장음표시 사용
61쪽
Iohanni videlicet Sophilico, viro quippe admirando, suaque in elato famosissimo. Ii in expositionem Avicenne Galeni et Hippocratis quam plurimum valuit. Cuius et adhu exstant gloriosa per magno in honore habita, re Cipueque Cocle ille, quem in expositionem Vigesime prime prinCipis nostri Avicenne mirum in modum edidit Ossa Cuius operosa et elevata tumba Cathedrali in ecclesia etiam non parvo Cum ornatu Claudit . Quinta sit admirandi viri Iacobi de Donclis, qui admirandum et laboriosum opus Congregavit, Agormatorcm de Dondis dictum, Cuius theorice et practice non medioCris doctrina fuit. Hic autem Agore ator liberit Italis et Germanis Cariis existit, ut, qui praCti Cante Sunt, absque eo nonniSi magno Cum labore operentur. Quod si fames ut litteris locus daretur, eum tertio in loco collocare minime dubitassem Ossa Cuius in elevata tumba arce Iohannis Contigua iacent' Sexto autem in loco glorioSum nostra in late vini Antonium Cermisoni filium Padue ex Patava natum cum his collocabimus. Qui ita in theoricis floruit, ut matutinam sedem ordinariam digne CCuparet, indeque famosissimus habitus sit, et tanta fuit eius stupenda prudentia, ut in practica Suo in tempore Cetero omne Superaret. Post se autem consilia quedam reliquit magno in honore habita. Cuius ossa apud genitorem suum eademque in Cappella sepulta sunt Septimam ero.
sciens marem e sicho, ol. XII; a su cio non possiam ancora iudicare con certeZZa. f. anche quanto
Cf. p. 37, . . Cf. p. 38 n. 2.
Antonio Cermisone apprima maestro, o collega eo amico de Savonarota cf. SEGARIZZI, s. D. P. 37, godesse fama ella prima meta de sec. XV sopra gni altro medico ello Studio passovano come provano norifici documenti, a fiducia in tui post da veneti patrigi, che cos di frequente ricorrevano alla sua arte, cf. Arch. di Stato in Ven. Ma Hor Cons.-Vrsa e Sen.-MAE, Teg. gs-6o, e 1 Consist Ii suo favorevolinente giudicati allo SPRENGEL, p. u. Vol. IV, p. 37 I g. da DE RENZI, or ciri Vol. II, P. 374 gg. dal HIRSCHEL, os cie. p. I 8. Era figliuolo de capitano artolomeo, es P. 33, e . 3, naeque a Padova, dicerat Nostro, da maere paclovana;
alia qua notigia i Gloria oppone si i monumenti che lo dinotano sempre a Parma come i suo adre , Notisi per che ne documentiis feriti a Gloria, quando 'hinclicata a patria, questa si riserisce at adre, ii quale, Sappiamo Venne presso a Padova. nolire it Vergerio aveva gia chlamato cistaclino pauovano Antonio, cf. P. 33 n. 3, e Padovano io diranno I BIONDO, MIMUIustr. In opera, Basileae, Iss9 vol. I, p. 382 ed ilFACCIO, De iris iII., ed. Melius Florentiae 17 3, P. 37, come de Padua detto negli ut deli' Universit equando id volt fu letto ne confinio delia citth, cf. Arch unt dei useo iv d Padova, Aeci et Cons. volt.
III, p. 24r so perin i discendent cli Antonio ne conservavano a Verona gli scritti e perch distiniamento iteordato a Corte , e 1 GIULIARI, MIM Leuerae. verones a eadere de sec. V, Bolo a I 876 p. I.
vero Sol tanto chera Cermisone aveva possedimenti Miterritorio Veronese, cherali furono devastati durante Iaguerra Veneto-Vigo eu et I 38 cf. Arch. I Stato in
memoria et suo sepolcro, ch anche o SCARDEONE, os.ci . P. O9, Pare si assidi in io unicamente a Savona-
Come promotore assente, sors Per malattia, of Arch. della Curia vesco v. di Padova, Diversorum, a. 436-I4 I,
che obbiam crederio morio prima de a seriembreuello fesso anno ulla sede 'una domanda falsa agit erecti alla ignoria, cf. Cons. Miisti, reg. 2 C. 9 P. Soggiunger ancora chera figlia de Cermisone, Caterina, ando pos a Francesco di Lodovico Buzzacarini, eche per ii matrimonio tanto onorifico Antonio de amplo, che aliora studiava diritto civile in Padova sua patria,Cf. Diversorum, a. I 33-I 3 , c. I t. dedico unyecloga alnostro medico chlamandolo fortunate seneX, per Vere
.... erae sene sensus mafurus et ani
δε ensi fatrias virtutes Deus anheor, Infensus stadio eo sapientia iuris
cod. Marciano Ias. I. Ioo, c. 23 r.-f., ove hara data 3 novembre I 33. 'ecloga st uncti in due codici dena bibi. Regia dimonaeo n. 78 e 362, erroneamente lesbiolatar De felicibus nuptiis Antonii Cermisoni , edera ella ibi pubblica di Basilea pur erron cumente intitolata 'Antonii emisoni ecloga de felic bus nuptiis , cos icin il EZZANA, Ioc est. ne credette daV vero autore1 Cermisone). a Antonio de amplo non m uon prolata negli auguri, iacta poco appresso a margor 3s il ecchio e celebre capitano Lodo vico Buzzaca rini des figliuolo Francesco, Involt nella congiura di
