Philosophia novo-antiqua Thomae Cevae (Tommaso Ceva)

21쪽

Nemcna instaurato, atq; aliquid nullii sculi odori Sume e pyxidula, atq; in clarum sterniae solam; Inde iterum vires intendes, animosq; resume Atqui constitii iam pridenio aeqtrabilis iste Noti: in hac cruna serie positiq; diiugnat: Et capite ex alio fictas nequit ille latina rasIntcr i ex hircora ceruo pugnantia monstra Censeri nain si id foret in prorsus nihil eslat, Non illi obstaret grauitas inimica, nec plum Natura si adeo ingenito conamine vellet: Ergo , alia in reruni serie posituq; falcri omnino debes hunc tandem existere posse. Hactenus haec pariter lanifesto lumine constant. Iam rogo , quae foret haec scries diuersa' quid in litis nIlla, inquis , qua corporibus nil pondus nesset, Sublato id propter centro inito cuncta satanti Tu in lapis impulli nimirum quolibet actus, Ilicet aequato tigeret per inania citrul.

1gregiel At fieri hoc ncquit , in nihilum nisi

clincta

Verteris in lapis ille unus solusii sit persit:

Nam si praetcrea remanerent corpora , Vbi uis Illa velis poa , centium foret usq; supcrstes, Atq; illuc ruerent , veluti pr us: Ergo necesse est Deleri , interim , atq; eradi funditu omnia. Cogeris hoc etiam concedere. Iam teneo te. Verte omnes tete in facies, contrahe quidquid Siue animiS, sit e arte vales non hinc patet ullusFxitns. Ergo illum cum pos exicere motum, cuatum dederis pariter falcare necc si est Posne dari hanc seriem Rii corpus scilicet num

Cra antia vertendi a tril iban: Quod erat milia

tu illo

22쪽

D IERTA PIO PRIAM. ς Carnaine propositum. Atqui, ita luis , verisi inast ni haec, si nempe lagen ita ad centrum grauitate serantur Corpora, Vt a mundi exortu res credita. At istud

Gallendus tibi , parq; illi Cartesiis usq; Contcndent, aliam seriem atq; exordia rerum Commenti. Ergo illa aut uncis apprensa quibusdam sAtq; catenatis atomis rapiuntur ad ima, Alit quadam rapidi vi turbinis extruduntur. Quare , ubi desierit vis illa , extrinsecus ;sdem Adueniens, iter instituent aequabile quamuis Et centrum δε mundi moles illaesa stipersit. Haec illi. Ait alium liceat mila fingere quendam

Hostem de triuio , quocum certamen inire Liberius possina nec enim decet hoc ni igitum par Nobile cum viligo in mediam cscciadcrearenam. Huc ades crSo. Pcto, tau a, si duo corpora librae Lancibus insulant hinc inde aemialia prorsiis, Exacte a puncito medio suspensa , pcto, inquam , Num paria hinc atq; λ inc credas momenta futura Ut neir trum neutri praestet cedat ire quid inquis Certe alsentiri vel nolens cogeris aut si Praefracte id renuas, terrarum quantus ii orbe est Indigenum census iusta te exsibilet ira; L his olitor, lanio , tonsorq; Puerq; triennis, iri inina quaeq; rudis , docti ii docti l si irentein L lao ninum coetu numeroq; facesicre cogant. Id nihi sponte, reor, concedis Iam peto rursum, Teque oro Unde habeas, librata haec pondera

Mansura unde scias inquam. Nam caetera tur Causani nabet in promptu paribus quod nempe dcorsum

a Viribus

23쪽

Viribus ingenitis tendant. AEqualia quippe

Vtraq; cum sint omnino , pariterq remota Ex aequo a centro librae conati bita aequis

