Via Lactea, sive', Institutiones juris canonici : per quam, & quas, suavi, ac brevi itinere, studiosi juvenes ad intelligentiam sacrorum canonum, & lectores omnes conducuntur : ad normam illarum, quas celeberrimus jurisconsultus Jo. Paulus Lancellotu

12쪽

PRAEFATIO

Studiosis Iuvenibus , ac benignis

LECTORIBUS.

Trum VI LACTEA sit in Firmamento nemo, et idiota , ignorare praesumitur tum quia de ea Astronomi ' Philosophi antiqui

& moderni copiose scribunt tum quia propriis oculis , dum no serenat , ipsam omnes conspiciunt ' est circulus ille magnus, latus, adinstar Fasciae coruscans, qui per transversum Coelum discurrit , comprehenditque intra se in plaga Boreali , constellationes Cassiopeae Cygni , Aquilae vo- Iantis , Persei Andromedae, partem phiuci, ac Geminorum: In Australi vero Scorpionem,' Sagittarium , Centaurum , Argo- navim , ac Aram prout etiam conspicitur in Mappis . Et quo. niam ipsa Fascia tota nitida est,' ejus albedo sparsi lactis praese- fert speciem ex hac Nomen VI E LACTE E sumpsit; apud Graecos nuncupatur GALLAXIA , quod vocabulum Orbem La cteum significat ut eam appellavit etiam Cicero in somnio Seipionis. Tota dissicultas est cognoscere, quid vere sit Si quidem omissis Poetarum fabulis de Phetontes, ac Lacte Iunonis , de quibus Calvus in Proprinom. Hi Uerb. Gallaxi varia sunt Philosopho. rum opiniones & eorum Princeps Aristoteles opinatus est, illam esse aggregationem exhalationum accensarum , in suprema Aeris parte consistentium; quae tamen opinio ab omnibus exploditur quippe si vera esset, aut tandem consumpta forent aut non semper a quacunque Orbis terrae parte conspicerentur firmam distantiam a Polis ' ab AEquatore non servarent ut fuse disserit doctissimus Mastrius in Tracti de Caelo, meteor disp. a. num. 79. O sqq. Qtia propter nostro sevo , communi omnium assertione receptum est , IAM LACTEAM esse congeriem infinitarum propemodum tellularum , simul collucentium , quae veluti massa quaedam candicantis cujusdam materiae , se se oculis nostris praebent vulchritudinem Coeli demonstrant, citinerantibus indicant

viam

13쪽

TIONES Iuris Canonici celesti illi Gallaxiae a nitemur c

Prima , principalis est scies omnipotentia, scilicet, utissimi Creatoris D EI ; quia sicut ab ipsa tellula illae , quae

v IAM LACTEAΜ conficiunt, processerunt, quando Caelos Teapsis a vi , teste Regio Psalte dicentes: Quoniam idebo Caelos tuos , ope- . ra digitoriim tuorum, unum, Θ Stellas, quae tu fundasti. Sic omnia Iuris Canonici Decreta a Divina procedunt Potestate, per concessionem Clavium Regni celorum factam Petro Christi Vicar i , Pontificibus Romanis ejus Successoribus Diisdem enim data est facultas ligandi, atque solvendi in utroque Foro ' in quacumque materia concernente Animarum salutem ad quam consequendam Canones ' Constitutiones Canonicae promulgantur . cap. Sunt quidam . 23. quae l. I. cap. Translato . De Constitui. ExtraυQ. Ad Conditorem . De Uerb. Signifie. Secunda Causa est Materialis, quae consistit in numero litat e rundem Canonum, Canonicarum Constitutionum . Sicut enim numerus Stellarum , qua UIAM LACTEAM conficiunt , innumerabilis est ita Iuris Canonici Decreta, monstitutiones non videntur posse numerari, ob illarum cumulum existentium tum in prima, secunda Parte Decreti tum in Libris quinque Decretalium, in Sexto in Clementinis in Extia vagantibus tum etiam in Tomis Septem Bullarii Romanici Et nihilominus hae omnes

collecta sunt in INSTITUTIONIBUS istic in quibus tanquam in Fascia vi AE LACTEAE. ' doctrinaliter quo ad materias,

compendiose quoad Prmepta continentur. Tertia Causa, quae Formalis est, sumitur a claritate nitore, Salbedine GALLAX E ad cujus imitationem praesente INSTITUTIONES non obscurae, non dimeties, non abstrusae se cla, rae in stylo lucidae in explicatione 'perspicua in doctrina reperiuntur: taut de eis in veritate , absque jactantia erificetur Εed quod de Nivis candore Salomon scripsit istilchritudinem candoris

43.2o ejus admirabitur oculus.

