C. Sallustii. Crispi Coniuratio Catilinae et bellum Iugurthinum fragmenta eiusdem historiarum, e scriptoribus antiquis ab Aldo Manutio, Pauli f. collecta. Scholia Aldi Manutii index rerum, & uerborum memorabilium.

11쪽

COLLEGIO ROMANO

SOCIETATIS IESU

ALDVS. MANVTIVS

J Atebor quod res est contillime ad Urbem superiore anno uoca- i. tus a patres ibentissime cupiei iam scilicet ea praeseias intueri , quaei saepe legera, de in iisdem locis uestigium θὶ imprimere,ubi sedes clarorum uirorum, ac domicilia filisse cognoueram . ac me yy quidem hic permulta delectarunt exire- , teribus monumentis, quae uel excellentium artificum ingenia , uel more S aut : eriiditionem superiorum temporum de- ,Π clarant sed neqii marmoreum ullum, aeneumue simulacru, neqtie septem coli 3 lium adspectus , neque augusta illa Capi- tolli facies tantam animo meo iucundi talem admirationemve attulit quanta Collegii uestri digilitas, Mordo in quo nihil ad inanem uoluptatem, aut ad breuem usum, omnia uidi ad aeternum solidae gloriae frudi iam, ad certa animorum salute instituta itaque concursitis ad uoSquotidie maiores fiunt.nec dubitandum in is uide-

12쪽

uidetur; cum uobis in ista tam nobili di

sciplina no honor, ait trita aestu S, quar linvertim spem ultorum excitari solet industria, sed diuina tantum praemia proposita sint quin haec ante pauco an leto a summo iii ro, gnatio Loyola,inducii a bene merendi cosuetudo&perpetua futura sit, Muberiores non in hac modo ciuitate, uerum in uniuerso terraru orbe fructus erat . quae est enim ciuitas , quae geS, qtiae natio, sanctissimis Christi legi bus addicta , quae non probet maxime uestrum institutu,quae uos non recipiat, atque adeo non accersat ad erit dieiadam iuuentiatem, ad mores coformandos, ad religionem propagata dana' equidem uel hoc unu ,cum innumerabilia sint, ditiinae erga nos benignitatis atque clementiae maximii statuo esse documetitum, quod inter haec temporum uitia, quibus iam paene omnia periere , tantum boniam, tam praeter omni tim opinionem, tant celeriter disi eminauit, ut etiana gente S, no stra demum, patrum q. nostrorum memo ria cognitae , longissimo a nobis pelaui terrae q. interii allo disi tinctae maiestris doctoribus ab exitioso idolorticultu ad salutarent ueri Dei tenerationem traducantur, omnemque litterarum, ac

morum

13쪽

morum elegantiam, qua antea penitus ignorarunt, a uobis potissim si acceptam diligenter colant. yaei si ipse mecum cogito; cum haec intueor, tuae in iurbe Roma sedulo quisqiae uestrtim, inter pretandis optimis libris, cxceptis dumtaxat, qui ad iis ciuile, aut ad medendi ratione pertinent, cohortando, monen do, uigilando pro communi cmolumento praestat deberi uobis iudico a bonis triri omnia, nec ullam esse tantam talidem , quae iam restris collata meritis non longe inferior esse uideatur. scd hoc nostrum est, ut id, quod debem lis, si persoluere non licet, animo saltem, ac mente peruolua natis ire stra quidem

sapientia ingulatas ad optima in Christi normam directa modestia,quidquid ab hominibus dari potest, id plane totiun excitidit. Ego tamen, sitidio ie-stri, minducti orie quadam animi, patre etiam cohortant , qui uestra instituta ad caelum ferre solithis est, feci, ut Sallustiuin, meos in eo corrigendo labores uobis dicarem . nam, cuin eius historiam assidii in manibus habeatis, magnaq. auditoriam frequentia explaneti S: commendabit, opinor, me uobis studi iam meum;&,ut spero, cosequar id, quod uelle men

14쪽

menter opto, ut patris mei meam q. si mill incolumitatem, ac salutem piis pre cibuS, agente cum Deo stippliciter, curetis. i. . LXIII Kal. Oct .

16쪽

ALDVS. MANVTIVS

T V D DO MI SOLLEGI pro uestra utilita- C te, cui semper studuit familia

nostra, leterum scipiorum testimonia, quae ad ingenium, mores, uitam q. Sallustii pemnent. nam Petrus Crinitus ea, quae scripsit, testibus non probat. nos igitur Mab illo cripta pleraque confirmamus, naulta, quae omisit, adiungimus labori uinquana

parcentes, ut commodis uestris constilattir. quam consuetudinem, ab alto,&patre aceptaret, intermitti, quantum in me erit, minime patiar.