Vrgent iccirco sese , librantq; vicissim; Nec secus id poterit contingere. Non ita porro Prompta tibi est ratio cui vis extrinseca prorsus Hoc praestat munus. Nam qui scis corpora quamuis Mole pari extiterint iccirco aequaliter istis Impulis uncis, nisu, vi prorsus eadem Hinc atq; inde trahi qui scis vim turbinis illain Qua non pugnantum ventorum implexio ylla, Aquam utrinq; res externo res vertitur ista Arbitrio tutu , atq; adeo formidine plena est , Astensumq; nequit cuiquam extorquere nec ipse Hinc postis liquido verum istud cernere. Nam u Finge tibi ex Indis veniens, aut ultima ab Arcto Circitor , ignota regionis mira recensens, Impoliat vulgo , saxa illic iacta per auras Interdum obliquare vias, consistere saepe In medio cursu , non raro asiurgere in altum Sponte ab humo: Hunc certe largo illisoque scachinno Complosis manibus ridebimus. At tibi mirum Ex istis nihil accidffrit Promptissima causa Illic erunt torto corpuscula deuia cursu In latus: Et quaevis blaterauerit ille , oculisq: visa sibi iuret soluendis illic nodis Intrepide cunctis nam quid non deniq; soluas Praesto aderunt atomi. . Non ergo hinc ponderi posss, Ut redeam ad litem' non , inquam Phinc podera possiS, Corporibus certo modulo praestriuere. At, inquis

24쪽

DNIERT D PRIMA. v Non hinc arguimus Sed cogimur inde sateri, Qt,od manifesta oculis sit res assi qualia quippe Corpora ubi fiterint , toties librata videmus: Atq; , his perspectis, tuin demum reddere causa' Nitimur. In ridicas atq; oblita vimina viscolaruis , unde aegre pennas exsolvere possis. Nani qui scire queas quoties librata quiesciint Corpora an exacte tum sint aequalia Nam, si

Alterutri quidquam plus iusto aempseris , actum est, Quantumuis minimum desit. Qui cernere pollis Num libra a medio suspensa an brachia utrinqibi que densa, pari sub mole an libera prorsus Num tacita aerugo obsistat priuat phyn queat

ista

Rimari intuitu, quae perspicienda tamen sunt Ut manis ita oculis res sit Non sensibus ergo Haii simus ista, scd ingenito nos limine solers Instituit ratio. Nec enim exacti lima libra

Fors unquam extiterit, nec corpora prorsus eaden Praedita mole, nec Vlla unqtiam experientia testis

Adduci potuit. Redit ergo quaestio prima

unde scia : Pueriin quitiqueiurem interroga seburnis

Propositis globulis aequalibus Ille , priusquam

Rein libra expendas, quam nunquam viderit olim, Ilicet intrepide paria hinc atq; inde futura Asseret haud dubius momenta, quod ita sita utriqSit grauitas adcm. Sic illum nempe magistra N. itura initituit Sic illi in ab origine format. Nec praeiudicia aetatis de more cauenda Obi cias: Scimus quo demum haec nae rara tendat Et briast e aliquis latiuum extinguere lumen

His cupiat nugis , quo circumducere caecas

25쪽

Ad libitum possit praeruvia per invia mentes. Politem nodus superest tricosior. Illa, Qtiae lapidem rapiunt corpuscula adunca deorsinn, Sponte- ne deducunt ad centrum , an opsa

trahuntur

si primum ergo illis , qua tendere ad infima spoli int, Insitari ingenita est grauit. is, nempe impetus ille, Mui trahit ad centrum Cit ergo corpora eundem

Non habeant pariter nisum Sin ipsa quoq; uncis Indigeant alijs eadem de his quaestio rursum Perpetuo semper reditu instaurata resurget. Non igitur grauitas extrinsectis aduenit ullis Corporibus: Quod erat mihi deniq; demonstra .

At nondum ad votum perspexeris haec , iudiscasCur grauia ad centrum constanti lege serantur. bam quid habent illic , quaeso , quod denique

possitInsa adeo allicere An sedem, qua sorte quiescanta At sedes angit sta nimis, concessaq; nulli, Scilicet exigi nimiunctum. Nil in cuncta tumultu Iccirco properent tanto connixa vicissim, Conatuq ipso impediant sibi deniq; metam Nimirum est aliud quiddam, qliod corpora vellent, Ingenitisq; prius tentant conatibus ; atq; hinc Inipetus ad infindi centriim consensibus aequis Detorquetur. Id exemplo prilis exeqtiar Inde Illiu idem sperem manifesto in lumine coram S:. fere a Sex igitur raro de subere cymbas Finge tibi exiguas , in gyrum aequalibus inte kGllia dispositas, quas pura, quietat imp I.