arta Causa est Ummentalis videlicet insipientia mea ua his INSTITUTIONIBUS conscribendis quae tamen correlativa est ad illam a LACTEAE; scilicet ad Divinam Clementiam , quae, ut testatur Ecclesia , infirma mundi eligit, ut fortia quaeque confundat. Cum sinceritate cordis fateor , me nihil scires itali in veritate di- Psalm cam coram Deo Deus tu scis insipientiam meam; coram homini- bus id, quod dicebat de se egregius ille Scriba in Doctor Ego μ' ' L tem insipiens is bonitate Divina processe Dunt benedictiones , qu/ consequuta sunt Decisiones meae de Sacramentis , ac Miscellaneae, Erotemata, ac Discordiar Forenses necnon Meroe Geneseos e pu catio : ex quibus omnibus tam Ecclesiastici, quam Laici profite'

14쪽

tur magnam hausisse utilitatem de quibus Divinae Clementiae humili mas ego gratias ago hoc ipsum sperans de his Iuris Cano. nie INSTITUTIONIBUS dicturus jugiter Benedicam Dominum, psal qui dedit ibi intellectum. Quinta tandem Causa est Finalis , ob quam VI E LACTE Eam imitantur praesentes Iuris Canonici INSTITUTIONES, nempe utilitas illorum , qui earum studio vacabunt . Scribit Ioannes a Sani ho Geminiano in Tracd. de Exempl. militud libr. r. cap. 34. Vers. Tertia gratia quod GALLAXI propter suam claritatem di splendorem dirigit Navigantes, citinerantes de nocte; in ore omnium , tanquam proverbi tim est , quod VIA LACTEA est VIA ROMAE. Sicut ergo ex attenta inspectione VIAE LACTE Enavi gant f per Oceanum securi perveniunt ad Portum qui iter agunt e terram laeti intrant Almam Urbem & Capitolium ascendunt ita Studiosi INSTITUTIONUM harum ad Portum Lau.

res Doctoralis certo , ac suau itinere pervenient atque Dignitates, Praelaturas, Canonicatus, Beneficia, quae eruditis in Iure Canonico jugiter dispensantur, feliciter obtinebunt; quandoquidem EccIesia indiget viris Litteratis pro bono Animarum regimine cap. Super specula . Ne Clerie vel on es. Cum ex eo . ubi De de Eleri in . praecipue habentibus persectam Sacrorum Canonum cognitionem. cap. de Persona. II. q. I. cap. Νtilli Sacerdotum dist. 8.Canones enim sunt medulla Legum & Theologiae Moralis fundamentum nec apti sunt regere Ecclesias , populosque eis subjectos in spiritualibus instruere , qui Sacros Canones ignorant , ut inquit

Baldus in capta Cum causam col. 2. de Probat.

Igitur Studiosi Iuvenes, ac alii Nobiles Viri ad Ecclesiasticas Praelaturas adspirantes, laeto animo his INSTITUTIONlBUS dignen. tu incumberes per eas tanquam per VIAM LACTEAM , celeriter , ac facile ad intelligentiam Sacrorum Canonum perventuri . die illa amplissimas utilitates consequuturi , quas isdem sincero corde auguror, spondeo . atque polliceor. Valete.

15쪽

NO REFORMATORI

Dello Studio di Padova.

HAvendo edulo per Ia Fede di revisiones,

approbatione de Ρ. F. Tomaso Maria Gennari Inquisitore ne Libro intitolato : Via Lactea Me Institutiones Puris Canonici , Auctore Toanne Clericato, non Celsericos' alcuna contro lasanta Fede Cattolica; iarimente per Attestato de Segretario Nostro, niente controirencipi, ebuoni costumi , concedemo LicenZa ad Andrea Poleti Stampatore, che possi esse stanapato, os servando gi' ordini in Materia diritampe, e pr sentando te solite copi alle ubliche Librarie di Venetia , illadova. Dat 18 Settembre 7 i

16쪽

1NDEX TITULORUΜ

tutionibus. 3

Tit. ΙΙΙ De Eccles icis Confitutiomias. 3Tit. IV. De Iure Personarum. III it. V. De Episcopis, ct Summo Ponti ice. I Tit. Ι De lectione. 16 Tit. ΙΙ Deciis, qui eligere, ellive possunt. OTit. ΙΙΙ De Posulatione. LTit. IX De Coormatione. 22 Tit. X. De Conbecratione . a Tit. XI. De Receptione, 'Auctoritate Palii 26 Tit. ΙΙ De Vita , mone te Praelatorum. 28 Tit. XIII. De stolo Archidiaconi. 29 Tit. XIV. . De octo Archipresbyteri. O Tit. XV De incio Uicarii. 32Tit. XVI. De Coatutore. II it. XVII. De Choreepiscoporum susublato. φTit. XVIII. De Translatione. 35Tit. XIX. De Renunciatione. 36Tit, XX De Depostione, seu Degradatione. 38 Tit. XXI. De Sacerdotibus in inferiorigradu constitutis. QTit XXII. De Jis, qui sunt in Sacris constituti. II it. XXIII., is, qui sunt in minoribus ordinibus constituti 43Tit. XXIV De his, quaesunt communia tam majorem , quam

minorum ordinum. 4

Tit. XXV. De Jis, qui removeri non possunt. 46Tit. XXVI. De Praebendis, S aliis Benesciis. 5QTit. XXVII me Collationibus. 5 Tit XXVIII. De Institutionibus, Iurepatronatus. 5 Tit. XXIX. De Clericis non rodentibus. 6 Tiu XXX De Regularibus ac Monacbis. 63. IN

