Novi commentari Academiae Scientiarum Imperialis Petropolitanae

21쪽

IMPERATORIAE SCIENTIARUM

ACADEMIAE PETROPOLITANAE. Longam de utilitates Hiberalium disciplinarum et

artium regnis rebusque publicis instituere Orationem superuacaneum . videtur neque tamen alienum suerit docere qua, Fotissimum vix eae tractari et in patriae commodum monuerti debeant PETRUS

sciplinarum tum ingenuarum artium, Academiam formandam , animum adpulit . et quae de instituenda Scientiarum Academia proposita suerant, publica auctoritate san- ciuit, dilato interim academiae artium stabiliendae consilio. Ceterum auspiciis gloriosissimae Russorum Imperatri- eis ATHARINAE , etsi undamenta sitis firma utrique proposito tenendo Videbantur Osita , tamen nondum tanto fui dignos instituto vel Scientiarum vel artium Academia tulit fructus, legum videlicet ignara , necdum certa Ermula constituta, quid cuique sequendum quidue fugiendum , quaenam cuiusque conditio , quiue aut quanti sumtu in quemque rogandi essent Qtiibus incommodis haud iubie PETRUS Imperator, ac post Eum ATHARINA Imperatrix obuiam cissent ipsi, misi morte praeuenti suissent.

22쪽

ACM,VI DUAS COXTINET CLASSES, QUARUM A TER SUO SIR NOMINE CADEMIA , ALTER NOVO VOCABULO UNIVERSITAS ADPELLATUR. uperiore Agnimatione Academia es coetus doctorum mminum, qui de rerum natura et essectibus miris, φιae uni in hoc niuerso corporum , inquirere , et quae ipsi norunt, aliis demonstrare, denique maturiores ingenii foetus in lucem edere satagunt. Igitur dignus Academia .ir non contentus es cognitione rerum iam maeniarum , progreditur sterius , praeclari alicuius inuenti minor ipse , et certe particeps. Ex quo adparet, academicos Ciros indefessio studio teneri et adnotandi, quae sunt memoratu dignet,vie legendi idoneos scriptores, et componendi libros. Neque vero, qui se totum in hac ιra consumserit, erudiendae vacare pote1 iuuentuti Sunt igitur Academici, docendi muneris expertes, nisi s ust habeant penes se iuncto rion Cocaba insignitos , aut ludiosius pecusiari suae curae traditos sunt item Profesbres niuersitatis , qui docendi munus su tinent de quibus inferius , quum de Universitate

sermo erit, agetur. Ceterum si necessitas exigat, ima alienum Gyti zbit ab insituto Academicus , et niuersilii operam suam commodare , modo ne an cura tam ab aliistisque grauioribus negotiis auertat. Iudiciis et in totius negotii penes Academiae Praesidem es9.

Nemo es, opinor , qui instias ire audeat, homines peritos cursus conuelium corporiau, et nauigationis et Geo

23쪽

graphiae , quum terearum orbis , - patriae suae, uiae, re o magno ess P et adiumento et ornamento. Igitur in republica academis prima classes es pronomorum et Geo graphorion. Sunt enim ii, quorum ex scholis prodire soknt rerum maritimarum peritissimi, qui non oluin terrasque tracciusque maris , coelumque pro fundum deseribere , sed et interdum Gncula rerum perrumpere , novosque , si s0rilina adsit, nobili usu et felici succes, detegere orbes queant.

Luamuis ut brum Imperium solum habeat herbis, plantis, lapidibus , alibus , metallis gwnendis prae aliis terris

longe o cuni fimum, atqlle adeo multa quum in Cisceribus, tum in super icie terrae deprehendantur, quibus curis naturahuM rerum inlic ligatores ingenia exercere posui tamen Multo maxuma hominum pars earum rerum , quarum uberem nobis largitur prouentum , nomina et adpellationes, ne re Cirtutes et emcacitates satis nouit. Igitur opus salia ille Physicorum , quae quidem conflabit Bolanico eodemque rerum naturalium inu ligator hylorico , Anato coire et Chemico.

Etsi satus regiminis politici, artes , publicae opifeum

cinae , exercitus, lases , commercia cum teris , cetera denique in inperio satis Ialua se ideantur , tamen Pico ferueutur , quae recte conytituta sunt, opus 1 quibusdam adminiculis. Opus es, P. 1. Curiis machinis et infrumentis bellicis quum perifris exercitus tum Wibus classium adcoHModatis Iaceo arbitectonicam ciuilem et militarem, a taceo

24쪽

tace artem fundendi tormenta bellis , repurgationem fossa

mur, tu uinum, et alterius in alterum derauatibnem omitto et cinas pannorum quum seri 9rum tum laneorum, praetereo agriculturam, vetos et innumera alia, quibus eget ciuitas. Ouapropter tertiam duabus prioribus adiungi pia cet, lassem idtacet physicam cum math alica coniunctam, eamque occupabit Academicus , rerum naturam, ri' que naturae rerum essectus d Instrans experimentis itemque alter Mechanicus , cuius partes erunt Gogitare varia instrumenta et machinas rhitectonicae quum militari tum D Uili adcomm9datas.