62쪽
duxi contribuendam laidasSari 'utavo, quena Fortiviensis nOSter Commemorat, quem et digne Commendavit. Hi enim suo in tempore floruit, et Fortiviensis Concurren durus a stimuloqu8 erat, neque minor ei PraCtiCe quam theori Ce notitia fuit . Exspostea sedebit Sophilicus ille et ingeniosissimus Galeagius, mi Chi receptor splendidus, Cui non parva fuit utriusque facultatis notitia. Ili enim suo in tempore Claruit famosissimusque liabitus est, Studioque in Viennensi multis in annis ordinariam medicine sedem suis in iuvenilibus annis CCupavit erato ueillustrium ducum Austeri Ch magno Cum stipendio gloriosus Physi Cus. Qui, Cum ad annOSSCneCtuti se CCedere sentiret, ad OCCupandam ordinariam matutinam Redem adue se Convertit, ubi et Fortiviensi magno Cum honore strenuus Con Curren factu8 At. Hi poAt e reccitus gloriosas et memoria digna in primam quarti Avicenne reliquit. Cuius ossa ecclesia l0 possidet remitana eis nanque nimi SumPtuosa atque Superba arCa Paratur, multi Cum
imaginibus Sophilicorum ornanda' Non parvo est et fuit urbi nostre ornamento de idogenerosa domus, que tot illustres artium et medicine doCtores habuit. Et, ut animorum suorum generositatem plane intelligas, o in loco Antonium de ido, virum quippe divinum, Com
memorabo. Nam Cum liberales artes nostra in urbe evanuissent Parisiusque florerent, ad eas 5 subtiliter Capessendas, Cum nimium generOSi animi foret, Parisius prosectus est, ubi Cum arteSipsas mirum in modum adeptus esset, Paduam ad ea legendas publicandasque venit. Qui, cum ingenii non mediocri Subtilitate vigeret, studio medicine se Contulit, in eoque tantum profecit, ut, quo medi Cine CrupulOSOS Odo Ceteri Silentio pertransibant, ipse primus eno-
claverit. Hi plurima memoratu digna in medi Cina Conscripsit, quibus poster se plurimum 20 decorarunt . Et ad practicos me magis Convertens, ut his finem 1aCiam, quos theoricos sequi iure quodam arbitror debere, Cum his in ordine hos Collocabo viros memoria et gloria dignos. Et in primis undinum Patavum nominabo, Con Ciliatoris nostri Carissimum sodalem, qui in opera practica plurima ConscripSit per M. Et postea Gabrielem de Dondis, Cui preter medicine notitiam tanta fuit astronomi familiaritas, ut Alphonsi regis tabulas diminutas atque 5 intricatas ostenderet novasque ConfiCeret, quibu et moderni utuntur astronomi Cuius ossa cum suis magno cum ornamento locantur L Deinde Sedebit IaCobus de anetinis patavus, michi gloriosus patrinus, vir ingenio Subtilissimus, famoSusque practicus, qui post eius lucem commentum, honore dignum et Carim a OStri habitum, in quartam primi Principis nostri
Io primam Cod. prima Marsilio a Carrara, surono iustigiati, cf. IVA, Veneria, Sca seeri e Carrareri, ROVigo 1899 P. Io I gg. e 3I. brighe ebbe pol ii Cermisone, iacche, confiscatici benide Buggacarini e sapendos cheri' inventario 'essi erat man della edova di Francesco, fu ordinato a Ret- tori di Padova di faminare causamente Caserina e lo
atio ui clemenga uso per la ignoria in quei momenticli crudele reppressione avendo deciso, attento casu et parvo tempore quod ipsa I forin J stetit cum ipso viro suo, quod eidem filio dicti magistri Antonii, ul-
tra dotem suam coreda et dona eidem facta tempore transcluetionis sue, clari debeant et relaxari etiam om nes suas vestes ae omnia sua ocalia que et quas habe- bat cum dicto viro suo, quod erit cum fama et honore μ nostri domini , Cons. Missi, eg II, C. 23 t.). Mucio non hastava alia venova cliventita adrei'una figliuola postuma, e it ecchio Antonio ovette accogliere press di se te due misere Sennonch neminen te con-cligioni nangiari de Cermisone erano floride ne I o,dovendo egii pure pensare ad altri due giovani figliuolied essendogli stati devastas i suoi possedimenti ne Veronese ricors aliora alia ignoria che concedeste alia figliuola climaterina un terreno in Saonara gia di pro
SCHEL, os. Cit. P. I HAESER, Os . it. P. 333 gg. per conto nostro offerveremo cherat avonarola pecca
qui 'esagermione, percii ii celebre contemporaneo di Pietro 'Ahano non acque vera mente a Pactova, masottanto vi oggiorno a Iungo ne I 32 appare anchei u elenco di abitanti padovani. Cf. p. 38 n. a.