17쪽

INDEX TITULORUM

LIBRI SECUNDI

Tit. I. Rerum disson pag. 69Tit. II. De Sacramentis. 7o Tit. ΙΙΙ. De Baptismo, o ejus effectu. α

Tit. IV. Sacrament Christmatis. 7 6 Tit. V. De Poenitentiis, S Remigionibus. 78Tit. L Eucharsia. 8a Tit. VII. M Extrema Unctione. 82Tit VIII ra Sacramento Ordinis. 8 Tit. IX. De aeramento Matrimonii. sTit. X. De Sponsalibus. 86Tit. I. Nuptiis. 89

Tit. XII. De quae Matrimonium impediunt. et

Tit. XIII. Lla Triplici Cognatione . 9 Tit. XIV. Claninina Desponsatione 9 7 Tit. XV his , ,. Matrimonium accusare possunt , vel contra illud test cari. 99

Tit. XVI. De Divortiis. IOITit. XVII. De Rebus Sanctis, Sacris , Religioses. 1o8Tit. XVIII. De Construendis , consecrandis, di repariandis Ecclesis, o Altaribus. IO9Tit. XIX. De Unionibus Ecelsarum. 11 Iit. XX. De Immunitate Ecclesarum Subbectione. 16 Tit. XXI. Decensebus, Exactionibus, Procurationibu . I 2ITit. XXII De Capeliis Monachorum. Tit. XXIII. De Religios Domibus. 12sTit. XXIV De Sepulturis. 26 Tit. XXV. De Canonica Portione. 129 Tita XXVI. Do Decimis. 32Tit. XXVII. Dei bus Eccles alienandis, τι non. 37 Tit. XXVIII De Pre δε Cleri orum bellictis, ct Successonibus

tarum. 139

18쪽

INDEX TITULORUM

Tit. I. EIudiciis, S illorum divisono. pag. 1 3Tit. II. II De Procuratoribus. 15 Tit. III. De Pactis, o Transactionibus. 16o Tit. IV De Arbitris. 163Tit. V. De In us vocando. 16sTit. L De Dolo , 2 contumacia in posessionem mis

sione. 17o

Tit. VII. De Libelli conceptione, ct oblatione. 17 Tit. VUL De Exceptionibus, oe Repi tionibus. 176Tit. IX. De Mutuis petitionibus. 186Tit. X. De Renitatione Spoliatorum. 187Tit. XI. De Litis contestatione. I9ITit. XII. I, Puramento calumniae. 9 Tit. XIII. Ut ne pendente ibi innovetur. Ist, Tit. XIV. De Probati ibus 198 Tit. XV De Sentenriis, in iudicata. os Tit. XVI. De Executione rei judicatae. IOTit. XVII. De Appellationibus. ΣΙΣ Tit. XVIII. De Res tutione in integrum. 161 -

19쪽

INDEX TITULORUM

Tit. XIII De Sententia Excommunicationis. 26 Tit. XIV. De Excommunicatione contra pugnantes in DueLA. 27o Tla XV De Excommunicatione contra violantes Clausuram Montalium , Regularium. 273Tit. XVI. me Ecclesiastico Interdicto. 79Tit. XVII. De Suspensione a Divinis. 83 Titi VIII De Irregularitate. 287

20쪽

VI A A CTE A

INSTITUTIONES

IURIS CANONICI

De Pure Canoniso.

quacunque scientia , ad ejus cognitionem acquirendam , principia ipsius oportet investi- sic accedentibus ad studium Iuris Canonici convenit scires ejusdem Iuris principia Quapropter in primis breviter expIicandum esti cuidsi us Canonisum Ra uis uris Canonici fuerit primus Audiro sta nando initium habuerityus Canonicum 'Cujus ejus si nis

Ex quibtis Praeceptis emanais Terit RQuo ad Primum. Sciendum est xus Canonicum; prout etiam lex anonica plures habere etymologias nam dicitur us

sa jubendo quia jubet, irasci. pit , quae sunt facienda ; vehquae veniunt evitanda . Item vocatur Puia justitia; nam mandat, ordinat fieri, quae iusti, recta sunt atque prohibet, quae iniusta, ciniqua censentur: adeo dicitur Canonicum a verbo Graeco Canon, quod significat latine Reritum , in gulam . Pari modo appellatur Lex Canonica, quia, ut docen

dicitur vel a ligando, quia obligat, ligat homines ad ejus observantiam : vel juxta M. Tullium 1. de Legib. legendo,& deligendo quia praevia multa lectione est componenda belsecundum D Isidor lib. 2. Eum cap. Io debet dari in script is, ut a subditis, qui eam servareta bent, legatur id tanquam recta Regula pro bene operando , eorundem oculis inspicienda detur. His stantibus de