Sancti Aureli Augustini Opera

611쪽

epistularum XCII.

0p0rtet quem ad m0dum gente S, quae Spem n0n habent, eum ueracissima pr0mi88i0ne speremus 110s in hac uita, undemigraturi qu0sdam n08tr08 migrantes n0n amisimus, Sed praemi8imus, ad eam uitam esse uentur08, ubi n0bis erunt 5 quant0 110ti0res tant0 utique cari0res et sine tim0re ullius discessi0nis amabile S. Hic autem etsi tuus c0niux, cuius abscessu uidua diceris, tibi n0tissimus erat, n0ti 0r tamen erat sibi quam tibi. et unde h0 c. cum tu eius c0rp0ralem faciem uideres, qHamio ipse utique n0n uidebat, nisi quia notitia n0stri esti ti0r intus e8t, Ubi nem0 scit, quae sunt h0 minis, nisi spiritush0 minis, qui in ipso est 3 sed eum ii oner it d0 minus et inlumina uoris abse0ndita tenebrarum et manis est austrit c0gitati0nes c0rdis, tune nihil lat0bit pr0

duntur, qualis aut quanta sit, quis lingua pr0serat, qui8 Saltem infirma ment0 00ntingat 3 pr tract0 lux illa ipse deus est,

612쪽

S. Aureli Augustini

n0n ita ost deus inuisibilis et ine0rruptibilis, qui s0lus habet in 1110rtalitatem set lucem habitat inaccessibilem, quem nem0 h0minum uidit nee uidere p0test. per h00 enim uideri ab h0mine n011 p0test, per qu0d uidet h0m0 00rp0re corp0ra. nam si et mentibus pi0rum esset inaccessibilis, n0n diceretur: Accedite ad eum et inluminamini, et si mentibus pi0rum esset inuisibilis,n0n diceretur: Videbimus eum, sicuti est. nam per8pie et0tam ipsam in epistula J0hannis sententiam: Diloctissimi inquit, filii dei sumus et 110ndum apparuit, qu0derim I S. 80imVS, quia, cum apparuerit, Similes ei erimu8, qu0niam uidebimus eum, sicuti est. in tantum erg0 uidebimu8, in quantum similes erimus, quia et nune in tantum n011 videmus, in quantum dissimiles Sumus.7 I Tim. 6, 16 12 Ps. 33, 6 14 I Ι0h. 3, 2

mu8, m. 2 videmus A

613쪽

epistularum XCII.

inde igitur uidebimus, ubi similes erimus. quis autem dementissimus dixerit c0rp0re nos uel esse uel futur08 esse similos de03 in interi0r0 igitur h0mine ista similitudo est, qui ren0uatur in agniti 0 ne dei secundum i in agi-5 nem eius, qui creauit eum. et tant0 efficimur simili 0res illi, quant0 magis in eius g0gniti0ne et caritate pr0fidimus, quia; et si exteri0r h0m0 n0Ster c0rrumpitur. Sed interi0r renouatur de die in diem ita sane, ut in haedita, quantu Seumque pr0uectu8 Sit, l0nge absit ab illa per- 16 1laeti0 0 similitudinis, qua0 id0nea erit ad uidendum deum, si qui dicit ap0st0lus, facie ad faciem. in quibus certe uerbis si c0rp0ralem faciem u0luerim HS aecipere, e0n Sequens serit, ut etiam deus talem habeat laetem et sit aliqu0d interuallum inter 110stram et ipsius, cum eum uidebimus facie ad 15 faciem, et si interuallum, utique sinis et membr0rum habitus terminatus et cetera absurda dictuque et e0gitatu impia,

614쪽

S. Aureli Augustini

quibus animalis h01110 n0n percipien8, quae Sunt spiritus dei, fallacissimis uanitatibus luditur. 4 Didunt enim quidam 00rum, qui talia garriunt, Sicut ad me p0tuit peruenire, n08 deum uidere nunc mente tunc c0r-p0re, ita ut etiam impi08 eum pari m0d0 adseuerent esse 5 utSur08. Vide, quantum in peiu8 pr0 fecerint, dum sino limite tim0ris uel pud0ris hac atque hac uagabunda sertur inpunital0quacitas. antea dicebant carni suae tantum h00 praestitisse Christum, ut c0rp0rei8 0eulis uideret deum: deinde addiderunt etiam 0mnes sanct08 receptis in resurre eti0ne c0rp0ribus 1000dem m0d0 deum esse uisur08; nunc iam istam p0ssibilitatem etiam impiis d0nauerunt. d0nent sane, quantum 110lunt et quibus u0lunt; nam quis audeat c0ntra dicere h0minibus de su0 d0nantibus 8 qui enim l0quitur mendacium, desu0 l0quitur. tu autem cum his, qui Sanam d0ctrinam 15 tenent, nihil ist0rum audeas usurpare de tu0; sed cum legis: Beati mund0 00rde, qu0niam ipsi deum uidebunt, intellege impi08 non uisur0s; neque enim beati et mundi

1 I Cor. 2. 14 14 I0h. 8, 44 17 Matth. 5, 81 sint V 2 d1 s1 m. 2 inducta aut corr.) P luditur, m. 2 inluditur H inluditur V illuditur P SP includitur se eras.) Pi 3 ad om. H

aSSeuerantes Se, m. 2 asseuerent esse Pin S adseuerant esse AP3 scorr. m.

