In Georgii Buchanani paraphrasin Psalmorum collectanea / [Nathan Chytraeus]

101쪽

enteisgemmulis allegoria phice ri in his taphoris, tormam, d colorem, pulcritudinem roris matutini venustissime representani Non dissimilia habet Psal. 33.

Sacramento Pro iuramento. Est autem sacra amentum proprie solenne iuramentum militare tquo milites fidem suam imperatori adstringe bant. quod quale fuerit, patet ex his verbis Vege

t ii, quae exstant lib. de re militari secundo, cap. s. Melites ripti, O matriculis inferti iurare lent Et ideo militiasacramenta dicuntur. Iurant aute per Deum, Christina, ct Spiritum etncium, per maiesatem imperatoris,oc omniast fremfacturos, qua praceperit imperator nunquam de si ruros militiam, nec mortem rectasturos pro Roma i; a repub sec. Hinc Caesar lib. i. ei. ciuit A lites Domitianos acramentum apud e dicere iubet. Mi iles autem hoc sacramento obstrictus, auctora tus eodem liberatus, exauctoratus vocabatur lAccipitur etiam alias pro quouis iuramento. Horat. d. i7. lib. 2. Non ego per dum dixi acramentum. Dictum est autem sacramentum a s a crando , seu consecrando 'ubd eo iuramento quis consecretur,d quasi add: catur huic uni ni peratori, non abi, ad seruiendum.

102쪽

ps ALMUM CX. er erosolyma de praecipuus doctor gubernali Eccleii sui temporis fuerit. Ex hoc autem almo, ex septimo cap. epist ad Ebraeos patet. agnum hunc Melchisedechum typum fuisse hi illi, sacerdotis aeterni. Dicitur enim sine pa- risine matre, sine genealogia, neq; initium clie- im, neque finem vitae habens, manere sacerdos perpetuum : sicut etiam filius Dei non tan-m sine patre ex virgine, sed etiam sine matre Deo ratus, sine dierum initio extitit, anteam ex matre virgine carnem assumeret ne

ullum vitae finem est habiturus. Et hic vere aeternus ille sacerdos qui purissima victimai mirum seipso semel patri oblata, suos in ae-rnum Deo reconciliauit.

Sacrorum antisitem Id est, summum aut prinarium facerdotem: Sic dictum, quod caeteris a testet aut antecellat Cicero quoque Antistites eremoniarum sacrorum nominat in orationetro domo sua. Ab hoc deductum scemininum lintistit , pro primario sacerdote, visu patur allauto Cicerone Alias antistes in genere quo-ilue dicitur is, qui in re aliqua excellit aut primas tenet. Ita seruius sulpitius appellatus est Antitis Iuris Plato Antistas ientia.

103쪽

SCHOLIA Alias fucus proprie infectum est, simile qui dem api, sed maius, seu pis potius impei se

carens aculeo, non mellificans, sed mel aliarii. strenue deuorans Immunisq sedens alienabulas us, ut de eo Virgilius. Vnde etiam a furem vocat. Et per metapli oram fuci dicur otiosi, designaui ventres, aliorum tantum fili consumere nati. Alias etiam accipitur proces re quo lanae despania inficiuntur, ut, praeter natiralem, alium colorem nanciscantur. Item pinaedicamento, seu lenocinio, quo facies in tur,ut speciosior videatur, quam reuera est: Gra ei φύκω, καλλοπισμα , καλλιγες Ψον, quagnificatione hic usurpatur.

T, Entemfatigans dente J Frendens. periphrasii vide Psal. XXXV.

orum diduci: dilatari potest, 'uae, dura mouetur aut plicatur, crepitat huiusmodi en in laminae seu lamellae potius tenuissimae, Latini bracteae appellantur.Virg. 6. Leni crepitab

I Olliciti tenax Seruans promissorum. SicuHoratius usium S tenacem prosti viruvocat integrum: constantenti

Damn

104쪽

PSALMI M CXVI. Damnatiris voti Quod postea dicit, reus voti enim voto facto aliquid se praestiturum romisit, ille tamdiu obligatus, quasi dananais atque obstrictus est , donec voto soluto se in liberet Virg. Damnabis tu quot votis. Proto Iurisconsulti veteres dicebant, Damnas. Vt,imnas esto, id est, obligatus ad hoc vel illud in

Icebit Pro, licet, aut quamuis Ita Martialis lib. 7. Sint fra licebit, Non deerit populo te ve-iente dies. Imo Horat. Epod. is Sispecore Hu i diues e re licebitis.

