장음표시 사용
31쪽
pla , magnificaeq. fuere, uerum Eliquanto min0- res tamen, quam fama feruntur sed Di pro-henere ibiscriptorum magna ingenii, per terrarum orbem Atheniensit Jacta pro maximis ce-kbrantur ita eorum, qui ea fecere , sirtus tanta babetur, quantum uerbis ea potuere extollere praeclara ingenia at populo R. numquam ea
pia fuit quia prudentissimus quisque negotiosus
maxime erat ingenium nemo pine corpore exerce
bat optimus qui que facere , quam dicere, sua ab atra bene facta laudari , quam ipsi aliorum
narrare , malebat . igitur domi, militiaeq. boni mores colebantur . coiicordia maxima , minima auaritia erat . ius bonumq apud Is non legibus magis , qua inatura, uariebat iurgia, discordias, iras , multates cum hostibus exercebant: ciues cuciuibus de uirtute certabant in supplichideorum magnifici, domi parci in annicos fideles erant duabus his a 'tibus, audacia in bello ubi pax eu nerat , aequitate , seque , remq. publicam curabant iugarism rerum raima documenta haec
habeo ; quod in bello saepius uindicatum es in eo , qui contra imperium in hostem pugnaue rant , qui tardius reuocati proelio excesserant, quam qui signa resinquere , aut pusi loco cede re ausi erant; in pace uero , quod beneficj magis, quam metu, imperium agitalant, O , accepta intima, ignoscere quam persequi, malebant.
sed ubi labore atque iustitia re p. creuit reges magni
32쪽
magni bello domiti; nationes ferae, O populi ingentes uisubasti , Carthago aemula imperi Romani, absirpe interi licundIa uetaria, terraeo. paebant saevire fortuna, ac miscere omnia coepit qui labores , pericula, dubias , atque ab eras
res facile toleraverant, i sitium, diuitiae, optandae aliis, oneri miseriaeq. fuere igitur primo pecuniae , deinde imperi cupido creuit ea quas materies omnium malorum fuere namque auaritia milem probitatem , ceterasq. artes bonas subue tit; pro his superbiam , crudelitatem, deos negle gere, omnia uenalia habere, edocuit ambitio mul
tos mortales falsios fieri subegit; aliud clausum iu
pectore, aliud promptum in lingua habere amicitias , inimicitiasque non ex re , sed ex commodo aestimare; magisq. mltimi , quam ingenium , bonum habere haec primo paullatim resiere interdi uindicari post, ubi contagio quasi e silentia , inuasit ciuitas immutati; imperium ex iustissimo, atque optimo , tradet, intolerandumq. factum Sedprimo magis ambitio, quam auaritia .animos hominum exercebat quod tamen uitium propius uirtuti erat namgloriam, honorem , imperium bonus , ct ignauus aeque sibi exoptant sed ille uera nititur uia huic quia bonae artes desunt, dolis atque fallaciis contendit auaritiapecimiae sudium habet quamn χuo apiens concupiuit ea quali uenenis malis imbuta corpus animuinq. virilem ejeminat, βω- per
33쪽
pe infinita, insatiabilis est ineque copia, neque
inopia minuitur. Sed, postquam L. Sulla, armis recepta rep. bonis initiis malos euentus habuit; rapere omnes , trahere domum alius, alius a gros cupere , neque modi ireque modestiam uictores habere foeda crudeliaq nciuesfacinora facere huc accedebat, quod L. Sulla exercitum , quem in Actia ductaverat, quo ibi fidum faceret, contra morem maiorum luxuriost, nimisq. liberaliter habuerat loca amoena uoluptaria facile in otio feroces militum animos molliverant ibi primum insueuit exercitus populi R. amare, potare signa, tabulas pidias, vasa caelata mirari, ea priuatim ac publice rapere , delubra soliare, sacra, profanaq. omnia polluere. Igitur hi milites, postquam uictoriam adepti sunt, nihil reliquictis secere quippe secundae res sapientium animos famant ne illi, corruptis moribus, uictoriae temperarent postquam diuitiae honori elecoeperunt, O eas gloria, imperium potentia sequebatur e hebescere uirtus , paupertas probro haberi, innocentia pro malevolentia duci coepit. igitur ex diuitiis iuuentutem luxum atque alia