63쪽
lorioSe Composuit. Cuius OsSa pulCra quadam in Cappella Eremitarum CClesie magno Cum
ornati sub marmoreo lapide iacent L Expostea IaCobus de Arquado, vir quippe sua in elate gloriosus a strenuissimi Ludovici Hungarorum regis physicus, qui et Plura in PraCtica opera Composuit, Commentariaque de alimentis Galeni luculenter edidit, que vidi et legi. Hic Col- legium sancte Catharine edificare fecit, eique tot uberrimos fructus post se oliquit, ut cleCem scholaribus medicine studium dantibus expense sufficerent. Cuius ossa quadam in Cappella ex Circumdantibus altare maius Antonii nostri deposita iacent' Gulielnrum Sophilicum Marsilii filium non preteribo, qui suo ingenio a doctrina tantum valuit, ut etiam iuvenilibus suis in annis serenissimi Sigismundi Hungarorum regis glorioSus phySi Cus factus Sit, Cum eoquel multis a multis in annis convixit, tandemque eo in loco vitam Cum morte CommutaVit . Danielem Sophilicum iuniorem cum his locabo, qui post relictam patris luCem, Sedem ordinariam et matutinam Bononi magno Cum honore occupavit. Que res autem prius et expOStea nemini alteri medicorum forensium contingebat. Hi doCtissimus, hi gloriosus nimis, hi magnificus, liberalis, et inter medicos sui temporis veluti medicorum splendor habitus est. Queml et Alexander, et Iohannes XXII sibi gloriosum physicum et Ompatrem maXima Um dignitate Olebant. Huius autem ossa, populo Consentiente, apud pedes Marsilii patris humili Cum reverentia iaCent . Taceo Zamboninum nobilem de ago, Rigetum de Licto, virum equidem ingeniosissimum quorum opera gloriosa adhu exstant, que vidi et legi si Iacobum de Salgeriis , pluresque illustres alios, quos Si nominare Voluero, una mi Chi dies non sumCeretu20 tanta eSt eorum preClarorum virorum Copia. Non tamen postergandus est vir ille patriCius Pros- docimus de Beldomandis patavus, qui tantum se mathemati Cis artibus Contulit, ut non mediocris musicus atque astronomus sua in elate habitus sit. Is enim Iohannis de ' uri atque bi Li . IIGBoetii sua in musica dicta quam luculenter aperuit, tabulaAque singulares in astronomia edidit, quibus et nostri utuntur astrologi, nam intricationes atque regis Alphonsi brevitates are C 25 mirum in modum aperuit. Cuius veneranda Ma ecclesia Dominicanorum non RTV Cum honore Sepulta tenet 7. Quid autem de septimo ordine a me diCendum sit, sepe hesitavit animus , nam, Cum e Corrupi ConSuetudine mortales in Contrariam partem Sentiant et, quod vetustate firmatum CSt, laudabile Semper esse Censeatur, vereor, ne aut ignarus, aut amen a popularibu negligar
30 Sed quoniam veritati locus dandus est, magisque a Sapientibus quam a PoPularibu equum iudicium sit expectandum, statui de his si loqui, ut veritas honestati non dissonet, et paCeeorum, qui Sanguine generosi sunt, de ipsis ample loqui minime dubitabo Existimant quidem Sanguine generosi insigniorum militie assumptione nobilitari magis quibus ob preteritorum
Di ambonino non mi u possibile trova no ' s. . , . I dove si te parola deli' importana Alale, mendi per Enrigerio io s. p. o n. a. a attribuit alle varie discipline.
64쪽
e. suorum eximia aut laude aut virtutes in privato loco insignia militie contribuuntur Contemplentur autem prius, si ea lignitate digni sunt, Cum militia it privata dignitas, que non Suorum Sanguine, non Pretio, Sed virtute emitur. Est enim militia virtutis premium non enim hereditaria res est Sed cum nonnisi certanti Corona danda sit, si neque militia vera ni Siliis, qui rei publice servande operam Hederunt: ad patriam mervandam, Tarente8, inmiCOS. et viduaS, PaupereS, Pupillos, oppresso digne Contribuitur Nam militia vera abAque pugna eSSenon Contingit. Neque de ipsis secus dicam, quam de his dicendum sit, qui, que aliena Sunt, non verecundia Commoti sibi vendi Care querunt. Et hos equidem degenerari magis, quam nobilitari putandum est. Intelligantque plane populares, a quibus venerari XPeCtant, ut in iudiciis eos denigrare magis hosque absque militia honore digniores esse predicant. Quam l0 Sententiam nonnulli Sanguine generosi, et usque ad hoc tempus, magis Commendarunt Neque Civitas nostra innumerabili talium Copia Caruit, quibus et digne sedes in postremis designate
Sunt, quos silentio pertransire honestius duxi, quam eo Si turpiter Commemorare, Cum umbra Sint et militum Verorum Simulacra Hi etenim, Cum opera memoratu digna non geSSerint, Sed
Canibu et Vibu omnis Sua cura fuerit, Si postergati eorum fama sepeliatur Verum Cum l5 Paritas in Ceteris non Sit negligenda, id arbitrabar dignum esse, ut quandoque ex militibus talis generoso non militanti cedere debeat. Mue res et in doctoribus audienda est: nam illustri medico legetim interpres quandoque locum clare non veretur Fortassis obii Citur, quoniam honor non homini, sed dignitati debetur, nam, ut supra Ctum St, dignita8 que munquam virtute caret, habentem honore dignum facit Id puta a me concessum. HI etenim non digni 20tate pollent, sed insigniis militi tantum gaudent. Nam si Cui illitterato 'octoratus insignia ConCessa forent, Si insigniis doctoratus, et non HoCtoratu gauderet, et ut doctor minime habendus esset Cui litteratus non insigniis insignitus, in Ceteris paribus Sematis, Ireferri doli., 68 magisque Venerari deberet Et, ut aCtum est, militi dignita virtute non Caret Ob quam rem qui dignitatem militie Cupiunt, prius virtutem, que fortitudo est pro re publica pugnando 25 se adeptos fuisse doceant veluti qui doctoratus insignia petunt, plurimum in doctrinis se obVersatos fuisse suis rigorosis in palestris et examinibus manifestant. Nam, ut philosophi aiunt, forme in materiam quamlibet introductio minime fit, sed in eam et nonnisi que Cum ConVenienti reparatione accedit, nam aCtus activorum nonnisi in bene disposito fit. Et itaque ad dignitatem militi capessendam aliquorum animus inardescat, prius S ea virtute Preparent, 30 quo ad eam recipiendam homines disponit, sine qua ad eam Consequendam apti mortales minime redduntur Plane itaque si intelligant platearii milites, non vero seri milites esse, neque eorum gaudere reconiis Ob quas res equo animo inferiorem locum tollerent. Quanto
