장음표시 사용
411쪽
Per quas per nas quis pari dicitur injuriam
Patitur quis injuriam, non blum per semeti
sum hoc est , cum directo ipsi patrifamilia,
vel matri familias, fit injuria verum etiam per C Cassas personas, cum scilicet per consequentia, in uria sit his, quos in potestate quis habet Vel
uti liberis , item uxori ac nurui nam harpersonae, iniuria allectae, actionem patri marito ac socer .acquirunt, quorum nimirum pote' itati vel allectui subjecta sunt.
sit viro injuriafacta sit, poteratne
uxor Suriarum agere Nullo modo Defendi enim uxores a viris, ver
a non 'iros ab uxoribus aequum est nisi de ca ou pzi itate aut incarceratione viri, aliave perso mi in uria, agatur, quae ad ipsam quoque et i 2 P . ii Ut livorem
Eam iniuriam vindicant, 'uasi suam sim ver se guli prosequuntur: primZoipsa filia secundo u
spons Is ratione affectus tertio pater sponsae Tripoteriatis nomine quarto socer Lau singu- lis separatim sua sit aetio, quarum una aliami non consumit. Et hoc ita procedit, quatenus et iniurians civit esse filiamfamilias, dcconjura in licet ignorarit , cu us sit filia aut uior a uincit enim intencio.
servis quidem ipsis nulla injuria seri n. si cita telligitur, cum servus careat capite euec exi stimatione , quae per injuriam im utitur i ed ipsi domino , si nimirum in cita sit atrox
412쪽
A. i. Ilii e civili servus pro nullo imo pro mortuo
f. si Tunc singulis dominis iniuriarum competit commis actio animatione injuriae facienda non pro cani parte, qua dominus quisque est , sed ex dominorum personari pro dignitate cujusque: .g. gravius: pluris aestimabitur injuria facta no- h. t. bili aut senatori, quam plebeio , licet ex aequis partibus sint domini.
Tunc soli proprietari injuria fieri intelligitur, cui proinde soli injuriarum competet
mi , si liber homini, qui bona de servi r
.s d Eo casu distingitendum est. Aut enim nti ero contumeliam re contemtum domini facta est injuriari soli domino injuriarum actio competet aut in ipsum liberum hominem inliuia directa est, tuo nomine is experiri oterit. Idemque juris est in servo alieno, bona fide alia
Excusetne et eritis convisi ab injuriarum acZione', Distinguendum similiter est. Aut en mani- propositoque contii elice inserendae quid objicitur, forte ab eo , qui inconsulto calore in rixam prolapsus est aut crimen objicitur sine convitio vindicandae Reipub vel juris sui conservandi
413쪽
LIn IV TIT. IV. 39r Lervandi gratia. Priori casu, propter causam contumeliae, dacta injuriarum actio, quam veritas objecti non tollit posteriori quippe cesses ante causa troposito faciendae contumeliae seu injuriae, on datur.
Excusaturne injuriam inferens cum protesatione honoris, vel retorsione
Minime ut si dicat, Tu mentiris, ah ho Gai nore, quia verbum istud injuriosum satis decla l.2. ob frat animum injuriandi, non obstante protesta c. IOI.tione, vel lacnoris praefatione, quae actu con at . traria nihil operatur. aeterum si injuriose oo. 'rovocatus injiuianti respondeat, Tu mentiris, idque in continenti, non tam videbitur injuriam fecisse , cum absit nocendi animus, quam obleuem injuriam retorsisse, sui honoris defendendi causi atqui licet vini atque injurialia in continenti propulsare.
Olim ex L. ii Tabb. propter membrum S ' ΠΗ, quidem ruptum poena erat talio , id est, licebat illi, cui membrum ruptum esset, retaliando iti dena menabrum rumpere propter os vero fra- ctum percussumque nummari e poenae eranta constitutae ob reliquas autem injurias tantum Gel Ia erat poena vaginti quinque assum, quam sum io. cere iudicabat antiquitas, pro elus temporis paupertate. Verum Praetores postea poenam hujusmodi minus dignam judicantes, abro arunt eamdem, o permiserunt, ut injuriam passus, eam aestimaret, aestimatam Iudex ex C ao bono augeret, vel minueret, secundum gradum dignitatis, vitaeque honestatem.
