In Georgii Buchanani paraphrasin Psalmorum collectanea / [Nathan Chytraeus]

71쪽

SCHOLIA Cymbala Cymbalum instrumentum muli

cum, Cretam, concauum, tinnitum edens olliri

sacris Cybeles cum tympanis adhibitum Merar init Cicero in Pisonem Et Virg. . Georg. Tinni irini cie, ct matris irate cymbala ircu .

Porta atione Ebraei in portis conueniebant ac iudicia exercenda, quasi forum agendu .Latinis autern statio inter alia quoq; locum publicum significat, ubi ius dicitur. Sicuti Gellius quoque lib. I 3. c. 3. nominat attones iis locentium. Forte etiam respexit locum ante curia mi Omanam substructum conclauibus distinctum, ubi nationii variarum legati ad sena iam Romanummis r ante, tu amaudirentur, sub sistebant. Vnde apud Ciceron epist. ad Jr. prima, lib. 2. est Graco so quasi dicas stationem Graecorum. Aconita Aconitum herba venenata est, a caii libus, quas Graecia; δεας vocant, sic dicta Ouid. 7.

Melamph. a gura a sitatur dura Dacia caure, re es aconita vocant. Et alibi: arida terribilis miscentaconita nouerca.

Acerbant Acerbar est aliquid per se fatis acerbum, facere acerbius&atrocius. Virgil. Forma dine crimen acerbat, Similia apud Horatium. Ciarare , inimicarem ternaret . pro clarum, iniqmicum, aeternum facere.

Consciri orietans, seu cornua cum impetu

72쪽

PSALMUM LXXL ommittens quod burdorum4 agnorum lascilientium proprium est Lucret. libr. a. Et tritigni ludunt, biani sed con cantad quod etiam Vir- l.2. Georg. indicare voluit, his verbis: Abigura Ba ammeiat interj aduersis luctantur cornibus PsAt MV LXXI. Ontinenter Procontinuo Caesar Belga cumi Germanis continenter bel ingerunt, id est, sine

uema 'Syncope antiqua, pro pueritis.Vtitur la Horatius quoq; oda 36. libr. I. memor A Ianoumo rege puertia. Ita idem dixit Ilius, pro valiuius, Lamna, pro an ina. a simila carmina Verba aut carmina alicuit raeire , est ea priore in recitare, ita ut alii ea em, enuo repetant pronuncient significat ergo ropheta se non nisi a Deo prius sibi suggesta ce- nisse , c quasi ex illius ore excepta repetiuisse; uo quidem ipso nomine magis αξιο ις estilenssendus, quam alii permologi qui pro diuinis

tradunt inculcant, quae a Deo non acceperunt. Conuexam di J Id est, mundum convexum. Ibi alia int Auia aluarum ardua montium, sec. 21 autem convexum,oppost una concavo, id est, is ob istu orbis alicuius superficies exterior. PSALMus XX O.

AMphitrit J Vxor Neptuni poetice, pro mari. Ne vero quis arbitretur Paraphrasten men-

73쪽

D SCHOLIA IN tione Deae huius profanae bi titiae carmen diuinum d sacrum polluere voluisses; scienest, ipsum Amphitrites etymon per se naturat maris ei ipsum mare exprimere. Est enim et Me circum,&πειν terere. Mare enim circum qua et iterram atterit. Vnde Ovid. i. Metamorph. Nec brachia longo

Margine terrarumporrexerat Am latrat .

IN TERTIUM LIBRUM

Imida in daJ Constructio eius loci est sors sese

fortuna haec tamen homini Christiano addi uinam prouidentiam omnia referenti nihil es quae alias cunctis est inuida mobilis infida : tu infidelis istis scilicet impiis, tamen fortu natis, seruat eundem quas tenorem perpetua ii de quasi dicat Fortuna omnibus aliis in ulrnobilis&infida, unis hisce fidelis constans est aneta Neutrum absolutum,prz

sup - L i. ,. iiiciunt, abunde satis sunt Cicer. i.

CHe. Suppeditant hac a vicium, id est, sussicium μIdem ad Trebatium: Ne chartam quidem Ποι suppeditare pro suppetere.

I Irreo muro J Intelligit aquas maris rubri diui ista,& triaque instar murorum vitreorum iseu

se bla

74쪽

ps AIMUM LXXV. pellucidorum assurgentes , donec Israelitaetansirent incohimes. PCil. IIII. mare nominati mor vitreum. Vide Psal. 7.