enim CaChinno movereris, Si quis Onagrum freno et Sella ornatum Velut equum oleret, diceretque ob eorum ornamentorum dignitatem, Aue aequo Conveniunt, ut equum honorandum 35
esse Et Cum de militia a nobis si actum sit, Consequens duXi, quoSclam nobile e generoSisi i domibus ortos, ' qui vera militia insigniti fuere, hoc in loco Commemorare Qui et superi ribus igne associari et togatis referri debent, nam eos si POStergavi, ne, Cum de militia a me agendum erat, ita ieiunam aut brevem de ea orationem Conficerem. Et in primis aggredior Arcoanum ex magnifica BuzaCharinorum domo ortum, qui, Cum imperio dignus foret, 40 desideratus Consul in hostili Cam Veronensium cohortem a populo nostro designatus est Qui SUR Cum generoSitate, Irudentia. et animositate citi inimicos hostiliter invasit, ut eorum stragem fecerit, et Conflictum maximo Cum honore dederit. Quo in tempore inexpugnabiles Novali Turres, quibus achilium sumem Clauditur, maximo etiam Cum honore debellavit. Hi filium, strenuum militem, habuit Patarum, qui pro re publica servanda mortem Cum vita 5 Commutavit. Habuitque Franciscum militem generosum, qui pro publica stigmata in facie et OCtore gloriose gestabat. Horum omnium ossa templum Dominici in quadam magnifica
36. Onagrum Cod. Oneagrum debellavit Cod. debellaverit
65쪽
et ornata appella pluribus Cum veXilli magno uni lion Ore OSsidet . Neque Strenuum militem tacebo Franciscum de Do Ctis, qui, Cum in Conflictu inimi Corum sparso Sanguine lurimum valuerit, illico super hostium Corpora insigni is militie decoratus exstitit L Et hoc in loco digne Commemorandus est AlidoXius mile Strenuus, ex Vetustissima atquct generosa Stirpe Forgat natus, qui tantum in armis valuit, ut sua in late gloriosus habitus sit. Cuius ossa in magnifica suorum appella in ecclesia sancti Augustini non parvo Cum honore locantur . Qui hoc loco illum famosum strenuumque militem nominabo, Paulum videlicet de Leone, ita insignem, ut suo in tempore de Cus noStre Urbi non arvum Xi Steret, qui in rebus Pu
blicis tum Consilio, tum armis quam plurimum valuit Z quid tot insignes e Scrovineis, deli Capitibus Vacce quid plurimos de Vigoncia, de Peraga. de Cortoxiis, et Sanguina is h
Potenti erano i Buggacarini e continua mentes' incontrano come pol tici e soldati l tempo ei Curra- resi, o quali avevano stretio parentela essendo andata sposa a Francesco I in figliuola di Pataro. D Ar- coano ii Savonarola non ricorda chera momento in cui subentro a Biancardo ne comando deli)esercii curru- reseri u aliora che, vittorioso controci Visconti in si emeco Novello, prese e Torrita Novaglia, cf. CITTADELLA, Moria deua dominarion Carrares in Pa et a Paclova, I 8 2 vol. II, p. 83. entre di Pataro ram menta sol tantola morte avvenula ella vittoria riportata sui Visconteiamo vernolo, cf. GATARI, Chron satav. in Ner Q. Scr. ,
vol. XVII, col. 33, erat Francesco te feri te fors quelleguadagnates nella guerra dei 387 contro lo caligero, Is f. CITTA DELLA, s. e. VOl. ΙΙ, . 65, o quando eroicamente dilande va Pado va negli ultimi giorni della dominagione Carrarese. Tulli e re furono sepolii ellachies di s Ago Atino dei domenicani, cf. AZZATINTI,
a che i cliploma concessogli a Lodo vico re 'Ungheria, pubblicato per ogge Buggacarini-Zabeo, Pado va, 887. Qualch buona notigia su questi e i eguenti capitanitro viam ne Monum de Gloria. Negli ultimi decenni della dominaetione carraros este 'imbattiam spesso in Francesco Dotti, intimo consigi ere di Francesco i Uecchio, indi de Novello. Nontrova per ricordato da nessuno i fatio cui allude ilNostro, hens in qualch documento illotti h etto ca
vol. XVI, P. Is . Su Alidos o orgat basti edere 'elogio crittone da un contemporaneo de Savonarola, o quale si accorda, cf. Cenni storici de si antichi utistri persona idella famiglia Transalda ed Forraeo- roditis a fratri Icod. oris membr. et a Io di Gian Franc Carollista esistente neIM GL cis di a lova Paclova, I 862. Placem qui ri assumere la biograssa che di aolo Leon tess Pietro del onte pronungiandone 'elogio funebre cod. Vaticano lat. 269 , c. 364.- a r.). Improv- visa mente mori, dicem Del onte, Paolo, in dicam Patavine urbis, immo totius orbis clarissimus civis antiquitate generis, honestis opibus, multis deinde Ir-
tutibus redimitus, fama super et hera notus, La Ο-bustegga iovanile sempre antenne, non essendos mai i dato a placer chera deturpano tanto, anzi fu moderato, ut excepta coniuge quam filiorum procreandorum μ causa duxit, nullam unquam mulierem cognoverit, e
grande et si maneggio per adunare a somma nece S-saria. Ι Leoni fu anche uomo istruito, a Sovratuitobuo capitano, e come tale non manco a nessu na guerra
de suo tempo Ricercato consigliere de Carrare Se confortuna fu adoperato contro it Viscontiis a Verona primo tanto a bandier de suo signorm in tale occasione ebbe i litoto di cavatiere, a poco dopo adde pri gione de Venegian cf. anche VERCI, os cit. Vol. XVII, P. 19 Vol. XVIII, p. 59, I, 8s, ove si ede 'importanga attribuit cla Venegia alia prigioni di Paolo). N i solo Carrares io tenne caro quando I Visconti occupo Padova, o Volle suo consi gliere e per consigi a tui ricorsero ii signore di Urbino e Niccolo 'Este, ed norat fu allo tesso imperatore e da re di Francia eclyΙnglii iterra Cadutici Carrare si, si merito la fiducia anche cli Venegia, cherio adopero con vant aggio in pace ein guerra, Pec almente durante 'invasione degli Ungari, quando su post a fianco sti Pandolfo alatesta cf. anche DE RENALDIS, Mom stor. ei tro ultimi socolido patriarcaro 'Aquileia, cline, I 888, p. 283, cosicchha Venegia era considerato quasi come Cittaclino e pote via condurre in moglie ima Sorango de put Ziato veneZiano.