615쪽

epistularum XCII.

c0rde sunt impii. item cum legis: Videmus nune per speculum in aenigmate, tunc autem facie ad faciem intellege inde nos tunc uisur0s facie ad faciem, unde nunc uidem VS per Speculum in aenigmate. h005 autem utrumque interi0ris h0 minis munus est, siue cum in

ista peregrinati0ne adhuc per fidem ambulatur, in qua utitur specul0 et aenigmate, siue in illa patria, cum per Speciem e0ntemplabitur, pr0 qua uisi0ne p0situm est 'facie ad

faciem'.

5 16 Audiat car0 carnalibus c0gitati0nibus ebria: Spiritus est deus et ide0, qui ad 0rant deum, in spiritu et u eritate 0p0rtet ad 0rare. Si ad 0rare, quant0 magis uideret quis enim audeat adfirmare dei substantiam e0rp0raliter uideri cum eam 110luerit c0rp01 alit 0r ad 0rari 3 sed argute sibi uidentur 15 dicere et quasi interr0gand0 premere: 'Ρ0tuit Christus praestare carni suae, ut 0culis c0rp0reis uideret patrem, an n0np0tuit γ' ut, si n0n p0tuisse resp0nderimus, 0mnip0tentiae dei

tellege inde nos uisur0s facie ad faciem unde nunc per speculum in enigmate m. 2 po8t nunc add. videmus) H unde nunc videmus per Speculum in enigmate ceti. om.) K unde nunc uidebimus facie ad faciem Pi m. 2 ante unde add. intellege quia et post nunc add. videmus per Speculum inde tunc) V spost nunc g. v. m. I videmus per speculum in

enigmate intellege quia inde tunc) S post nunc m. 2 add. videmus per speculum et in enigmate inde tunc) unde nunc videmus per speculum in enigmate inde tunc uidebimus faciem ad faciem P ras. facie ad faciem)P3 4 videmus nunc I edd. 5 in om , m. 2 add. II 6 peregrati0ne, m. 2 peregrinatione P ambulat PPiSVP P3 8 pro, K faeie facie, san eras.) P 10 ebria c0gitationibus edd. 11 et cum ideo P 12 ad0rare 0p0rtet I 'S 3 13 quid, eorr. m. I quis H 14 eam a eae corr. m. 2) P eum P ea, m. 2 eam P corporaliter n0luit I 'SI 3 15 pinere, m. 2 pniere Fin pr0mere PSI AP christus

praestare carni. ss era8.) Suae Py praestare christus carni suae PV post carni ras. I l. 3 P3 praestare christus carnis suae Py s e . carniὶ S sm. I del. carni) Christus carni suae praestare edd. 16 uiderit MA

616쪽

S. Aureli Augustini

quanto iam t0lerabilius desipiunt, qui carnem adserunt c0nuorsum iri in substantiam dei et h00 futuram ess0, qu0d deus est, ut sic eam Saltem de0 uidend0 faciant id0 eam bn0n tanta diuersitate dissimilem. quam uanitatem ered0 ist0s abigere a fid0 sua, s0rtasse et ab auribus. et tamen si interr0gati0ne de h00 similiter urgeantur, p088itne h00 deus, an n0n p0ssit efficere, utrum eius p0testati detrahent, si n0np08se resp0nderint, ait h00 futurum fatebuntur, si p0880 1600ncesserint 3 qu0 m0d0 erg0 exierint de h00 alien0 laqu00, Sic exeant de su0. deinde cur s0lis 0eulis e0rp0ris Christi h0ed0num adtributum esse c0ntendunt, n0n etiam ceteris Sen8ibus 8 80nus erg0 erit deus, ut p0ssit eius etiam auribus

percipi Θ et halitus erit, ut sentiri p0ssit eius 0lfactu 3 et is liqu0r aliquis erit, ut p0ssit et bibi 3 et m0les erit, ut p0ssit

617쪽

epistularum XCII.

frustra ad eam percipiendam Sanct0rum animus eXercetur, imm0 uer0 tam peruerse sentiens animus 110n exercetur in Se,15 Sed t0tus in carne est. ubi enim tena eius habitabit et sxius, nisi unde se deum uisurum esse praesumit 3 qu0d certe quantum malum sit, intellegentiae p0tius dimitt0 tuae, quaml0ng0 Serm0ne 1110li0r explicare. in pr0tecti0ne d0mini semper habitet e0r tuum, d0mina eximia et merit0 praestantissima

618쪽

444 S. Aureli Augustini

atque in Christi caritate h0110randa filia. h0110rabiles tecum n0bisque in d0min0 dilectissim0s sti0s tu0s debit0 meritis

XCII A.