26쪽

Stistineat totidemq; pares tibi fingit ijsdein

Ma iactes superimpositos , ut quis i sodale in Perfrahere ad sese valeat. Tunc vitabus aequis, V nrtinum data libertas, de more vicisti in Contendent sibi me concurrere. Sed quia i

orbem

Dispositi ex aequo distant, tempore eodem Perficere id prorsus vellent cum mutilo iungi, Atque coire aliter nequeant se protinus omnes Dira ere ad centrum , atq; illuc contendere verso Impete, consilio quoi iam dictante, videbis. Nec tamen iccirco credas coiiatibus illis Appetere hoc punctum, aut illic sperare qtiietem; Sed quadam veluti inget ut a ratione coactos Conspiraue simul, quo se contingere possent. ita perspectis tibi finge haec omnia latevlidiq; sub coelo concurrcre velle vicis imI iter se , quamuis distantia , te inpore eodem, Non secus ac paleis electra , hydrargiron MO, Et latro magne , cera hispana papyro. Tum ratione pari confeltim foedere quodam Omn: perspicies punctum converger in unum. Hactenus haec claro manifesta in uini ne cernis.

At duo sunt, inqRis , iam constituenda. Quod

Omnia

In priniis cupiant sbi corpora mutuo iungi: Deinde t Od unanimi studio concurrere eodem Tenarrare nitantur. Nodum mihi soluere utrumq;

Aggredere. Ac gredior: cd te prius id rogo suppleas

Vt neutram in partem tibi mens inclinet, ut aequas Hinc atq; hinc ratio sustentet libera lances. Finge itaq; e tot corporibus , que is maclidaa

27쪽

Conflatur ini indi, finge, inquam , nil superesse Ex istis , praeter tellurem Caetera verb, Scilicet aereos tractus αδ sera, & ipsos Stellatos orbes quicquid cernimus , onan a Dispersa in nihilum , deicta , ab urptaque cunetae Namq; ut principio statui datur ista potestas. Tum lapiden ex alto demisi una intellige, inane Ira spatium. Hunc grauitas innata, Vt vidimus,

imum

feret ad centrum terae. Nihil hiscere contra, Nil huc us' potes , nisi iam concessa retractes. Rursum alium lapidem demissilina intellige, triplo Maiorem. Hic pariter, velut alter, adimiseretur. Sic alius pariter quoq; maior . Denique quicquid Ponderis adi)cias , delabi semper ad ima Prospicies animo. Hoc etiana concesseris vltros Et fortasse etiam grauiori a pondere credas Dcsccnsum augeri potitis , quam posse vetari. Auge itaq; usq; aed, ut terras iam prorsus ada

queis

Ut gemini existant orbes telluris , in q; fimuli, trinque pares penitus, prorsusq; gemelli, Immenso circumfusi late undiq; inani. Iam οβο nuin descendet adhuc , veluti prius

Noniathi haerentem video inplexumq;: Quid i

quis Pridiecuria reputas cuid mente animoq, Volutas P arte neges λ atq; immotum consilicre utrumquc Tum fortasi velis A molem ac pondera sensita Auximiis, atq; oculis descendere bima deorsu n Pori citro hunc lapidei crescentem huc usque videbas. Cur ergo, ut primum terraruna aequauerit orbem,

28쪽

DISSERI'MIO PRIMAE. IF protinus iniecto veluti subsistere raeno Tum primum incipiat Num tanta mole superbus Dedi netur ad obsequium demittere scse, contineatq; gradum Quod si deicendere perstet, Vt prius, idq; velis; rogo te, cur hic nouus orbis Ad veterem potius tendat cur non prior ille Tendat ad hunc potius, cum sint paria onitu