In fine, fervente cattolico, visito Gerusalem me exivi Mi- litari cingulo iterum insignitus fuit , mel ri torno fer-mato si a Rodi tertio militaria insigni Suscepit , Buona parte delle notigie fornit eui dat De Monte tro vano con- ferina in cronache e ne documenti de suo tempo, ComeVediam ne Galari, ne Verci, ne Cittadella, ne Gloria, io non aggiungero che due osservagioni. I De Monte dice che nolo obbe in Oglie una Sorango, a Prima doveva aver avulo Anna di Siccone di Castelnuo vomorta ne I cf. AZZATINTI, 'Obituario, ecc. P. 6); nulla invece dice deli'anno della morte Pero lyAGOSTINI, os cie. Vol. I, p. 366 g. asserina checlo tesso Delmonte in una lettera a Gio vanni di pili inbergo, datata da Pado v V kl. Pr. I 32 , accenna alia sua raZione deita superioribus hi junis, vale a dire it primo iugno I 3I. Data Che trova riscontro in documenti ne quali Paolo appare gia come morio. Ne ricordo uno importante per suo gliou i dotio rato di hecchi de a gen- nato I 32, cf. Arch. . Curia vescov. di Pado va, Divers., a. 429-I 33, c. o r. a citata lettera di tetro De
Monte legges ne cod. I I delia Comunale dira Daniele de Friuli, cf. MAZZATINTI, Invene. Vol. III, P. 3 Α.
66쪽
quid de generosa Nigrorum Stirpe, Cui teque militum, teque ivitiarum abundantia e 1 uit, MUR. lib9 tuorum In moria apud Cives PataVOS OXstat immortali S nam si omne Commemorare, qui nostre urbi magno sunt ornamento, mi Chi visum est Chronicam Condere in itaque equo animo patieris, si iis pauCis te Contentum esse volo. Neque e Corpora indecenter humata esse putabis, sed in appellis, tumbis ornatissimi magno Cum honore teneri. Contemplari velis, mi Antoni, generosarum domorum Copiam, que urbi OStre magno unt Ornamento. Postremo ad mechanico gloriosos et sui in arte illuStro viro me Converto, quorum scire a philosophia non est longinquum, et mathemati Carum artium practica est Hi sunt pictores, quibus lineamenta figurarum et radior In Prole Clion e nosse datum est, ut ciuibus prospectiva scientia gloriatur per eos practicos demonstretur In ho autem ordine duos amo ulsos civitas nostra habuit, uarientum GCiliCet et Iustum, quorum fama adhuc ex mirandis gloriosisque picturis Preclarissima est Guarie tu autem magnis Cum, stuPendum. Supe
bumque mimis serenissimi dominii Veneti pretorium, quod Sala Maior nominatur. digitis propriis miro Cum artificio depinxit, illudque mirum in modum ornavit. Cuius intuitus tanta
Cum aviditate OXpectatur, ut Cum adest Solempni ASCensionis dies, quo omnibus ingressus ciblicet, nulla supersit diei hora, qua locus innumerabili diversarum patriarum hominum copia non repleatur, tantusque St earum admirandarum figurarum iucundus aspeCtus, o tanti depicti c. Consi Ctus admiranda res, ut nemo exitum querat. Pinxit autem Iustus locum amplissimum, quem Patavi Baptisterium voCant, eo etenim loco Sacro in die Congregat Clero patavo baptismus sit, baptizanturque pueruli. Ita est earum magno Cum artificio Compositarum figura 20rum Peramenu ARPOCtus, ut intrantibu quam molestu fiat exitus Novum et Vetus Testamentum maXimo etiam Cum ornatu figuratur. Et quoniam de viris illustribus et famosis actum est, sintque externi domesticis superadditi, animo Concepi et his pictoribus eos addere illustres et famosos, quorum gloriosa fama ex his, que in urbe OStra reliquerunt, magna sui ex parte
floruit. Et primum in sede locabo otum Florentinum, qui primus ex antiquis et musaicis 25siguris moderna mirum in modum Configuravit Cuius in arte tanta fuit prestantia, ut et aliorum et usque modo princeps habitus sit. Idi magnificam amplamque nobilium de Scrovineis 11υκ. iii, appellam suis Cum digitis magno Cum preti PinXit, Ubi novi et veteris Testamenti imagines velut viventes apparent, Capitulumque Antonii no8tri etiam si ornavit, ut ad hec loca et visendas figura piCtorum advenarum non parvu sit Confluxus. Et tantum dignitas civitatis 30
eum Commovit, Ut minimam Sue vite Partem in ea ConSummaverit, et ut in si post se relictis