17쪽

VETERUM . SCRIPTORUM

DE . SALLUSTIO

ab Aldo Manutio , Pauli F collecta.

sis Thu didis Sallet sius. His .lib. r. Et paullopostri Paene si ita est inhaerentium oculis ingeniorum enux:Eratio: inter quae maxilne nostri aeui eminent, princeps carminum Virgilius I abii usque, consimitus Sallustium Liuius, Tibi lusque, operfecit sim in forma operis sui nam, uiuorum ut magna admiratio, ita censura dissicilis est.

I a pueris magis legerritus qliam Lib. i. e. s. Sallustius es hic historiae maioris es au Ior ad quem tamen intelligendi , iam pro Odia opus it. Crispus Sallu llius in bello Iugurthino, cati Lib. s. linurio nihil ad soriam pertinentibus principi sorsus es. Vitanda illa Sallustianai quamq; am in ipso Lib. . uirtutis locum obtinet breuitas es abruptum sermonis genus quod otios an forta1 e lectorem minus fallit, audientem transvollat, nec, dum re

c. Ia

18쪽

Mist. lib. I.

petatur .e 'ectat.' ec minus noto Sallustius epigrammate in cessi urbEt uerba antiqui multum furate Catonis, Crispe , Iugurthinae conditor hisoriae. Ex Graeco transata Sallastis plimnia quale est, Vulgus amat fieri. non historia cesserit Graecisci nec opponere Thu didi Sallustium uerear nec indigmtur sibi

Herodotus aeqvari T. L I .

Liuius, P Sallustius pares magis, qlsa similes. Sic scripsit e Sallustiimi accepimus ' sane manifestus es etiam ex opere ipso labor.

C. Sallustius, rerum Romanarum florentissimus au tor.

T v in dubitas, Cimber ne Annius, an Verrius Flaccis imitandisint tibii ita ut uerbis, quae Crispus Sallistus excerpsit ex Originibus Catonis, utaris ' an potius , Asiaticorum oratorum inanibussiententi's, verbori uolubilitas in no serum sermonem transferenda in

In libro de cla

ris gr.im m. c.

0. de Ateio Philologo.

As Pollio librumscripssit, in quo Sau

19쪽

iustis cripta reprehendit, ut nimiaprisior uerbori lasse latione oblita. coluit familiarissime C . Sallustium ' eo Ibidem. defundio, Apinium Pollionem: quos historiam componere aggressos, alteri breuiario rerum omniuRomanarum, ex quibus, quas uellet, eligeret, inserisxit; alteri praeceptis de ratione dicendi.

quo magis miror, sinit a Pollionem credidit e, antiqua eum uerba , figuras oliti ,1sse colligere Sallustio: cum sibi sciat nil aliud suadere, quam

ut noto, ciuiliiq. 'propriosermone utatur ii tetq. maxime obscuritatem Sallusiij, audaci zmin transatioinibus. Tanto amore erga patroni memoriam e litit, Cap.r . ut Sallustium historicum , quod eum oris improbi animo inuerecundo scripsit et acerbiginia sa- 'ra lacerauerit, lassauru a, O limonem ne bulonem, popinonemq. appellans, est uita scriptis l. monstrosi , praeterea prisicorum , Catonisq. uerborum ineri ditissimum fimm .

POMpsius Trogus in L 'oe' assum uist.lib., t. Rio reprehendit, Dd, conciones directas ac orationes operi suo inferendo , historiae modum excesserint.

EX SENECA

riarum leguntur.

20쪽

ibidema

Lib. I. c. I s. Lib. q. c. I s. Lib. IO. c. 2o. Lib. io. c. 26. Lib. I scap. t 8

e graui

Sallisio uigente , amputatae sententiae , Ouerba ante exspectatum cadenti obscura breuitas fuere pro cultu Arruntius, uir rarae frugalitatis, qui historia belli Punici scripsit, fuit Sallustianus, is in illudgenus nitens. Elyae apud Salluitium rara fuerunt,apud hunc crebra sunt, saene continua nec ne caussa. ille enim in haec incidebat at hic illa quaerebat.

Elegantia orationis Sallusti , uerborumq c dia . novandi studium cum musta prorsus inuidias: D multi . non mediocri ingenio uiri conati mi reprehender pleraque obtrectare: in quibus plura inlicite, aut maligne uellicant. nonni lit. en uideri pollunt non indigna reprehensitone quale illud c. Sallustius, proprietation in uerbis retinentissimus , consuetudini concessi. ymio Pollioni in quadam epistola suam ad Planci scripsit,inquibusdam aliis L. Sallustius inique dignus nota uisus est. Et paleslopost Minus proprie , est a nullograui auctore ditium. M. Varro in litteris, atque uita de homo mi Ita, grauis, in libro , quem inscripsit Pius, aut de Pace , C. Sallustii , scriptorem feriae