장음표시 사용
401쪽
LIB. IV TIT. II. exsequi, quorat Ausam cur non
Sed ne dum talia excogitantur, inveniatur et, a via , per quam raptores Arpune iram exerceant avaritiam , naelius constitutionibus Principum prospectum est, ut nemini liceat hvi rapere , vel a trilem, vel se moVeti
quis contra fecerit, dominus Pit cadat sin alienam rapuerit, tunc itra restitutionem elus Onem e ussidem rei vina pacto attir inlc d obtinet non tarium in raptore obit ita, verum in ' immobilium Coercen l. r 6d' i imi di temeritas, convellens vincula publica quietis, de auctoritatem uia i diciorum . ouae ideo instituta sunt, nequis d. Lapiam sibi ipsi us dicat, aut permittere valeat
datur hac cIio p in tu omnibus, quorum interestrem esse s .vam. ex idem critiis, quibus furti actio competit pro reclam subrep a. Quaeso, si u locata fuerit res, sive commodati , siV pi
ea re it, sive botra fidequis pollideat, sive u-uctum in re habeat e quid aliud uris, aut ne sit e ua non rapi, semper competitia: Datur ad ersus eum , qui vel ipse dolo cras uir, licet manu sua non rapuerit, a in e iis x meu dedit caulam dolo malo. ui denique intra annum ad 18 A At.
ipsius intereste, si res non uetit in botris acrinis, sed tantum ex bonis, Eua commo
402쪽
data, condu . . et actoris intel 1 ιι Ianc n
i uisieci quod est implum, hac in actione hidruplandum Rapti mihi per vim sunt scyphi: i valentes centum , qui mihi oppignorat iis pro Viginti aureis agendo hac actione, quadruplando viginti aureos, quia e
tenus tantum mea interest, conseoua aureos octoginta dumtaxat,non etiam qua lingentos.
Tertia spccies delicti privati est damnum injuria datum, id est, factum sine ullo ure; quod vindicatur actione damni injuria sive injuria dati, quam vocant actionem Legis Aquiliae, ita abactore Aquillo Tribuno plebis dictam.
Ria olim fuerunt. Hodie vero duo sunt in usu, quia secundum caput in desuetudinem abiit forte ideo, quod de eo satis cautuna esse aliis legibus.
Vc, si quis alienum hominem , alienam quadrupedem, quae pecudum numero sit inju ria occiderit, quanti ea res in eo anno Pluri fuerit, tantum domino dare damnetur.
403쪽
Quia per Hominem pecudem v alienam hic I p. inre igit
r hominis nulla est alii inatio , ejus lue caedes ad L. Corneliam de sicariis pertinet. Servum autem uatelligit a Grum nam qui suum ipse servum Occidit, ibique dam una dat, tentare clatrinum non videtur. Per Aua rape em in- leto et Metelligit iamralia, cluae sub culiodia hominis si de amul re gregatim pascuntur, ut boves. Oves ex linbus is a percipi utilitas scitet. ni is estiis , neque de inibus pii-
Glisper mura:rm ' es, ita quoi ossere hac actio ab actione in tota
admodum circa in uiarum actionem , γioj.is, Lcontumelia tradam , sed , ut ante dixi, pio eo, quod non ure factum esse, hoc est, contra us, seudolo fiat, seu cul a , etiam iuvisse iratae. is, quidem ab eo, qui ali erunoluit in actione vero iniuriarum, non tam cQmni illati, quamc in unieliae, ratio habe tuc ex qua sola, na ullum particula e damnum , agi in uri u n potes Si tamen ex . utraque colaciariat actio, aegis Aquiliae, dc 'f. de iniuriat Um, expetiri ut a uelicebit, sed duae uri ini erunt arit: nationes, alia damni, alia contu-Ir .
Capite vim attir i lio hominis, id est, servi alieni, alie- vii ora occiso ad damnum datvis Culpa h. t. igitur
404쪽
3 INsTIT IMPER. igitur in commit tis simum hic versa tur nam Propter ciali, ii in Omittendo volunt aliqui non directa, sed utili tantum actione teneri cum ea ratione, quod gravior sit culpa in t ni ittendo. Hinc non
quit, uti iii, ita es, i uriolus, quadrupes.
Anetarn e qui latronem inj iatorem occiderit
iare. Non tenetur, utique si aliter periculum essu 'ere non potuerit. Nam adversus periculum naturalis ratio permittit defensionem. Ia civilis regula didiat, nullum dolo facere videri, qui iure suo utitur. Igitur quod quisque ob tutelam co1 potis sui fecerit, jure cille existimatur, cum vim vi repellere, Omnes
leo es in D rint, modo quis liniites, si . . ita: itellae non excedat.
mnumve de erit c Nec is tenetur , si modo culpa ius nulla in- si otii, Veniatur tibi enim culpa non est , ibi neclo na, quae culpam praesupponit, si poteti, niti
tamen casiana culpa praeceserit, quae facie Le' se Acuilia tenet rcum, ne culpa it impunita. Quod declaratur exemplis, in eo qui jaculis ludens, exercitii causa, trajecerit transeuntem sese Vum inputatore arbolis, qui dejecto ramo transeuntem occiderit servi m. in medico P iri perite servum siccuerit.
