Philosophia novo-antiqua Thomae Cevae (Tommaso Ceva)

31쪽

t pilosopΗIA VO-ANTU . Quod quanto grauius , tanto quoque densus Seu minus aut plus m. rit spatio sub Odem Sed neque te fallat, globulus ud paruus au

Segnius inde cadet , quain si agglomeraueris

In iob lum exiguum qud magna ex parte sit

Tunc' exempta superficies. Haud secius , aucta Molo ob , a st quaquam inodulo quoquitas Ambi s v geoinetra docet Sed pro ratione ii, mi i mitior est cutis extima corpus

Quae tegit atq; adeo miniis oscit aura adcnta. Antra autem tenuis puluisculiis aere ongas Vsque moras allit,i variis inbagibus errat. Haec obiter irronui, ne quod fit saepe strenuim Praeterata inpediat tenuis nubecula olem. sed quoniam veri lux improuisa latentis Perstringit radijs oculos, aciemqis retundit,

fitque tibi portenti instar, quod tempore eodem, Scu lapis e turri, siue idem lapsus ab astras, Ad inctam grauium descendatu rem tibi eandem Liice noua illustrem conabor redderes quanquam Pieriis numeris includere plectra laborent, Quod nequeat geometra suo discurrere campo. Re valeo nisi e staenutis popularibus uti triuio rebus, quas possim aequare canendo. Fin re igitur tibi mente globum, qualem aen

32쪽

Machina ventre cavo clatris gurit, Ore vomen-

Atq; ipsum in centro mundi tibi finge res)ostum. Huic parte ex aliqua minimuna si ponderis addas, Aut cligito timi. e percusseris exiguo ictu, Ilicet a medio arcipiet discedere puncto. Quod si ipsum aequato motu, dextraque sequaci

Summoueas recta sursum deducere perlics; Tum sensim obnita contra, dextra inq; grauara Vrgendo S pondu paulatim crescere eundo Concipies an inio ac demum cohibere renixti Vix poteris Grauitas igi seu nisus ad imum Telluris punctum, qui nullus prorsus ibidem Principio fuerat, cursu aggloineratur in ipso. Quo lit, ut a centro quanto et diliatrii maior, Tant,etiam vis monaciat superaddita crescat. Atque ideo a qu. ali descensuin tempore, quouis L ii iteruallo heri fateare necesse est.

Id potes exemplo vulgari addiscere pilobiisl Missus globulus pulicio requiescat ii ii nos Quaelibet aura mouet Sed quo altilis ille per

arcum

Prouehitur, tanto grauiori pondere se latis Dexitie oblucitari, cie dirum affectare deor 2m; Quo fit ut aequali decurrat luoslibet arcus Tempore , inaequales quamuis . Hoc prorius irin

Corpore contingit, quoties summoueri illud

inundi centro, sursu nis educ re tent S. Nam si ita lato defixa adamanti ira C lo Linua nexa glol, fuerit , libramitae ulto Ili meta grauium posito dextraque seq. iaci IIuir procul a centro lini ulcris, nota Hic per

arcus Excur

33쪽

mcurret, quos tu valcas dis ζης ii,

Sed recto insectemisio. , cu liber, o in. Discedensim to pronectit in ardua te act. Et tamen, ad la es exactas penduli, elinclo Montenta aciluiret cinne maior Vcrun , Hrquis ratio tunc clitardana, Fiua

Quod si vaci atomis ci clam comprens trana: I

Tum nihil ex istis assingimus 'TC

Lur ergo hanc ipsam re sensunt ni corpuscula

Formae vides ut sponte suis egressa latebras Ex imo centro contendant tramite recis Ad lapidem emissili fundiic mane vagant m Quem , veluti praedain , confestim mordicus hamis Iniectis, penitusque poros ingreszi paren' Comprensum vinclis retrahunt, secuinq; deo un

Quo prim uri incurrinit, non plum tramiz recto Vherius neshint cur 'praedam nacta, repento Consili urn mutant, rursumque ferimm a ima Inde iterum redet in instraucta tenacibus

Nonne ista arbitrio quodam studioqxi Namq; aliud quida rit , comprenso me, i te At ouo dispicias hanc clarius, inproPὶ is cms Finge tibi in nihilum rursus ista omnia Verti, Atque unam superes atomum dumtaxat inani In patio. Illa ut id in nullam se vertere partem Sponte obnixa'irrat nam quo se denisl Hinc ivtur dubiae, incertatq; morasq; tralaen