Forsan in immenso credas existe inani Punctum aliquod , quod iure suo trahat illico

ii; et fu fit Numen Non ista falcri

R duo animo postis, nec tricis liber ab illis Inrpune exieris, nisi des concurrere virosq; Tunc orbes quanquas iam pridLm , dispar

cepcrat ad staticae lages , t cmpe inmora Impetus cursus. maior ore , ordine verso. Verum illud differre iuuat , ne pondere iniquo, Et rerum cumulo tibi mens conferta gravetur Ad causam redeo. Cum iam concesseris orbes Flos geminos concurrere iam dabis crgo lapillos Hoc itidem praeitare duos modo caetera quaeq; Absorpta in nihilum fuerint; duin tres quoque

eadem . . . . ,

Iesse occursuros dabis in datus si per ultra Ouotcunq; e nihilo eductos prodire subinde V deris. Ergo vidc , paulatim denique mundo Reddito in intestrum, singillatamq; 'tis nihilo rebus , concurrere cuncta vicillim: Quod fuerat cim stati icndum. At cernere

Hinc potes , ut punctum tendant illa o Iud

29쪽

Corpora nitantur concurrere tempore codcin

id porro euincam , spero, si corpora eodem

TCila Pori conuenia iit at centruna, dissita quainuis,

Ex litteruallo quovis Hinc quippe neeesse est V prior ille etiam concursit mutuus , num Prorsus,ideinq; petat sibi temporis interuallum. Id superet unum nobis , labor vltimii hic est Summe opifex rerum , cuius mira abdita saneto Terrore lagredior , qui nutu cuncta superno Cotiditor e nihilo diixti meq; addere rebus Inli:per hisce tuis parteiam, militates, dedisti, Da lacili. aditus lacra in cnetralia veri,

Quo tu , crum auctor , mortalus territi adorent, Agnoscantq; Dei ina. Tu nigras discute nubes, da palliatos gressus , tu caecam dirige mentem. 1lis ite oosequi js disinino auctori l . solutis, istic ades, atq; aninio detersa nube serenos, Et curis vacuos mihi prae M. Hanc aspice librain Insertis utrinq; globis ex rigente Viriq; extremo quorun alteritola sodalena Exced:t decuplo decuplo sed longius alter celitro librae , Urba ratiotae ciccedat. Hos ita dispositos cousii fere tritio necesse est Monactatis paribus libratos Idq; lateris; aippe bracti sit sina' ndam haec in i aluia reclusit Iuventis staticos mortalibus Archinaedes Hant igitur libratra ut pensam ment deorsum Def. , ut in centro num si librata quiescat, aeti tro iii illim sim fixa suo. Tuin pondera ibidem, Momentis aequis nac ipsa in sede retuntis, Urgebunt sese inciltro luperante, vica sura. Ialai roa Cur decuplo maior globiis ille minore u

30쪽

r IssZRTATI PRIMA II Opposito ne lita at risu detrudere , quanqtram Corpore conetur decuplo Qui fiat ut alter Praefracte Obsistat contra 3 Coruitibus ergo Mutuo contendunt inter se aequalibus. Ergo Ille minor quantum decrescit corpore , tantuna Viribus excellit, defectuntque impete supplet. Segnior ille prior longe iste animosior Ut, si Tres tibi nocturni dres conuellere polies Nitantur, tuque obnixo in contraria tergo Restiteris triplo maior quam cuique latronua Impendenda tibi vis it: Ni seceris illi Inal et discludent valvas Haud secius isti Obucrsis globuli luctantur viribus : Hinc se Ex aequo trudurit Hinc libra exemptus uterque

con stim ad centrutri concurrciat tempor eodem,

Oui: tumuis spatio decuplo minor altilis extet. lippe intcruallo res potadet ororsus utriquelmi et i , augeturque aucta distantia iisdem Leisibus. At simili ratione .caetera quaequeCIrpora peruenient simul omnia tempore R.

Unum

A. mundi centrum. Hinc relegens citigia retro

Arguo, os nisi rs, natu in alione prioses, Queis sibimet cupiunt concurrere corpola eodem Iimporc velle suos urgendo absoluere cursus: Quod quia non nollunt reflectitur inpia luso ruri Ad punctum atque ilinc simul Oilinia zmpore code in Distit quantumuis , diue s. e sede cruntur. Hinc trid sit grauitas roris, ncm e mich. s. te Inec nitus re is, uncium cst .u, si num. Noc te ciniat quod ligi: in armo i in ita ubi borioli liaud pars inraunas , i υ naui tu