uret, condemnet reum : nolentem jurare reum , si solvat, absolvit mon solventem condemnata ex relatione non jurante actore, abs Oixit reum . . P. d. l. 34. g. m. ARTICULUS III.
Quomodo , ubi, et quando jusjurandum debeat inter on pS. I. Quomodo jusjurandum.
XIV. Gurari autem oportet ut delatum est jusjurandum Caeterum, si ego detuli ut per Deum jurares, tu per caput tuum jurastin. l. 3. g. in Ulp. lib. II ad ed. ii Vel siliorum tuorum n. l. 4. Paul. lib. 8 ad ed. v Non erit ratum habendum jusjurandum n. l. 5. Ulp. lib. I. ad ed. Quod si is qui jusjurandum detulit, non determinavit per quod iuraretur, et u si de qualitate juramenti fuerit inter partes ubi latum, concepti ejus, arbitrio judicantis est . d. l. 34. g. 5. XV. si Qui per salutem suam 5 jurat, licet per Deum 6 jurare videatur Crespectu enim Divini numinis ita jurat attamen
i Et cui usiurandum quod reo detulit, a reo desertur. et Puta, delatum est iusiurandum per salutem Caesaris, et quo tempore refertur, non jam vivit Caesar. 3 V. G. Si Iudaeus detulit Romano ut iuraret per Iovem, non debet ei reserri iusiurandum sic ut et ipse per Iovem juret riuum Iovis Numen non
Id est, formula iurisiurandi. 5 Puta, hac formula : Ita mihi Iupiter Pro tuus sit. 6 Scripserat jurisconsultus per L femuaribonianus substituat Per Deum.
319쪽
le demandeur 1 resus de rhter te seruient qui tui a i rhursi paruerasis en deur, te prsiteli ne lui Onnerat Oint 'action , e quies en esset rhs-justeri car celui qui sissere e sermentis oti ad Versa ire, ne petit a resus er de te prhter lui-mhme . Ιl aut ussi observe qu'ilis' a pas te ira 'appe lorsque lesermen a locisis sit si h elui qui 'avait sisyrsi. Le sermen est sigillihrement si Di si telinii' illa silesith sero re aisi D'estias toti jours scessa ire de rosiare te sermoni de a me me manipremuli a thrasisse res la diversit des hoses et ei a qualitsi des person nes 3 peia vento apporter uel ques varioth dansces cas, c' est ali juge de si termine de quelle mani sire te serment sera sis dro o. XIII. Ce que nous avoris di dii serment siliarsi et hiarsi se troiave aias si traii par Ulpien comine suit Ors tu'on ei Vienta 'affirmation par ferment, te juge abs out elui qui 'a rdisi, ut 'admet a te sisserer; et si 'est te demandeur qui 'a proto ii condam ne te sis en deur. Si te do se deur resus de rhter e Serme ut, et consent a payer i l'abso ut maica si aut par ut 'ossisi te pate-ment , it te condam ne Si te demandeur res use te serment qui tui est resersi te defende ur est abs OUS D.
Comment, Ou, et quandiae sermon do is auoir lieu.
S. I. Comment te sermen doli in eroenim
io te su ii par celle de vos ensans Gre Otre seruienti 'aura aucuri esset D.
Si elui qui a sis drocle ser mentis' en a pas si termin la forme, et u Sicles parties ne 'accordentias a cet gard , 'est ali jugera statue dans quel sens it sera conqu, et ixerci manthre Ont On
6 L iurisconsulte avait dit her Iocem Triboni euka a substitu Per
320쪽
si non ita specialiter jusjurandum ei delatum est, jurasse nou videtur; et ideo ex integro solemniterii jurandum est . l. 33- Ulp. lib. 28. ad eiu Quod si exegi ut per salutem tuam jurares, et jurasti, Sta
Omne enim omnino licitum jusjurandum per q)aod voluit quis sibi jurari, idoneum est: et, si ex eo fuerit juratum, praetor id tuebitur . l. 5. v. quod Si. Ulp. lib. I. ad ed. AEVI. Divus Pius jurejurandi quod propria superstitione juratum est, standum rescripsit n. d. L . . . Hoc tamen sic accipiendum, nisi haec superstitio publicerim probata sit. Unde Ulpiauus Sed si quis illicitum jusjurandum, detulerit, scilicet improbat e publice religionis, videamus au proe habeatur atque si uratum nouisset Quod magis existimo dicendum . . . f. 3.
g. II. Ubi et quando interponendum sit jusjurandum Z XVII. Ubi iudicium acceptum est, aut ubi quis illud accipere
teneretur, jusjurandum interponi debet. Caeterum qui non compelluntur Romae ud hium accipere, nec jurare compellendi sunt ut legati provinciales n. l. 35. S. I. Paul. lib 48. ad ed. Illud notandum est quod re ad personas egregias eosque qui valetudine impediuntur , domum mitti oportet ad jurandum n. l. 5.Paul. lib. 6. ad ed. XVIII. Jusjurandum statim atque desertur aut refertur, debet interponi. Ex causa tamen spatium conceditum unde Ulpianus de casu quo re delatum est usjurandum, ait u Quid tamen si ideo dicat se liberatum, quoniam Stichumque in promiserat, putat decessisse ' on erit lutus per relationem : Et ideo ex hac causa putat Marcellus s et recte haut remit tendum ei jusjurandum , aut spatium dandum ut certio retur , et siCjuret n. l. 3 . . quid tamen. Ulp. lib. 36 ad ed.
si Hoc iusiurandum solemne dicebatur per ocem I idem. Qui iurabat, silicem tenens haec solemnia verba dicebat si sciens fauo , tum me Dieviter, salo urbe arceque , bonis ejiciat ut ego hunc lapidem FeStu4, in verbo lapidem.