ritia cimi superbia inuasiere rapere, consumere sua parui pendere, aliena cupere; pAdorem,pi citiam, diuina atque humana promiscua; nil pen si,neque moderati habere. opem ης domos atque uillas cognoueris,in urbiu modis discatas fere templa deo quae nonrimamres,
34쪽
religiosissimi mortese , fecere uerum illi delubra deorumpietate , domos suas gloria decorabant neque ictis quidquam,praeter istiuriae licentiam, eripiebant at hi contra, ignauissimi homines, per funimum sic elus o=nnia ea foci' adimere, quae fortis mi uiri uidiores reliquerunt: proinde quasi, iniuriam facere, id demum es let imperio uti nam quid ea memorem , quae, nisi , qui uidere, nemini credibilia sunt a priuatis compluribus ub- Nersos montes , maria constructa esse quibus Mihi ludibrio uidentur fuisse diuitiae quippe , quas hones habere licebat, per turpitudinem abuti properabant. Sed libido stupri, ganeae , ceteri. cultus non minor incesserat uiri pati muliebriar diere pudicitiam inpropatulo habere uescendi caussa, terra, mariq. omnia exquirere dormive prius, quam somni cupido esset,im famem, non sitim, neque frigus, neque vitudbrem opperiri, sed ea omnia luxu ante capere Iaecimentutem, tibi familiares opes defecerant , ad facinora incendebant animus, imbutus malis artibus, haud facile libidinibus carebat eo profusius omnibus modis quaestui, atque sumptui deditus erat in tanta, tamq. corrupta ciuitate , Catilina , id quod factu facillismon erat, omnium flagitiorum at que facinorum circumse , tamquam sipatorum, caterasas habebat nani, quis imique impudicus
adulter ganeo, manu , uentre, pene bona patria
dissaverat; qui alienum aes grande m aue
35쪽
rat, quo gitium, aut facinus redimeret praeterea, omnes milique pamcidari acrilegi, conui Et iudici s, aut pro fantis iudicium timentes; ad hoc, quos manus, atque lingua perium , aut ci-tilli sanguine alebat; postremo, omnes, quos fla spatium, egestas, conscius animus exagitabat, hi Catilinae proximi, familiaresq. erant quod si quis etiam a culpa uacuus in amicitiam eius incideratri quotidiano usu , atque illecebris , facile para ilisq. ceteris viciebatur sed ma xime a dolescentium familiaritates appetebat eorum animi molles in aetate rem dolis haud disculte Apiebantur . nam, ut cuiusque sudium exae late flagrabat, alijs scorta praebere; atra canes, atque quos mercari postrem neque sumptui, neque modeniae suae parcere, dum illos obnoxios fidosq. ibi faceret. Scio fus non nullos, Rita
existimarent; iuuentutem, quae domi Catilinaestequentabat, parum honeste pudicitiam habu se . sed ex alijs rebus magis, quam quod curquam id compertum foret, haec fama uaebat amprig1num adolescens Catilinam, ita nefanda stupra Ie
alia huiuscemodi contra ius fasque. Hiram , captus amore Aureliae Orestillae, cuius, praeter
formam, nihil umquam bonii lati in it re
nubere illi dubitabat, timens priuignum adultum aetate; pro certo creditur, necat filio, uacuam
domum scessis nuptiis feci'. qaac mdcm res
36쪽