414쪽
Esne publica quoque hac actio I
S. d. ast . nam de Lex Cornelia de injuriis loqui- ιικ. injuriarum actionem introdu e
competit illi, tui se pullatum, Vel Veii . r. ili ι , vel comum hi ura vi introitam si docuetit.
l. iis Domum autem accipimus, sive in propita do- rno quis liabitet, sive in conducta, sive Fatis, i sive hospitio recepeUSsz
Potesne injuriam passis agere es cieti
liter, vel criminaliter rg. in Potest de quidem si civiliter agat, petet,
I Amma reum aritimatione facta condemnati incertam pectunae summam,sibi accusator applicandam. Sin autem criminaliter , petet, cum arbitrio
judicis corporaliter puniri, aut mula is tui: aria, quae fisco applicetur. Sed una ex tantis tollitur alteri, aria utraque actio ad eumdem Bis finem, nempe ad vindictania poenana tendit, de utraque infamat.
hanc actionem dii. f. Quod in civili injuriarum actione possit in-I. h. t. tervenire procurator, in criminali non item. ἐ.pen. S. Quemadmodum etiam ad crimen publici ju-a ue dici persequendum flustra intervenit procura b.jud tor. Ratio posita est in gravitate judiciorum, ac poena, quae ex illis irrogatur , quaeque serenda est in corpus ipsius principalis, non vero
Nulli ergo licet criminaliter per pro-
ctaratorem agere versi ορ Licet viris illustribus quod dignitati eo-Ti elic tum albutuna est , ut per procuratore eos sinc
415쪽
S: Iim IV TIT. IV. lant actionem iniuriarum timiiralite vel persequi re suscipere dc se defendere utri do Lusem testimorarum perlaibere, cum alias testes sint hevocandi, testimois dicendi cinis a.
Teneturne is injuriarum, qui ipse nonfecit se procura vis
ipse fecisse videtur. Is enim damnum dat, qui 3ubet dare. Vnde qui aliquem conduxit quovis i i 9 f. modo, ut famosum libellum alligat, vel fatvram in contumeliam alicujus cantet, certe perinde tenetur, ac si injuriam fecisset quia do-l. I. lose fecit, aut fieri curavit in pr.
mur motus ossitur Sunarum actio
I. Morte tam actoris, quam rei, ita ut in haeredem non transeat quia actio est famosi cvindiciam persequitur. II. Remi ione, eaque vel expressa putata I J I. cto, etiam nudo , ac nuda voluntate, trans l-χ7 - action &jurejurando vel tacita per silen-l. F. c. tium lapsum anni est enim praetoria haec ι.ς, actio, ideoque anni lapsu tollitur. III. Disimulatione si injuriam passus sta-J. c tim ad ani naum suum non revocaverit adeo aeria. ut non possit postea eam, ut maxime velit recolere. Cum enim odiosa sit liaec actio, uti e r
416쪽
ex delicto nascuntur. O Obligati dicitur quasi ex delicto nasci '
QVae non ex dolo, id est , non ex voluntate 5 destinatione agentis , sed magis ex imperitia , negligentiave proficiscitur, tamquam ex quasi delicto , ubi nempe personae delictum vere dc directe non comprehen ditur, sed interpretatione vel juris fictione. Ita delinquere dicitur Iudex, male judicando litem suam faciens item is, ex cujus coenaculo aliquid dejectum effusumve suerit S denique exercitor navis , caupon aut stibuli.
mo acro dicitur Iudex obligari quasi ex delicio r
s. i. Obligatur quasi ex delicto Iudex , qui per
impiudentiam , hoc est , juris ignorantiam male judicat, catem suam facit nam imprudentia atque imperitia est species culpae, 3οῦ Τ culpa autem pars u. edam delictio ideoque ἐς β L licet Iudex per imprudentiam male judican f y do, neque ex maleficio , neque ex contractu δ. obligatus sit, tamen quia peccasse aliquid in . si telligitur, quasi ex maleficio teneri dicitur, litem suam facere, id est , periculum c da- mnum alienae litis transferre in se ad cujus - rien veram aestimationem non tenetur, sed uictis quantum ea de re aequum religioni judicantis uth videbitur. Quod ii largitione vel gratia ilποῖ' uri'. ductus perperam judicaverit, jam ex male 'c. de α cio tenebitur, condemnandus propterea in sO- i ijua lidam litis totius aestimatiostem dc expensa'
417쪽
LIB. IV. TIT. V. Notam ii triplum ejus, quod acceptum clit, des u
ssis si 'RQ promissim, sed non ita pacto citur obligari quasi ex delicto, ex cu in coc culo aliquid dejectum fusumve sa
, Talis OnprOpta e ali ita siclo obligatias in tem telliguur quia plerumque ob alterius 'ulpam his tenetur. Neque enim pie in eum locum vulgo iter est dejecit, ali est idit alicuid dolove malo damnum procuravit attames quia non providit, ut debebat, ne per eos, quos secum habet in coenaculo , vel proprio, vel conducto, vel in quo habitat gratis, damnum daretur, cum etiam publice intersit sine metu e periculo per itinera commeari, ideo quasi ex celicto obligatus intelligitur.
Suid uri es de sipenseo. quod posit,
Etiam hoc casu factum punitur, poena decem . coiaureorum constituta, sive nocitima sit, is, e milis. non modo positum suspensumve hiidsuerit, ea parte, ita vulgo iter est, ita ut nocere posuit. Haec actio est popularis, id est, competit alubet de Populo.
