Sancti Aureli Augustini Opera

551쪽

epistularum LXXXII.

qu0 Seiani fieri p0880, ut inter carissim0s aliquid alterutr080rm0ue e0ntra dicatur nee tamen duritas ipsa minuatur nequerita 8 0dium pariat, quae debetur amissiliae, siust illud uerum sit. qu0d 00ntra dicitur, siue c0rde Heraei, quale dumque sit, 5 dicitur 110n retinend0 in mente, qu0d distet a labiis. credant itaque fratres n08tri, familiares tui, quibus testim0nium perhibes, qu0d sint uasa Christi, me inuit0 1 actum nec medi0erem de hac re d0l0rem inesse e0rdi m00, qu0d litterae meae prius in mult0rum manus uenerunt, quam ad te, ad quemio Scriptae Sunt, peruenire p0tuerunt. qu0 autem m0d0 id aesti-derit, et l0ngum est narrare et, niSi fall0r, Superfluum, cum suffieiat, si quid mihi in h00 ereditur, 11011 00 laetum anim0,qH0 pHtatur, nec 0mui110 meae fuisse u0luntatis aut disp0siti0nis aut c0nsensi0 is aut saltem e0gitati0nis, ut fieret. 15 haec si 110n credunt, qu0d teste deo l0qu0r, quid amplius faciam, n0n hab00. 0g0 tamen ab Sit, ut 008 credam hae e tuae sanctitati maliu0la mente sugg01 0re ad excitandas inter 1108 inimicitias, quas miserie 0rdia d0mini dei D0stri avertata n0bis, Sed sine ull0 n0cendi anim0 Deile de h0mi 020 humana uitia suspidari. h0d enim me de illis aequum est

552쪽

credere, si uasa sunt Christi n0n in e0ntumeliam sed in h0n0rem laeta et disp0sita in d0m0 magna a de0 in 0pus b0num . qu0d si p08t hanc adtestati0nem meam, si in n0titiam e0rum uenerit, facere U0luerint, quam 110n recte fastiant. sit tu uides. 33 Qu0d san0 seripseram nullum me librum aduersus te R0mam misisse, id00 scrip8eram, quia et libri 110men ab illa epistula discernebam, unde 0mnin0 11080i0 quid aliud te audisse existimaueram, et R0mam nec ipsam epistulam sed tibi miseram et aduersus te n0n esse arbitrabar, qu0d Sineeritate amicitiae siue ad adm0nendum siue ad te uel me abs te c0nfigendum fecisse me n0ueram. exceptis autem familiarribus tuis te ipsum 0bsecr0 per gratiam, qua redempti SUIBUS, Ut, quaecumque tua b0na, quae tibi d0mini b0nitat000ncessa sunt, in litteris meis p08ui, n0n me existimes insidi0s0 blandil0qui0 p0suisse, si quid autem in te peccaui, dimittas mihi. nec illud, qu0d de nesci0 cuius p0etae fat0

ineptius Drtasse quam litteratius a me c0mmem0ratum est, amplius, quam dixi, ad te trahas, cum c0ntinu0 subiecerimn0n h00 id00 me dixisse, ut 00ul08 c0rdis reciperes, 'qu08 absit', inquam, 'ut amiseris', sed ut aduerteres, qu08 SaB0830 uigiles haberes. pr0pter 80lam erg0 παλιυ νδ αυ, Si aliquid

in ra8. m. 2 addito S. v. a me) E 12 me om. Q me n0n PMARn0beram H familiaribus, in mary. amicis I 14 bonitate domini

553쪽

epistularum LXXXII.

seripserimus, qu0d 8eript0 p0steri0re destruere debeamus imitandam, n0n pr0pter Stesich0ri caecitatem, quam c0rditu , nee tribui nee timui, adtingendum illud existimavi. atque identidem r0g0, ut me fidenter e0rrigas, ubi mihi h00 0pus

