Institutiones aulicae, nunquam editae, ex C. Tacito cum primis, sed et aliis historicis ab authore incerto privatim traditae, et jam ab Eusebio Meisnero, editore, publico donatae

71쪽

C . Iimenes rationes Xcuandre novi liti facunde diiserit Proceres, con-etudinis antiquae δε regmae, Ob-rvantioresqtiam fas erat, adversus gem, paullo post successiirum, re- ratiantur satis obstinate. imenes de sua prosiiliens, iratusque, mon- strat, rem, quae agatur, minime O-

andam in dubium esse, nec ipso iam conssilio indigeres regibus, ad

neundum regnum , non eXpectan in subditorum consensum qui OnVocati sint, convocatos eis nonecessitate , sed ut occasionem ha erent, suffragiorum promptitudi

e gratiae principis litandi; sed, quiassicio imputare, quod gratiae ap-

jonendum erat, Viderentur; non eχ- pec stata eorum approbatione, re

gem se Carolum promulgaturum Madriti affirmabat quod exemplum caeterae urbe sequebantur. III. Ista agendi ratione non in talibus

72쪽

tatibus tantum negotiis, sed in quibusvis fere utuntur principes. Viquidquam alio fine consulitur, ni in id tantum, ut destinata sua suffragiis pluribus approbentur aut introspiciendam ejus, qui consulitur, Voluntatem ut subinde Tiberio, teste Tacito, factitatum. IV. Aulicus igitur sollicite principis mentem rimabitur , nequi forte suadeat offensurum. V. Dubia principis voluntate, eXcutere se propositum negotium finget expositisque in utramque pamtem argumentis, liberam principi electionem relinquet. Si consilium ei, quod agitat, nondum intime sedit animo, auditis in contrarium rationibus, si sapit, mentem mutabit. VI. Neque tunc pudor ille pudendum sane, familiare tamen magnatibus malum, dum inferiores vi-dcri erubescunt iis quorum consilium

73쪽

AvL C 33im sequuntur in trans exsum agetlacipem, quam ipsius prudentiae oncludendi libertatem rem ItieS. mulque periculum Hugeris,quod lonsultoribus imminet repe, quum

onsilium, principi datum, sequius

adit. VII. Si, prima sua destinata secu- is , princeps eventu non litaverit, noscet saltem prudentiam aulici,

tui futurum malum prqviderit, dum id huc evitabile esset. VIII. Si de re illegitima senten-

tiam dicere urgearis omnino dispi

cere portet morae praetextum aE- quem aut Orare, tertius ut advocetur, diligentioris examinis caussa, quo re maturius pensitata, appareat, quid ex dignitate salute que pruincipis sit. IX. Priori modo Burrhus primum Neronis de matre necanda impetum inhibιut promittens ipse

necem

74쪽

3 INsTITUTIONES necem illius, si facinoris coargue retur sed non cuicunque, neduni parenti, defensionem tibuendam. Dum objecta noscuntur, ira interire Neronis residit, metus leniuntur, facinoris cogitatio, quanquam norejecta animo penitus, in aliud tamen tempus rejecta est. X. At hic modus nec pri nec in

omnibus negotiis locum habet sed in ambiguis atque ancipitibus inpri

mis Verum Sc prius quam tale quid capessas, videre oportet, quale sit ingenium principis, an cunctati nem ferat. Sunt enim quidam lentitudinis morarumque tam impatientes,ut, qui iis uti velit, apud tales certissimam offensarn incurrat. A IX.

Subita principu que averruncan a , vel moderanda

Una hujusmodi ergo principi

bus cui negotium es , eum eXDeditum

75쪽

l ditum tis, validum in subitis

Ortet.

I. Quum, quod sepe fit, non con- ium,sed modum exc quendi desti ata, poscimur si haec pugnare cumitione ac honestate Videbuntur, lodi proponendi sunt, quam fieritotest, remotissimi , iisque vel facilitatis, vel equitatis , vel securitatis,ecies circumdanda ; ostendendo uxta, uete subita sint, discriminumifficultatumque plena esse. III Nisi praeceps nimium imp iensque princeps sit, non dubitem, ouin, quod facillimum tutissimumnae judicaverit, secuturus sit. Quod etiam impatientia ejus audire inta consilia noluerit, suasorem aien haec prudentiae quasi anxietas nucdam, vel affectus erga princi

mena, excusaverit,qui tarda maluerit cum securitate, quam praematura

cum domini cxitio. IV. si

76쪽

IV. Si vero in praecipiti illo meido, litem princeps preelegerat,ditFcultates aliquae occurrerint, mult. mauis jam prudentiam contrarii suadentis suspiciet. Sin idem lenti ra proponentes audierit, tempor interstitium interim multa suppedi tabit, quae cupiditatem principi re fraenent ipseque, vel fieri non possuquod destinavit, vel non sine abs ut ditate posse animadvertet.