Isas , quas modo recensui rerum naturalium disciplinas, regnis rebu que publicis ti siwas esse , nemo sanus, opinor, negauerit. Verum sunt nonnulla , quae perseectiorem redde re ogint flatum Acad miae , si addantur , ut , examina ponderis atque mensurae, rerum item naturalium et artiscissurum inter se aequationes. Igitur ad scendus est, ma- Ihys sublimiori totum qui sese tradidit, cuius partes erunt reliquorum problemata academicorum soluere, et expedire praeterem, si qua orte aliunde missa proponantur Vlican-

Porro requiritur, qui Academicorum res Mylas memoriae tradat Secretarius , cuius de scio dicetur infra.

In confortium eademicornm ordinariorum recipiuntur et onorarii, quos et bos munere Academicorum sunm --

25쪽

rum est quocire quum ipsis mitten in gravioris patini momenti heuremata Academicorum sententiam suam de iis

proin re ne Cereantur , neue gruuentur , quae ipsi commenti sim egregia , cum Academia o m inicare. Quae Ct aequiore animo faciant, stenditur singulis Acroramentum, quod tamen ducenosum summam rubefDrum excedere non debet. Neque ero plure quam decem eodem tempore

optari Cisum es hi ii quidem , qui sunt in praesentia

academici honorarii locum quem to ni tenebuut Camrum Academia id aget, C deinde eae praecipuis Europae regnis , rebusue pu9licis eligantur sngligi , quorum in Ierio commercium iterarium per nivei jam Europam et eat. Praeter sos decem , quos dixi honorarios , rasi si i sum fuerit, licebit et alios eruditione claros et illustres nobilitate Ciros , quamcunque demum disessinam proMteantur siue vis fuerint, sue peregrini, titulo honorariorum recipere, Mepto tamen honorario.

Sunt ergo in Academia Scientiarum decem ordinarii luos abolita Professorum adpellatione , nominari deinde placet Acadewicos. Sunt praeterea decem honorarii. et ii quidem extra imites Russio Imperii. Hi omnes in id nice imuisent, Ct quae ab natura et arte prosciscuntur, ad summum persectionis provehant fastium.

ademieo adiungitur Adiunctus, suo quisque Academico operam rabiam Cicariam. Itaque Academicus cura habebit Adrinoli, et Adiunctus ita sese geret, Ut dignus eua- a dat,

26쪽

dat, aliquarido excesserit Academisus, in eius Acum succedat. . Praeterea radiunctus in rebus ad di φει navi Dam Dectantibus Academico suo erit pro interprete.

Quum tale collegium conset viris eruditione praecellen tibus . qui claris ingenii oetibus orbi litterario luia sua

dudum adprobauerint, neque tamen alio pacto euocari queant nisi mutua ligulatione, manifeylis es, lipendia in eos aequis portionibus conjerri minime pos , P aliis vinora, maiora aliis pro re nata dari oportere. Porro gliressi dignitatis auge Idae nulla aut exigua dinosi sit via , 'icommodum issio niιηνicentia conlpensandui Cidetur. Sed GD trima et ius erogandoru salarioruin es penes Praesidem qui bene vel itos e praemio Cel auctiori stipeirio sciet, modo liberalitas is expe)sa; uin modum, qui aiestatis Imperatoriae auctoi itate consitutus es, re excedat Pari nodo diis forum alii ob aliis distinguendi sunt et orion quidem , qui LXu et menta to; petit, praIsitus coercenda alio rim autem , qui in rebus gerundis frenuam naua P veram sole=at, sole; tia benescio 1 mmireranda idem , inprimissi aueant tesimonia Academicorum.

DE OFFICIO ACADEMICORUM ET ADIUNCTORUM.

Academicis, Adiunctis , Imriuersitati , Cancellariae et ceteris , quotquot sunt, cadentiae partibus , constitutus ab Imperatoria Maiestate Praeses auctoritate p= ae6 , omniumque erui curam ininistrationem et regimen tenet. Dante

27쪽

ante omnia videbI , ne recipiantur , qui nullius sunt frugis, neue impensae rusra fiant. Ceterum Academia Scienti rum et artium more aliarum in Europa Academiarum sus auspiciis et tutela Imperatoriae Maiestatis et sub uela Praesdis , ab aliis iurisdictionibus libera et immunis agito, nec nisi a Praeside , aut si is absit, ex Academiae Cancellaria edicta Maiestatis Imperatoriae accipito.