gloriosis figuris ea in Civitate δmper viveret Secundam 'edem Iacobo vanti bononiensi dabimus, qui magnificorum marchionum de Lupi admirandam Cappellam veluti riventibus si uris ornavit. Tertiam vero Alti Cherio Veronensi, qui templiculum Georgii sancti nobilium de Lupis, templo Antonii propinquum, maXimo Cum artificio decoravit. Postremo Stephano 35 Ferrariensi non parvum honorem dabimus, qui Stupendis miraculis gloriosi Antonii nostri
appellam figuris veluti se moventibus miro quodam modo Configuravit. Hi etenim sua in arte illustres viri ita gloriosam suis Picturis urbem mOStram reddiderunt, ut famosior pictorum schola facta sit. Cumque de pictoribus Commemorati tam gloriosa si a me facta fuerit et de geometria sic aliquid a nobis Cium, Cum perSpectiva PiCture mater habeatur, et pars in 40 ea dignior, Cum de Stupenda radiorum ProieCtione pertraCtet, nonniSi egro Cum animo ferre musica visa est, eos videlicet si obticuisse illuStre muSiCoS, qui et urbi nostre non par voaccesserunt ornamento Neque illum preteribo inSignem Virum et dimicatorum principem Ili Chaelem Rubeum, cum de mechanicis artibus a nobis agatur Qui tantum in arte dimica-I . illudque Cod. eumque - 29. apparent Cod. appareanti a storia de secoli precedenti a Savonarola i y lassumiam qui e notigle che in vari luothila conoscere, ancorch superficialinente, alcuni paclovani deli opera i fornisce i Savonarola sulle pitture che or-'che si distinsero esse armi combattendo per a Ior navano Padova. Tali notiate sono della massima im-citia, fi come a solito Io cardeone d i Portenari ne portaneta percli molio id antiche di velle et ' cani
67쪽
tionis floruit, ut corona dignus et dimicatorum prinCeps pluribus in lo Cis pingatur, quem
uSque modo ea in arte nullus superavit. Cuius ossa appella Luci gloriosa possidet . Contemplari itaque velis, obsecro, mi Antoni, a magnificas et SemPer Commemoranda res: situm videlicet urbis nostre gloriosum, magnifica et numerosa templa, gloriosa an Ctorum beatorumque Corpora, tot illustrium virorum sua singulari virtute C Xstantibus suis operibus glorio Si immortalem famam, qua et urbs nostra famosa et immortali redditur. Denique tot illuStre domos, tot gloriosis viris ornatas, quas ad nostre Civitatis ornamentum non mediocriter
aCCedere Sentio, Ceteraque 1onore digna. Quo si recte discurres, paucas in Italia civitates ei socias invenire te arbitror. Sed quid dices, Cum a me secundo sequenti libro intelliges, quantal sit ex suis temporalibus restantia cui primo Sic finem faciens, ad SCCuncium PrOSeu ur.
mano, deli'Anonimo Μorelliano e anche delles id scarseclo Vasari. Tuit ira critici quincti ne tennero conto e leposero a confronto eo risultati deli)esam delle pitture
che ancora restano, Coi ochi documenti scoperti e colle pili tarde testimonian Ze. Da questo confronto Oi ΟS- flamo concludere che i Savonarola, pur non clando informagioni interamente salte e compitate, non Si tennenemmeno molio lon fano ualla verit h. Lasciam da parie
VKNΥURI LI Iibro di iusso per I cassova domi Eremitani in Padosa in L GaILeria nazionali ira sane, Roma, 899, anno IV di Nostro non speciali attribuetioni Veidipinti de Salone cf. p. 483, a quat uno uole chyessisiano sciti dat pennello cli Giusto Hopo chem fuse oebbo is truti quelli di Giotto. Sennonch Glusto mori venti anni prima dei famoso incendio e i di pinti cheornano it innovato Salone sonora iudicas posteriori dat critici, Indotti crederi di miretio, cf. SELvΛΤICO,
pol negara' opera dimi otio nella cappella d gli Scrovegni
. u. p. 77 Al solo Davango i Nostro attribuiscericlis inti della appella et s. iacomo o di s Felice delia famiglia Lupi in s. Antonio ex an solo Aldighiero daZevio verones quelli eli' oratorio cliis Giorgio ment rei moderni critici, eccetiuato per . Giorgio ii FORSTER, distas neu cassovidi s Gior is in Padova, trad. di
P. E. SELVATICO, Padova, I 8 6, se non 'aecordano Sem
pre ella divisione de lavoro, 'accordano ero teli'affer mare che futti e ue i verones clavoraron, instemein s. Felice e in . Giorgio per ordine dei marchesi di
DACΠ, ain Ando ue e Pare salienno. Paris, 1899 I ritratio, non o quanto autentico, di Michele Rossi sta in sine a codice con quelli degli altri Dei sonaggi d ivi' deito revisano ma di tui non iusci atrovare nesstina traccia.
68쪽
INCIPIT LIBER SECUNDUS DE TEMPORALIBUS ET MUNDANIS.