Mihi inprimis uidetur caussafuisse facinoris maturandi namque animus impurus, hominiabusq.insistus neque uigili s , neque quietibus sedaripoterat . ita conscientia mentem acitam uasabat igitur color eius exsanguis oedi ocidi, citus modi, modo tardus incessus prorsus in facie, uultuq vaecordia merat. Sed iuuentutem, quam, nisupra diximus, illexerat , multis modis mala facinora edocebat ex illis teste , signatores fa sos commodare fidem, fortunas , pericula uilia habere. OR , ubi eorum famam , atque pudorem attriuerat, maiora alia imperabat .si caussa pe candi in praesens minus suppetebat nihil minus
insiontes, sicuti fontes, circumuenare, iugulare. scilicet, neper otium torpescerent manlis, aut animus,gratuito potius malus , atque crudelis e-
Hii amicis oci sq. confisus Catilinat ut,
quod aes alienum per omnes terras ingens erat; et quodplerique Sullani milites, largius suo usi, rapinarum iis Ioriae ueteris memores, ciuile bellum exoptabant; opprimendae resp. consilium cepit in Italia nestus exercitus Cn. Pompeius in extremis terris bellum gerebat ipsi consulatum petendi magna spes sinatus nilal sane intentus: tutae tranquillaeq. res omnes sed eaprorsus opportuna Catilinae erant. igitur circiter Kal. Iun. L. Caesare, O C. Figulo cos primo singulos appellare; hortari alios; alios tentare opes suas, imparatam' p. magna praemia coniurationis
37쪽
CATILINAE Tdocere ubi satis explorata sunt, quae uoluit; iuri tinum omnes conu0cat, quibus maxima nec tui is, do, plurimum audaciae inerat eo conuenere ii senatori ordinis P. Lentulus Sura, P. Autronius, L. Cassius Longinus, C. Cethegus, P. Ser. , Seruit lis; L. Vargunteius nius, M. P0rcius Laeca, L. Bestia, Q. Curius; praeterea, ex equectri ordine, M. Fulvius Ubi lior. L. Statilius, P. Gabinius Capito, C. Corn liui , ad hoc,multi ex coloniis , O municipiss,domi nobiles . erant praeterea coplures paullo occultius consili hi sceparticipes nobiles quos magis do Minationis bes hortabatur suam inopia, aut alia necessitudo ceterum iuuentus pleraque, sed maxime nobilium, Catilinae inceptis fauebat quibus in otio uel magnifice uel molliter uiuere copia rat, incerta pro certis , bellum , quam pacem, malebantinuere item ea tempestate, qui crederent,
M. Licinium Crassum non inaram eius consilii fuisse quia Cn. Pompeius inuisus ipsit magnum exercitum di Iabat, cuiusvis opes uoluisse contra illius potentiam resiere simia confisum, si coniuratio ualuisset facile apud eos se principem
fore Sed antea item coniurauere pauci contrare an quibus Catilina fuit dellia, quamu ri sine potero, dicam. L. Tullo, Man. Lepido cos. P. ronius, O P. Sulla, designati consiles, legibus ambitus interrogati, poenas ederant.
postpaulis Catilina, pecuniarum repet damm
38쪽
reus, probibitus erat petere consulatum; quod intra legitimos dies profiteri nequiverit erat eodem tempore Cn. Piso , adolescens nobilis , summae audaciae, egens, factiosius quem ad pertumbandam remp. inopia, atque mali mores simulaban cum hoc Catilina, est aut nius circiter
nonas Dec. consilio communicato , parabant in Capitolio, agendis Ian. L. Torquatum, S L. Cottam cos interficere; ipsi fascibus correptis, P sonem cum exercitu ad obtinendas duas Histanias mittere ea re cogniti, rursus in nonas Febr. consilium caedis transtulerunt iam tum non consulibus modo fedplerisque senatoribus perniciem machinabantur quod ni Catilina matur etprocmria signum sociis dare: eo die, pon conditam ur bem ii 'mam pesmum facinus patratum foret.
quia nondum frequentes armati conuenerant; ea res consilii uiremit Poneat Pisio in citeriorem
Hilaniam quaeno pro praetore missus est, adnitente Crassi; quod eum infenum inimicum Cn.