0 Oolior doctoribus Insignis aliquid reipsi amplificandi modus, per comparationem. Quillnim praestantibus in re aliqua praestantior est, iis praestantiam verosimile est minime esse ligarena. Talia sunt illa Virgiliana Horatia a Formo pecoris cui informosior ipse. O matre ιρ filia pulcrior

C tha Scythia complectitur regiones&gentes amplissimas populosissimas tam in Eu- pa, quam in Asia versius septentrionem habi- uates, in quibus etiam sunt Mesechitae, quorum salmus meminit, sic dicti a Mesech filio Iaphe, a quo gens illa propagata est. Mesech, id est, uendens arcum quo etiam nomine Scythae

105쪽

sCHOLIA IN

hoc loco celebrantur. Vox autem Ledaraeoru

quae in Ebraeo est, deducitur a Kedar filio is mailis, a quo dicti sunt edarci vel edarent popuArabiae, quos posteri Saracenos appellauere Nomen habent a nigredine, ut quodammodo si lmul doleat David, quod ibi conuersandum si cum nigris, id est, improbi fac sceleratis. ε)uamst grat In fontibus Hebraeis limigii haec virulenta dc dolosa nominatim compa

ratur carbonibus iuniperorum. Scribunt aut erit

de materia iuniperi accensa , ubi mirum ii modum adurat, ignem vel ad integrum amnum foueat, modb cinere cooperiatur. Dee

dem Plinius scribit, qub serpente ipsam fugi

ant, ideoque etiam homines eb tutius sub ea qui escere possent, quod de Propheta Elia perhibc i

M alia se Magalia Proprie sunt tugu

b aurorum&Numidarum agrestium, oblongi incuruis lateribus tecta, quasi nauium carinae,usallustius ea describit in Iugurtha.

CIs ac rus De sumsit haec ex oda 3 libr. 3. Hratii. Maenia montium Sunt enim montes, urben aliquam circumdantes , eius quasi munimen: tad moenia. Ita Pindarus Olymp. Od. s. regio nem mari septam, ves insulam vocat αλιεI

106쪽

Etum librantes Varie assecti, alternis iam spe iam metit,animum subeuntibus. PsALMVi CX XVIII. i Lantaria Plantarium Virgilio planta aut stirps est quaelibet, quae in terram depangitur. io etiam seminarium est, nouellis arbuscu- consitum, unde plantae nouellae alio trans se-

intur.

Pubescunt , Germinant,adolescunt. Virgil. a. rg. Largo pubescit vinea foetu.

Hostis a fassi tam J Insignis amplificatio

licii, cuius etiam hostem, alias infestum delem. capiat fastidium. Id enim grauedc di- turnum esse necesse est Vide Psal. v.

Neruoseruitutis Vinculis, carcere. Terent. Inruum potius ibit, id est, in vincula. PsALMUS CXXX.

Onfuriis risis es asseris Non furenter ira

sceris.

Noxis eximet J Liberabit a peccatoin omni

, blim vectus Pro sublimiter. Adiectivum neutrum pro adverbio, more Graeco Virgil. 3

107쪽

Raptassii a ns immane securi, id est, immanite Talia ianv D;rgum litari, acerbasiemere, inexple tum aer mari, indomitu nfurere, torvum videre Vide similia Psalmo XI.

I Nebrians ligine Ini ignis metaph. sicut enit

haustu vini largiore corpus humectatur, 'clmo inebriatur: ita imbrium humore terra irra gaturi foecunda tui .Est autem ligo propriem turalis terra humor e X ea nunquam recedens. Hermonis intons Cuius virgulta creno frondentia nondum sunt amputata. Hoc eniti' est montes arbores, quarum folia frondii poetis comae sunt, tondere. Horat. Duris utilitonsa bipennibus. E conuerso dixit Virg. Ipse capiton o se evinctus oliva. Vide Psal. X C.