bula, quae iam ecclesiae U8Π8 0btinuit, epi800patus presbyterio mai0r sit, tamen in multis rebus Augustinus Hier0nym0 min0r est, licet etiam a min0re qu0libet n0n sit refugienda uel dedignanda c01 redii0. 1 1o De interpretati0110 tua iam mihi persuasisti, qua utilitate seripturas u0lueris transferre de Hebraeis, ut Scilicet ea, quae a Iudaeis praetermissa uel c0rrupta Sunt, pr0ferres in medium. sed pet0 insinuare digneris, a quibus Iudaeis, utrum ab eis ipsis, qui ante aduentum d0mini interpretati sunt, et, si itato e St, quibu8 uel qu0nam e0rum, an ab i8tiS p08terius, qui pr0pterea putari p0ssunt aliqua de e0 distibus Graecis uel subtraxisse uel in eis c0rrupisse, ne illis testim0niis de Christia a fide c0nuinderentur. illi autem anteriores cur hoc facere 110-luerint, n0n inueni0. deinde n0bis mittas, 0b800r0, interpre- 20 lati0nem tuam de septuaginta, quam te edidi880 nesciebam.

554쪽

S. Aureli Augustini

librum qu0que tuum, cuius menti0nem fecisti, de 0ptimo genere interpretandi cupi0 legere et adhuc n0880, quo m0d0c0 aequanda sit in interprete peritia linguarum e0niecturis e0rum, qui Seripturas diSSerend0 pertractant, qu08 necesse est, etiam si rectae atque unius fidei fuerint, uarias parere in mult0rum l000rum 0bScuritate Sententias, quamuis nequaquam ipsa uarietas ab eiusdem fidei unitate disc0rdet, sicut etiam unus tractat0r secundum eandem fidem aliter atque aliter eundem l0 cum p0test exp0nere, quia h0e eius 0bseuritas patitur.

35 Id00 autem desider0 interpretati0nem tuam de septuaginta. ut et tanta Latin0rum interpretum, qui quale8cumque h00auSi sunt, quantum p 088umVS, inperitia careamus et hi, qui mρ inuidere putant utilibus lab0ribus tuis, tandem aliquand0, si fieri p0test, intellegant pr0pterea me nolle tuam ex Hebra00 interpretati0nem in eccle8iis legi, ne c0ntra Suptuaginta auc-t0ritatem tamquam n0uum aliquid pr0serentes magn0 seandal0 perturbemus plebes Chri8ti, quarum aures et c0rda illam interpretati0nem audire c0nsuerunt, quae etiam ab ap0st0lis adpr0bata est. unde illud apud I0nam uirgultum si in Hebra00 nec hedera est nec cucurbita sed nesci0 quid aliud; qu0d1-2 cs. p. 320, 2-3 20-p. 387, 4 cf. p. 322, 6-323, 63 qu0equanda H I aequanda QE sint QE n e .) in interprete interpretis QE 4 edisserendo edd. quod IIQIE 5 ad que Hfide Η parere uarietas om. A 6 in multorum mulorum PT eiusdem dem in ras. m. 2) E eius id est Q 8 unus tract0r QE corr.

m. I unus tractator) unius tractatores Η eadem H adque I 9 potesti putet MA exp0re, corr. m. I exp0nere P 10 patetur, corr. m. I

555쪽

epistularum LXXXII.

trunc0 8u0 nixum nullis sustentandum administulis erigatur,

mallem iam in 0mnibus Latinis cucurbitam legi; n0n enim frustra h00 put0 80ptuaginta p0suisse, nisi quia et huic simile

sciebant.

Satis me, imm0 Drtasse plus quam satis tribus epistulis tuis resp0ndi 880 arbitr0r, quarum duas per Cyprianum accepi, unam per Firmum . rescribe, qu0d uisum fuerit, ad 110s uel ali0s instruend0s. dab0 autem 0peram diligenti0rem, quantum me adiuuat d0minus, ut litterae, quas ad te scrib0, priu8 ad te perueniant quam ad quemquam, a qu0 latius di8pergantur. sat00r enim nec mihi h0e fieri uelle d0 tuis ad me, qu0d de meis ad te laetum iustissime exp0stulas . tamen placeat n0bis inuicem n0n tantum caritas uerum etiam libertas amissiliae, ne apild me taeeas uel eg0 apud te, qu0d in nostris litteris uici88im n0s m0uet, 00 scitisset anim0, qui 0culis dei in fraterna dilecti0ne n0n displicet. qu0d si inter n0s fieri p0sse sine ipsius dilecti0nis perniet 08a 0ssensi0ne n0n pHta S, B 0Πsat. illa enim caritas, quam testum habere uellem, pr0se et0 mai0r est, sed melius haec min0r quam nulla e8t.