Pompeio cognouerat neque tamen senatus prouinciam inuitus dederat quippefoedum hominem a rep. procul e se uolebat simul, qatia boni com plures praesidit in eoputabant f iam tum potentia Cn. Pompei formidolosa erat sedis Piso, inprovinciam iter faciens , at equitibus His anis, quos in exercitu ductabat , occisus en . sunt qui ita dicunt imperia eius iniusti, superba, crude
lia barbaros nequiuili pati: lj autem, equites
39쪽
tres leti CATILINAE illos Cn. Pompei ueteres, fidosq. clientes, uo-
luntate eius Pisonem aggre gos numquam Hispanos praeterea tale facinus feci se, sed imperia saeua multo antea perpessos nos eam rem in medio relinquemus . De superiori coniuratione satis est dii tum Catilina, ubi eos q- paullo ante memoraui, conuenisse sidet; amesi cum singulis multa saepe egerat , tamen, in rem fore credens uniuersos appellare, O cohortari, in abdita partem aedium secedit; atque ibi , omnibus arbitris procul amotis , orationem huiuscennia habuit.
Viminus, fidesq. uestra satis ste tata mihi fo
rei nequidquam opportuna res cecidisset spes magna dominatio in manibus frustra fuissent meque ego, per ignauiam, aut uana ingenia, ince ta pro certis captarem sed quia estis, O magnis tempestatibus uos cognoui fortes fidosque mihi eo animus ausus es maximum , atque H cherrimum facinus incipere . imul, quia uobis eadem, quae mihi, bona malaque esse intellexi. nam, idem uelle, atque idem nolle ea demum firma amicitia 1 , Sed ego, qlsae nente agitaui, mesiam antea diuersi audistis ceterum mihi mdies magis antinus accendis ur,cum considero,quae condicio uitae futurasit nisi nosmet ipsos uindicamus in libertatem nam postquam est in paucorum potentium ius , atque ditionem conce sit, semper illis reges , tetrarchae uectigeses esse:po puli, nationes stipendia pendere ceteri omnes 4 frenui,
40쪽
nrenui, boni, nobiles, atque ignobiles, uulgus si mus sinegratia, ne ausitoritate , i s obnoxij, quibus, si res'. ualeret, formidini essemus itaque omnis gratia potentia , honos, diiιitiae apud illos sunt aut ubi illi uolunt nobis reliquerunt per culi, repid a , iudicia, egestatem quae quousque tandem patieminio fortissmi uirit nonne emori per uirtut praestat , quam uitam miseram , amque inhonestam , ubi alienae superbiae ludibrio fueris per dedecus msttere' uerum enimuero , pro deum atque hominum fidem , uidioria in manu nobis est . uiget aetas: animus ualet contra illis, annis atque diuitiis , omnia consenuerunt tantummodo incepto opus est uetera res expediet. etenim quis mortalium, cui uirile ingemum est, tolerarepotes, illis diuitias superare , quas profundant in exstruendo mari, Omontibus coaequadis; nobis remfamiliarem etiam ad nece Varia d esse cillos binas aut amplius domos continuare,
nobis larem familiarem nusquam ullum estietium
tabulas,signa, toreumata emunt; noua dirisunt,
alia aedificant; postremo omnibis modis pecuniam trabunt, uexant tamen summa libidine diuitias suas uincere nequeunt. at nobis est domi inopia, foris aes alienum , mala res, stes multo a perior. denique' id reliqui habemus , praeter seram animam Quin igitur expergiscimini Ula, Gla, quam aepe optassis libertas, praeterea diuiatiae, decus, gloria in oculis ita sunt. Ilo na ea omnia