405쪽
hid, igitur quis, dum jaculis Dio
servum trajecerit P: Gaim ab eo, qui ad ,
militon coad hujusinodi exerciti uindestinato vel ab alio , dc in loco insolito. Illo tu, siclolus non intervenerit, quia rei licitae si L pQ lectit, nec culpa ejus ulla intelli); ut a V non tenetur hac actione posteriori tenetur reculpae reus est , cum rei illicitae operant dederi inuniscuerit se rei ad se non pertinenti adeoque ne miles quiden hoc Mu cul
id spurator Eberio ex arbore ramo
tran Ante occiderit si prope viam publicam aut vicinalem l .hem
uin sic, neque p.Oclamaverit ante, aut alio put r. igno dato praetereuntes tempestive admonuem tunc tenetur hac lege, quia culpae reum se, i , non proclamando tempestive. Aliasi SI A a extra culpam erit putator ut o , si seorsim a via forte, vel in medio fundo ramos caedendo nQn pro amaverit, quia jam rei licitae operam Icedri, nullique extraneo in eo loco us fuerat aversandi.
G d de Medico. irurgo imperire
quoque tenetiit a Lege, sive imperites, tr - rvum secuerit,ic curationem ejus deser ierit, cua. isque ob id mortuus fuerit, sive perperam ei edicamenta dederit quia imperitia uisa l. I et 1. T. nnumeratur Debet enim quisque ejus ariis de R. f. ritus esse, quam profitetur. Vnde dc Iuris l. 7. L consulto imputati debet, si clientis sui causam κθ. θ,
406쪽
IusTIT IMPER. 36. f. ve estiment , vel mal perdiderit. E. I. Hanc culpae causam, plui si , , comple ctitur Regula altera, culpa ut miscera re , ais non pertinenti.
si impe omnino, cum nemo assectare debeat id,quo tu intelligit, vel intelligere debet , infirmitatem d. . f. suam alii periculos suturam. Quare mulio,1 l. 29. si per impetitiam aut infirmitatena impetum 5 mularum sustinere non potuerit, si eae servum alienum obtriverint, culpae nomine tenetur dummodo alius firmior mulas regere ivili nere potuerit. Idem dicendum de eo, qui pei in petitiam equum, quo vehebatur , retineres non potuerit. Item de nauta, cujus navis in i terius impacta scapham ii damnum dederit se in potestate nauta fuerit, ne id accideret, cculpa ejus factum sit.
s his Tenetur is, qui damnum dedit, praestare'
- inino non quanti res fuerit, cum damnum, ret, cum servum quadtupedemve occideret,se quantica res in eo anno plurimi fuerit, annus computetur retrorsum ex tempore, qu I. dii in damnum datum est. Unde servo occito, qui l et tunc prinatim, cum occideretur, claudus, an .et. Zi . cus, aut lutcus facula fuerit, atque ita minori valuerit, quam forte valuit toto illo anno,cui
adhuc integer eset, tempus inspicitur in aesti matione facienda, non quo sui occisus, sed quanti in eo ciuio pluilini fuerit.
407쪽
acuit poenalem esse, quia non solum tanti . uisque obligatur, quantum damnum dederit ivd liquando longe pluiis Ideoque licet hi redi caeterisque succesibribus detur, tamen inhaeredes non datur, nisi forte ex damno illato tacti sint locupletiores, vel lis contestata cum D. suncto fuerit, ut dicetur infra. 7
Soliusne peremti corporis simatio ex hac Lege habenda es
Placuit similiter, ex interpretatione huius Di Legis, non luna peremti Oiporis aestimatior en habendam esse, sed ejus quoque, quod interest, id est, damni, quod iac occasione illatum est Vnde si quis servum tuum institueri ehGredem, is,antequam jussu tuo adiisset hae
reditatem, occisus sit a Titio, tenebitur Titius,lpr er corporis aestimationem, quanti plurimi i in eo anno fuerit, praestare damnum ii od do minus sentit ex amisia haereditate, id est, aesti-lamationem haereditatis. Idemque juris est si ex pari mularum unam, vel ex quadrist sequo t rum unum quis occiderit, habita ratione ejus II quo caetera Orpora depretiata sunt, propte causas corpori cohaerentes , si sorte equi pro-lpter parilitatem lineamentorum , 5 coloris aptissimi ad quadrigam elatu '
Potestne actio L. Aquilia cum actione
L. Cornelia concurrere Potest, cum utraque actio ad diversos si β. Lb ne tendat Aquilia quidem ad id , quod pri-t L. Ii acina abest, Cornelia vero ad vindiliam pu- licam. Itaque si servum meum occidisti, H
408쪽
3t; INs IT IMPER. pretium, quanti eo anno plurina fuerit,& quod interest agam quoque ex L. Cornelia de sica-l. 3. c. is criminaliter,&poenam persequar. Neque, eod. si Aquilia egero , eo minu agam ex L. Corne I auo. f. ia, i dolo servus occitus sit Elienim regula, . E. I. quod quando plures actiones ex eodem desidio
descendunt, una aliam non consumat, sed, qua, tenus inali 'ni lius est, perlequi piissim tri.