ABEN mundana quedam in eorum aspectu Primo, que ita oculos hominum oblectant et Suavi quadam dulcedine rapiunt, ut altili intueri mortales minime Consentiant; neque in auditu, Cum ponim recitatio gloriosa faCundia atque non parva Cum eloquentia fit, minorem quidem vim ad Commovendos animos habere viden btur. Tibi autem, Cum in superioribus de sacris optimis, que mentem tuam ad Celum ereXerunt, ConSCripserim, Vereor, ne harum rerum Presentia, dignitate, pulCritudineque sua, de quibus a me
earum rerum SpeCioSu intuitus, ut earum re Citatio nonnisi Periucunda audiri possit. Adversio autem ab incommutabili bono ad commutabile peccatum est, quod et mortale predicant. Nol- 0lem itaque te verbis meis Si illaqueare. Quamobrem obseCr te magi atque magi etiam, ut dicta dicendis tibi plus placeant. Verum id futurum spero, Cum nonnisi rudi ieiunaque oratione a me recitanda sint quod si facunda foret oratio, non hesito quod te offenderem. Caduca et mundana spernenda sunt, et eterni adherendum. Cum autem Si de ternis et de sacris actum sit, statui primo in Ordine ea aggredi, que magis ad VSum SaCrorum CC edere ViSa Sunt i5 Et primum atque maximum inter mundana nostre urbis decus michi facio templorum magni-fficorum restantiam, quibus aut alias XCedit Civitates, aut ab alii non Superatur. Et Copiosum
eorum numerum non ParVi RCiO, Cum ad SeptUR OSimum SeXtum numerum PerVeniant, que si
magna diffunderentur in provincia, templis non deficere Sed abundare diceretur. Hocque commemorabo in loco illud superbum et admirandum Antonii nostri templum, Cuius in reli 20gione Christiana par non invenitur, Cuius altitudo adusque quinquaginta et ultra paSSus pervenit, latitudo autem adusque exaginta seX longitudo adusque Centum et quinquaginta quod inter Ornamenta urbis noStre temporalia plus magni faCio. Et de templis tantum dictum esse volo, Cum de his plenius Supra . SeCundo vero nominabo loco, Cum de magnificis palatiis a me dicendum sit, illud mentis 25 superbum nimis, quod SaCer antistes noster inhabitat, Petrus videlicet Donato patricius venetus, cui in illud magnificandum ornandumque tanta Cura fuit, ut ab eo si a Ctum sit, ut non hominum habitaculum tantum, sed deorum digne dici mereatur. Superbum aditum habet, hortum amplissimum, cleCorum, SpeCiOSum nimis, altissimo muro allatum, Salas binas amplissimas ornatissimasque, Cui neque Camere innumere et speciosissime desunt Suntque in eo 30
69쪽
due quam amene' appelle, quartim altera, apud Cameram eius Ornatam et decoram nimis, ab eo fundata est, que ex gloriosis figuris, auro et Coloribus sumptuosis ita ornatur, ut hominum oculos nimium oblectet. Ne sibi speciosa et di SCooperta loCa desunt, quibus, Cum voluerit, animus reCreari possit. Neque e omnia absque maXimo auri pondere fieri potuisse putabis. Hi autem, Cum magnanimus a liberalis nimis sit, ultra sex millia ducatorum in palatii Teparationem eiusque ornamentum maximum expendere non dubitavit in diesque illud ornat, et mirum in modum reparat. Tace alia Commodiosa a Palatio Congruentia loca quinquaginta videlicet equorum stabularia, ampliSSimum penu, horrea quam maxima, Ceteraque talia suo in genere ornatissima He autem domuS, Si domum appellare voluerimus, talem meretur post sessorem, Cui et certe ecclesia Cathedralis nostra in ternum sibi debebit, etiam ob gloriosas reS, qua in ea magna Cum prudentia Constituit. Et absque predecessorum suorum iniuria
dicam, quod ex eis Centum facere tenebantur, hi iunicus adimplevit. Quem igitur in Italia presulem michi dabis, Cui tam magnifiCa, tamque gloriosa habitatio sit, quam et deliciarum loco sepe comparavi tali, tamque digna habitatione summum pontificem nostrum Scio noni gaudere. Neque postergabo eam Salubrem et in SpeCtu iuCundissimam domum, et civitati nostre ornamentum, quam his proXimi in annis apud Civitatis menta magno Cum solatio confabricavita cui neque situs deleCtabilis, quem Currentes aque et in aspectu iucundissime CirCuunt, neque terre CirCumstanti amenita deSunt. Ι etenim, 6 PreClarissima ab eo gesta memoria perpetua dignus est . .20 Amplector deinde illud splendidum inter pretoria, superbissimum atque XCellentissimum in toto orbe, unicum nostre urbis retorium, in quo ad hominum dirimendas lites, ut in unum pacifice vivant, leges disputantur. Cuius ita admiranda eAt Compago, ita speCiosa, ut intuentium oculos non mediocriter delectet. Quam Cum tibi manifestavero, non esito te in audiendo plusquam mediocriter eleCtari. Est itaque ut eversa navis, Cuius fundim teCtum est, 25 lari eis arcubus Confabricatum, quaque e Sui parte lumbo Coopertum, ad intra Vero auro et Zurro, deauratis magnis Cum Stelli ornatum, quod in ea parte decora luminaria Circuunt vitro ornata, per que radiantis Phebi ad Celum ipsum illuminandum fit ingressus. Cuius intuitus velut alterum firmamentum, radiante Sole, homines delectat He quidem si eversa navis muris altissimis nullo interveniente medio SuStentatur, qua ex re latitudo inter muros b media, que adusque Centum pede pervenit, X Omni parte sui speciosa redditur. Stant autem parte in superiori, ut soli liberior ingre88u fiat, non pauCi marmorei oculi vitro ornati, muros Circuentes, ut, que visu et Citu et Splendore digna Sunt amplius splendeant. Nam ea in parte
Nemmeno i pili accurato biografo di tetro Do