34쪽

DISsERTATIO RIMA. νsin re aliam e nil illo egressali prodire sodalem Einurus extantein Rogo nunc, an cista quiete Torpescet simili jam tertia quartaque ea leni Serenitie ac somno pariter sopita quiescet, Nullaque ad Oiscium naturae operosa .acenti Praelio erit. Ergo illa, ut primum socia altera demum , Prodierit, monitui sensu velut excita quodant, Instituet cursum . Sed quo nain terminus OllIEsse aliquis certus debet, ne insana vagetur. verte omnes tete in partes Nam denique u in

cogeris inuitus concurrere utramque fateri. Aspicis in nostros ut te deducere sensiis . Paulatim incipimus Verum par, inquis, tranqῖ Occupat attonitum stupor, mox obruit atra. Nam qui istud fieri demum queat , ut lapis ii ,

Aut atomus, torpens prist atq; immota sociali Protinus occurrat qui nuncius admonet λ aut qui Incitat improuisa natius Quid caetera Coryora vita ccntro quantum uti linota recedunt Tantum inde acquirant momenti, ut tempor

Con illa: t vetam mihi prompta solutio ua

est Corer scistas velis nolis, concedere Librae Ouippe inconcussae iam vidimus omnia niti. At lausas latebrasque illas, quas deinde requirus Perplexique moras nodi vox unica soluet. Aura , tibi hanc vocem committo, hanc deter u

si Potes, ad Superos, .coram numine ite,

35쪽

Tempore summotiis ludo procul, omnia mente

Complexus memori: Non qui di Viuianea soluti Hugeni)que obscura aenigmata Lebnitijque; Nec geometriae vinclis in qui clavdcre motum Institit, implexum sperent di liter nodulii. Nec pudet ignorare. Dccet caligine opaca Maieitatem operis tanti sub nube latere Abscondique agillarium. Te scrupulus angot

Atque vrit tenui si caetera conspicis in re,ucurusque trabis, alia crrcris inani; Ut qui longaeuum percussit suste parentem, Argentumque latrocinio sacruin abstulit aris, Deinde taliter , lustralis aqil. e nerii ii iique vel octo Exciderint guttae e digitis in limina templi. Namque alio certe ingenio genitricis in alvo, Ignara genitrice ipsa , molimine clauso Formatur intus. Quae mens tot digerit artiis pVt venae, ut fibrae tot in usus, ordine tanto, Dispositae ut partes nexa insertaeque vicissim, Exactis adeo numeris, solertia, Marte λIngenio-ne suo quid ais Lapidum-iae cadentum His coiiserre queas legos Plena omnia cernis Consilio. rationes Sed artificis alnei una fist mens , consilium, .rati , quae cuncta gu

bernata

postremo, quod distulerata, nunc accipi; Nempe

36쪽

si duo inaequalis potiantur corpora molis In rerum nihilo sibi coli cursura vicissita Vtraque , sed versa ratione ut neni e uinori. Sit prae alio cursus tanto velocior , ipsam Quanto infra es nolem alterius Finge utraq; filo, Dissita quantumuis , coniungi adamantino, ut

nulla

Ex geminis corpus coalescat. Iamque pusillus Hinc tibi proueniet Mundus nam caetera cunct3Fingimus absorpta ita nihilunia Atq; ideo, velut ista In rerum seri . ni tutariu corpora quaeque In metam grauium haud aliter tunc illa dira

Vrgebunt sese iii centrum librata victi sim . . Ergo vides quanto moles erit amplior viai, Tanto erit hinc motus vice versa sentior, atq; Languissior Sectri a dilexum propes teret stra, Iugiter urgetido, socium, per inane fugaret Aterno impulsu ut nauis , si sicurrat undo Iia cymbain contra venientem, flamine venti Delatam, atque aec ue Velocem , 3rotinus illani Mole perexiguam lacum rapit aequor in altum. Quanto igitur praestans ingenti corpore pondus Maius erit, tanto euadet constantius, re vi In enita stabit ibi nixum firmius. Hinc fit V mole miliens , atque inimani pondere Mundus Consistat nec ea grauibus sponte obuius ullis, sed stans aspiciat labentia corpora ab alto. Haec mihi iam versata diu. Hinc penitus Galilo Mobili uin emanant lages hinc illa cadentum Exoritur ratio ad seriem imparium numerorum IHinc ge ametriae quamplura recondita iobis Ex improuiso in lucem venere reperta,

cunctaque alii longo tudio sibi conten Idi.

37쪽

DISSERTATIO SECUNDA .

ARGUMENTUM.

Hi it compositis , quantum sinit im

geni vis, Non tamen inde satis conlitum re-biis: cistis Natum vicibus, quas cernimiis, Iraud fatis sqProuisum. Quippe his demtim concursibus illud Pollaemolassicitur dumttaxat, ut omnia in unu 'Convergant punctuin, inq; vicem connixa quiet-

cant.

