In Georgii Buchanani paraphrasin Psalmorum collectanea / [Nathan Chytraeus]

81쪽

SCHOLIA IN Salmanam alias Salmunna, regulus Midia

nitarum, a Gedeone superatus coetus.

Axis ignifer Significat poetice coelum stelli

cut paulo pbst eundem vocat bessi potenteia dc Psal. 89. Vtruinque coniungit, Armo mbel

potens.

Creperos Creperum , dubium&anceps Lucret Crepera certaminabe i. J Accius Pli nisi de auxiliis amicorum: aegoci ficto se xa in mea re crepera comperi. Idcm: Nunc tu inr . creperitu qui capia coris ii vide. Huic crepusi lum dicitur lux dubia , oc sene decrepiti, quali dubio vitae constituti.Vide Non. Marcellum. Mens ebria nimiis boni Summa hia metaph ra saturitatem Mabundantiam bonorum volui iindicare Significat autem ebrietatem sobmai: de qua poeta Christianus Leti bibamus sobria Ebrietatemssiritus Horatius quoq; od 37 lib. Cleopatra reginam AEgypti Vocat fortuna dulluebriam. Metaphora itidem insigni. uis nuncia veris intelligit hirundi inem, ait etiam ciconiam, de qua Virg. C i amni Ion is iniri a colu ris ne aqua iii qui copia, seu et u idem mxu bductu Hinc Virg. dixit . Georg. postu . ens a mino magno Corvorum repuit

82쪽

ercitus alis. Item: Saepe etiam im Densum coelo ve- agmen aquarum. Et adit, Lensuit agmine I - . Et ipse Buchananus Pial. 88: Agni 'nut 'bei quo fata mergit aqua. , si syncope, pro, Indiillilli. PsALMis LXXX V. 'unt venti Pro, desilinum, quiescunt, Virgi-

Cum ventiposuere, omnisgb repente resedit

Apri alpoetice pro iustitia diuina. Ouid. ltima es sum terror Astrata reliquit .

Mancipatus mancipare est e mancipio siti dominio suo aliquid emittere dc alteri possit gendum tradere volunt proprie dici deliberis, oculi manumittere de seruis. Est igitur hic spiri-Zus contagio corporis en ancipatus idem, quod

unima, per mortem a corpore segregata Vernaculu/n Verna scrutilus est domi nostrae iratus, nobis proprius. Inde vernaculum dici-hir, vel quod nobis est proprium, ut hic: vel quod imbis domesticum aut quotidianum est, viliuiua vernacula, seu materna , quam quasi inter critas Homesticos addiscimus. Horat. Pobitos orna ditis exameu domu . EXOd. 2. Pudor decolor Pudor enim natiuum colorem iciei in ruborem mutat. Ita Virgilio decolor at M

senectus est , in qua color faciei iuuenilis pluri tam immutatur. d iij

83쪽

Ater urbium Alias metropolis, e qua in ali . loca iκ M seu coloniae, tanquam filiae desducuntur. Ita etiam Psal. 23. Mater nobilis urbii tim Pindaro est 2ς ωγρή et est, urbium radi metaphora admodum insigni Plinio in Epistolis est ciuitas mater. Dum, inquit, cetrit et tis GonD Aliena sed uarum rarai l matrum ciuitatum, id ei metropoleo'. Alias letropolis quoque vocat

urbs in Repub aut regno aliquo praecipui nomi nis&auctolitatis,ubi sedes religionis, C iustitiae, maiestatis regiae est. Quae quidem tria vibem aut locum aliquem maxime efficiunt amabilem di augustum. Talis apud Iudaeos fuit Ierosolyma; apud Latinos Roma. Babylon Alias Babel, meliopolis Chaldaeae toto olim orbe clarissima racii ima monarchi inobilitatari amplitudine gentiquam ciuitatis milior Scribit enim Aristol. 3. Politic Babylonia hostibus capta, exstitisse partem eius urbi quae post tertium diem id alium esse nondunsenserit.

Memphis AEqypti urbs ad Nilum sita, magni tudine Babyloni non dissimilis, nunc Cairogo appellata.