si res henemerito non men clyun suo successore, Pietro Baroggi, cf. URBANI, GK artisti de Ninascim ne vesco-
oad G Padosa Paclova, 883 SOltanto non pare colgane segno it Portenari riserendo tali lavor alci 47, anno della morte de Donato. Questi divenne vescovo di Paclova et I 28, a solo due anni opo assunse di affola uova dignit e probabilmente subito pos mano ait avori, iacch ad essi pare accennino iam parole di Ambrogio raversari de I 32 adivimus denuo Episcopum nostrum Donato I ubi finito prandio, domum omnem Episcopatus mirifice instructam, adusque in- nas, unde non solum civitas, sed omnis circum regio prospectaretur, Episcopo ipso duce Iustravimus , -- cforicon, Florentiae s. a. p. 3I3. Certo h checit Donato copr conciode vari ussici e che benefico anche morendo i vescovado e la cattedrale, cf. DONDI, Duetae fers, ecc., p. 7 g. cosicch et sembrano giustificate te parolera en- comi de Nostro che trovano larga eco in uelle conoscius di molli manisti. ut ricordero sottanto due oragioni che anonime iaccion dimenticate ne cod. Marciano lat. XIV. 23o c. 6 r.-ba t. 'una su pronun-gata in sua lode a Venegia, a Padova lyaltra e questa hist-
70쪽
quedam singulares et egregie picture illud Circuunt, qui bii Corpora Planetarum, et ad que Opera Peragenda magis homines ab eis inclinantur, mirum in modum etiam per figura demonstrantur. IIuius autem ordinis institutor noster gloriosus Conciliator exstitit Solium auteni eius Circumflexis arcubu lapideis suppositis sustentatur; quod lari Cea magna a tuta quedamsCampna Cribis Palatinis Concessa si magno in numero CirCuentia quodam Cum formoRoordine Constructa CCupant. Sunt denique unicuique Campno gloriose supposite figure, ut videlicet Vulpta, Pardi, qui, et huius, ce=λmctii, a quibuR Campnum Cognomen TeCipit; quibuRSupposite sunt amplissime fenestre, Columpni marmoreis mediate, per qua solari sit ingressus. Loca autem e his in diversis Causis vario iudicio tribuuntur, nam quedam Aquile iudici, quedam Pardi, nonnulli ulpis, sicque in ceteris processus fit. Quibus faCile Comprenditur Gquam diaphanum, quamque luCidum medium eius esse debeat. Stant autem et Campna medio
in eius spatio, Cum aut ad privatas Causas aut publica audiendas venerint Cruribus fessis rusticorum ConCessa que, Cum ab ossi Cio aut advOCati aut ProCuratore VOCaverunt, turbaassoCiati perambulando Circuunt. His etenim solatiosum est exerCitium. Et tanta est eius pretorii latitudo, ut si Perambulando Ceteros non offendant; neque longitudine stupenda Caret, SCum ad numerum ducentorum et triginta pedum perveniat, Cuius alta Summita Centum pedibus Connumeratur. Habet, per quam a palatio retoris in illud sit ingressus, portam ampli Ssimam marmoream, nimisque QCOram, quam et Leo Marcu lapideus, formoSus, auro Ornatus, non medioCriter ornat, Cuiu intuitus est speciosissimus. Hui enim, veluti tribunal quoddam ad ius reddendum, pretori vicarioque proxima digna sedes saCta est, ut si in altum 20 posita dignitas ct potentia in exterminandos impio et malorum morum Cultore ComPrΡndantur estque eius edi in fronte miserabile Carceris ostium, quo Cum miseri exeunt, honorandum venerandumque locum oculi tremuloque Cum Corde intuentur. Que res Si Coniecta non ratione Caret. Et superbum nimis fortasse eius aditum intelliges. Nam, Cum misella civitas nostra non duabus, non tribus, sed quatuor divisionibus foret Contenta, hui SaCro loco, quo bsacra administratur iustitia, ut unicuique quarterio absque alterius iniuria quietus ac libersieret aditus, quatuor amplissimas a magnificas Calas marmoreas, ut edificio decuit, Confabricare decrevit. Sunt etenim due ad Orientem posite, relique vero ad Ccidentem Convertuntur. Ie etenim ad quatuor magnifiCas et decorata Porta Perveniunt, Super qua quatuor Siluantur marmore imagines, de quibu primo loco C tum est. Inter autem edificium hoc et 30 ex duobus lateribus Circuentia podiola hee Cale mediant, quibus et ipse sustentantur. Sunt enim duo podiola non minoris longitudinis, unum e Plaga Septentrionali, alterum e meridionali, ipsum CirCuentia, altis Columpni marmorei S arCubus Cum lapideis ornatiS' Constructa; eaque Si Columpne Parve marmore adiectori hominum altitudinem CirCuunt, et utriusque latitudo ad viginti pedum numerum per venit. Et ne lOCorum suorum aeris Claritas generosa 5 denigretur, in medio duarum magnarum latarumque platearum Situatum est. Cumque portam quintam, que e ingre8sum palatii Pretoris CCommodata est, ingrederis, tibi ornatum podiolum amplum et marmoreum CCurrit, Per quod a Cancellariam magnifiCam Communis, flexis arcubus lapideis Constructam, vitris ClariSSimam, et armarii ornatam, Si ingressus: Cui, illam ut uno verbo Xtollam, fortassis par non invenitur. Et tanta est eius singularis Specio 40 Sitas, ut non dubitem, eam inter magnifica urbis nostre ornamenta Connumerare
attribuit a Giusto i dipinti de Salone, come fecero Alcunt cf. P. 4 , . ). Si pub ensi ammettere colNostro che lyispiraetione di quelle gure provenga dasse opere di tetro 'Abano. Si vela in gni modo sulle figure allegoriche ovrapposte agit canni dei munici dei vari uisici, specialmente lyopera deli SCHLOMER, os cit., p. 66, Gyarticolo ut Mede origine : MOLMENTI, 'arreontactossedica demetis di meo in M. AntoDTia, inno XXXI