cautum fuit Caput illud in usu esse desiit iam inde a Iustinianiam p. tena potibus unde alii aliter ho-ι ι par die de eo conjiciunt. Cujacius conjecturara fecit, sui sede quavis alia ratione damni dati, re nostra intacitat illaesa, cumque aliter interce pia est utilitas, quam laesione corpori S.
Vt, si quis et mira , vel quadrupedem , quae 'l' ς pecudum numero est, vulneraverit Veleona quadrupedem , quae pecudum numero OG est, ii sunt canesti ferae bestiae, Occiderit aut ali-
quam rem inanimatam ruperit, fregerit, Oi scidesit, danai unaque injuria dederit is aidamnetur, quanti plurimi in diproximis a damno dato res fuerit.
Cur minor hic poena est, quam ira primo Capite
Quia, quo nia ut est delictum, major quque poena infiisenda est magis enim delin quit, his occidit, quam qui laesit, magis qui sitimanda caedes hominum, vel pecudum Hs uamni usus d commoditas major exsistit
quam ferarum. Interim tamen ex utroque a
pite ita demum poena insigitur, culpa damnum si datum.
409쪽
Verbis legis, siquis corpore sito hai ustia tu corpus alterius damnum dederit. II. Clitu, ex mente intei pretatione e DS, ii quis non manu sita, aut corpore suo, sed
occasionem damni in corpus dederit ita inelu '
dendo pecus, ut fame necaretur ita vehemen- ' re agendo, ut rumperetur in tantum exagitando, ut praecipitaretur. III. In factum alii , quae ut Diu talia est. si non corpore damnum fuerit datum ne que corpus laesum , sed alio modo alicui da innum contigerit ut siquis misericordia ductus alienum tervum compedituita solverit ut sugeret
id interes, qua actione tu expertatur, directa, utili, an in facium
Olim plurimum tuererat, propter formu-
actionum 'bellos diveubs. Hod e non nautae sublatae sunt. Vnde dicitur eandem es t
ac Potestatem utilis actioni, atque dii.
Quarta species delicti privati est Injuria, quae hic specialiter dicitur Contumelia : generaliter ver Omne,
quod non jure sit injuria fieri diei
410쪽
lib. Tribus: Ee, Verbis, o Literis Te, cum quis pugno pulsatur, aut fuste caeditur Merbis, cum quis alteri convitium dicit Literis, cum quis famosum libellum , vel cat men, ad infamiam alicujus conscribit, componit, vel edi curat, cujus poena est capitalis.
3 ct 'x Duplex alia eris, alia Atrox Illa sit, ν - .i cum quis laviterin levi ex causa ab aliquo injuriose pulsatur in &cum filius a patre, a
patrono libertus, vel alius a superiore suo levi nullave ex causa, caeditur, corripiturque quo niam illis, solii modo ex justa causa, Odera ta permittitur castigatio, non citra causam. 2: de Qu.ura quam tunc ais, qui sunt in potestate, par agere non liceat iniuriarum , cum nulla famosa sol l ' actio in patrem detur, ne quidem emancipato, nisi atrocitas suaserit dandam si actionem-.
.. Similiter neque a liberto injuriarum agi potuli
Q contra patronum . nisi atrocem injuriam n erit pastis, cum patronis liceat mediocriteri iligare libertos. d. l. 7.f. Atrox vero iniuria quasi contumenotior cc. l. 8. O maior aestimatur, si multifariam vel ex s. g. eod. facto, a que armis, quibus insertur, ut si vulnus alicui illatum, vel os perciassum sit, idque gladio aut fuste vel ex persina, uti magis iratus, Pater, patronus, vir nobilis, injuriam patiatur vel ex loco, ut si quis in foro , theatro , aut iu-
.diciam conspectu passus fuerit injuriam vel ex loco vulneris, veluti si in oculo vel facie quis percussus sueriti Per