A se iratifurta leganter τοί ψυχ faciei εμ ιν sh,designa fluctus, tumultus iticellas tempestuosi mal is. L

84쪽

ps ALMUM LXXXIX. O Thabor Mons Galilaeae, inter mare Tyberia-is,dc oppidum Nazaret loim, in finibus tribus abulonis, in quo torrens Cison suam habet os i inem. Abrahamo Orihelio , Cosmographo ad

n iraculum usque politi mimo laboriosissimo, Existimatui esse Masto is Polybii, qui quindecim

diorum adscensum habeat, in vertice oppium totae or Egesippus lib. . cap. . de excid. Tierosol. in extremo et sana meminit montis Ga-ilaeae Thabirii, cuius altitudo triginta sit stadio-um,vertex autem ipse campestris stadiorum vi hiati trium, 'ui ipse quoque cum tota Galil an potestatem Romanorum tum deuenerit. Hermon Pars est montis Libani, quae versus rientem porrigitur m regnum Basanitidis a celesyria dirimit, stringens Galilaeam a septen-

Sidonio murice me murice seu purpura Psi

s. diximus. HI cauti in purpuram Sidoniam vo-at, lubd mare Syriacum , Tyrum: Sidonem liuens, pii puro admodum ei a X: foecundultis r. Est autem Sidon urbs Phoeniciae antiquistima, in littoste maris Syriaci, inter Berithum Sareptam, in finibus Palaestinae, versus septentrionei sit, sic dicta a conditore Sidone, qui fuit filius Canaani, patruelis in rodi Genes Io quamuis apiscium ubertate sic dictum velit Iustinus lib. 8. Nam pisces inquit Phoenices Sidon vocat.

85쪽

υ CHOZIA mmmisericors,&.ut Plautina voce vinnari , si coeacula, de simul Hλε λιχ γ, id est, nullis lacrymis mouetur. Tribuit hoc epitheton Horatius Plutoni, Od. I . lib. 2.

Christi Christus Graecis idem est, quod Ebrao is Messas, &Latinis unctus,' ubi Irsus CHRIsTus ab aeterno Patre plenitudine Spiritus san Ctvnctus, sit summus propheta doctor, pontifex/ rex Ecclesiae suae isti enim omnes oleo certo vi P inaugurali solebant. LN RT V AI VIBRVM

'saeculis.

Comis arefactis Po Et herbarum folia&sron des metaphorice comas nominant. Sicut en ii caluities hominis caput deformat, contra cpillitium seu caesaries eiusdem est ornamentulita in soliis&frondibus plantarum, quasi deci&pulcritudo earum consistit , quibus byberni tempore spoliatae, quasi caluitiem quandam pse scrunt. Vt denique capillitium tonderi dicituc ina crines resecantur, ita arbores, quibus frodes folia amputantur, dicuntur tonderi Hrat.Duru ut ilex tonsa enmbm.

Titian

86쪽

Viriant amaro Videtur haec scribens Lucre ina illa respexisse Idem de fonte leporumSurgit mari aliquid, quo in ipsi oribus angae . In est:nim voluptati quiddam γλυκυ r, se uidescicidum, quod dulcem curis miscet amaritiem. Citatis alis Pio concitatis: vehementissime agitatis. e iuuenta Pulcerrima metaphora Sicuti e-im in anno,qui totus pulcer est, pars amoenissi' pulcerrima est ver ita in vita hominis parsi rima florentissima est aetas iuuenilis. Et sicut empus vernum quotannis celerrime cili it ita igore quoque iuuenili nihil est velocius aut fu-;acius. Hac anni iuueniles etiam cinante Sa)octis appellantur. Inquies Genere neutro,pro, in lirietum Sal- ust. I manumgenus inquies se indomitum.

ID sin i arulero, id sin ea ut de si iste ab ira, imo

ire Graeco,apud quos verba desinendidi abstinendi adsciscunt genitivum. Isocrat λῆγε -ο cur, ura πονειν δι- μ εν . Hinc Horat. quoq; odai. ib. a. dixit Des emollitum querelarum.&oda 27.

ista. 3.Abstine irarum,calida rig rixa.

Cedar lati. Huius 4rium sequentiam ei suum haec est constructiori Et luctus vicissimagiens, cedat laetis:&modus voluptatis paria- ,ri exacto, id est finito, subiens, mitiget amauum aeuum. Petiliniar ut tempus subsequentis

87쪽

s CHO II IN laetiti e& prosperitatis, durationi praeteritae mor

DTelli Pio belli, more antiquo. Vt, Horat. macem due o miscuit Abias pro singulari x: OA ut duorum certamine, quod Graecis υ ονορια , et accipitur. Vt in hymno Ecclesiastico: Mors, due o confixere miro D, Sc. Homero belluli

dicitur per antiphrasin, ludii nihil habe gaudii ut Latinis bellii, qu bd nihil in eo sit belli Exsori J Quasi sine sorte expers, immunis,

si ἀλλ' O . Hotait. de cote Exsors ipsa secandi. Sic Psal. 43. Si lucis exsors lego. Libcaleana Lybia Ptolemaeo Virgilio,&aliriis pro tota Africa accipitur, in qua leones generari etiam Horatius innuit sc de Mauritania canens. Nec Itibate ingenerat leonti Ari a nutrixi Estent in Iubae tellus , scia regnum Mauritaniae, pars Africae. Seraseneo fatempora uni ter Pollicetur imi rum Deus, serib se colentibus P αν, id est, . commoda, d morbis non ita obnoxia senectute.