DOMINO MERITO SINCERISSIMO ET SANCTO FRATRI ET SCONPRESBYTERO CYPRIANO AUGUSTINUS IN DOMINO SALUTEM. Benedictae sitae n0strae Italicae litteras misi; quas ad eam pet0 ipse perferre digneris, in quibus aliquid dixi 00ntra 00rum 0pini0nem, qui nihil de de0 Sperare p08sunt, nisi qu0d

80lati0 c0nstituta est. quid autem e0ntra dicant, qui illud sentiunt, qu0d pauci 8 refutare temptauimus, sanetitas tua mihi rescribere n0n gravetur, Si f0rte illius uerecundiam piguerit istum ueluti e0nflictum quamuis ex aliena praesump- 20 ti0ne suscipere, aut certe id efficiat caritas tua, ut illi, quih0e sentiunt et ea passim spargere atque c0nculeare n0ndesinunt, mihi rescribant ad i8ta, quae Scripsi, ut cum eis deinceps agatur, qu0d de hac re agi 0p0rtere sancta prudentia tua pervidet mecum. 110n enim gratis anima rati0nalis 25 talibus pasta phantasmatis intercluditur et penitus 0bturatur, ne percipiat summum illud et inc0mmutabile b0num, si spest in Om. edd.; cf. p. 436, 2 h0norabiles-resaluto om. 'SVP habet igitur unus P 3 resaluta edd. Epistula XCII A in uno eodice Cheltenhamensi 2I73 E) inuenta nunc

primum est edita.

10 quam E; emendaui quamquam 12 uidere E; correxi uideri 13 ne, m. 2 nec E 15 h0ccasi0ne h eras.) E 18 paeis, m. 2 paucis E20 pigueritis tum E 24 0p0rtet E; scripsi oportere 26 phantasmatas. corr. m. 2 ' phantasmatis E

619쪽

epistularum XCII. XCII A. XCIII.

0ius in e0 desigitur, ut id se prae8lamat ag0 autem gratias dilecti0ni tuae, qu0d mihi ea, quae p0p08ci, legenda misisti. XCIII., DILECTISSIMO FRATRI VINCENTIO AUGUSTINUS. I l Aecepi epistulam, quam tuam esse n0n mihi tu eredibile

uisum est; adtulit enim eam, quem cath0lidum Christianum esse c0nstaret, qui, ut 0pin0r, mihi mentiri audere n0n p0sset. sed etsi Di te n0n sunt litterae tuae, eg0 ei, qui Scrip Sit 10 rescribendum putaui nunc me p0tius quietis esse auidum et petentem quam tunc, cum me adulescentem uiu0 adhue R0gat0 cui succe88isti, apud Carthaginem n0ueras. Sed D0natistae nimium inquieti sunt, qu0s per 0rdinatas a de0 p0testates c0hiberi atque c0rrigi n0n mihi uidetur inutile. nam 15 de mult0rum iam c0rrectione gaudemus, qui tam ueraciter unitatem cath0licam tenent atqu0 defendunt et a pristin00rr0re se liberat08 esse laetantur, ut e08 cum magna gratulati0ne miremur. qui tamen nesci0 qua ui e0nsuetudinis null01 lacunam si incuri 3 Explicit ad cyprianum presbyterum E

620쪽

446 S. Aureli Augustinim0d0 mutari in melius c0gitarent, nisi li00 t0rr0re perculsis0llicitam mentem ad c0nsiderati0nem ueritatis intenderent, ne larte, si n0n pr0 iustitia Sed pr0 peruersitate et praesumpti0ne h0minum ipsas temp0rales m0lestias infructu0sa et uana t0lerantia paterentur, apud deum p0stea n0n inuenirent nisi debitus p00nas impi0rum, qui eius tam len0m adm0niti0nem et pat0rna flagella e0ntempserint, ac sic ista e0gitati0ned0diles saeti n0n in calumniis et fabulis humanis sed in diuinis libris pr0 missam per 0mnes gentes inuenirent eccle- Siam, quam Suis 0culis reddi c0nspicerent, in quibus et Chri-8tum praenuntiatum etiam 130n ui8um Super cael0s esse

minime dubitarent. num quidnam eg0 ist0rum saluti inuidere debebam, ut 00llegas 11100s ab huius m0di paterna diligentia

reu0carem, per quam laetum est, ut mult08 uideamus aecu- Sare Suam pristinam caeditatem 3 qui cum super cael080xaltatum Christum etiam n0n uidentes credebant, gl0riam tamen eius super 0mnem terram etiam uidentes negabant, cum pr0pheta utrumque una Sententia tanta manifestati0 000mplexus sit didens: Exaltare super cael08, deus, et Super omnem terram gloria tua. 2 Ist0s org0 ali 000s qu0ndam inimic08 110sti 08 paeem et quietem 110stram uariis ut 0lentiarum et insidiarum generibus grauiter infestant0s si sic c0ntemneremus et t0leraremuS, Ut nihil 0mnin0, qu0d ad 00s terrend08 ad 00rrigend08 ualere 9088et, exe0gitaretur et argueretur a n0bis, uere malum pr0 mal0 redderemus. Si enim quis quam inimicum suum pericu -