V. Sed pe id, quod principe sibi proponunt, ita comparatum est ut primo statim ad ortu dissicilli

naum, aut progreisu plane inelucta bile id agnoscant. Ad hujusmodsuscipienda minime quidem principem animabis. Potius venerabili silentio admittes, ut animo suo ill obsequatur, ne, si dissuadente ted irricultates ei succreverint, faciliorem qUaerat viam explendae cupidi sati, quae alias, illas impetu intei obsta

77쪽

AVLICAE. Inacula, ultro in an ii refrixisset. VI. Sic accidit interdum, ut prin- ps viro bono executionem scele- alicujus demandet. Qua in re ne-iinem equidem puto tam bene bducta ratione ad vitam fore, quinnua ei non haesura sit aliquando in-rimis si res nata ratioque negotii, demerit locum reculandi, vel a- una subdendi ministerio Ista ra-io igitur a Burrho usurpata est, imum Nero in matricidii consiliis aboraret ubi simulatum anguitiaei lentium nullus alius est secutus efectus, quam quod mulier, ceu tem

per alioquin impotens, acrior posinjuriam esse

VII. Burrhus enim et Seneca,cciti, diu haeserunt ambigui trepitque L grim, inquit Tacitus Anal. ψ utriusques lenti χm ne iriti dissuaderent. Post Seneca, hactenu prompti , reo: er Arrhum,

78쪽

38 INSTITUTIONES

ac citaretur, an militi imperaneades esset Burrhm, praetorianos, Caesarum domui obstrictos, is monmes Germanici, nihil adversu pro niem e m atrox ausuros , responperpetraret Anicet in promi sa Itale Burrhus ab infandi facinoris ni sterio se milites suos expedi VIII. Fateor, non bene mercte de illo, quem ejusmodi comm sionibus implicas. Sed re taminata, conducibilius puto, ut Anice similes talia potitis, quam tu , X

quantur.

IX. Tutissimum est, praecipe cogitando cupiditates principis,

ante quam erumpant, aut radic

agant, a Verruncare.

X. Non pauci, vina blandis adi nitionibus verbisque ut Paryiat

appellabat byssin is inest , magna

ejusmodi negotio experti sunt. Seieos, qui hoc remedio uti cupiunt magn.

79쪽

principem, Iunc ipsum nonctibus magis quama attoni quodum audientem. Denique in unaue altera re forsam recte succes , hoc non item in omnibus.

I. Placet etiam illorum ratiobi, qui ingenio ad facetias apti, eo nomine apud principem gra si huic pericula o turpitudinem insilii, cujus astinis Te princepsi eluitur, ceu aliud agendo, apposi-

narratiuncula repraesentant.

XII. Verum ad hanc rem, ut in davimus, dexteritas quaedam in nit, e dicendi lepos, requiritur. eterea cavendum, ne principi libeat, se mina factum eis arguentum. Quemadmodum Tibe as fratricidia ibi tragoedia a Scau- composita, cui nomen Atreus; Omittanias illa , quam Helvidius Paride Cenone conscripserat, a divor-

80쪽

4 INsTITUTIONE Idivortia sua, exprobrari crediderAd haec, necesse est, ut haec narrati rebus aliis, in principem minus qudrantibus, concinne interseratur

quod ad rem facit praecipue id ninculcari quidem debet serio, ne

mendiares praeterlabariu repetitine quasi fortuita iterari potest. pos narratiunculae altius imprimca quae dicentur; , quia non lud lucesita, sed ex re nata videbuntusastidiosas principis aures non

fendent.

XIII. Moderationis huius, qnec operam naves libidinabus pricipis, nec frustra iis oblucteris , a quoque viae sunt, petendae ex re nat temporum articulis, occasio busque, quas alicujus ex principuas eclis interventus parere potest.

XIV. Quod si pugnare inaque in principis affectum resonantra jubet, tum explorare oportu