8-12 cf. p. 262, 8-91 n xum sieo H nullum Q 2 in nominibus Η hominibus soni. in A 3 pacto, corr. m. I puto M LXX PQMPyE p0tuisse Qni8i-Drtasse om. I et om. QE 2 uisum tibi fuerit I uel ad ali0s QE 9 adiubat HI adiuuet; eorr. m. I adiuuat M te in Meu. Om. P 10 ueniant I a om. QE dispargantur I 1l nee h0e H h0c om. QE uellem in e .) Q 13 uerum etiam libertasom. A amicitiae libertas R 14 taceas eas uel I in om. QE 15 m0bet Hl quo A 16 dispicet; m. 2 displicet R displiceat E si inter sint Μ 17 dilecti0nis his perniciosa H perniciosa, in mar9. ualde noeiba I 18 vellim Q 19 meli0r E edd. praeter m quamquam H

556쪽

S. Aureli Augustini

LXXXIII.

DOMINO BEATISSIMO ΕΤ VENERABILITER CARISSIMO AC DESIDERANTISSIMO FRATRI ET COEPISCOPO ALYPIO ET QUI TECUM SUNT FRATRIBUS AUGUSTINUS EΤ QUI MECUM SUNT FRATRES IN DOMINO SALUTEM. I Tristitia Thiauensis ecclesiae c0r meum c0nquie Scere B0n permittit, d0n00 00s tecum audiam in pristinum animum restitut0s, qu0d cit0 faciendum est. Si enim de h0mine un0 tantum sategit ap0st0lus distens: Ne mai0r0 tristitia absorbeatur, qui eius m0di est, ubi etiam ait: Ut

n0n p088ideamur a Satana, n0n enim ign0ramus mentes eius, quant0 magis n08 0p0rtet uigilanter agere, ne

h0c in t0t0 grege plangamus et maxime in eis, qui nune cath0licae paci aceesserunt et qu0s null0 m0d0 relinquere p08Sum. sed quia temp0ris n0n 8iuit angustia, ut simul inden0bis diligenter deliberatam liceret eliquare sententiam, quid mihi p0st digressum n0strum diu c0gitanti placuerit, accipiat sanetitas tua et, si tibi qu0que plaeet, iam litterae, quas ad

00s c0mmuni n0mine scripsi, sine dilati0ne mittantur.

2 Dixisti, ut dimidium hab0ant di alterum dimidium eis a

me undecumque pr0uideretur. eg0 autem put0, quia, Si t0tum eis auferretur, e88 et, qu0d diceremur n0n de pecunia n08 Sed d0 iustitia tant0pere lab0rasse. eum uer0 dimidium eis c0ncedimus et 00 m0d0 cum eis pacem quand0que c0mp0ΠimuS, Satis apparebit 1108tram curam nihil aliud quam pecuniariam 9 II C0r. 2, 7 10 II Cor. 2, 11

Τ - cod. Trecensis 40 s. XIII. H cod. Mus. Erit. Hari. 3I97 s. XIII. Γ cod. Vaticanus 494 s. XIII eae. V cod. Vaticanus 495 s. XV. - cod. Vaticanus 499 s. XV.5 hatres om. R 6 thianensis V F edd. praeter m 11 p0ssideantur corr. m. I p0ssideamur) 12 nos eae uos V 13 nunc iam edd. si aeter m 15 sinit FU n0bis inde edd. 20 a mel ante T 21 puto u in ras. m. I) Τ 22 auferetur sico eae prouideretur U 24 pacem

557쪽

epistularum LXXXIII.

fuisse et uide8, quae pernicies e0nsequatur. et illis enim uidebimur alienam rem dimidiam tulisse et illi n0bis uid0buntur inh0neste et inique Se pass08 fuisse, ut adiuuarentur de dimidi0, qu0d t0tum pauperum fuerat. nam qu0d dixisti:

5 'Cauendum est, ne, elim rem dubiam emendari 110lumus

mai0ra uulnera laetamus', tantundem ualebit, si eis dimidium e0ncedatur. pr0pter ip8um qHippe dimidium illi, qu0rum c0

tu turi sunt. deinde mirum, si de r0 dubia est t0tius plobis tam grande seandalum, cum epi800p08 SU0S, qU0S pr0 magn0 habent, s0rdida auaritia maculat08 putant, dum maligna Spedies n0n uitatur γNam cum quisque ad m0nasterium e0nuertitur, si u0raei 15 c0rde c0nuertitur, illud n0n 00gitat maxime adm0nitus, quantum malum sit. si autem fallax est et sua quaerit, non

quast Iesu Christi, n0n habet utique caritatem et quid ei pr0dest, si distribuerit 0mnia sua pauperibus et tradiderit e0rpus suum, ut ardeat 3 hue accedit, 20 quia illud, sicut iam e0nl00uti sumus, deineeps uitari p0test et agi cum e0, qui c0nuertitur, si n0n p0t0st admitti ad

800ietatem fratrum, antequam se omnibus illis impedimentis exuerit et ex 0ti0 tendatur, cum eius res iam esse destiterit. haec autem m0rs infirm0rum et tantum impedimentum salutis 25 e0rum, pr0 quibu8 tant0pere lab0ramus, ut 00s cath0licae paci lueremur, aliter uitari n0n p0test, nisi ut apertissime intellegant null0 m0d0 n0s de pecunia satag0re in talibus

7 quippe enim H conuersati0ni T 8 consulere om. edd. praeter mut in ras. m. I fuitne non r) R exemplum TU 9 delaturi 10 de hac re Τ 13 mutatur UU 16 non quael et non quae V et quae n0n, 8ignis corr. et non quae V 22 lim N 23 iam om T25 liberamus U

558쪽

S. Aureli Augustini

causis, qu0d null0 m0d0 intellecturi sunt, nisi illam rem, quam Semper pre8byteri e88e putauerunt, e0rum usibus relinquamUS, quia et, si eius n0n erat, h00 ab initi0 seire debuerant.

4 Videtur itaque mihi haec regula esse in 'rebus huiusce lin0di retinenda, ut, quicquid e0 iure, qu0 talia p088identur, eius fuerit, qui alicubi clericus 0rdinatur, ad eam pertineat

eccle8iam, in qua 0rdinatur. Usque ade0 autem e0dem iure presbyteri H0n0rati est illud, unde agitur, ut n011 80lum alibi 0rdinatus sed adhuc in Tagastensi m0nasteri0 c0nstitutus si sire Sua n0n uendita nec per manife8tam d0nati0nem in quem piam translata m0reretur, 110n nisi heredes eiu8 in eam Succederent, sicut frater Aemilianus in ill0s triginta s0lid0s fratri Ρriuat0 successit. haec erg0 ante praecauenda sunt; Si autem praecauta n0n fuerint, ea iura eis Seruare 0p0rtet, quae v talibus habendis uel n0n habendis secundum ciuilem 800ietatem sunt instituta, ut ab 0mni 110n 80lum re sed etiam Specie maligna, quantum p088umus, n08 abstineamu8 et b0nam famam cust0diamus dispensati0Di n08trae multum nece8Sariam . quam uer0 species maligna sit, aduertat saneta prudentia tua. excepta ill0rum tristitia, quam experti SumUS, ne quid Di te ipse sallerer, siqui seri s0let, dum in Sententiam meam pr0cliui0r err0, narraui causam fratri et c0llegae n08tr0 Samsugi 0 110ndum dicens, qu0d mihi m0d0 uidetur sed illud p 0tius adiungens, qu0d utrique 1108trum ui8um Sit, 2 cum illis resisteremus. uehementer exh0rruit et n0bis h0cili8dm 0880 miratus est nulla re alia perm0tus nisi ipsa

559쪽

epistularum LXXXIII.

specie f00da, n0u n08tra sed cuiuslibet uita ac m0ribus indignissima. 5 Ρr0inde 0bseer0, ut epistulam, quam eis c0mmuni nomine scripsi, Subscriptam n0n disseras mittere. et si Di te illic illud 5 iustum acutissime perdides, n011 00gantur infirmi 1110d0 discere, qu0d eg0 n0ndum intelleg0, ut h00 dirca 008 in hac causa seruetur, qu0d d0minus ait: Multa habe0 u0bis dicere,