Coici dura Intelligit petram a Mose percu am, ut inde sitientibus eliceret aquam.

. Inculis aclamantinis Id est a nullo unquam frangendis aut dissoluendis. Dicitur enim adamas, quasi I'άμ ας . Horat. Martem tunica tectum adamantina, Cratera J Accusativus Graecus, sicuti paulo p. laethera.

Dicunt Latini hic clypeus hoc clypeum Virg. En. Et clupeumsuperintonat ingens. Varro quo i, lib. i. c. 8. palles culmi Upicae explicans, nomen gladii in genere usurpauit neutio. HErba ea, ita luxi vocatiι vagina, ut qualia tet conitumgladium. Ita dicimus hic baculus α hoci culum . hic cubit tisac hoc cubitum, quo etiam Liuius utitur loco citato P a Io. Ferreosomno Pro morte, quae Homero quoq; PsALMus xxv IIII orum .uxi uarus alias dicitur quasi auidus aeris . hic autem auarus auxilii est , qui aut negat, aut iusto diutius differt auxit nim si

uti diuitcs auari aegre admodum dissiculi er

75쪽

pecuniam exponunt. Talem autem non esse De i una, hic locus docit.

Dentib: stemporis inuidis Respexit forte haec scribens ad illa uidit Tempus edax re m tui inui io a vetustas, Omma depromitis vitiatas dentibus aut

Pautitiin lenta consumitis omnia morte . Sactiferaram Ilore Lii cretiario hac voce uti tui progenere, multitudine, sobole aut progenie Nam apud Lucretium sunt Caecla animantum, hominum, scriptorum. Sic enim lib. 2. In Lbbreui facio mutantur Lammantum Oui sorte Gre-

cum P γε , hoc Latino voluit exprimere. Suntis igitur hic tot saecla pecudum ferarum, idem, i quod tot generat tanta multitudo diuersorum animantium ferarum. Ita P al. 89. Te iuretiorum sori hominum celebrant. Phari irranni Pharos insul test maris AEgyptii e regione Alexandriae, a quain mare illud Pharium, tota AEgyptus a poetis regio Pharia

appellatur. Significatur autem his verbis Pharao, rex .Egypti. Fuit enim hoc commune cognomen omnium illorum veterum regum is gypti, sicut iam omnes imperatores Romani ἀ- fures aut Augus appes intur. Aebratur a Plinio lib. 36. cap. a. magnifica&altissima eius insulae turris, cuius usus fuerit nocturno naui limcursui ignes ostendere, ad praenuntianda vada, Portusque introitum. Vnde huiusmodi turres ariti-

76쪽

iritimae in aliis tioque locis exstructae nomi iti iri t. qualis ad ostia quoq; Trauidc Var- apud nos videmias. Cassi cui rogor in i ta a stans a ut villa sciens , qualis effectus est tonitruum d fulmium. Ex veteri potita usus est etiam Cicer. a. Tu -

Sali rubentis Id est, maris rubri Mare autem in dicituro sal seu aqua falsugine imbuta. :olemaeus vocat sinum Arabicum. Alii mare F limaru Ery th a rege, iuxta liabitavi te, vel eo submerso dictum voluiu Nam alias hocare nihil colore a caeteris di fieri e constat. Est tem sinus ille satis amplus, ita ut latitudo eiusnnullis in locis sit duodecim aut etiam plurii miliarium Germanicorum. Vero Oitur simi- est dies complures in transitu huius maris insumsisse sit . elitas in tanta cilicet hominum ulti tridine. Q uocirca etiam aquas huius maris mdiu autes, non immerito murum vitreum minauit Psal. 7 .

υιι cs emi Intelligit Ephraimitas, seu possieritatem Ephialmi, filii Iosephi, penes quam, in amplitIim a d populosissima stet aliquan- u pi α' puxi in robur munimentum populi aelitici fuit sicut hic quoque properitis sa-yttariis cclebrantur.

77쪽

SCHOLIA INIIapibu dedi sepelitis Este, id est, edere, alii

edo. Sic Virg. Eu modi inma me ti ab Horavicii qui. e Panimum, id es, edit,consuri est. Vidum cultoris arenas Id est, arenas cultorit,destitutas, seu cultorem non habentes. Quid aulitem proprie sit viduus4 vidua, notum est Holrat. Viduuspharetra Risit Aposio, id est pharetra sua spoliatus.