Adquid vero datur actio de effuso, et e dejecio
rius tria sunt capita. Primum de damno in rebus dato ut si vestes transeuntis maculatae corruptaeve iant, estus,oleo, vel qua alia re ovo alii agitur ad duplum damni dati. Secundum de homine libero cci quo casu quin-s laginta aureoli poena est constituta, quia
418쪽
INsTIT IMPIR hominis liberi mimatio nulla est. Tertuam de homine liber laeso ves si alias nocitum ei cssbdicatur quo casu quantum Ob eam rem aequum Iudici videbitur, adesi datur Iudex enim computare debet mercedes medicis praesitas, caeteraque impendi , quae in curatione facta sunt praeterea peras, quibus caruit, aut cariturus est, ob id , quod inutilis est fa-
si filium seorsim a patre habitet,
Him coenaculo nocitum sit, teneturne pater 'S. si Nequaquam , cum nulla patris subsit culpa, liuifam sed cum ipso filio agendum eli, sive quid det
L s.υers tum estusumve fuerit, vel quid positum suspensumve habuerit, quod nocere possit. Id O. ipsum observatur , filiosamilias imperit judicante nam S in eum acta, latur, qui litem suam secit, non in Patrem.
i. 2. I. Quia actio de peculio datur ex contractu, de . I. non eae delicto vel quati delicto filii. Vnde illa juris regula Ex parnalibus causis non solet in 1, 3. C. de patrem de peculi uotis dari , quia inconbuen pro administratione,i mandat, numquam script tinetur delictum. Proinde etiam publicatis: nis filii, propter delictum censetur Publicatum ejus peculiui
Quo denique pacto obligantur qua lex
des sio nauta cauponet, ab starii p
s uti. h. Obligantur in factum actione, in duplum O litis eiris, quod viator vel vector de carcinis, aut Nauia, rebus suis in eorum navi, caupona , vel Ἀ-
ω bulo amiserit , quia aliquatenus culi'. rei
419쪽
sent, quod opera malorum hominum utan l. r. tur eoque respectu quasi ex delicto teneri vi sit. denuit. Dico, in navi; quia furtuna extra na- furtivem, licet a nautis factum, non praestant exer adυerscitores neque etiam de facto Viatorum , es a mvectorum , utpote quos ignotos promiscue recipiunt. Possunt tamen in implum conveniri, ratione damni dati in rem , cu us custodiam
Cur hac actio alaris redi , non vero in haredem ξHaeredi quidem datur tum quia est rei per Tcxt. secutoriari perpetua, tum quia in aditonibus insue. quae ex delictis ortivitur , id placet, ut noxa I caput sequatur. n. f. ἡ Adversus haeredem non competit haec actio, privat. quia poetialis ex delicto descen sens Nec solem de L inquit regula juris in haeredem actiones transire, quae poenales sunt ex malescio , velu- .L f. at fur:i, damni injuria vi bonarum rutorum ii fariarum. I T. V I.
Exposito jure personarum, ac rerum, superest, ut de jure actionum, quod tertium est Iuris objectum, agamus.
C: i nihil aliud est , quam ui persequendi ext a, i ibi dicio, quia sibi debetur id eli, pote-mpr. stas: facultas agendi , qua apud Iudicem quis .478. f. petit, quod sibi dari aut restitui debet. Nam ult. . develbum Debendi , largei generaliter acci V. S. piendum est, ut actionem tam personalem f. quam realena comprehendat misca sc
420쪽
Actionum hoc ita via. siones, quae eo fere taendunt, ut ii ulactio detur, adversus uena, ad iid , c. sumtae, vel a causa materi.:li, undiali in rena, aliae in personzim c. in ficiente in C: viles Praetorias vel a causas noli, in persecutotias cim poenae vel acuantitate rei p. zita de citionum imp una, quaeclam in dupli na, dic i ptae sunt vel ab intrinseca ipsa: una actionum qualitate , hinc enim actionum aliae sunt bonae fidei, idii lucis vel denique ab effectu sive tit a te exsecationis , quibus vel solidum ei sequimur, vel modo solidum, mode mimi Magi ld 1. . t tam utilitas desusus est, per quas sine . . repitu, quod nostium cli,consequimur, done iniuria nobis auferatur, legitimis modis emur adeo ut teste Paulo, I. s. si qui alitionem habet , rem ipsam Hiere, id est,ue R. I. tenere videatur.
Quia quicquid actione aliqua persequimar, id vel nolirum est, vel nobis debitum dici. turque haec Omnium actionum, quibus inter aliquos apud judicem de iracumque re quaeritur, summa divisio, quia omnium omnimodo actionum materia est , ut aut in personam dirigantur, aut in rem.
dieitur Actio in personam .s: spersonalis r, r. h.ti e Mimiu, qui nutu obli Mus