Aternos natura autem petit incita mollis Implexos Variosue, quibus miscerier omnia Mistaque cccrni possint , iterumq; coire, Et varias facies sortiri uinem formas Nunc has nunc illas, partim ex conciarsibus istis, partim ex integro. Verum hic caligine rursinno ruina ur ci necis nisi ut abdito in antro,

38쪽

Attrectare trianti, quid fortasse teneri

Pinge ergo, hos praeter nisus, queis corpora quaeq: Undiq; coiiantur descendere ad instina mundi; alios'ilos laui dii tersis rebus inesse, Queis sese fugiant ioni tulis, aliae t victili in Nexibus a nodis sese alini lictantur amicis; Non ainen e spatio filiouis, sed limite fixo, Ix interuallis ccrtis, ceu mobile ad aurum , Onu Olat argentuin , atq; alia innui uera Hinc

Ast aliis contra ri uocantibus hinc stra bella, Et pleXils Vari , atq; a centio deuia saepe Nunc mestiunc illa , hinc lites , per illa tu

Nec lainen haec fatuo, longo meditanda recessu Ad te res certas sed ita tam indagine fingo: uitae, nisi conueniant recte sciteq; , relinari .im. Vertim Epicuri, inquis ruit hii ac respublica .cii lex Immota illabilis , praeter motum atq; figi iras, Nil aliud posci: Atq; adco natura quibuSuisVna eademq; atomis danda est, discrimi ire u lo. Nam species varias si finxeris, illico regnum obtineat vetus illa , putris , P acieq; Perela,1xplosa , exosa, atq; huius iam abiit secti, Illi, inquam, at quaenam dic ocὶ iis, obsecro

Ε ' tri , alii trusum di imis latebrasq; Stagirae, Vii: tum olin i , maculosa velut panthera , co-

39쪽

maucisonis implans clamoribus atria Athenis. Non ita pannosam tunicam , hirstitumque cucul

ti in a. cinctum e corio vel si e gregat s

e alii ini exhorrent , Ut mrm.ὶS, J. ripa tum Exculta instenta . doctis congressibus arcent. At paulum subsila, rogo : nam exici odoro Se prodit vino , media inter :rgiari potuS, uiuite est potior Mentem instauremus uterq3NOct re Palladio, quo non praesentius ullum Iratos cnire animos, tergere nubes Alsulas cerebro Vos , quos Martius ardor Nunc agit armatis excurrere clas libus aequor; H sperii qua oceani eluctata procellas Nauis Ab extremis hanc mercem deferat Indis,

Secura huic maria, & tutoS permittite portuS.

Iupiter hoc haustu , superis cum bella moueret Natio Terrigenum , postquam de nune locutus Concilio in magno, cuathi spumantibus alte In patinis circumlatis, inq; orbibus aureis, Dicitur excepisse Deos quo munere laeta, Bessi erantiana inter diuum saeua agmina risit, Atq suum pariter strinxit Cithercia te luan. Ergo sublatis cyathis Parnassia versus Citimina, ver nouo encri mihi sorida lauris Haec, a Grimal de tibi libcratur pocula, dolia

dic inpe tua e nostris vcm nunc Vrbs regia Iani Longinquum terris patrio tenet inclyta Corio Liaco socio quondam, Naturae arcana docentes

Qui mores qui candor erat' tecto sub eodeIres mihi praecipites, rapidi inlia fulguris , an uos minime sensi , fligere. At tu , Libitina, γῆ lairimat deae genti 5 dcceri'cre nuper,

40쪽

simile ouondam ingendi in murice forem Ausa deinde alio tic tum accunnilare prioremptinere, quantuinuis pictas tibi pectore nulla, I iiitis per nigrain ex octilis io detratae vittam, blicrentenaq; domulia, Patriaeq; dolenti amorem, aliosque viros cilio dederis saeua, aspice. Lustra, Atq; aianos totidem, liloti uiri acerna a)ncPOti, b Geta nanoq; ferox rapuilli, lati cieadd re vite Par est, ct lotasum pcrmittere ita inina in aeuuin. Non aliter petasare lieas erudialia fata. At satis ad pugnam re leto item l re sunto. Formani igitur, primaeque vocabula materiai, Atqtie alia id genus horrescis ludibria secti. At bona verba Papyraceis in tu duodenis, Pii luere Brasilico fartis, curtare cilindris, Aut totidem lectis emexici aromate quadris; Si te go, tete, inquam, Peripati uia denique

Ilisce tuis atomis haerentem admittere cogam Huc ades, atq; haec scitanti mihi dissere. Primuiti Ilo peto, num cuiuis atomo quidain impetus

In renitus , tro sese agitet, cursusque recursusq; Iiilii tua varios Hoc, inquis, cardine tota Rertim agitur serics: Gasi nili huic machi ira,

Incii in bit naoles Nain si corpuscula ponas Torpida, nil fiat. Rursum irato an impetus iste Sit teres, an scaber, an duruso cubi - ne aura Constet, an octaedri quid ais Deliria idcs. Namque aliud quid laua ei diuersitan prorsus,