Miracula plurimi Decem Isagas Egyptio s)um memoriae causa quidam his versiculis rhylithmicis non plane illepidis est complexus: Prima rubens unda rariarum plagasecunda: Inde culex tristis: si musta nocentior sis: A uinta pecus frauit vesica sexta creauit :TOI equitur grando: mox bruchus dente nefando i na tegit Iolem primam necat Ultima prolem Eruchud Idem cum erucas u campe nimis rum vermis olera hortensia erodens, in ratip. Eumenidum more poetico teri bilem illani Dei iram, penitus in populum si aetiti cum essu sana, mentione furiarum, ardentibus taedis dos a cibus impios inscctantium , voluit exprimeret quas sic pe et ημι inori seu Ui ζασιν dixerit quas minime .c ενεις, seu beneuolas. An vero carmen tam sacrum d diuinum figmentishu iusmodi poeticis adspergere recte potuerit aut debuerit, alii iudiccnt. rera ueterum Valloni ruris modus est, quem uno die iuncti boves exarare uno iugo pol

se bla

78쪽

lymis versus occasum solstitialemermanico: ubi antiquitus sedes ta- maculi arcae foederis fuit, usque ad temporam uelis. Si tum fuit in finibus tribus Iudae Beu- minis,&Ephraimi.

nos placido luminto videris vi de Psal. i. Eupi raten; Euphrates nobilissinius uui- Asiae est, tempore Salomonis limes terrae fan 'versus orientem perfluit idem Babylonem ropolim Chaldaeae. Vocat eunde Psal. 80. palerum qu bd eae regiones palmis abundarent.

Ona dicite verba Qu9d Graecis est 'φ- .

Pro pera lux orituri uis ammisi fauet :Nunc dicenda sonosunt bona verba si . Pelusiacis Pelusium PtolemaeoAEgypti urbsitima versus Arabiam maritima sita vides icet ostium fluminis Nili, quod ab ea Pelusiacumicitur Suidas clauem AEgypti nominat. Nunc iam latam dici aliqui asserunt. Hic poetice proj t AEgypto accipitur. Meribam massari Meriba locus in deserto. Israelitae sitis impatientia in rixas murmura tentationes contra Deum d Mosen erum- ut sic dictus tentatione contentionibus.

79쪽

ues C NOLI IN ubi postea petra percussa largis me quas Tit,

Compelle Nili Sub compede captiuitatem tu Nilo poetice Egyptum intelligit, quae irigat ut

a Nilo de quo multa Herod. lib. 2.

Nabatha: Nabaiothus suit filius Ismaeli nepos Abraham i,a quo regio seu pars Arabi terrae sancta finitima, versus orientem , ab thaea dicitur. Vnde reliqui orientales a poet dicuntur Nabathaei. Ouid. i. Metamorph. Tum a auroram Nabathaea b regna reces it. Agareni J Ismachiae, incolae labiae; sic di ab Aoare ancillain concubina Abrahamici qui post natum Christum Saraceni a Sara libera dii:

ma ierunt.

Gabala4 Ebroris Gebal, regiuncula Arabiae, nitima Iudaeae sedes Geba litarum. Amalectu Filius Heliphazi nepos Esaui, quo orti sunt Amalecitae in Idumaea , vicini Idaeae versas meridiem.

Ammon Filius Lothi, quo orti sunt A

80쪽

eonitae finitimi Palaestinae vcrsus orientem. I tibi posis Intelligit Moabitas ἰ Ammo-

ue Madian filius Abraham i

et hura a quo Madianitae vel Midianitae, ciui abia partem Moabitis vicinam tenuerunt emorabili clade victi sunt Gedeone Iud. 6. Si ris Dux Iabin regis Asori, Victus a Barao dc Debora a Iahele uxore Heberis, dormis, clauo per cerebri adacto interfectus Ius Iabini Rex Chananaeorum in oppido Asorbus Napi illi ni victus a Barachori Debora. dic. F. Cisentis Nison fluuiolus seu torrens nobilis 'aeae inferioris , scaturiens prope Endor ad n tem Tabor , non procul monte Carmesobi Baalitas mactauit 'opheta Elias induens mare Syriacui , ad quem Sisara&Iabinus cum:rcitu caesi sunt a Baracho&Debora. Iud. s. Z ta mi Prosimo aut stercore, quo agricolaerunt laetas segetes, inuasi agros exhilarant. turea voce Plinius. Oressum Fuit is princeps Midianitarum, aGe' ne subactus&interfectus, Iudi c. 7.

i sanitarum ab Ephialtis caesus. Iudi c. 7.

beami Alias e balio, rex Midianiticus, adeone captui occisiis. Iud. g.