sed n0n p0 testis illa p0rtare m0d0. tali quippe infirmitati parcens etiam illud de tribut0 s0luend0 ait: Erg0ib liberi sunt filii; sed ne scandaligemus 008 et cetera, quand0 Petrum misit; ut didrachmas, quae tunc eXigebantUr, soluerent. 110uerat enim aliud ius, qu0 nihil tale debebat; sed 00 iure tributum ei ille s0luebat, qu0 iure diximus heredem presbyteri H0110rati successurum fuisse, si, antequam

ab rem suam uel d0naret uel uenderet, m0reretur. quamquam in

ip80 ecclesiae iure fautus ap0st0lus pareit infirmis et debitum stipendium n0n exigit certus e0nseientia, qu0d recti88ime exigeret, sed nihil aliud quam suspici0nem deuitans bonum 0d0rem Christi turbantem et ab illa maligna specie Se80 20 abstinens in eis regi0nibus, ubi h00 n0uerat op0rtere, et larte antequam tristitiam h0minum fuisset expertus. Sed n08 tardi0res uel experti c0rrigamus, qu0d praeuidere debuimu8.6 Ρ0strem0, quia 0mnia tim00 et memini, in digressu n0Str0 quid pr0p08ueris, qu0d me fratres Tagastenses teneant debi-25 torem in dimidi0 illius pretii, si h 00 iustum esse liquid0 perspicis, ea dum taxat 00ndici0ne n0n abnu0, ut, elim habuer0, reddam, id est cum aliquid tantum 0buenerit Hipp0

3 obsecro te ut edd. 5 apertissime edd. modoJ u Τ 6 causa Π0n pote8tis seruetur non p0testis e .) U 11 didraginas THR di- grammas VU 12 solueret si in ras.) V quod T 14 successurum eae Succensurum U 15 quamquam pr. a in ras. m. I; fuitne e D RI 6 apostolus om. TVU 19 Christi odorem edd. 20 ubi hoc in rα8.

560쪽

S. Aureli Augustini

mensi monasteri0, ubi h00 sine angustia seri p0ssit, ut tanta ibi summa detraeta 110n minus quam aequali8 pr0 numer000habitantium pars ad n 08tr08 perueniat.

LXXXIV.

DOMINO BEATISSIMO ET VENERABILI AC DESIDERABILI 5 FRATRI ET CONSACERDOTI NOVATO ET QUI TECUM SUNT FRATRIBUS AUGUSTINUS ET QUI MECUM SUNT FRATRES IN DOMIΝO SALUTEM.t Et eg0 senti0, quam durus uidear, et me ip8e uix ser0, qu0d filium meum diae0num Ludillum germanum tuum Sanc- 10 litati tuae n0n mitt0 atque permitt0. Sed cum ip8e qu0que aliqu0s ex tuis nutrimentis ualde carissim08 atque dulcissi-m0s necessitatibus ecelesiarum l0nge abs te p08itarum c0needere c00peris, tunc senties, quibus desideri0rum stimulis

radiar, qu0d quidam mihi maxima et dulcissima familiaritate 15e0 iuncti n0n sulit etiam c0rp0raliter mecum. nam ut l0nge mittam e0gnati0nem tuam, quantum libet ualeat germanitas tui sanguinis, 110n uincit amicitiae uineulum, qu0 n0bis inuicem ego et frater Seuerus inhaeremus; et tamen n08ti, quam rar0 mihi eum uidere c0ntingat. atque h00 feeit n0n utique so u0luntas uel mea uel illius, sed dum matris ecclesiae necessitates pr0pter futurum saequium, qu0 n0bi Seum inseparabiliter c0nuiuemus, n0stri temp0ris necessitatibus antep0nimu8. quant0 erg0 aequius te t0lerare 0p0rtet pr0 utilitate ipsius matris edelesiae eius fratris absentiam, eum qu0 n0n tam rodiu cibum d0minicum ruminas, quam diu eg0 cum dulcis- Sim0 00neide m00 Seuer0, qui mecum tamen nunc uix et

Idem codices, qui in ep. LXXXIII. 9 quam quamquam TV edd. praeter in ipsum edd. 13 p0 tarum abs te P edd. 14 ceperis in rus. m. I fuitne pereris D R15 quidem et atque T 17 cogitati0nem codd. edd.; c0gnationem scripsi eae coniectura Maurinorum 18 uicit T 20 eum mihi edd. utique om. R 21 necessitatem UU 22 uobiscum V 27 consciue S e .) R ciue, corr. m. I 00nciue uix nuno et est et UU