Ad isendi cademici aut ab Academia remouendi potestas et iudicium penes Praesidem esto.

Et eruditione insignem et moribus egregium bonumque virum decet esse , quicunque locum Academici sedi I siue Rusorum ex gente fuerit, siue aduena. Adiim forum tamen eae grege nemo nis russicae gentis esto. Neque Cero quemquam in Academiam, siue Academici siue Liuncti partes tuendas poscat, recipiendum puto, sispectinenali di doctrinae suae orbi erudito senderit.

Primipio euiusque anni, hoc es, primis Ianu rii diebus quilibet Academicus in congressibus academicis demonstrare debet, quae qualiaue sui illo anno sibi proposuerit periractandari et quarto quoque mense, quum tempus inflat repraesentandi salaria, codicillis nolim Incere debet Praesi , qua praestiterit ipse , quantosue progressus secerit AdiunctuS, laborum eius o S.

28쪽

Aeroases eademicae singulis dierum hebdomadibus ternae sunto. In congressibus Academici commentationes suas ceteris corum riunto, ordine quo qui que receptus es, et eas quidem ab hora nona ad duodecimam. Si quisifortationem suam legendo nondum ab oluerit, reiiciet eam in proxime sequentem congressum , non exspectato tempore Ci is ιae. Adiunectis ententias suas expromere libere aque cum Academicis ad eandem mensam adsidere licet.

Quilibet Academicorum id proprie aget, quod suarum

es partium Itaque non opus es, Ct C. g. Mathematicorum linea moretur Bolanicus , aut Anatomicus coelum curet Apronomoras .a .

Nulla heuremati Academicorum quamvis egregie c9gitata , et ' commentarios Academiae cientiai in is usu Praesidis referri pisunt. Etenim Academicus , nedum Adiunctus, nihil publicorum negotiorum attrectare potes, inuit Praeside, aut , se is absit , Cancellaria.

Vt autem magis e Coto procedant omnia , Academiae Secretiirius ephemerides conscjet rei uin ab Academicis gestaruum finde digeret doctas Academicorum cowmentationes et inuenta, quorum nihil e tabulario aufferri potes sine hirograph mu commercium litterarium in ii. Det cum iri Irina prassantibus irew9 or hiabit omnia

29쪽

emma mandata et edicta, quae a Praesis, ve si is abst, ex Caneellaria mittentur. Quae ut o Idiussant, adiungitur Secretario Tabularius.

Et diarium et commentationes Academicorum , deni eomnia , quae ex is coetu in lucem proferuntur, latine aut russire scribi debentri gallica autem germanicaue lingua nihil quicquam publicarum rerum traditon

Si qua Academico intercesserint negotia cum soro alieno , de istis communicare debet cum Praeside , aut illo absente cum Cancellaria. Neque enim India Academic rumstrepitu ciuitatis aut tu diu sorens turbari conuenit.

Principio cuiusque anni Praeses per Secretarium mblicabit problema, quod erudito orbi soluendum tradet, proposito praemio , quicunque seliciorem prae ceteris solutionem illius argumenti exhibuerit. Tractabuntur autem is exemplo et more aliarum Academiarum.

Comme)rtationes, et quae quisque Academicorum praeclara excogitauerit alia Sec naris Academiae pye sua manu aleruanda tradet, I ngrapho a eo a Ito. Is deinde cauebit, ne rιid horum pereat, elie est tmenitimccpiat. Si quae Iacta sunt ea perimenta in aedibus prium

tis ei insitu debent iterum , sed publice , sed praec Ante

30쪽

De controu rsus , quae sorte inter Academicos exorienis tur, disceptabunt modesse, ut graueis scet viros, qui reuerentiam habent et famae et loci. Eos autem , qui praeter opinionem mutuis sese lacerabunt contumeliis , Ac demiae Serenarius interpellando ab iniuria cohibebit, μterum rem integram apud Praesidem deseret.

Academicorum quotquot sunt, recens editos suae professionis libros legunto suocirca simulac resoluerint di- statos , poscere eos ex bibliotheca , et adnotationibus si Lurare , et quae Cis fuerint alicuius momenti, cum ceteris sodalibus communicare debent. Et eas quidem adu9t tiones, dummodo sit operae pretium, Praeses in ruspicum sermone conuerti, preloque subiici iubebit.

et s.

Si quando resoluerint Academici de nouo aliquo experimento , is , cuius interest, frequρnte Academicorum coetu illud sub examen reuocare diligenter , rerumquP mmentis atque ponderibus adcurate penstatis , in ephemeriaes, qui quid de toto negotio iudicauerit, inserere debet. Praeterea Academici component libros, argumentum artis et solertiaesuae, qui rei russcae et decorisint et emolumento et20 quidem libros russicere iatque imprimi res interes. Nullus tamen liber