Pituam Privum est, quod uniuscuiusque pri prium despeculiare est Horat Conducto nauiraque Nauseat ac locuples, que ducit priua triremis a Septem a mina Nili Quia Nilus septe ostiis celeberrimis in mare gyptium influi Quorum nomina vide apud Melam. Amorrhais Qui sic dicti sunt ab Amorrha filio Chanaan. vltra ac cis Iordane longe late

habitarunt,antequam ab Israelitis eiicerentur iSeon Rex Amorrhsorum, quem,cum Israestis iter intercluderet, interfecit Moses, regio eius occupatani Rubenitis &Gaditis assignauit Ps A

108쪽

ps ALMUM XXXVII.

PsALMUS CXXXVII.

Vertite Andamenus Versus sponda laus, habens in quinta regione spondaeum.

Tu superea, qui superere Elegans πανορ- θω τις Qualis illa Ciceroniana, i sit, quod

me remouit, modo remouit, ignoro aut etiam Horatiana:

in o piro se iaceo placeo, imum D.

Omenta Momentum a moueo, est mini- mum temporis pactum , a nictu oculi Ge manis dictum, em augmblice Vult enim dicere, ullam vel minimana vitae suae partem Deo in-mpertam esse Momentum quoque in lancibus brae, iam in hanc, iam in illam partem vergentim, notum est Graecis οπη.

gua loquaci per da vanitas Pro hom in i bus garrulis, perfidis vanis. Sicut ipsalmo I. eras suo hominibus impiis.

Dore thureo Qui ex thure exhalat. Virg. Solis eu thurea virga Sabaeis. Libamine J. Pro libatione religiose , quam, radici mora 'ci vocant. Pa et Palpo, palpas, vel palpor, palparis, pab arti deponens, i. e. blandes, leniter 'uasi tenando prensare demulcere es tangere Accipiture

109쪽

' SCHOLIA IN fere pro adulari nam is assentatorum gestus es Hinc apud Plautum alios sunt nomina Ira onis alpator dc palpatio, pro adulatore adultione Iuuenal. uem munere palpat. Salubriter Ad verbium a Liuio usurpatum, quo salubri t. saluberrime.

IJ Vmsedes hominum cola Id est, dum vitior

habito inter homines. PsALMus CXLIII.

LVcos exsors Tenebricosus, aut tenebris inchises. Vide Psal. 9 I. Cane torritis Sio. de quo plura vide Psal. i.

Iaculissequacibus Da Vpe more poetico te ganter facit χν Sequa dicitur quod stre

nue cupide insequitur. Tribuitur hoc epitheton a poetis passim capreis, oculis fluctibus tencurris, quae nullis prosectionib' nauigationibu

aut armis arceri possunt,sin insequantur. Lucr. a. Reuerat metus hominum,curassequacei, Nec metuuntsonitus armorum, nec fera tela.

Ita hic iaculum sequax est, quod sequi non desi nil antequam vulneret, quasi sit quadam sanguinis humani, cupiditate nocendi teneatur, ut Homerus quoque de huiusmodi s gittis loqui silet. Laquearibus Laquearia dc lacunaria pari sunt aedium seu conclauium oppositi pauimen

110쪽

ps Ar MVM CXLIIII.,quod pedibus teritur. Quia autem partes illari claurum superiores studiose exornaria ma- sicis solent, tecta queata sunt Horatio do- ' principum c magnatum splendidae, quas

reum curas&solicitudines volitare asserit. Eo - emq; modo Cicero vocaliporticum pauimenta--- bicut enim pauimentum decus est eius is rutriculi, quod pedibus teritur; ita lacunar nat eam, quae supra caput est, partem quam cem etiam nonnulli ad caelum sicilis distinum eleganter transtulerunt, procesto dicentesquearia caeli.

Aureis Id est, pulcris, preciosis. Quae enim far aliis pulcra dc preciosa sunt, poetis sire di-

antur, ut Venus aurea lumen aureum ibo us, Auro magis aurea virtu .

Tholis Proprie concametationis aut fornicismium, seu umbilicus, in quem laterum autium capita coeunt, cui antiquitus voven-m in ana themata, seu donaria votiva assi reban-

Si qua ipse meis venatibus auxi, sussenive tholo,au acra Vastigias i.

Ontagium Contagium, ii contagio onis, &contages, is accipiuntur pro morbo, aut rei qua loca, quae contactu nocet, dc veneno suoios inficit. Lucret.

contages pactaribus omnia pingunt