Rudo robore J Ita Virgil. 6. En .dc Charon te Sed cruda Deo viridi is nectus. Ceus alma Quomodo palma oneri impositor enitatur, patet cx Plinio lib. i 6. c. a. ubi de ma teriis architecti, earum i firmitate agit Verba haec

88쪽

ac sciunt: Elpalma arbor inualida, in diuersum

curuatur a popustu contra omnia feriora pandatur , palmae contrariosornicatur. Qui id

etiam testatur Xenophon paed. Cyri lib. 7. ἐγδδ.

απερ ζονοι in νθ ὶλιοι Propterea p. ma syolum victoriae habetur,cti ius etiana hoc propri-m cst, ut folia eius nunquam decidant. Arbor perpetuo virens, odorata, spe-iosa, quam scribunt non curuari, sed suum retiere rigorem te redines tineas non gignere ex, neq; alliunde allatas alere parietes denique ni-io pondere non onerare Unde patet, cur Salo-o, Dei instinctu, ex hoc potissimum genere lini templum Domini aedificare voluerat. Imb itruvius dialis referunt, etiam templi Dianae

phesiae simulacri ipsius Deae materiam e rinam fuisse. Aiunt quoque e cedro Umi-ibus arboribus vlli,quandoq; humorem gutarum instareXcerni , quo fit ut huiusmodi sta-uae indocti fac superstitiosis non sine miraculo

udare videantur. Cum tamen secundum naturam id ipsum fiat. Ex eadem cedro resina seu liquor quida prouenit, quae cedria&κε 'ἔλαιον dicitur, cuius ea vis est, ut desuncta corpora conseruet, uiuentia corrumpat , est Dioscori- lib. i. cap. 89. materiae ver b ipsi aeternitas, ut lin. Itaque simulacra Deorum ex ea actitarunt. Et cedro digna di untur, tabulae, tibi id vj

89쪽

SCHOZIA IN

d alia, quae immortalitatcm promerentur, Sch, i lia esse censentur, quae poste itati debeant conse crari. Cedri enim succo illita a vermibus iari crant immunia. Hinc Horatio sunt armisia uda cedro. Et apud Persium est Cedro digna οι titus. Sicuti apud Virgilium in 6. quoque, Poc: cgregii sutis, Phoebo digna locuti Libani iugo Tota illa regio montosa, quae cui inter mare byciacum ac urbem Damascum Ta lsstinae finitima, versus Orientem 5eptentrio, nem, nominatur Libanus , cedris dialiis albori bus altissimis olim nobilis. Eius pars est mota Hermon, de quo Psal. 89. Nomen habet cando. re niuium , quibus vertices altorum montiva Perpetub teguntur. Laban enim Ebraeis idem est, quod nobis candidum Vndevici es ab albedim dictas volunt.

PArente cassos Qv os alias dicimus orphan

aut parentibus orbos. Est enim cassum in an aut vacuum, aut re aliqua carens. Virgil. Eum cum micris certamen G, athere cassis. Veternum Morbus, qui Plauto est veternus Celso lethargus est, marco scilicet,&ineX pugna

bilis prope dormiendi necessitas ale fchla fi uchi Iulias accipitur pro incuria negligentia supina.

Ontinens J Continens Plinio terra est, qu: 'absq; marina nauigationc commeatum pati tur in

90쪽

PSALMUM XCVII in tres mundi alias terram firmam di

partes:

Calicar in J Cardo proprie sustentaculum il-

lud est, a quo ianua dependens mouetur. Virgil. Foribus cardostridebat ahenis. Hinc vocabulum transfertur ad duos vertices, seu polos caeli im-naobiles, sica quos coelum reuoluitur, alterum arcticum, seu sepicntrionalem, alterum an tarchim , seu meridionalem quorum prior Ouidio est cardo mundi, semper liqui iis altior exsat aquis. de varo a Vrigit. Hic vertex nobis semper blims at Eum Subpedibu , x atra videt. Manes mentis stipites, ct i ii ludibria trunci' Periphrates clegantissimae dolorum.

TFrrificeti Terrorem pectoribus incutiat. Verbum Lucretio Virgilio surpatum Virg. . En Cacii in nubetbus ignes Terrificant animor. Salubri penultima breui. Pilatereti nubis Pila proprie columna, non teres, sed qua diala, quae Saxonibus quoque est elas iter. Hic significat columnam nubis, qua par tribus in deserto dux itinetis fuit, dc e qua re-

sponsa accipiebant.